Yetkinlik yaşı — qanunla şəxsin tam fəaliyyət qabiliyyətli hesab olunduğu yaş. Yetkinlik yaşına çatmayanlar həmin andan sonra artıq öz hərəkətlərinin mənasını başa düşür, öz hərəkətlərinə rəhbərlik edə bilirlər, eləcə də himayəçiliyə və valideynlərinin onların hərəkətlərinə görə hüquqi məsuliyyətinə xitam verilmiş olur. Əksər dövlətlərdə yetkinlik yaşı 18 yaşdır. Yetkinlik yaşı şəxsin psixi pozuntusu və ilə əlaqədar deyil.
Yetkinlik yaşı keçid dövrü, cinsi əlaqədə olmaq yaşı, nikah yaşı, məktəbi bitirmək yaşı, alkoqollu içkilər qəbul etmək, nəqliyyat vasitəsini idarə etmək, səsvermə yaşı, tütün məmulatlarından istifadə, və s. ilə qarışdırılmamalıdır. Onların hər biri ayrılıqda müəyyən edilir.
Şəxs yetkinlik yaşına çatsa da, yaş məhdudiyyətinə məruz qala bilər: məsələn, seçkili və təyinatlı vəzifələrdə belə məhdudiyyət tətbiq edilir.
Haqqında
Yetkinlik yaşı bəzən lisenziya yaşı ilə qarışdırılır. Hüquq termini kimi "lisenziya" "icazə" mənasını verir və qanunla müəyyən hüquq və imtiyazları əhatə edir. Odur ki, lisenziya yaşı şəxsin müəyyən fəaliyyətlə məşğul olması üçün dövlət orqanlarından icazə almağa imkan verən müddəti ehtiva edir. Başqa sözlə, yetkinlik yaşı şəxsin yetkin olmasının dövlət tərəfindən tanınmasıdır.
Mülki hüquqda
Bir çox dövlətlərdə yetkinlik yaşına çatmayanlar emansipasiya olunur: yurisdiksiyadan asılı olaraq, bu, nikah, iqtisadi cəhətdən özünü təmin etmək, elmi dərəcə və ya diplom almaqla və ya hərbi xidmətdə iştirak etməklə mümkündür. ABŞ-nin bütün ştatlarında emansipasiyanın müəyyən formaları tanınır.
Müvafiq siyahı dövlətlərdə aşağı həddən başlayaraq yüksək həddə qədər yetkinlik yaşını göstərir:
15 yaşadək
- Səudiyyə Ərəbistanı – yetkinlik yaşı cinsi yetkinliyin (həddi-büluğ) fiziki əlamətlərinə əsaslanır və yuxarı həddi 15-dir.
- İran – hicri-qəməri təqvimlə qadınlarda 9, kişilərdə 15 yaş.
15 yaş
16 yaş
17 yaş
18 yaş
- Əfqanıstan
- Albaniya
- Amerika Samoası
- Andorra
- Antiqua və Barbuda
- Argentina
- Anqola
- Ermənistan
- Avstraliya
- Avstriya
- Azərbaycan
- Baham adaları
- Banqladeş
- Barbados
- Belarus
- Belçika
- Beliz
- Butan
- Boliviya
- Bosniya və Herseqovina
- Braziliya
- Bruney
- Bolqarıstan
- Burundi
- Kanada
- Kvebek
- Çili
- ÇXR
- Kolumbiya
- Kosta-Rika
- Xorvatiya
- Kipr
- Çexiya
- Danimarka (Farer adaları və Qrenlandiya da daxil olmaqla)
- Cibuti
- Dominika
- Dominikan Respublikası
- Ekvador
- Misir
- Salvador
- Estoniya
- Fici
- Finlandiya
- Fransa
- Almaniya
- Gürcüstan
- Qana
- Yunanıstan
- Qvatemala
- Qvineya
- Qvineya-Bisau
- Qayana
- Haiti
- Honkonq
- Macarıstan
- İslandiya
- Hindistan
- İraq
- İrlandiya
- İsrail
- İtaliya
- Yamayka
- Yaponiya (2022~)
- İordaniya
- Qazaxıstan
- Keniya
- Laos
- Latviya
- Livan
- Lixtenşteyn
- Litva
- Lüksemburq
- Makao
- Şimali Makedoniya
- Malavi
- Malayziya
- Malta
- Mavritaniya
- Mavriki
- Meksika
- Moldova
- Monako
- Monqolustan
- Monteneqro
- Nepal
- Niderland
- Nigeriya
- Norveç
- Oman
- Pakistan (kişilər)
- Palau
- Panama
- Peru
- Filippin
- Polşa
- Portuqaliya
- Qətər
- Rumıniya
- Rusiya
- Ruanda
- Sent-Kits və Nevis
- Seyşel adaları
- Slovakiya
- Sloveniya
- Somali
- Cənubi Afrika Respublikası
- İspaniya
- Şri-Lanka
- Sudan
- İsveç
- İsveçrə
- Suriya
- Serbiya
- Tanzaniya
- Trinidad və Tobaqo
- Tunis
- Türkiyə
- Uqanda
- Ukrayna
- {{ {{{1}}}
| alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas = }}
19 yaş
20 yaş
- Yaponiya (2022-ci ilədək)
- Yeni Zelandiya
- Paraqvay
- Tayvan
- Tailand
21 yaş
Həmçinin bax
İstinadlar
- David R. Senn; Richard A. Weems. . CRC Press. 2013. səh. . ISBN 978-1-4398-5133-3. 2021-04-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-17.
