Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı — (isv. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) Karolinska İnstitutu tərəfindən fiziologiya və ya tibbin müxtəlif sahələri üzrə alimlərə və həkimlərə təqdim olunan illik mükafat. Bu mükafat Alfred Nobelin 1895-ci ildəki vəsiyyəti əsasında təsis edilmiş edilmiş beş Nobel mükafatından biridir. Bu mükafatlar kimya, fizika, ədəbiyyat, sülh və fiziologiya və ya tibb sahələri üzrə əlamətdar töhfələr verənlərə təqdim olunur.Nobelin vəsiyyətinə əsasən, mükafat Nobel Fondu tərəfindən idarə olunur və beş üzvdən ibarət bir komitə və Karolinska İnstitutu tərəfindən seçilmiş bir icra katibi tərəfindən verilir. Əsasən Tibb üzrə Nobel mükafatı olaraq adlandırılsa da, Nobel vəsiyyətində mükafatın xüsusi ilə "fiziologiya və ya tibb" üzrə veriləcəyini qeyd etmişdir. Bu səbəbdən mükafat daha geniş sahələr üzrə verilə bilər. Fiziologiya və ya tibb üzrə ilk Nobel mükafatı 1901-ci ildə almaniyalı Emil fon Berinqə verildi. Hər laureat bir medal, bir diplom və illər ərzində dəyişən miqdarda pul mükafatı alır. 1901-ci ildə Behrinqə verilən mükafat məbləği 150.782 isveç kronu idi, bu məbləğ 2008-ci ilin dekabr ayında 7.731.004 isveç kronuna bərabər idi. Mükafat Stokholmda 10 dekabr — Alfred Nobelin ölüm ildönümü ilə bağlı illik mərasimdə təqdim olunur.
Laureatlar fiziologiya və ya tibb ilə əlaqəli geniş sahələr üzrə Nobel mükafatını qazanmışlar. 2009-cu ildən etibarən G zülalları və ikinci rabitəçi tərəfindən siqnal ötürülməsi üzrə tədqiqatlarına görə 8 nəfər, neyrobiologiya sahəsindəki xidmətlərinə görə 13 nəfər və vasitəçi metabolizm üzrə tədqiqatlarına görə isə 13 nəfər laureat oldu. 1939-cu ildə almaniyalı hökuməti tərəfindən mükafatı qəbul etməyə icazə verilmədi. Sonradan medal və diplom təqdim edildi, amma mükafat məbləği verilmədi. 2021-ci il etibarilə mükafat 224 şəxsə verildi, onlardan 12-si qadın idi: (1947), Rozalin Sasmen Yalou (1977), (1983), Rita Levi-Montalcini (1986), Gertrud Elion (1988), (1995), (2004), (2008), (2009), (2009), Mey-Britt Mozer (2014) və Tu Yuyu (2015).
1915–1918, 1921, 1925, 1940–1942-ci illərdə Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı verilmədi. Həmçinin Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı 5 dəfə bir il müdətinə təxirə salınmışdı. Nobel komitəsinin qərarına əsasən, 1914-cü ildə heç bir namizədin zəruri kriteriyaya sahib olmaması səbəbi ilə Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı verilməmişdi, lakin 1915-ci ildə mükafat Robert Baraniyə verildi və 1914-cü ilin mükafatı olaraq sayıldı. Həmçinin 1922-ci ilin mükafatı 1923-cü ildə və , 1926-cı ilin mükafatı 1927-ci ildə , 1938-ci ilin mükafatı 1939-cu ildə və 1943-cü ilin mükafatı 1944-cü ildə Henrik Dam və verildi.
