Vikipediyaya xoş gəlmisiniz!

Mahatma Qandi — Hindistan Azadlıq Hərəkatının siyasi və ruhani lideri. Gerçəklik və pisliyə qarşı, amma özündə şiddət ehtiva etməyən müqavimətlə bağlı olan Satyaqraxa fəlsəfəsinin qabaqcıl nümayəndələrindəndir. Bu fəlsəfə Hindistanı azadlığa çıxartmış, Dünya üzrə vətəndaş haqq və azadlıqları müdafiəçilərinə ilham qaynağı olmuşdur. Qandi dünyada ona Rabindranat Taqor tərəfindən verilən və "ulu ruh" mənasını daşıyan "Mahatma" və "ata" mənasını daşıyan "Bapu" adları ilə də tanınır. O, Hindistanda rəsmi şəkildə "xalqın atası" elan edilmişdir. Qandinin doğum günü olan 2 oktyabr Hindistanda "Qandi Cayanti" adı ilə milli tətil günü kimi qeyd olunur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası yekdilliklə 2 oktyabrı "Beynəlxalq Qeyri-zorakılıq Günü" olaraq elan etmişdir. Qandi əvvəlcə Cənubi Afrikada Hind toplumunun vətəndaşlıq haqları uğrunda sülhsevər etiraz həyata keçirmişdi. Afrikadan Hindistana geri qayıtdıqdan sonra yoxsul əkinçi və işçiləri ağır vergi siyasəti və ayrı-seçkiliyə qarşı təşkilatlandırdı. Hindistan Milli Konqresinin liderliyini öz üzərinə götürərək yoxsulluğun azaldılması, qadın azadlıqları, müxtəlif din və etnik qruplar arasında qardaşlıq, kasta və toxunulmazlıq ayrı-seçkiliyinə son qoymaq, ölkənin özünü iqtisadi baxımdan təmin etməsi və ən önəmlisi olan Svarac, yəni Hindistanın müstəmləkə vəziyyətindən qurtulması istiqamətində ölkə miqyasında təbliğat həyata keçirdi. (Davamı...)

Lorenso Sotomayor — 2013–2021-ci illərdə Azərbaycan yığmasının heyətində çıxış edən boksçu. 2016-cı il XXXI Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalçısı, 2015-ci il I Avropa Oyunlarının qalibi. 2013-cü ildə Azərbaycan yığmasınn heyətinə cəlb edilən Kuba əsilli Lorenso Sotomayor, qısa müddət ərzində ciddi uğurlara imza atdı. 2015-ci ildə Azərbaycanda baş tutan I Avropa Oyunlarının final görüşündə İtaliya nümayəndəsi Vinçenzo Manciaçapre üzərində qələbə qazanaraq (3:0), birinci ciddi nailiyyətinə imza atan Lorenso Sotomayor Azərbaycanı 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. Avqustun 19-da Rio-de-Janeyro Olimpiadasının yarım-final mərhələsində Almaniya nümayəndəsi Artyom Arutyunyan üzərində qələbə qazanaraq (3:0) final görüşünə vəsiqə qazanan Lorenso Sotomayor bu idman növü üzrə Olimpiadaların finalında rinqə çıxacaq birinci idmançı oldu. Avqustun 21-də baş tutan həlledici görüşdə isə Sotomayor Fazliddin Qaibnəzərova məğlub olaraq (1:2) turnirin gümüş medalına sahib oldu. Həmin final görüşündən sonra Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin (MOK) rəhbərliyi referiləri qərəzli qərarlarda ittiham etmişdir. Olimpiadadan sonra Dünya və Avropa Çempinatlarında uğursuz nəticə göstərən Lorenso Sotomayor 2021-ci il Olimpiadasından sonra idmanla vidalaşmışdır. (Davamı...)

