2022 (MMXXII) — Qriqorian təqviminə görə Şənbə günü başlayan ildir. Bizim Era və Miladi tarixin 2022-ci ilidir. III minilliyin və XXI əsrin 22-ci ilidir. 2020-ci illərin 3-cü ilidir.
| 2022 digər təqvimlərdə | |
|---|---|
| Qriqori təqvimi | 2022 MMXXII |
| Yuli təqvimi | 2022 |
|
Yuli təqvimi bizans erasında |
7530-7531 (1 sentyabr) |
| Romanın yarandığı gündən | 2774-2775 (21 aprel) |
| Avropa təqvimi |
5782-5783 ה'תשפ"ב - ה'תשפ"ג |
| Hicri təqvim | 1443-1444 |
| Erməni təqvimi | 4514-4515 (11 avqust)
ՍԻԲ |
| Çin təqvimi | 4718-4719 辛丑 - 壬寅 ağ öküz |
| Efiopiya təqvimi | 2014 - 2015 |
| Hind təqvimi | |
| - Vikram-samvat | 2078-2079 |
| - Şaka sambat | 1944—1945 |
| - Kali-yuqa | 5123-5124 |
| İran təqvimi | 1400-1401 |
| Buddist təqvimi | 2565 |
| Holosen təqvimi | 12022 |
| Yapon xronologiyası | 4 Reyva erası |
| Fransız inqilabı təqvimi | 230—231 |
| 111-ci çuçxe ili | |
| 111-ci Tayvan ili | |
2022-ci ildə COVID-19 koronavirus pandemiyasının davam etməsi təsir göstərdi. 2020-ci ilin sonunda başlayan COVID-19 infeksiyası əleyhinə vaksinasiyanın qlobal yayılması davam etdi. İl ərzində COVID-19 ilə bağlı məhdudiyyətlər ləğv edildi və beynəlxalq sərhədlər yenidən açıldı.
Fevral ayından etibarən Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi beynəlxalq qınaqlara, yüzlərlə şirkətin Rusiyadan çıxarılmasına, sanksiyalara, nüvə təhdidlərinə, 15,7 milyon ukraynalının (8 milyon məcburi köçkün və 7,7 milyon qaçqın) öz yurd-yuvasından didərgin düşməsinə və İkinci Dünya müharibəsindən sonra Avropada ən böyük silahlı münaqişəyə səbəb oldu.
2022-ci ildə dünya əhalisinin sayı 8 milyardı keçdi. Bu il həmçinin tanınmış dünya liderlərinin, o cümlədən Sindzo Abe, Mixail Qorbaçov, II Yelizaveta, Tszyan Tszemin, XVI Benedikt və s. ölümləri ilə yadda qaldı.
Hadisələr
Yanvar
.jpg)
- 1 yanvar — Avstraliya, Bruney, Kamboca, Çin, Laos, Yaponiya, Yeni Zelandiya, Tailand, Sinqapur və Vyetnam üçün dünyanın ən böyük azad ticarət zonası olan qüvvəyə mindi
-
2 yanvar
- Qazaxıstan etirazları: Qazaxıstanın Mangistau vilayətinin Janaozen şəhərində qazın bahalaşmasına qarşı etirazlar başladı
- etirazlar fonunda istefa verdi
- 4 yanvar — Qazaxıstan etirazları: Qazaxıstanın Almatı, Janaozen, Aktau və Mangistau vilayətlərində yanacağın bahalaşmasına qarşı etiraz aksiyaları oldu
- 4 — 6 yanvar — : Nigeriyanın Zamfara ştatında quldurlar tərəfindən 200-dən çox insan öldürüldü. Bu Nigeriya tarixindəki ən ölümcül terror hücumu idi
-
5 yanvar
- Qazaxıstan etirazları: Bütün Qazaxıstan ərazisində fövqəladə vəziyyət elan edildi. Qazaxıstan Baş naziri Askar Mamin etirazlar fonunda istefa verdi. Keçmiş Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev Qazaxıstanın Təhlükəsizlik Şurası vəzifəsindən kənarlaşdırıldı
- 6 yanvar — Qazaxıstan etirazları: KTMT Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayevin xahişi ilə ölkəyə sülhməramlılar göndərdi
- 7 yanvar — COVID-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal yoluxma sayı 300 milyonu keçdi
-
9 yanvar — 6 fevral — (Kamerun)
- Çempion: Seneqal
- 10 yanvar — ABŞ-nin Merilend ştatının Baltimor şəhərində donuzdan insana ilk uğurlu ürək transplantasiyası həyata keçirildi
- 11 yanvar — Qazaxıstan etirazları: Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayev asayişin bərpa olunduğunu və etirazların bitdiyini elan etdi. KTMT sülhmərahlılarının Qazaxıstandan çıxarılmasına başlandı
- 14 — 15 yanvar — : Nigeriyanın Kebbi ştatının Dankade kəndində quldurlar tərəfindən 50-dən çox insan öldürüldü
- 15 Yanvar — : Tonqada adlı sualtı vulkan püskürdü. Avstraliya, Kanada, Çili, Fici, Yaponiya, Yeni Zelandiya, Samoa və ABŞ-də sunami xəbərdarlığı edildi. Bu XXI əsrin ən güclü vulkan püskürməsi oldu
- 16 Yanvar — dünyada bir nömrəli tennisçi olan Novak Cokoviçin vizasını ləğv etdi və onu 3 il müddətində Avstraliyadan deportasiya etdi. Novak Cokoviç COVID-19 infeksiyasına qarşı peyvənd olunmadığı üçün belə qərar verildi