Laureatlar
İl | Şəkil | Laureat | Ölkə | Əsaslanma | Ref |
---|---|---|---|---|---|
1901 | Emil fon Berinq | Almaniya İmperiyası | "Serum terapiyası ilə əlaqəli tədqiqatlarına, xüsusilə difteriyaya qarşı tətbiqinə görə, xəstəlik və ölümə qarşı həkimlərin əlinə güclü və effektiv bir silah verərək tibb elmində yeni bir yol açmışdır." | ||
1902 | Ronald Ross |
Böyük Britaniya Britaniya Hindistanı |
"Malyariya ilə əlaqəli çalışmalarına görə. Bu çalışmalarına ilə parazitin orqanizmə necə girdiyini aşkar etmiş və bununla da bu xəstəlik və onunla mübarizə metodları üzərində uğurlu tədqiqatların əsasını qoymuşdur." | ||
1903 | Nils Finzen |
Danimarka ( Farer adaları) |
"Xəstəliklərin, xüsusən lupus vulgarisin yoğunlaşdırılmış işıq radiasiyası ilə müalicəsinə verdiyi töhfələri ilə tibb elmində yeni bir yol açdığına görə." | ||
1904 | İvan Pavlov | Rusiya İmperiyası | "Həzm fiziologiyası ilə bağlı tədqiqatlarına görə." | ||
1905 | Robert Kox | Almaniya İmperiyası | "Vərəm xəstəliyi ilə əlaqəli araşdırmalarına və kəşflərinə görə." | ||
1906 | Kamillo Qolci | İtaliya Krallığı | "Sinir sisteminin quruluşu üzrə tədqiqatlarına görə" | ||
Santyaqo Ramon-i-Kaxal | İspaniya | ||||
1907 | Şarl Laveran | Fransa | "Protozoanın xəstəliklərin yaranmasındakı rolu üzrə tədqiqatlarına görə" | ||
1908 | İlya Meçnikov | Rusiya İmperiyası | "İmmunitet üzrə tədqiqatlarına görə" | ||
Paul Erliş | Almaniya İmperiyası | ||||
1909 | İsveçrə | "Qalxanabənzər vəzin fiziologiyası, patologiyası və cərrahiyyəsi üzrə tədqiqatlarına görə." | |||
1910 | Almaniya İmperiyası | "Nuklein turşuları da daxil olmaqla zülallarla əlaqəli tədqiqatları nəticəsində hüceyrə kimyası haqqında biliklərimizə verdiyi töhfələrə görə." | |||
1911 | Alvar Qulstrand | İsveç | "Gözün dioptrikası üzərə tədqiqatlarına görə" | ||
1912 | Aleksis Karrel | Fransa | "Damar tikişi və qan damarlarının və orqanlarının transplantasiyası üzərə tədqiqatlarına görə" | ||
1913 | Fransa | "Anafilaksiya üzərə tədqiqatlarına görə" | |||
1914 | Robert Barani | Avstriya-Macarıstan | "Vestibulyar aparatın fiziologiyası və patologiyası ilə əlaqədar çalışmalarına görə" | ||
1915 | zzzMükafat verilmədi | ||||
1916 | |||||
1917 | |||||
1918 | |||||
1919 | Jül Borde | Belçika | "İmmunitetlə əlaqədar kəşflərinə görə" | ||
1920 | Danimarka | "Kapillyarlardaki motor tənzimləmə mexanizmini kəşf etdiyinə görə" | |||
1921 | zzzMükafat verilmədi | ||||
1922 | Böyük Britaniya | "Əzələlərdəki istilik istehsalına dair kəşfinə görə" | |||
Almaniya | "Oksigen istehlakı və əzələdəki laktik turşu metabolizmi arasındakı sabit əlaqəni kəşf etdiyinə görə" | ||||
1923 | Kanada | "İnsulini kəşf etdiklərinə görə" | |||
Böyük Britaniya | |||||
1924 | Niderland | "Elektrokardioqramın mexanizminin kəşfinə görə" | |||
1925 | zzzMükafat verilmədi | ||||
1926 | Danimarka | "Spiroptera karsinomunun kəşfinə görə" | |||
1927 | Avstriya | "Demans iflicinin müalicəsində malyariya inokulyasiyasının müalicəvi əhəmiyyətinin kəşfinə görə" | |||
1928 | Fransa | "Tif xəstəliyi üzrə çalışmalarına görə" | |||
1929 | Niderland | "Antinevritik vitaminin kəşfinə görə" | |||
Böyük Britaniya | "Böyüməni stimullaşdıran vitaminlərin kəşfinə görə" | ||||
1930 | Avstriya | "İnsan qan qruplarının kəşfinə görə" | |||
1931 | Almaniya | "Tənəffüs fermentinin təbiətini və fəaliyyət rejiminin kəşfinə görə" | |||
1932 | Böyük Britaniya | "Neyronların funksiyaları ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
Edqar Duqlas Edrian | Böyük Britaniya | ||||
1933 | Morqan Tomas Hant | ABŞ | "Xromosomların irsiyyətdə rolu ilə bağlı kəşflərinə görə" | ||
1934 | ABŞ | "Anemiya hallarında qaraciyər terapiyası ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
1935 | Üçüncü Reyx | "Embrion inkişafındakı təşkilatçı effektinin kəşfinə görə" | |||
1936 | Böyük Britaniya | "Sinir impulslarının kimyəvi ötürülməsi ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
