|
Bu məqalənin giriş hissəsi yoxdur.
|
|
Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var.
|
Quruluş dövrü
Quruluş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Osman Qazioğlu Ələddin Paşa Çandarlı Xəlil Paşaya qədər, yəni 1320–1453 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
| Sədrəzəm | Başlanğıc tarixi | Bitiş tarixi | Tabe olduğu sultan |
|---|---|---|---|
| Osman Qazioğlu Ələddin Paşa | 1320 | 1331 |
I. Osman — (c. 6 il)
I. Orhan — (c. 5 il) |
| Nizaməddin Əhməd Paşa | 1331 | 1348 | I. Orhan — (c. 17 il) |
| Hacı Paşa | 1348 | 1349 | I. Orhan — (c. 1 il) |
| Sinanüddin Fakih Yusif Paşa | 1349 | 1364 |
I. Orhan — (c. 12 il)
I. Murad — (c. 3 il) |
| Çandarlı Qara Xəlil Xeyrəddin Paşa | 1364 | 1387 | I. Murad — (c. 22 il) |
| Çandarlı Əli Paşa | 1387 | 1406 |
I. Murad- (c. 2 il)
I. Bayezid — (c. 13 il) Süleyman Çələbi — (c. 4 il) |
| Osmancıqlı İmamzadə Xəlil Paşa | 1406 | 1413 |
Fetrət dövrü
I. Mehmed — (c. 7 il) |
| Amasyalı Bəyazid Paşa | 1413 | 1421 |
I. Mehmed — (c. 8 il)
II. Murad — (c. 1 ay) |
| Çandarlı I. İbrahim Paşa | 1421 | 1429 | II. Murad — (c. 8 il) |
| Osmancıqlı (Amasyalı) Qoca Mehmed Nizamüddin Paşa | 1429 | 1439 | II. Murad — (c. 10 il) |
| Çandarlı Xəlil Paşa | 1439 | 1453 |
II. Murad — (c. 5 il)
II. Mehmed — (c. 2 il) II. Murad (2. çıxışı) — (c. 5 il) II. Mehmed (2. çıxışı) — (c. 2 il) |
Yüksəliş dövrü
Yüksəliş dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Zağanos Paşadan Sokollu Mehmed Paşaya qədər, yəni 1453–1579 dönəmindəki Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır. Təqribən 126 ildə 34 sədrəzəm dəyişmişdir.
| Sədrəzəm | Başlanğıc
tarixi |
Bitiş tarixi |
|---|---|---|
| Zağanos Paşa | 1453 | 1456 |
| Vəli Mahmud Paşa (1. sədarəti) | 1456 | 1466 |
| Yunan Mehmed Paşa | 1466 | 1469 |
| İshaq Paşa (1. sədarəti) | 1469 | 1472 |
| Vəli Mahmud Paşa (2. və son sədarəti) | 1472 | 1474 |
| Gədik Əhməd Paşa | 1474 | 1476 |
| Xoca Sinan Paşa | 1476 | 1477 |
| Nişançı Qaramanlı Mehmed Paşa | 1477 | 1481 |
| İshaq Paşa (2. və son sədarəti) | 1481 | 1482 |
| Məsih Paşa (1. sədarəti) | 1482 | 1485 |
| Qoca Davud Paşa | 1485 | 1497 |
| Herseqli Əhməd Paşa (1. sədarəti) | 1497 | 1498 |
| Çandarlı II İbrahim Paşa | 1498 | 1499 |
| Məsih Paşa (2. və son sədarəti) | 1499 | 1501 |
| Xədim Əli Paşa (1. sədarəti) | 1501 | 1503 |
| Herseqli Əhməd Paşa (2. sədarəti) | 1503 | 1506 |
| Xədim Əli Paşa (2. və son sədarəti) | 1506 | 1511 |