- 18 Yanvar — Microsoft şirkəti şirkətini 68,7 milyard dollar dəyərində sövdələşmə ilə alacağını elan etdi. Bu sövdələşmə bir texnologiya şirkətinin tarixdəki ən böyük alışıdır
-
19 Yanvar
- : 30 yerin hamısını qazandı. Partiya lideri Mia Mottli 69,03% səs ilə yenidən seçildi
- Qazaxıstan etirazları: KTMT sülhmərahlılarının Qazaxıstandan çıxarılması başa çatdı. Ölkədə fövqəladə vəziyyət başa çatdı
- 22 Yanvar — : Kanadada COVID-19 peyvəndi və karantin qaydalarına qarşı çıxan yük maşını sürücüləri tərəfindən etirazlar başladı
-
23 Yanvar
- Mozambik, Malavi və Madaqaskarda tüğyan edən bir sıra dağıntılara, 88 nəfərin ölümünə səbəb oldu
- : Burkina-Fasoda hərbi zabit Pol-Anri Sandaoqo Damibanın rəhbərliyi ilə hərbi çevriliş baş verdi. Rok Mark Kristian Kabore saxlanılaraq vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. və buraxıldı. Burkina-Faso Afrika İttifaqı, və Qərbi Afrika Dövlətlərinin İqtisadi Birliyindən çıxdı
- 28 Yanvar — COVID-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal vaksinasiya sayı 10 milyardı keçdi
- 30 Yanvar — : gözlənilmədən 120 yer qazandı (230 yer var idi). 41,4% səs ilə yenidən seçildi
Fevral
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.png)
- 1 Fevral — : Kanadanın paytaxtı Ottava şəhərində qarşısında karantin əleyhinə kütləvi etirazlar keçirildi
-
3 Fevral
- ABŞ qüvvələrinin Suriyada keçirdiyi əməliyyat nəticəsində İŞİD xəlifəsi Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi şəhəri yaxınlığında öldürüldü
- COVID-19 koronavirus pandemiyası: Hindistan 500 min ölüm sayını keçən 3-cü ölkə oldu (ABŞ və Braziliyadan sonra)
- 4 Fevral — Rusiya və Çin NATO-nun genişlənməsinə, AUKUS təşkilatının yaranmasına qarşı narahatlıqlarını ifadə edən bəyanat yaydı
- 4 — 20 Fevral — 2022 Qış Olimpiya Oyunları (Pekin, Çin)
- 5 Fevral — CAR, Mavriki, Reünyon və Madaqaskarda tüğyan edən bir sıra dağıntılara, 123 nəfərin ölümünə səbəb oldu
-
6 Fevral
- Böyük Britaniya kraliçası II Yelizaveta taxta çıxdığı günün 70 illiyini qeyd etdi
- (I tur)
- 8 Fevral — COVID-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal yoluxma sayı 400 milyonu keçdi
- 13 Fevral — : Almaniya Sosial Demokrat Partiyası nümayəndəsi Frank-Valter Ştaynmayer 78,04% səs ilə yenidən Prezident seçildi
- 14 Fevral — : Castin Trüdo karantin əleyhinə kütləvi etirazlar səbəbindən ölkə tarixində ilk dəfə fövqəladə vəziyyət rejimi elan etdi
- 15 Fevral — Petropolis sel fəlakəti: Braziliyanın Rio-de-Janeyro ştatının dağlıq ərazisində yerləşən Petropolis şəhərində güclü yağışların səbəbindən torpaq sürüşməsi və daşqınlar baş verdi. Nəticədə 241 nəfər öldü
- 21 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı: Rusiya Ukrayna ərzisindəki Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikasının müstəqilliyini tanıdı
- 22 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı: Almaniya, Böyük Britaniya və ABŞ Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə başladı
- 23 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı: Avropa İttifaqı Rusiyaya qarşı sanksiya tətbiq etdərək, ölkənin maliyyə bazarlarına çıxışını məhdudlaşdırdı
-
24 Fevral — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- Rusiya Ukraynaya genişmiqyaslı işğala başladı
- Rusiya qüvvələri Çernobıl AES və Zmeynıy adasını ələ keçirdi
-
25 Fevral — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- Rusiya qüvvələri Konotop şəhərini işğal etdi
- UEFA Çempionlar Liqasının finalı Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərindən alınaraq, Fransanın paytaxtı Paris şəhərinə verildi
- 26 Fevral — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: ABŞ, Aİ və Böyük Britaniya Rusiyanın bir sıra banklarını SWIFT qlobal maliyyə sistemindən kənarlaşdırmaq, habelə Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsinə cavab olaraq Rusiya Mərkəzi Bankına qarşı məhdudlaşdırıcı tədbirlər tətbiq etmək barədə razılığa gəldi