Avstriya Üçüncü Reyx |
|||||
1937 | Albert Sent-Cörci | Macarıstan | "Bioloji yanma prosesləri ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | ||
1938 | Belçika | "Tənəffüsün tənzimlənməsində sinus və aorta mexanizmlərinin oynadığı rolun kəşfinə görə" | |||
1939 | Üçüncü Reyx | "Prontozilin antibakterial təsirlərinin kəşfinə görə" | |||
1940 | zzzMükafat verilmədi | ||||
1941 | |||||
1942 | |||||
1943 | Henrik Dam | Danimarka | "K vitamininin kəşfinə görə" | ||
ABŞ | "K vitamininin kimyəvi təbiətinin kəşfinə görə" | ||||
1944 | Cozef Erlanqer | ABŞ | "Tək sinir liflərinin yüksək dərəcədə fərqliləşmiş funksiyaları ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | ||
ABŞ | |||||
1945 | Aleksandr Fleminq | Böyük Britaniya | "Penisilinin və onun müxtəlif yoluxucu xəstəliklərdə müalicəvi təsirinin kəşfinə görə" | ||
Böyük Britaniya | |||||
Avstraliya | |||||
1946 | ABŞ | "Rentgen şüalanmasına məruz qalmaqla mutasiyaların yaranmasının kəşfinə görə" | |||
1947 | ABŞ | "Qlikogenin katalitik çevrilməsinin gedişatını kəşf etdiklərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
Argentina | "Şəkər metabolizmasında ön hipofiz lobu hormonunun oynadığı rolun kəşfinə görə" | ||||
1948 | İsveçrə | "Bir çox buğumayaqlılara qarşı kontakt zəhəri olaraq DDT-nin yüksək effektinin kəşfinə görə" | |||
1949 | İsveçrə | "Daxili orqanların fəaliyyətinin koordinatoru olaraq ara beynin funksional düzəninin kəşfinə görə" | |||
Portuqaliya | "Müəyyən psixozlarda lobotomiyanın terapevtik əhəmiyyətinin kəşfinə görə" | ||||
1950 | ABŞ | "Adrenal korteksin hormonları, onların quruluşu və bioloji təsiri ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
İsveçrə Polşa |
|||||
1951 | Maks Teyler | ABŞ | "Sarı qızdırma və onunla necə mübarizə aparmaqla əlaqəli kəşflərinə görə" | ||
1952 | ABŞ | "Vərəmə qarşı ilk təsirli antibiotik olan streptomisinin kəşfinə görə" | |||
1953 | Böyük Britaniya | "Krebs dövrünün kəşfinə görə" | |||
ABŞ | "Koferment A-nın və onun ara metabolizmdəki əhəmiyyətinin kəşfinə görə" | ||||
1954 | ABŞ | "Poliomielit viruslarının müxtəlif toxumalarda inkişaf edə bilmə qabiliyytənin kəşfinə görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
1955 | İsveç | "Oksidləşmə fermentlərinin təbiəti və fəaliyyət rejimi ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
1956 | ABŞ | "Qan dövranı sistemindəki patoloji dəyişikliklər və ürək kateterizasiyası ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
Qərbi Almaniya | |||||
ABŞ | |||||
1957 | İtaliya | "Antihistaminlərin və xüsusi ilə onların damar sistemi və sklet əzələlərindəki təsiri ilə bağlı kəşflərinə görə " | |||
1958 | Corc Uels Bidl | ABŞ | "Müəyyən kimyəvi hadisələrin tənzimlənməsində genlərin rolunu kəşf etdiklərinə görə" | ||
ABŞ | |||||
ABŞ | "Genetik rekombinasiya və bakteriyaların genetik materialının təşkili ilə bağlı kəşflərinə görə" | ||||
1959 | ABŞ | "Ribonuklein turşusu və deoksiribonuklein turşusunun bioloji sintezindəki mexanizmləri kəşf etdiklərinə görə" | |||
ABŞ İspaniya |
|||||
1960 | Frenk Makfarleyn Börnet | Avstraliya | "Qazanılmış immunoloji tolerantlığın kəşfinə görə" | ||
Braziliya Böyük Britaniya |
|||||
1961 | Dyörd von Bekeşi | ABŞ | "İlbiz daxilindəki fiziki stimullaşdırma mexanizminin kəşfinə görə" | ||
1962 | Böyük Britaniya | "Nuklein turşularının molekulyar quruluşu və canlı materialdakı məlumat ötürmə əhəmiyyəti ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | |||
Ceyms Uotson | ABŞ | ||||
Moris Uilkins |
Yeni Zelandiya Böyük Britaniya |
||||
1963 | Avstraliya | "Sinir hüceyrə membranının periferik və mərkəzi hissələrində həyəcanlanma və inhibasiya hadisələrində rol alan ion mexanizmləri ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | |||
Böyük Britaniya | |||||
Böyük Britaniya | |||||
1964 | ABŞ | "Yağ turşusu metabolizmi və xolesterol tənzimlənməsi və mexanizmi ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | |||