| Herseqli Əhməd Paşa (3. sədarəti) | 1511 | 1511 |
| Qoca Mustafa Paşa | 1511 | 1512 |
| Herseqli Əhməd Paşa (4. sədarəti) | 1512 | 28 noyabr 1514 |
| Dukakinoğlu Əhməd Paşa | 18 dekabr 1514 | mart 1515 |
| Xədim Sənan Paşa (1. sədarəti) | 18 iyun 1515 | 23 sentyabr 1515 |
| Herseqli Əhməd Paşa (5. və son sədarəti) | 23 sentyabr 1515 | 26 aprel 1516 |
| Xədim Sənan Paşa (2. və son sədarəti) | 26 aprel 1516 | 22 yanvar 1517 |
| Yunus Paşa | 22 yanvar 1517 | 13 sentyabr 1517 |
| Piri Mehmed Paşa | 25 yanvar 1518 | 27 iyun 1523 |
| Parqalı İbrahim Paşa | 27 iyun 1523 | 14 mart 1536 |
| Ayaz Mehmed Paşa | 14 mart 1536 | 13 iyul 1539 |
| Kürəkən Çələbi Lütfi Paşa | 13 iyul 1539 | aprel 1541 |
| Xədim Süleyman Paşa | aprel 1541 | 28 noyabr 1544 |
| Kürəkən Rüstəm Paşa (1. sədarəti) | 28 noyabr 1544 | 6 oktyabr 1553 |
| Qara Əhməd Paşa | 6 oktyabr 1553 | 29 sentyabr 1555 |
| Kürəkən Rüstəm Paşa (2. və son sədarəti) | 29 sentyabr 1555 | 10 iyul 1561 |
| Səmiz Əli Paşa | 10 iyul 1561 | 28 iyun 1565 |
| Sokollu Mehmed Paşa | 28 iyun 1565 | 12 oktyabr 1579 |
Durğunluq dövrü
Durğunluq dövrü Osmanlı sədrəzəmləri siyahısı Almas Mehmed Paşa da daxil olmaqla, yəni 1579–1697 illəri arasında sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısıdır.
| Sədrəzəm | Başlanğıc tarixi | Bitiş tarixi |
|---|---|---|
| 11 oktyabr 1579 | 28 aprel 1580 | |
| Lələ Qara Mustafa Paşa | 28 aprel 1580 | 7 avqust 1580 |
| Qoca Sənan Paşa (1. sədarəti) | 7 avqust 1580 | 6 dekabr 1582 |
| Kanijalı Siyavuş Paşa (1. sədarəti) | 24 dekabr 1582 | 25 iyul 1584 |
| Özdəmiroğlu Osman Paşa | 28 iyul 1584 | 29 oktyabr 1585 |
| Xədim Məsih Mehmed Paşa | 1 noyabr 1585 | 14 aprel 1586 |
| Kanijalı Siyavuş Paşa (2. sədarəti) | 14 aprel 1586 | 2 aprel 1589 |
| Qoca Sənan Paşa (2. sədarəti) | 14 aprel 1589 | 1 avqust 1591 |
| Sərdar Fərhad Paşa (1. sədarəti) | 1 avqust 1591 | 4 aprel 1592 |
| Kanijalı Siyavuş Paşa (3. və son sədarəti) | 4 aprel 1592 | 28 yanvar 1593 |
| Qoca Sənan Paşa (3. sədarəti) | 28 yanvar 1593 | 16 fevral 1595 |
| Sərdar Fərhad Paşa (2. və son sədarəti) | 16 fevral 1595 | 7 iyul 1595 |
| Qoca Sənan Paşa (4. sədarəti) | 7 iyul 1595 | 19 noyabr 1595 |
| Təkəli Lələ Mehmed Paşa | 19 noyabr 1595 | 28 noyabr 1595 |
| Qoca Sənan Paşa (5. və son sədarəti) | 1 dekabr 1595 | 3 aprel 1596 |
| Kürəkən İbrahim Paşa (1. sədarəti) | 4 aprel 1596 | 27 oktyabr 1596 |
| Cığalızadə Yusif Sənan Paşa | 27 oktyabr 1596 | 5 dekabr 1596 |
