İleş rayonu - Haqqinda Melumat

İleş rayonu
	Rayon
İleş rayonu
	Илеш районы
Bayraq[d]	Gerb
	55°26′45″ şm. e. 54°19′01″ ş. u.
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	31 yanvar 1935
Sahəsi	1973 km²
Saat qurşağı	Yekaterinburq vaxtı[d]; UTC+05:00;
Əhalisi
Əhalisi	31.219 nəf. (2021) ;
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	34762
Poçt indeksi	4522ХХ
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İleş rayonu (başq. Илеш районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayonun inzibati mərkəzi kəndidir.

Coğrafi yerləşməsi

Başqırdıstanın şimal-qərbində yerləşir. Rayonun ərazisi 1 985 km² təşkil edir. Ərazisindən Ağidel Syun və Baza çayları axır. Əsasən boz meşə və qara torpaqlar yayılmışdır. İqlimi mülayim, isti və bir az quraqdır. Ərazisinin 15,4 % meşələr tutur. Rayon ərazisindən neft, gil və qum-çınqıl qarışığı çıxır.

Tarix

İleş rayonu 31 yanvar 1935-ci ildə təşkil edilmişdir.

Əhali

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası İleş rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 78,8 %, tatarlar — 15,3 %, marilər — 2,6 %, ruslar — 1,9 %, digər millər — 1,4 %. Siyahıya alınmağa görə əhalinin milli tərkibi:

İL	Başqırdlar	tatarlar
1970	71 %	21 %
1979	79 %	13 %
1989	63 %	30 %
2002	80,5 %	13,7 %
2010	78,8 %	15,3 %

İnzibati-ətazi vahidləri

22 kənd inzivati vahidliyinə 87 yaşayış məntəqəsi daxildir

İqtisadiyyat

İleş rayonu əsasən aqrar rayondur. Ərazisinin 141,7 min ha kənd təsərrüfatına cəlb olunmuşdur (rayon ərazisinin 71,5 %). 29,7 min ərazi otlaq sahələridir. Kənd təsərrüfatının taxılçılıq, ətlik-südlük maldarlıq və donuzçuluq sahələri inkişaf etmişdir. Ərazisindən M-7 "Volqa" və Neftekamsk — Tuymazı mağıstralı keçir.

Sosial sfera

Rayon ərazisində 72 ümumtəhsil mərkəzi, 25 orta məktəb, 35 kütləvi kitabxana, 69 klub, mərkəzi rayon və 3 digər xəstəxana fəaliyyət göstərir. Burada əsasən tatar dilində «Mayak» qəzeti və onun rus və başqırd dillərində dublyajı buraxılır.

Tanınmış şəxsləri

Musa Qareyev — iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
Ənvər Abdillin — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
Robert Munnullin — Tatarıstan xalq şairi, Başqırdıstan Respublikası Əməkdar Mədəniyyət Xadimi.
Rinat Xayri — Başqırd şair və yazıçı.
İldus Timerxanov — uşaq yazıçısı.
Sufiyan Povarisov — Başqırdıstanın xalq yazıçısı, filologiya elmləri doktoru, Başqırdıq Dövlət Universitetinin professoru

Mənbə

2016-03-04 at the Wayback Machine

İstinadlar

. 2020-05-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.
(rus.).
(pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-05.
Население Башкортостана: XIX—XXI века: статистический сборник/ Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан.- Уфа: Китап, 2008.- 448 с.:ил.
. 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-13.

[80_8006001-1] . 2020-05-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-13.

[_f7b6b5ca17500572-2] (rus.).

[ВПН-2010-3] (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-05.

[4] Население Башкортостана: XIX—XXI века: статистический сборник/ Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан.- Уфа: Китап, 2008.- 448 с.:ил.

[RBzak_izm-5] . 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-13.