|
Avropa tarixinin zaman xətti
|
|---|
|
|---|
|
Antverpenli xəritəçi tərəfindən 1595-ci ildə çəkilmiş Avropa xəritəsi.
|
|---|
| E.ə. 35000
|
Müasir insanlar (homo sapiens) Avropada yarandı.
|
| E.ə. 12500
|
Buz dövrü sona çatdı
|
| E.ə. 7000
|
İlk insan birlikləri İlk yerleşik toplumlar Balkan yarımadasıda meydana gəldi.
|
| E.ə. 6000
|
Neolit dövrü Mərkəzi Avropada başladı.
|
| E.ə. 5000
|
Neolit dövrü Şimali Avropada başladı.
|
| E.ə. 2500
|
Avropada Mis dövrü başladı.
|
| E.ə 1000
|
Avropada Dəmir dövrü başladı.
|
|
E.ə. 360
|
Platon adlı kitabında tənqid etdi.
|
|
E.ə. 323
|
Makedoniyalı İsgəndər öldü və yaratmış olduğu parçalandı.
|
|
E.ə. 44
|
Qay Yuli Sezar öldürüldü. Roma respublikası dağıldı.
|
|
E.ə. 27
|
Oktavian Avqust Roma imperiyasını yaratdı.
|
|
330
|
I Konstantin Konstantinopol şəhərin Yeni Roma adı ilə paytaxt elan etdi.
|
|
395
|
I Feodosinin ölümündən sonra imperiya şərq və qərb olmaqla iki yerə paçalandı.
|
|
476
|
Qərbi Roma imperiyası dağıldı. Orta əsrlər başladı.
|
|
527
|
I Yustinian iperator olaraq Bizans taxtına çıxdı.
|
|
800
|
Böyük Karl Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru kimi taxta çıxdı.
|
|
1054
|
Xristianlıqda bölünmə baş verdi.
|
|
1066
|
I Vilhelmin rəhbərliyi altında normanlar İngiltərəni fəth etdi.
|
|
1095
|
Papa II Urban Xristianları Xaç yürüşlərində iştirak etməyə çağırdı.
|
|
1215
|
Qanunların təsbit edilməsində mühüm sənədlərdən hesab olunan Magna Carta sənədi qəbul edildi.
|
|
1340
|
Qara ölüm Avropa əhalisinin üçdə birinin ölümünə səbəb oldu.
|
|
1337-1453
|
Yüz illik müharibə
|
|
1453
|
Osmanlı imperiyası tərəfindən Konstantinopol şəhəri fəth edildi və adı İstanbul şəkilində dəyişdirildi. Bununlada Orta əsrlər dövrü sona çatdı və Yeni dövr başladı.
|
|
1492
|
Xristofor Kolumb Yeni Dünyanı kəşf etdi.
|
|
1498
|
İntibah dövrü başladı və Leonardo da Vinci Milan şəhərində Sonuncu şam yeməyi tablosunu tamamladı.
|
|
1517
|
Martin Lüter Reformasiya tələblərini Vittenberq kilsəsinin divarlarından asdı.
|
|
1648
|
ilə Otuzillik müharibə sona çatdı.
|
|
1699
|
Osmanlı imperiyası Müqəddəs İttifaqla aparılan müharibələrin nəticəsində məğlub oldu.
|
|
1707
|
İngiltərə və Şotlandiya krallıqlarının birləşməsi ilə Böyük Britaniya yarandı.
|
|
1789
|
Fransa inqilabı baş verdi. Yeni dövr sona çatdı, Ən Yeni dövr başladı.
|
|
1815
|
Napoleon Bonapartın məğlub olmasından sonra Vyana müqaviləsi imzalandı.
|
|
1856
|
Krım müharibəsində, Rusiya imperiyası məğlub oldu.
|
|
1860
|
Rusiyada kəndlilərə azadlıq verildi, Karl Marks "Kapital" əsərinin ilk cildini tamamladı.
|
|
1866
|
başa çatdı.
|
|
1871
|
Almaniya imperiyası yarandı.
|
|
1914
|
Frans Ferdinand Qavrilo Prinsip tərəfindən öldürüldü. Birinci dünya müharibəsi başladı.
|
|
1917
|
Rusiyada Oktyabr inqilabı baş verdi.
|
|
1922
|
Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı yarandı.
|
|
1918
|
Birinci dünya müharibəsi başa çatdı.
|
|
1933
|
Almaniyada Adolf Hitler hakimiyyətə gəldi.
|
|
1936
|
Miliyyətçilər və Respublikaçılar arasında baş vermiş İspaniya vətəndaş müharibəsi başladı.
|
|
1939
|
İspaniya vətəndaş müharibəsi başa çatdı və Fransisko Franko hakimiyyətə gəldi.
|
|
1939
|
Üçüncü Reyxin orduları Polşanı işğal etməsi ilə İkinci dünya müharibəsi başlamış oldu.
|
|
1944
|
başladı.
|
|
1945
|
Avropada ciddi dağıntılara səbəb olmuş, İkinci dünya müharibəsi sona çatdı.
|
|
1948
|
sona çatdı.
|
|
1949
|
NATO yaradıldı.
|
|
1951
|
Avropa İttifaqının yaradılmasına mühüm rol oynamış, Paris müqaviləsi imzalandı.