| Kürəkən İbrahim Paşa (2. sədarəti) | 5 dekabr 1596 | 3 noyabr 1597 |
| Xədim Həsən Paşa | 3 noyabr 1597 | 9 aprel 1598 |
| Cərrah Mehmed Paşa | 9 aprel 1598 | 6 yanvar 1599 |
| Kürəkən İbrahim Paşa (3. və son sədarəti) | 6 yanvar 1599 | 10 iyul 1601 |
| Yemişçi Həsən Paşa | 22 iyul 1601 | 4 oktyabr 1603 |
| Malqoç Yavuz Əli Paşa | 16 oktyabr 1603 | 26 iyul 1604 |
| Sokulluzadə Lələ Mehmed Paşa | 5 avqust 1604 | 21 iyun 1606 |
| Bosniyalı Dərviş Mehmed Paşa | 21 iyun 1606 | 9 dekabr 1606 |
| Quyucu Murad Paşa | 11 dekabr 1606 | 5 avqust 1611 |
| Gümülcinəli Kürəkən Nasuh Paşa | 5 avqust 1611 | 17 oktyabr 1614 |
| Öküz Mehmed Paşa (1. sədarəti) | 17 oktyabr 1614 | 17 noyabr 1616 |
| Maraşlı Xəlil Paşa (1. sədarəti) | 17 noyabr 1616 | 18 yanvar 1619 |
| Öküz Mehmed Paşa (2. və son sədarəti) | 18 yanvar 1619 | 23 dekabr 1619 |
| İstanköylü Çələbi (Gözəlcə) Əli Paşa | 23 dekabr 1619 | 9 mart 1621 |
| Ohrili Hüseyn Paşa (1. sədarəti) | 9 mart 1621 | 17 sentyabr 1621 |
| Dilavər Paşa | 17 sentyabr 1621 | 20 may 1622 |
| Ohrili Hüseyn Paşa (2. və son sədarəti) (1 gün) | 20 may 1622 | 20 may 1622 |
| Qara Davud Paşa | 20 may 1622 | 13 iyun 1622 |
| Mere Hüseyn Paşa (1. sədarəti) | 13 iyun 1622 | 8 avqust 1622 |
| Biləcikli Mustafa Paşa | 8 avqust 1622 | 21 sentyabr 1622 |
| Gürcü Xədim Mehmed Paşa | 21 sentyabr 1622 | 5 fevral 1623 |
| Mere Hüseyn Paşa (2. və son sədarəti) | 5 fevral 1623 | 30 avqust 1623 |
| Kəmankeş Qara Əli Paşa | 30 avqust 1623 | 3 aprel 1624 |
| Çərkəz Mehmed Əli Paşa | 3 aprel 1624 | 28 yanvar 1625 |
| Hafiz Əhməd Paşa (1. sədarəti) | 8 fevral 1625 | 1 dekabr 1626 |
| Maraşlı Xəlil Paşa (2. və son sədarəti) | 1 dekabr 1626 | 6 aprel 1628 |
| Qazi Əkrəm Hüsrəv Paşa | 6 aprel 1628 | 25 oktyabr 1631 |
| Hafiz Əhməd Paşa (2. və son sədarəti) | 25 oktyabr 1631 | 10 fevral 1632 |
| Topal Rəcəb Paşa | 10 fevral 1632 | 18 may 1632 |
| Dabanıyasdı Mehmed Paşa | 18 may 1632 | 2 fevral 1637 |
| Bayram Paşa | 2 fevral 1637 | 26 avqust 1638 |
| Təyyar Mehmed Paşa | 26 avqust 1638 | 23 dekabr 1638 |
| Kəmankeş Qara Mustafa Paşa | 23 dekabr 1638 | 31 yanvar 1644 |
| Civanqapıcıbaşı Sultanzadə Səmiz Mehmed Paşa | 31 yanvar 1644 | 17 dekabr 1645 |
| Bosniyalı Saleh Paşa | 17 dekabr 1645 | 16 sentyabr 1647 |
| Qara Musa Paşa | 16 sentyabr 1647 | 21 sentyabr 1647 |
| Həzərparə Əhməd Paşa | 21 sentyabr 1647 | 7 avqust 1648 |
| Sofu Mehmed Paşa | 7 avqust 1648 | 21 may 1649 |
| Qara Div Murad Paşa (1. sədarəti) | 21 may 1649 | 5 avqust 1651 |