Qərbi Almaniya | |||||
1965 | Fransa | "Fermentlərin genetik kontrolu və virus sintezi ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | |||
Fransa | |||||
Fransa | |||||
1966 | ABŞ | "Şiş yaradan virusların kəşfinə görə" | |||
ABŞ | "Prostat xərçənginin hormonal müalicəsi ilə bağlı kəşflərinə görə" | ||||
1967 |
Finlandiya İsveç |
"Gözün ilkin fizioloji və kimyəvi vizual prosesləri ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
1968 | ABŞ | "Genetik kodun və onun zülal sintezindəki funksiyasının interpretasiyasına görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
1969 | ABŞ | "Virusların replikasiya mexanizmləri və genetik strukturları ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
İtaliya ABŞ |
|||||
1970 | ABŞ | "Neyromediatorlar və onların saxlanılması, buraxılması və inaktivasiyası ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
İsveç | |||||
Böyük Britaniya | |||||
1971 | ABŞ | "Hormonların təsir mexanizmləri ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | |||
1972 | ABŞ | "Anticismlərin kimyəvi strukturu ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
Böyük Britaniya | |||||
1973 | Qərbi Almaniya | "Fərdi və sosial davranış modellərinin təşkili və seçilməsi ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
Konrad Lorenz | Avstriya | ||||
Niderland | |||||
1974 | ABŞ | "Hüceyrənin struktural və funksional təşkili ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
Kristian de Dyuv | Belçika | ||||
Corc Palade |
ABŞ Rumıniya |
||||
1975 | ABŞ | "Şiş virusları və hüceyrənin genetik materialı arasındakı qarşılıqlı təsir ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
Renato Dulbekko |
İtaliya ABŞ |
||||
ABŞ | |||||
1976 | Barux Semyuel Blamberq | ABŞ | "Yoluxucu xəstəliklərin əmələ gəlməsi və yayılması ilə əlaqəli yeni mexanizmlər barədə kəşflərinə görə" | ||
ABŞ | |||||
1977 | ABŞ | "Beynin peptid hormonu istehsalı ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
Kanada Polşa ABŞ |
|||||
Rozalin Sasmen Yalou | ABŞ | "Peptid hormonlarının radyoimunoanalizini təkmilləşdirdiyinə görə" | |||
1978 | İsveçrə | "Məhdudlaşdırıcı fermentlərin kəşfi və onların molekulyar genetika problemlərinə tətbiqi ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
1979 | Allan Kormak |
Cənubi Afrika Respublikası ABŞ |
"Kompüter tomoqrafiyasını təkmilləşdirdiklərinə görə" | ||
Qodfri Haunsfild | Böyük Britaniya | ||||
1980 |
Venesuela ABŞ |
"İmmunoloji reaksiyaları tənzimləyən hüceyrə səthindəki genetik olaraq təyin edilmiş quruluşlara dair kəşflərinə görə" | |||
Fransa | |||||
ABŞ | |||||
1981 | ABŞ | "Beyin yarımkürələrinin funksional ixtisaslaşmasına dair kəşflərinə görə" | |||
Kanada ABŞ |
"Vizual sistemdə məlumatların işlənməsi ilə bağlı kəşflərinə görə" | ||||
İsveç | |||||
1982 | İsveç | "Prostaglandinlər və əlaqəli bioloji aktiv maddələrlə bağlı kəşflərinə görə" | |||
İsveç | |||||
Böyük Britaniya | |||||
1983 | ABŞ | "Transpozonların kəşfinə görə" | |||
1984 | Nils Kay Yerne | Danimarka | "İmmunitet sisteminin inkişafı və idarə edilməsinin spesifikliyi ilə əlaqəli nəzəriyələrə və monoklonal anticismlərin istehsal prinsipinin kəşfinə görə" | ||
Qərbi Almaniya | |||||
Argentina Böyük Britaniya |
|||||
1985 | ABŞ | "Xolesterol mübadiləsinin tənzimlənməsi ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
1986 | ABŞ | "Böyümə faktorlarının kəşfinə görə" | |||
Rita Levi-Montalcini | İtaliya | ||||
1987 | Yaponiya | "Anticisim müxtəlifliyinin yaranmasını üçün genetik prinsipin kəşfinə görə" | |||
1988 | Ceyms Blek | Böyük Britaniya | "Narkotik müalicəsinin vacib prinsiplərinin kəşfinə görə" | ||
Gertrud Elion | ABŞ | ||||
Corc Hitçinqs | ABŞ | ||||
1989 | Con Maykl Bişop | ABŞ | "Retroviral onkogenlərin hüceyrə mənşəsi ilə əlaqəli kəşflərnə görə" | ||
ABŞ | |||||
