Ardem Pataputyan (ing. Ardem Patapoutian; 2 oktyabr 1967, Beyrut, Livan) — Erməni əsilli ABŞ molekulyar bioloq və neyrobioloqu. [ing.] (HHMI) çalışır. Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı (2021).
| Ardem Pataputyan | |
|---|---|
| ing. Ardem Patapoutian | |
 | |
| Doğum tarixi | 2 oktyabr 1967(57 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Elm sahəsi | fiziologiya |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri |
[ing.] |
| Təhsili |
Los-Anceles Kaliforniya Universiteti Kaliforniya Texnologiya İnstitutu |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
 Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı (2021)(2020) (2020) (2019) [ing.] (2017) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Ardem Pataputyan 2 oktybar 1967-ci ildə Beyrutda, erməni ailəsində anadan olmuşdur. 1986-cı ildə ABŞ-yə mühacirət etməmişdən öncə bir il müddətində Beyrut Amerika Universitetində təhsil almışdır. Los-Anceles Kaliforniya Universitetini bitirmiş, 1990-cı ildə sitologiya və inkişaf biologiyası sahəsində bakalavr dərəcəsinə 1996-cı ildə isə Kaliforniya Texnologiya İnstitutunda fəlsəfə doktoru dərəcəsinə layiq görülmüşdür. Aspirant olarkən Paputyan San-Fransisko Kaliforniya Universitetində [ing.] birlikdə çalışmışdır. 2000-ci ildə o [ing.] dosent olmuşdur. 2000-2014-cü illərdə əlavə olaraq tədqiqat fondunda da işləmişdir. Paputyan 2014-cü ildən Hovard Hyuz Tibb İnstitutunda tədqiqatçı olaraq çalışır.
Paputyan siqnalın ötürülməsini öyrənir. O, hərarətin, mexaniki enerjinin təsiri və ya hüceyrənin həcminin böyüməsi ilə aktivləşən yeni ion kanallarının və reseptorların identifikasiyası sahəsinə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Paputyan və kolleqaları sübut etmişlər ki, bu ion kanalları hərarətin, toxunmanın hiss olunmasında, propriosepsiyada, ağrının duyulmasında və damar tonuslarının requlyasiyasında möhtəşəm rol oynayır. Onun daha sonrakı elmi işlərində mexaniki hissiyatlı ion kanallarının (mexanotransduksiya) identifikasiyası və xarakteristikası üçün funksional genomika metodları istifadə olunmuşdir.
Təltifləri və mükafatları
görə Paputyanın Hirş indeksi 68, "" a görə isə 63-dür (2020-ci ilin mayına olan məlumat). O, 2016-cı ildən Elmin İnkişafına Yardım Amerika Assosiasiyasının, 2017-ci ildən ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının,2020-ci ildən Amerika Sənət və Elm Akademiyasının üzvüdür. Paputyan 2017-ci ildə [ing.], 2019-cu ildə , 2020-ci ildə neyrobiologiya sahəsində və biotibb sahəsində mükafatına layiq görülmüşdür.
2021-ci ildə Paputyan Devid Culius ilə birlikdə Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı olmuşdur.
İstinadlar
|
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
|
- ↑ .
- ↑ .
- . NobelPrize.org (ingilis). 2021-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . Reuters. 2021-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-09.
- . scholar.google.com. 2021-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . www.scopus.com. 2021-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . www.nasonline.org. 2020-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . American Academy of Arts & Sciences (ingilis). 2021-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . Kavli Institute for Brain Science (ingilis). 2020-06-04. 2020-12-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . www.brandeis.edu (ingilis). 2021-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . www.kavliprize.org (ingilis). 2021-03-12. 2021-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- . Premios Fronteras (ingilis). 2021-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
Xarici keçidlər
- на сайте (scripps.edu)
- (patapoutianlab.org)
- 2020-02-15 at the Wayback Machine (PDF; 109 kB; Stand November 2019)
- на сайте (hhmi.org)
- в Academic Tree (neurotree.org)