| Mələk Əhməd Paşa | 5 avqust 1651 | 21 avqust 1651 |
| Siyavuş Paşa (1. sədarəti) | 21 avqust 1651 | 27 sentyabr 1651 |
| Gürcü Mehmed Paşa | 27 sentyabr 1651 | 20 iyun 1652 |
| Tarhuncu Sarı Əhməd Paşa | 20 iyun 1652 | 21 mart 1653 |
| Bığlı Qoca Dərviş Mehmed Paşa | 21 mart 1653 | 28 oktyabr 1654 |
| İbşir Mustafa Paşa | 28 oktyabr 1654 | 11 may 1655 |
| Qara Div Murad Paşa (2. və son sədarəti) | 11 may 1655 | 19 avqust 1655 |
| Erməni Süleyman Paşa | 19 avqust 1655 | 28 fevral 1656 |
| Dəli Hüseyn Paşa | 28 fevral 1656 | 5 mart 1656 |
| Zurnazən Mustafa Paşa (4 saat sədrəzəm olmuşdur) | 5 mart 1656 | 5 mart 1656 |
| Siyavuş Paşa (2. və son sədarəti) | 5 mart 1656 | 25 aprel 1656 |
| Boynuyaralı Mehmed Paşa | 26 aprel 1656 | 15 sentyabr 1656 |
| Körpülü Mehmed Paşa | 15 sentyabr 1656 | 31 oktyabr 1661 |
| Körpülü Fazil Əhməd Paşa | 31 oktyabr 1661 | 19 oktyabr 1676 |
| Mərzifonlu Qara Mustafa Paşa | 19 oktyabr 1676 | 15 dekabr 1683 |
| Bayburtlu Qara İbrahim Paşa | 15 dekabr 1683 | 18 noyabr 1685 |
| Sarı Süleyman Paşa | 18 noyabr 1685 | 18 sentyabr 1687 |
| Körpülülərin kürəkəni Abxaz Siyavuş Paşa | 18 sentyabr 1687 | 23 fevral 1688 |
| Ayaşlı Nişançı İsmayıl Paşa | 23 fevral 1688 | 2 may 1688 |
| Təkirdağlı Bəkri Mustafa Paşa | 30 may 1688 | 7 noyabr 1689 |
| Körpülü Fazil Mustafa Paşa | 10 noyabr 1689 | 19 avqust 1691 |
| Bahadırzadə Arabaçı Əli Paşa | 24 avqust 1691 | 21 mart 1692 |
| Mərzifonlu Hacı Əli Paşa | 23 mart 1692 | 17 mart 1693 |
| Yozqatlı Mustafa Paşa | 17 mart 1693 | mart 1694 |
| Sürməli Əli Paşa | 13 mart 1694 | 1 may 1695 |
| Almas Mehmed Paşa | 3 may 1695 | 11 sentyabr 1697 |
Geriləmə dövrü
Geriləmə dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, Körpülü Hacı Hüseyn Paşadan Muhsinzadə Mehmed Paşaya qədər, yəni 1697–1773 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
| Körpülü Hacı Hüseyn Paşa | 17 sentyabr 1697 | 4 sentyabr 1702 |
| Daldaban Mustafa Paşa | 4 sentyabr 1702 | 24 yanvar 1703 |
| Rami Mehmed Paşa | 25 yanvar 1703 | 22 avqust 1703 |
| Nişançı Əhməd Paşa | 22 avqust 1703 | 16 noyabr 1703 |
| Kürəkən Həsən Paşa | 18 noyabr 1703 | 28 sentyabr 1704 |
| Hacı Əhməd Paşa | Oktyabr 1704 | 25 dekabr 1704 |
| Baltaçı Mehmed Paşa (1. sədarəti) | 25 dekabr 1704 | 3 may 1706 |
| Çorlulu Kürəkən Əli Paşa | 3 may 1706 | 15 iyun 1710 |
| Körpülü Numan Paşa | 16 iyun 1710 | 17 avqust 1710 |
| Baltaçı Mehmed Paşa (2. və son sədarəti) | 18 avqust 1710 | 20 noyabr 1711 |