1990 | Cozef Mürrey | ABŞ | "İnsan xəstəliklərinin müalicəsində orqan və hüceyrə transpantasiyası ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | ||
ABŞ | |||||
1991 | Almaniya | "Hüceyrələrdəki vahid ion kanallarının funksiyası ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
Almaniya | |||||
1992 |
İsveçrə ABŞ |
"Bioloji tənzimləmə mexanizmi olaraq geri qaytarılan protein fosforlaşmasına dair kəşflərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
1993 | Böyük Britaniya | "Bölünmüş genlərin kəşfinə görə" | |||
ABŞ | |||||
1994 | ABŞ | "G-zülallarının və bu zülalların hüceyrələrdə siqnal transduksiyasının rolunun kəşfinə görə" | |||
ABŞ | |||||
1995 | ABŞ | "Erkən embrional inkişafın genetik kontrolu ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
Almaniya | |||||
ABŞ | |||||
1996 | Avstraliya | "Hüceyrə vasitəli immun müdafiəsinin spesifikliyi ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
Rolf Tsinkernagel | İsveçrə | ||||
1997 | Stenli Pruziner | ABŞ | "Prionların kəşfinə görə — infeksiyanın yeni bioloji prinsipi" | ||
1998 | Robert Furxqott | ABŞ | "Azot oksidinin ürək-damar sisteminin tənzimlənməsində siqnal vermə molekulu olaraq rolunun kəşfinə görə" | ||
ABŞ | |||||
Fərid Murad | ABŞ | ||||
1999 | Günter Blobel |
Almaniya ABŞ |
"Zülallların hüceyrədə lokalizasiya və nəqliyyatını idarə edən daxili siqnallarının kəşfinə görə" | ||
2000 | Arvid Karlsson | İsveç | "Sinir sistemindəki siqnal ötürülməsi ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | ||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
2001 | ABŞ | "Hüceyrə dövrünün əsas tənzimləyicilərini kəşf etdiklərinə görə" | |||
Böyük Britaniya | |||||
Böyük Britaniya | |||||
2002 | Sidney Brenner | Cənubi Afrika Respublikası | "Orqan inkişafının və proqramlaşdırılmış hüceyrə ölümünün genetik tənzimlənməsi ilə bağlı kəşflərinə görə" | ||
ABŞ | |||||
Böyük Britaniya | |||||
2003 | Pol Loterbur | ABŞ | "Maqnit rezonans tomoqrafiyası ilə bağlı kəşflərinə görə" | ||
Böyük Britaniya | |||||
2004 | Riçard Aksel | ABŞ | "Odorant reseptorların və qoxu sisteminin təşkilinin kəşfinə görə" | ||
ABŞ | |||||
2005 | Berri Marşall | Avstraliya | "Helicobacter pylori bakteriyası və onun qastrit və mədə xorası xəstəliklərindəki rolunun kəşfinə görə" | ||
Robin Uorren | Avstraliya | ||||
2006 | ABŞ | "RNT interferensiyasının kəşfinə görə — cüt telli RNT tərəfindən gen susdurulması" | |||
Kreyq Mello | ABŞ | ||||
2007 |
ABŞ İtaliya |
"Embrion kök hüceyrələrinin istifadəsi ilə siçanlarda müəyyən gen modifikasiyalarnın prinsiplərini kəşf etdiklərinə görə" | |||
Böyük Britaniya | |||||
Böyük Britaniya ABŞ |
|||||
2008 | Harald tsur Hauzen | Almaniya | "Servikal xərçəngə səbəb olan insan papillomavirusunun kəşfinə görə" | ||
Fransa | "İnsanın immunçatışmazlığı virusunun kəşfinə görə" | ||||
Fransa | |||||
2009 |
ABŞ Avstraliya |
"Xromosomların telomerlərlə və telomeraza fermenti ilə necə qorunduğunu kəşf etdiklərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
2010 | Robert Edvards | Böyük Britaniya | "İn vitro mayalandırmanın təkmilləşdirilməsinə görə" | ||
2011 | Brüs Bötler | ABŞ | "Anadangəlmə immunitetin aktivləşdirilməsi ilə bağlı kəşflərinə görə" | ||
Fransa | |||||
Ralf Staynman | Kanada | "Dendritik hüceyrənin və onun adaptiv immunitetdəki rolunun kəşfinə görə" (ölümündən sonra mükafatlandırıldı) | |||
2012 | Böyük Britaniya | "Yetkin hüceyrələrin pluripotent olması üçün yenidən proqramlaşdırıla biləcəyini kəşf etdiklərinə görə" | |||
Şinya Yamanaka | Yaponiya | ||||
2013 | ABŞ | "Hüceyrələrimizdə böyük bir nəqliyyat sistemi olan vezikulyar trafikinin tənzimləmə mexanizmlərinin kəşfinə görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ Almaniya |
|||||
2014 |
ABŞ Böyük Britaniya |
"Beyində yerləşdirmə sistemi meydana gətirən hüceyrələrin kəşfinə görə" | |||
Mey-Britt Mozer | Norveç | ||||
Norveç | |||||
2015 |
İrlandiya ABŞ |
