Bakalı rayonu (başq. Баҡалы районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Ufa şəhərindən 173 km və Tuymazıdan 75 km məsafədə yerləşən Bakalı kəndidir.
Bakalı rayonu | |||||
---|---|---|---|---|---|
Баҡалы районы | |||||
|
|||||
55°10′35″ şm. e. 53°48′10″ ş. u. |
|||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 20 avqust 1930 | ||||
Sahəsi |
|
||||
Hündürlük | 137 m | ||||
Saat qurşağı | |||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
|
||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafi yerləşməsi
Başqırdıstanın qərbində, İleş rayonu, şərqdən - Çekmaquşev rayonu, cənubdan - Şaran rayonu, qərbdən - Tatarıstanla həmsərhəddir. Rayonun sahəsi 1951 km²-dir.
Rayon Ağidel çayı vadisinə şimala doğru sürüşən Buqulma-Belebey yüksəkliyinin şimal hissəsində yerləşir. İqlimi kontinental və mülayim rütubətlidir. Su yatağının qaldırılmış hissəsi qarışıq geniş yarpaqlı meşələr, aşağı hissəsi palıd, ağcaqayın meyvələri ilə səciyyələnir. Meşələr rayonun 44% ətarizini tutur. Xun çayı rayon ərazisindən axır, İk çayı cənub-qərb tərəfdən axır. Boz və tünd boz meşə torpaqları geniş yayılmışdır.
Yeraltı sərvətləri: neft yataqları (Mustafinskoye, Katayevskoye), kərpic xammalı (Bakalı, Kataevskoye, Starokuruçevskoye, Melkenskoye) və qum-çınqıl qarışıqları (Karpovskoye, Kileevskoye) ilə təmsil olunur.
İnzibati-ətazi vahidləri
Bakalı rayonuna 20 kənd inzibati vahidliyi daxildir.
Əhalisi
Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə:
2024 - 24,66 min nəfər.
2035 - 20.96 min nəfər.
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: tatarlar - 53,4%, ruslar - 22,3%, başqırdlar - 17,3%, çuvaşlar - 3%, marilər - 2,7%, digər millətlərdən olanlar - 1,1%.
- Dil tərkibi
2010-cu il Ümumrusiya Əhali siyahıyaalınmasına əsasən, əhalinin ana dilləri bunlardır: tatar dili - 64,3%, mari dili - 2,3%, rus dili - 26,3%, çuvaş dili - 2,5%, başqırd dili - 3,8%.
Din
Dini baxımından əhalisi müsəlman və provaslavdır.
İqtisadiyyat
Rayon iqtisadiyyatının əsas sahəsi taxılçılıq, kartofçuluq, çuğundur, ətlik-südlük maldarlıq, donuzçuluq və arıçılıq sahələrində ixtisaslaşmış kənd təsərrüfatıdır.
Sənaye: yerli kənd təsərrüfatı, meşəçilik, pendir fabriki, ağac emalı zavodu və Bakalı kərpic zavodu.
Təhsil və mədəniyyət
Rayonda ali peşə və satıcılar hazırlayan bir məktəb (Bakalı kəndi), 62 ümümtəhsil məktəbi, o cümlədən 18 orta məktəb var. 29 kütləvi kitabxana, 54 klub müəssisəsi, 2 xəstəxanaya sahibdir. Rayonda regional bir qəzet nəşr olunur.
Mənbə
- 2020-05-09 at the Wayback Machine
İstinadlar
- (rus.).
- . 2019-08-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-19.
- . 2019-11-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-19.
- (PDF). 2018-12-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-19.
- (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-20.
- [http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/login.xhtml?invalidSession=true&reason=Session+not+established. База данных переписи 2010 года.]