| Gürcü Yusif Paşa | 20 noyabr 1711 | 12 noyabr 1712 |
| Silahdar Süleyman Paşa | 12 noyabr 1712 | 6 aprel 1713 |
| Hoca İbrahim Paşa | 6 aprel 1713 | 27 aprel 1713 |
| Şəhid Əli Paşa | 27 aprel 1713 | 5 avqust 1716 |
| Hacı Xəlil Paşa | 21 avqust 1716 | Oktyabr 1717 |
| Oktyabr 1717 | 9 may 1718 | |
| Nevşəhərli Kürəkən İbrahim Paşa | 9 may 1718 | 16 oktyabr 1730 |
| Silahdar Kürəkən Mehmed Paşa | 16 oktyabr 1730 | 23 yanvar 1731 |
| Qabaqulaq İbrahim Paşa | 23 yanvar 1731 | 11 sentyabr 1731 |
| Topal Osman Paşa | 21 sentyabr 1731 | 12 mart 1732 |
| Həkimoğlu Əli Paşa (1. sədarəti) | 12 mart 1732 | 14 iyul 1735 |
| Gürcü İsmayıl Paşa | 14 iyul 1735 | 25 dekabr 1735 |
| Dimetokalı Mehmed Paşa | 10 yanvar 1736 | 5 avqust 1737 |
| Muhsinzadə Abdullah Paşa | 6 avqust 1737 | 19 dekabr 1737 |
| Gömrükçü Mehmed Paşa | 19 dekabr 1737 | 23 mart 1739 |
| Hacı İvaz Mehmed Paşa | 17 mart 1739 | 23 iyun 1740 |
| Nişançı Hacı Əhməd Paşa | 22 iyul 1740 | 7 aprel 1742 |
| Həkimoğlu Əli Paşa (2. sədarəti) | 21 aprel 1742 | 4 oktyabr 1742 |
| 4 oktyabr 1742 | 10 avqust 1746 | |
| Tiryaki Mehmed Paşa | 11 avqust 1746 | 24 avqust 1747 |
| Boynuəyri Seyid Abdullah Paşa | 24 avqust 1747 | 3 yanvar 1750 |
| Katib Mehmed Əmin Paşa | 9 yanvar 1750 | 1 iyul 1752 |
| Çorlulu Bahir Mustafa Paşa (1. sadareti) | 1 iyul 1752 | 16 fevral 1755 |
| Həkimoğlu Əli Paşa (3. və son sədarəti) | 16 fevral 1755 | 19 may 1755 |
| 19 may 1755 | 24 avqust 1755 | |
| 24 avqust 1755 | 23 oktyabr 1755 | |
| İyirmisəkkizçələbizadə Mehmed Səid Paşa | 25 oktyabr 1755 | 1 aprel 1756 |
| Çorlulu Bahir Mustafa Paşa (2. sədarəti) | 30 aprel 1756 | 3 dekabr 1756 |
| Qoca Mehmed Raqif Paşa | 12 yanvar 1757 | 8 aprel 1763 |
| 11 aprel 1763 | 29 sentyabr 1763 | |
| Çorlulu Bahir Mustafa Paşa (3. və son sədarəti) | 29 sentyabr 1763 | 30 mart 1765 |
| Muhsinzadə Mehmed Paşa (1. sədarəti) | 30 mart 1765 | 7 avqust 1768 |
| 7 avqust 1768 | 20 oktyabr 1768 | |
| Oktyabr 1768 | 12 avqust 1769 | |
| 12 avqust 1769 | 12 dekabr 1769 | |
| 13 dekabr 1769 | 25 dekabr 1770 | |
| Silahdar Mehmed Paşa | 25 dekabr 1770 | 28 noyabr 1771 |
| Muhsinzadə Mehmed Paşa (2. və son sədarəti) | 28 noyabr 1771 | 10 avqust 1774 |
Dağılma dövrü
Dağılma dövrü Osmanlı sədrəzəmlərinin siyahısı, İzzət Mehmed Paşadan Əhməd Tofiq Paşaya qədər, yəni 1773–1922 dönəmində, sədarətə gətirilmə tarixlərinə görə sıralanmış Osmanlı sədrəzəmləri siyahısıdır.