"Yuvarlaq qurd parazitinin səbəb olduğu infeksiyalara qarşı yeni bir terapiya ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | |||
Yaponiya | |||||
Tu Yuyu | ÇXR | "Malyariyaya qarşı yeni bir terapiya ilə əlaqədar kəşflərinə görə" | |||
2016 | Yoşinori Oşumi | Yaponiya | "Autofaq mexanizmlərinin kəşfinə görə" | ||
2017 | ABŞ | "Sirkadian ritmini idarə edən molekulyar mexanizmləri kəşf etdiklərinə görə" | |||
ABŞ | |||||
ABŞ | |||||
2018 | ABŞ | "Mənfi immun tənzimlənməsini inhibasiya edərək xərçəngin müalicəsinin kəşfinə görə" | |||
Yaponiya | |||||
2019 | ABŞ | "Hüceyrələrin oksigenin mövcudluğunu necə hiss etdiklərini və oksigen miqdarındaki dəyişikliklərə necə adaptasiya olduqlarını kəşf etdiklərinə görə" | |||
Böyük Britaniya | |||||
ABŞ | |||||
2020 | ABŞ | "Hepatit C virusunun kəşfinə görə" | |||
Böyük Britaniya | |||||
ABŞ | |||||
2021 | ABŞ | "toxunma və temperatur reseptorlarının kəşfinə görə" | |||
Ardem Pataputyan |
ABŞ Livan |
||||
2022 | İsveç | "nəsli kəsilmiş homininlərin genomları və insan təkamülü ilə bağlı kəşflərinə görə" | |||
2023 | Katalin Kariko |
Macarıstan ABŞ |
"COVID-19-a qarşı effektiv mRNT vaksinlərinin işlənib hazırlanmasına imkan yaradan nukleozid bazası modifikasiyası ilə bağlı kəşflərinə görə." | ||
Dryu Vaysman | ABŞ |
İstinadlar
- . Nobel Foundation. 25 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 21 November 2008.
- . Nobel Foundation. 3 December 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 21 November 2008.
- ↑ Lindsten, Jan; Nils Ringertz. . Nobel Foundation. 26 June 2001. 16 July 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 21 November 2008.
- . Nobel Foundation. 15 October 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 21 November 2008.
- . Nobel Foundation. 22 August 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 21 November 2008.
- . Nobelprize.org. 2 February 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 November 2008.
- . Nobel Foundation. 28 September 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 21 November 2008.
- ↑ . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 2 November 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 30 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 30 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 3 November 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 16 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 22 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 20 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 22 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 22 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 6 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 May 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 16 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 23 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 30 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 2 June 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 23 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 22 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 22 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 22 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 30 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 14 May 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 8 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 21 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 8 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 12 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 14 May 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 May 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 2 November 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 21 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 19 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 14 May 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 30 