- Cornick. . Cengage Learning. 1995. səh. . ISBN 978-0-314-04451-8. 2016-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-18.
- , Cornell, 2022-03-24 tarixində , İstifadə tarixi: 2018-12-18.
- (PDF). Human Rights Watch. March 2008. səh. 14. 16 February 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 18 January 2017.
- , Youth policy (country fact sheet), 2022-04-23 tarixində , İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2022-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2022-02-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- , Youth policy (country fact sheet), 2015-10-01 tarixində , İstifadə tarixi: 2018-12-21
- Qeyd:Yaş həddini 18-ə çatdırmaq üçün qanun layihəsi hazırlanıb.
- . 2022-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2018-06-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2015-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 12 may 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2017.
- . 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2015-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2022-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- 2014-03-12 at the Wayback Machine Civil Code of the Republic of Albania
- . 27 August 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 July 2015.
- (PDF). 29 fevral 2008 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 fevral 2008.
- (PDF). 2018-08-20 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-09-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-01-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . U.S. Library of congress. Section: . 2021-04-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-01-20 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2011-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 27 sentyabr 2001 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2001.
- . 2011-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- Article 476 Civil code of Belgium.
- (ingilis). Immigration and Refugee Board of Canada. 20 March 2002. 3 February 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 14 June 2018.
- . 2011-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 21 April 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 23 August 2014.
- . Library of Congress. 2021-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-18.
- (PDF). 2022-09-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2011-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (in French) 2011-06-29 at the Wayback Machine
- (PDF). 2021-07-23 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2021-11-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . U.S. Department of State. 23 Feb 2000. 26 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 1 June 2017.
- . Docs.google.com. 2021-01-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-21.
- . 2018-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- § 2 Bürgerliches Gesetzbuch (BGB)
- . MinistryOfJustice.gr. 2014-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 8 January 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-21. Guinea-Bissau
- (PDF). 2016-11-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- Indian Majority Act
- 10 iyun 2014 tarixindən Wayback Machine saytında 10 iyun 2014 at the Wayback Machine
- . Irish Statute Book. Oireachtas. 25 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 August 2010.
- ↑ . 2022-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2022-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-08-21 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-01-20 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- ↑ Chigunta, Schnurr, James-Wilson and Torres. (PDF). International Labour Office. 2005. səh. 3, Table 1.1. 25 December 2018 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 March 2012.
- . The Commissioner of Law Revision, Malaysia. 22 April 1971. 7 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 23 April 2018.
- 4 iyun 2015 tarixindən Wayback Machine saytında 4 iyun 2015 at the Wayback Machine APC.org 2015-03-17 at the Wayback Machine Malta Civil Code Section 157
- . 4 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-29.
- . 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-02-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . Docs.google.com. 2021-01-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-21.
- 2021-07-23 at the Wayback Machine Qanunda düzəliş
- . 2022-04-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- 2020-10-29 at the Wayback Machine, 13 December 1989, Chan Robles Law library
- . Ageofconsent.com. 6 avqust 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 avqust 2012.
- . Russian-civil-code.com. 25 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 29 September 2011.
- . Docs.google.com. 2020-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-21.
- carina. . 23 sentyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 iyul 2015.
- (PDF). 2018-08-27 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-08-21 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- (PDF). 2022-07-09 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . Lawnet.lk. 11 yanvar 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2011.
- . Hrw.org. 8 October 2010. 18 August 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 29 September 2011.
- . Docs.google.com. 2021-01-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-21.
- (PDF). 2022-05-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 17 February 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2015.
- . Docs.google.com. 2021-01-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-08-21.
- . UNICEF. 2022-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-09-12.
- . Ageofconsent.com. 29 avqust 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 avqust 2012.
- . gov.uk. 25 July 1969. 21 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 9 January 2015.
- . gov.uk. 25 July 1969. 21 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 9 January 2015.
- (PDF). 123 (14). 7 March 2006: 694. ISSN . 2012-03-24 tarixində (PDF).
- 10 noyabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında 10 noyabr 2013 at the Wayback Machine
- (PDF). 2016-10-08 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- 2021-01-07 at the Wayback Machine, 2021-01-18 at the Wayback Machine.
- . Minors.uslegal.com. 25 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 16 February 2012.
- . www.youthpolicy.org (ingilis). 2021-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-27.
- . 12 March 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- . Likms.assembly.go.kr. Retrieved on 11 April 2012.
- . 31 January 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 28 July 2015.
- ↑ . Interpol.int (2011–01-31). Retrieved on 11 April 2012.
- . 2015-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2022-04-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2015-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- . 2022-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
- 27 dekabr 2008 tarixindən Wayback Machine saytında 27 dekabr 2008 at the Wayback Machine
- . Singapore: Ministry of Law. 26 June 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 August 2014.