| № | Sədrəzəm | Başlanğıc tarixi | Bitiş tarixi |
|---|---|---|---|
| 1 | İzzət Mehmed Paşa (1. sədarəti) | 10 avqust 1774 | 7 iyul 1775 |
| 2 | Dərviş Mehmed Paşa | 7 iyul 1775 | 5 yanvar 1777 |
| 3 | Malatyalı Mehmed Paşa | 5 yanvar 1777 | 1 sentyabr 1778 |
| 4 | Kalafat Mehmed Paşa | 1 sentyabr 1778 | 22 avqust 1779 |
| 5 | Silahdar Seyid Mehmed Paşa | 22 avqust 1779 | 20 fevral 1781 |
| — | İzzət Mehmed Paşa (2. və son sədarəti) | 20 fevral 1781 | 25 avqust 1782 |
| 6 | Seyid Mehmed Paşa | 25 avqust 1782 | 31 dekabr 1782 |
| 7 | Xəlil Həmid Paşa | 31 dekabr 1782 | 30 aprel 1785 |
| 8 | Şahin Əli Paşa | 30 aprel 1785 | 25 yanvar 1786 |
| 9 | Qoca Yusif Paşa (1. sədarəti) | 25 yanvar 1786 | 7 iyun 1789 |
| 10 | Kəndxuda Həsən Paşa | 7 iyun 1789 | 2 yanvar 1790 |
| 11 | Qazi Həsən Paşa | 2 yanvar 1790 | 30 mart 1790 |
| 12 | Çələbizadə Həsən Paşa | 16 aprel 1790 | 27 fevral 1791 |
| — | Qoca Yusif Paşa (2. və son sədarəti) | 27 fevral 1791 | 4 may 1792 |
| 13 | Mələk Mehmed Paşa | 4 may 1792 | 21 oktyabr 1794 |
| 14 | 21 oktyabr 1794 | 23 oktyabr 1798 | |
| 15 | Yusif Ziya Paşa (1. sədarəti) | 23 oktyabr 1798 | 24 iyun 1805 |
| 16 | 24 sentyabr 1805 | 13 oktyabr 1806 | |
| 17 | İbrahim Hilmi Paşa | 13 oktyabr 1806 | 3 iyun 1807 |
| 18 | 3 iyun 1807 | 29 iyul 1808 | |
| 19 | Ələmdar Mustafa Paşa | 29 iyul 1808 | 15 noyabr 1808 |
| 20 | 15 noyabr 1808 | 1 yanvar 1809 | |
| 21 | 1 yanvar 1809 | mart 1809 | |
| — | Yusif Ziya Paşa (2. və son sədarəti) | mart 1809 | 10 aprel 1811 |
| 22 | Əziz Əhməd Paşa | 10 aprel 1811 | 5 sentyabr 1812 |
| 23 | 5 sentyabr 1812 | 30 mart 1815 | |
| 24 | Mehmed Əmin Rauf Paşa (1. sədarəti) | 30 mart 1815 | 6 yanvar 1818 |
| 25 | 6 yanvar 1818 | 5 yanvar 1820 | |
| 26 | 5 yanvar 1820 | 21 aprel 1821 | |
| 27 | 21 aprel 1821 | 30 aprel 1821 | |
| 28 | 30 aprel 1821 | 11 noyabr 1822 | |
| 29 | Dəli Abdullah Paşa | 11 noyabr 1822 | 4 mart 1823 |
| 30 | 4 mart 1823 | dekabr 1823 | |
| 31 | Mehmed Səid Qalib Paşa | dekabr 1823 | 15 sentyabr 1824 |
| 32 | Mehmed Səlim Sırrı Paşa | 15 sentyabr 1824 | 26 oktyabr 1828 |
| 33 | Topal İzzət Mehmed Paşa (1. sədarəti) | 26 oktyabr 1828 | 28 yanvar 1829 |
| 34 | Rəşid Mehmed Paşa | 28 yanvar 1829 | 17 fevral 1833 |
| — | Mehmed Əmin Rauf Paşa (2. sədarəti) | 17 fevral 1833 | 8 iyul 1839 |
| 35 | Qoca Hüsrəv Mehmed Paşa | 8 iyul 1839 | 29 may 1841 |
| — | Mehmed Əmin Rauf Paşa (3. sədarəti) | 29 may 1841 | 7 oktyabr 1841 |
| — | Topal İzzət Mehmed Paşa (2. və son sədarəti) | 7 oktyabr 1841 | 3 sentyabr 1842 |
| — | Mehmed Əmin Rauf Paşa (4. sədarəti) | 3 sentyabr 1842 | 31 iyul 1846 |
| 36 | Mustafa Rəşid Paşa (1. sədarəti) | 31 iyul 1846 | 28 aprel 1848 |