Azərbaycanda UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısı — Azərbaycandan UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısına 23 nümunə daxildir. Bunlardan 19-u "Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrsinin Reprezentativ Siyahısı"na, 2-i isə (Qarabağ atı ilə oynanılan Çövkən atüstü oyunu və Naxçıvanın ənənəvi qrup rəqsləri – yallı, köçəri, tənzərə) "Təcili Qorunmağa Ehtiyacı Olan Qeyri-Maddi Mədəni İrs Siyahısı"na daxil edilmişdir. "Ən Yaxşı Mühafizə Praktikalarının Reyestri"nə Azərbaycandan heç bir nümunə daxil edilməyib. Azərbaycandan UNESCO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısına əlavə edilən ilk nümunə olan Azərbaycan muğamı 2008-ci ildə siyahıya daxil edilib. Qeyri-maddi mədəni irs konsepsiyası UNESKO-nun 2003-cü ildə Parisdə keçirilən 32-ci sessiyasında qəbul edilmiş və 2006-cı ildə qüvvəyə minən "Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması haqqında" konvensiya ilə tənzimlənir. Yeni irs elementlərinin UNESKO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahılarına daxil edilməsi konvensiya ilə yaradılmış Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitə tərəfindən müəyyən edilir. UNESCO tərəfindən qeyri-maddi mədəni irslərə bayramlar, festivallar, tamaşalar, şifahi ənənələr, musiqi və əl işlərinin hazırlanması daxil edilir. (Davamı...)

• Perunun sabiq prezidenti Alberto Fuximori (şəkildə) 86 yaşında vəfat edib.
• Fransanın paytaxtı Parisdə keçirilən Yay Paralimpiya Oyunları başa çatıb, Azərbaycan 11 medalla medal sıralamasında 28-ci yeri tutub.
• Azərbaycan Milli Məclisinə keçirilən növbədənkənar seçkilər başa çatıb.
• Parisdə saxlanılan "VKontakte" sosial şəbəkəsinin və "Telegram" mobil tətbiqinin yaradıcısı Pavel Durov məhkəmədə şərti azadlığa buraxılıb.

Aktual hadisələr: İsrail–Həmas müharibəsi  • Rusiya–Ukrayna müharibəsi  • Sudanda vətəndaş müharibəsi

• Arxiv
• Məqalə təklif et

• Xəzər dənizinin dibindən neftin çıxarılması təklifini ilk dəfə Vitold Zqlenitski (şəkildə) vermişdir.
• Yezuit missioneri Qaspar Barzeus Səfəvilər imperiyası tərkibində Hörmüz adasının hökmdarı Turanşahı vəftiz etmişdir.
• Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 4-cü hökumət kabinetində səhiyyə naziri Abram Dastakyan və portfelsiz nazir Xoren Amaspür olmaqla 2 erməni nazir olmuşdur.
• Banqladeş hökumətinin istefası ilə nəticələnən etirazların ardınca təşkil olunmuş müvəqqəti hökumətin başçısı Məhəmməd Yunus UNEC rektorunun müşaviridir.
• Rusiya imperiyasının I Dövlət Dumasına seçilmiş 5 azərbaycanlıdan biri olan Məmmədtağı Əliyev Şamaxı soyqırımında daşnaklar tərəfindən yandırılaraq öldürülmüşdür.

• Arxiv
• Yeni məqalə yaz
• Məqalə namizəd göstər

16 sentyabr: Meksika müstəqilliyini elan etdi; Malayziya dövləti yaradıldı.

1810 — Meksika İspaniyadan müstəqilliyini elan edərək müharibəyə başladı.

1859 — David Livinqston Nyasa gölünün sahilinə çıxan ilk avropalı oldu.

1908 — Uilyam Düran tərəfindən "General Motors" şirkəti təsis edildi.

1918 — Rusiyada "Qırmızı Bayraq ordeni" təsis edildi.

1963 — Malayziya dövləti yaradıldı.

1978 — İranın Tabas şəhərində baş verən zəlzələ 15 min adamın ölümünə səbəb oldu.

1999 — Volqodonskdakı terror aktında 19 nəfər həlak oldu.

Digər günlər: 15 sentyabr – 16 sentyabr – 17 sentyabr