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 7 June 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 6 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 21 February 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 15 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 8 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 16 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 30 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 12 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 29 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 4 December 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 6 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . 5 September 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 6 October 2015.
- . Nobel Foundation. 3 December 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 24 December 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 10 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 6 December 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 19 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 10 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 10 September 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 10 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 3 February 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 16 March 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 14 December 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 3 February 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 3 February 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 10 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 10 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 15 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 19 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 July 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 18 August 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 11 October 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 9 October 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 8 October 2009 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 6 October 2010 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- ↑ . Nobel Foundation. 5 October 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . The Nobel Foundation. 3 October 2011. 14 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 6 October 2013.
-
Sample, Ian. . The Guardian. London. 3 October 2011. 1 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 10 October 2011.
The Nobel foundation concluded that the award should stand, saying: "The Nobel prize to Ralph Steinman was made in good faith, based on the assumption that the Nobel laureate was alive."
- . Nobel Foundation. 11 October 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2007.
- . Nobel Foundation. 10 June 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2013.
- . Nobel Foundation. 6 October 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 7 October 2013.
- ↑ . Nobel Foundation. 5 October 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 5 October 2015.
- . Nobel Foundation. 3 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 3 October 2016.
- . Nobel Foundation. 2 October 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 2 October 2017.
- . Nobel Foundation. 1 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 2 October 2017.
- . Nobel Foundation. 2020-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-07.
- . Nobel Foundation. 2020-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-05.
- (PDF). Nobel Foundation. 2021-10-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- (PDF). Nobel Foundation. 3 October 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-10-03.
- . 2 October 2023. 2 October 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 2 October 2023.