| 37 | İbrahim Sarim Paşa | 28 aprel 1848 | 13 avqust 1848 |
| — | Mustafa Rəşid Paşa (2. sədarəti) | 13 avqust 1848 | 27 yanvar 1852 |
| — | Mehmed Əmin Rauf Paşa (5. və son sədarəti) | 27 yanvar 1852 | 7 mart 1852 |
| — | Mustafa Rəşid Paşa (3. sədarəti) | 7 mart 1852 | 7 avqust 1852 |
| 38 | Mehmed Əmin Əli Paşa (1. sədarəti) | 7 avqust 1852 | 4 oktyabr 1852 |
| 39 | Kürəkən Mehmed Əli Paşa | 4 oktyabr 1852 | 14 may 1853 |
| 40 | Mustafa Naili Paşa (1. sədarəti) | 14 may 1853 | 30 may 1854 |
| 41 | Mehmed Əmin Paşa (1. sədarəti) | 30 may 1854 | 24 noyabr 1854 |
| — | Mustafa Rəşid Paşa (4. sədarəti) | 24 noyabr 1854 | 4 may 1855 |
| — | Mehmed Əmin Əli Paşa (2. sədarəti) | 4 may 1855 | 1 dekabr 1856 |
| — | Mustafa Rəşid Paşa (5. sədarəti) | 1 dekabr 1856 | 2 avqust 1857 |
| — | Mustafa Naili Paşa (2. və son sədarəti) | 2 avqust 1857 | 23 oktyabr 1857 |
| — | Mustafa Rəşid Paşa (6. və son sədarəti) | 23 oktyabr 1857 | 7 yanvar 1858 |
| — | Mehmed Əmin Əli Paşa (3. sədarəti) | 7 yanvar 1858 | 8 oktyabr 1859 |
| — | Mehmed Əmin Paşa (2. sədarəti) | 8 oktyabr 1859 | 24 dekabr 1859 |
| 42 | Mehmed Rüşdü Paşa (1. sədarəti) | 24 dekabr 1859 | 27 may 1860 |
| — | Mehmed Əmin Paşa (3. və son sədarəti) | 27 may 1860 | 6 avqust 1861 |
| — | Mehmed Əmin Əli Paşa (4. sədarəti) | 6 avqust 1861 | 22 noyabr 1861 |
| 43 | Mehmed Fuad Paşa (1. sədarəti) | 22 noyabr 1861 | 6 yanvar 1863 |
| 44 | Yusif Kamil Paşa | 6 yanvar 1863 | 3 iyun 1863 |
| — | Mehmed Fuad Paşa (2. və son sədarəti) | 3 iyun 1863 | 5 iyun 1866 |
| — | Mehmed Rüşdü Paşa (2. sədarəti) | 5 iyun 1866 | 11 fevral 1867 |
| — | Mehmed Əmin Əli Paşa (5. və son sədarəti) | 11 fevral 1867 | 7 sentyabr 1871 |
| 45 | Mahmud Nədim Paşa (1. sədarəti) | 7 sentyabr 1871 | 31 iyul 1872 |
| 46 | Əhməd Şəfiq Mithat Paşa (1. sədarəti) | 31 iyul 1872 | 19 oktyabr 1872 |
| — | Mehmed Rüşdü Paşa (3. sədarəti) | 19 oktyabr 1872 | 15 mart 1873 |
| 47 | Əhməd Əsad Paşa (1. sədarəti) | 15 mart 1873 | 15 aprel 1873 |
| 48 | Şirvanizadə Mehmed Rüşdü Paşa | 15 aprel 1873 | 14 fevral 1874 |
| 49 | Hüseyn Avni Paşa | 14 fevral 1874 | 25 aprel 1875 |
| — | Əhməd Əsad Paşa (2. və son sədarəti) | 26 aprel 1875 | 26 avqust 1875 |
| — | Mahmud Nədim Paşa (2. və son sədarəti) | 26 avqust 1875 | 12 may 1876 |
| — | Mehmed Rüşdü Paşa (4. sədarəti) | 12 may 1876 | 19 dekabr 1876 |
| — | Əhməd Şəfiq Mithat Paşa (2. və son sədarəti) | 19 dekabr 1876 | 5 fevral 1877 |
| 50 | İbrahim Əthəm Paşa | 5 fevral 1877 | 11 yanvar 1878 |
| 51 | Əhməd Həmdi Paşa | 11 yanvar 1878 | 4 fevral 1878 |
| 52 | Əhməd Vəfik Paşa (1. sədarəti) | 4 fevral 1878 | 18 aprel 1878 |