|
|
1955
|
Varşava Müqaviləsi Təşkilatı yaradıldı.
|
|
1956
|
, SSRİ ordu birləşmələri tərəfindən qanlı bir şəkildə yatırıldı.
|
|
1957
|
Roma müqaviləsi imzalandı və Avropa İqtisadi Birliyi yarandı.
|
|
1961
|
Berlin divarının inşaatına başlanıldı.
|
|
1967
|
Yunanıstanda hərbi çevriliş baş verdi və hərbçilər hakimiyyətə gəldi.
|
|
1968
|
SSRİ, Çexoslovakiyanı işğal etdi və Praqa baharı dövrü başa çatdı.
|
|
1972
|
İngiltərə, Danimarka və İrlandiya Avropa İqtisadi Birliyinə üzv seçildi.
|
|
1974
|
Qərənfil inqilabı nəticəsində Portuqaliyada demokratik hərəkat başladı.
|
|
1974
|
Türkiyə, hərəkatının qarşısını almaq üçün Kipr adasının şimal ərazisinə qoşun çıxardı.
|
| 1974
|
Yunanıstanda hərbçilərin hakimiyyəti sona çatdı və ölkədə demokratik hakimiyyət yaradıldı.
|
|
1975
|
Fransisko Frankoun ölümündən sonra İspaniyada demokratikləşmə dövrü başladı.
|
|
1983
|
Şimali Kipr Türk Respublikası müstəqilliyini elan etdi. Türkiyədən başqa heç bir dövlət ŞKTR-in müstəqilliyini tanımadı.
|
|
1988
|
Azərbaycan və Ermənistan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi başladı.
|
|
1989
|
Berlin divarı söküldü.
|
|
1990
|
Yuqoslaviyada vətəndaş müharibəsi başladı.
|
|
1991
|
SSRİ dağıldı və Müstəqil Dövlətlər Birliyi yarandı.
|
|
1991
|
Sloveniya, Xorvatiya və Makedoniya Respublikası müstəqilliklərini elan etdilər və Yuqoslaviyadan rəsmən ayrıldılar.
|
|
1991
|
Qaqauziya müstəqilliyini elan etdi, ancaq Moldova ilə muxtariyyətin əldə olunması ilə bağlı danışıqlara başladı.
|
|
1992
|
Dnestryanı müstəqilliyini elan etdi və Moldovadan ayrıldı. Ançaq heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı.
|
|
1992
|
Bosniya və Herseqovina müstəqilliyini elan etdi və Yuqoslaviyadan ayrıldı.
|
|
1992
|
Maastrixt sazişi ilə Avropa İttifaqının təməli atıldı.
|
|
1992
|
İsveçrədə referendum keçirildi və əhali Avropa İttifaqına daxil olmaqdan imtina etdi.
|
|
1992
|
Dağlıq Qarabağda yaradılmış qondarma erməni rejimi müstəqilliyini elan etdi, ançaq Ermənistanda daxil olmaqla heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı.
|
|
1992
|
Abxaziya və Cənubi Osetiya Gürcüstandan ayrılaraq, müstəqilliklərini elan etdilər. Bu müstəqillik heç bir dövlət tərəfindən tanınmadı.
|
|
1993
|
Çexoslovakiya dinc bir şəkildə Çexiya və Slovakiya olmaqla iki yerə ayrıldı.
|
|
1994
|
Norveç keçirilən referendumdan sonra Avropa İttifaqına üzv olmaqdan imtina etdi.
|
|
1994
|
Bişkek protokolunun imzalanmasından sonra Azərbaycan və Ermənistan arasında davam edən Qarabağ münaqişəsinə son qoyuldu.
|
|
1994
|
Qaqauziya muxtariyyətin verilməsi şərti ilə Moldovanın tərkibində qalmağı qəbul etdi.
|
|
1994
|
Rusiya və Çeçenistan arasında Birinci çeçen müharibəsi başladı.
|
|
1996
|
Birinci çeçen müharibəsi sona çatdı.
|
|
1998
|
Kosovonun Serbiyanın tərkibindən ayrılmaq istəməsi, Kosovo müharibəsinə səbəb oldu.
|
|
1999
|
Kosovo müharibəsi sona çatdı.
|
|
1999
|
Yuqoslaviya vətəndaş müharibəsi sona çatdı və ölkə parçalandı.
|
|
1999
|
İkinci çeçen müharibəsi başladı.
|
|
2001
|
Makedoniya Respublikası ordusu ilə ölkənin şimalında yaşayan etnik albanlar arasında silahlı toqquşmalar baş verdi.
|
|
2006
|
Monteneqro müstəqilliyini elan etdi və Yuqoslaviyadan ayrıldı.
|
|
2008
|
Kosovo müstəqilliyini elan etdi və Serbiyadan ayrıldı.
|
|
2008
|
Gürcüstan və Cənubi Osetiya arasında Cənubi Osetiya müharibəsi baş verdi.
|
|
2008
|
Rusiya Abxaziya və Cənubi Osetiyanı müstəqil dövlət kimi tanıdı və həmin dövlətlərlə diplomatik münasibətlər yaratdı.
|
|
2009
|
Avropa İttifaqının siyasi və idarə quruluşunun dəyişməsinə səbəb olan Lissabon müqaviləsi imzalandı.
|