| 53 | Mehmed Sadiq Paşa | 18 aprel 1878 | 28 may 1878 |
| — | Mehmed Rüşdü Paşa (5. və son sədarəti) | 28 may 1878 | 4 iyun 1878 |
| 54 | Mehmed Əsad Saffət Paşa | 4 iyun 1878 | 4 dekabr 1878 |
| 55 | Xeyrəddin Paşa | 4 dekabr 1878 | 28 iyul 1879 |
| 56 | Əhməd Arifi Paşa | 28 iyul 1879 | 18 oktyabr 1879 |
| 57 | Mehmed Səid Paşa (1. sədarəti) | 18 oktyabr 1879 | 9 iyun 1880 |
| 58 | Mehmed Kadri Paşa | 9 iyun 1880 | 12 sentyabr 1880 |
| — | Mehmed Səid Paşa (2. sədarəti) | 12 sentyabr 1880 | 2 may 1882 |
| 59 | Əbdürrəhman Nurəddin Paşa | 2 may 1882 | 12 iyul 1882 |
| — | Mehmed Səid Paşa (3. sədarəti) | 12 iyul 1882 | 30 noyabr 1882 |
| — | Əhməd Vəfik Paşa (2. və son sədarəti) | 1 dekabr 1882 | 3 dekabr 1882 |
| — | Mehmed Səid Paşa (4. sədarəti) | 3 dekabr 1882 | 25 sentyabr 1885 |
| 60 | Mehmed Kamil Paşa (1. sədarəti) | 25 sentyabr 1885 | 4 sentyabr 1891 |
| 61 | Əhməd Cavad Paşa | 4 sentyabr 1891 | 9 iyun 1895 |
| — | Mehmed Səid Paşa (5. sədarəti) | 9 iyun 1895 | 2 oktyabr 1895 |
| — | Mehmed Kamil Paşa (2. sədarəti) | 2 oktyabr 1895 | 7 noyabr 1895 |
| 62 | Xəlil Rüfət Paşa | 7 noyabr 1895 | 9 noyabr 1901 |
| — | Mehmed Səid Paşa (6. sədarəti) | 9 noyabr 1901 | 15 yanvar 1903 |
| 63 | Mehmed Fərid Paşa | 15 yanvar 1903 | 22 iyul 1908 |
| — | Mehmed Səid Paşa (7. sədarəti) | 22 iyul 1908 | 6 avqust 1908 |
| — | Mehmed Kamil Paşa (3. sədarəti) | 6 avqust 1908 | 14 fevral 1909 |
| 64 | Hüseyn Hilmi Paşa (1. sədarəti) | 14 fevral 1909 | 13 aprel 1909 |
| 65 | Əhməd Tofiq Paşa (1. sədarəti) | 13 aprel 1909 | 5 may 1909 |
| — | Hüseyn Hilmi Paşa (2. və son sədarəti) | 5 may 1909 | 12 yanvar 1910 |
| 66 | İbrahim Haqqı Paşa | 12 yanvar 1910 | 29 sentyabr 1911 |
| — | Mehmed Səid Paşa (8. və son sədarəti) | 4 oktyabr 1911 | 17 iyul 1912 |
| 67 | Əhməd Muxtar Paşa | 22 iyul 1912 | 29 oktyabr 1912 |
| — | Mehmed Kamil Paşa (4. və son sədarəti) | 29 oktyabr 1912 | 23 yanvar 1913 |
| 68 | Mahmud Şövkət Paşa | 23 yanvar 1913 | 11 iyun 1913 |
| 69 | Səid Həlim Paşa | 12 iyun 1913 | 4 fevral 1917 |
| 70 | Tələt Paşa | 4 fevral 1917 | 8 oktyabr 1918 |
| 71 | Əhməd İzzət Paşa | 14 oktyabr 1918 | 8 noyabr 1918 |
| — | Əhməd Tofiq Paşa (2. sədarəti) | 11 noyabr 1918 | 10 mart 1919 |
| 72 | Kürəkən Fərid Paşa (1. sədarəti) | 10 mart 1919 | 4 oktyabr 1919 |
| 73 | Əli Rza Paşa | 4 oktyabr 1919 | 2 mart 1920 |
| 74 | Saleh Hulusi Paşa | 2 mart 1920 | 5 aprel 1920 |
| — | Kürəkən Fərid Paşa (2. və son sədarəti) | 5 aprel 1920 | 18 oktyabr 1920 |
| — | Əhməd Tofiq Paşa (3. və son sədarəti) | 21 oktyabr 1920 | 17 noyabr 1922 |
Həmçinin bax
İstinadlar
- . TDV İslâm Ansiklopedisi (türk). 2021-11-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-14.