-
27 Fevral
-
Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rusiya ordusuna nüvə qüvvələrini xüsusi hazırlıq vəziyyətinə gətirməyi əmr etdi
- Avropa ölkələri öz hava məkanlarını Rusiya üçün bağladı
- Belarusda keçirilən konstitusiya referendumu nəticəsində ölkənin nüvəsiz statusunu ləğv edildi və ölkədə Rusiya qüvvələrinin daimi olaraq yerləşdirilməsinə icazə verildi
-
Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- 28 Fevral — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
Mart
.jpg)
-
1 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- Rusiya qüvvələri Metitopol şəhərini işğal etdi
- həm Rusiya, həm də Belarusun bütün yarışlarında yarışmağı qadağan etdi
- BMT Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsini pisləyən, Rusiya qoşunlarının dərhal Ukraynadan çıxarılmasını tələb edən qətnamə qəbul etdi
-
2 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- Rusiya qüvvələri Xerson şəhərini işğal etdi
- BMT bildirir ki, 1 milyondan çox qaçqın Ukraynadan qonşu ölkələrə qaçıb
- Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi ilə bağlı təhqiqata başladı
-
3 Mart
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya tərəfinfən vuruldu. Nəticədə stansiyada yanğın başladı. Dünya liderləri bu hadisəni qınadı
- : Ermənistan yüksək texnologiyalar sənayesi naziri və keçmiş İrəvan meri müstəqil siyasətçi Vaaqn Xaçaturyan Ermənistan Milli Assambleyası tərədindən 71 deputatın səs çoxluğu ilə (107 deputat var idi) Prezident seçildi
- 4 — 13 Mart — (Pekin, Çin)
-
4 Mart
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya qüvvələri şəhərini işğal etdi
- : adından bir əfqan şəxs Pakistanın Hayber-Paxtunxva əyalətinin Pişəvər şəhərində şiə məscidində intihar hücumu etdi. Nəticədə 63 nəfər öldü və 196 nəfər yaralandı
- 7 Mart — COVID-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal ölüm sayı 6 milyonu keçdi
-
8 Mart
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: ABŞ və Böyük Britaniya Rusiya neftinə qadağa qoyduqlarını, Aİ isə Rusiya qazına olan tələbatı ⅔ nisbətində azaltdığını elan etdi
- : Nigeriyanın Kebbi ştatında quldurlar tərəfindən 80-dən çox insan öldürüldü
-
9 Mart
- : namizədi Koreya Demokratik Partiyası lideri məğlub etdi və 48,56% səs ilə seçildi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Ukraynanın Mariupol şəhərində yerləşən xəstəxanaya (doğum və uşaq şöbəsi də daxil olmaqla) Rusiya hava hücumları etdi. Bu hadisə dünya liderləri tərəfindən qınandı
- 10 Mart — : namizədi Katalin Novak 72,87% səs ilə Prezident seçildi
- 11 Mart — Qabriel Boriç 36-cı olaraq vəzifəyə başladı və Çili tarixində ən gənc prezident oldu
-
12 Mart
- : Türkmənistan Demokrat Partiyası namizədi Sərdar Berdiməhəmmədov 72,97% səs ilə Prezident seçildi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya qüvvələri Buça şəhərini işğal etdi
- 15 Mart — : Şri-Lankada böyük müxalifət partiyası olan on minlərlə tərəfdarı Prezidentin istefasını tələb edərək etiraz aksiyaları keçirdi
- 16 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya qüvvələrinin Mariupol şəhərində yerləşən nəticəsində içəridə sığınan təxminən 600 mülki şəxs həlak oldu
- 21 Mart — şirkətinin Çinin Quansi-Çjuan Muxtar Rayonunda qəzaya uğradı. Təyyarədə olan 123 sərnişin və 9 ekipaj üzvü həlak oldu
- 24 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: NATO Ukraynadakı vəziyyətlə əlaqədar potensial kimyəvi, bioloji və nüvə təhlükələrinə qarşı öz müdafiələrini gücləndirdi. Bundan əlavə, NATO liderləri Rumıniya, Bolqarıstan, Macarıstan və Slovakiyada ümumi sayı 40.000 əsgərdən ibarət 4 taktiki qrup yerləşdirməklə alyansın şərq qanadını gücləndirmək barədə razılığa gəldilər
- 26 Mart — : Leyboristlər Partiyası lideri 55,11% səs ilə yenidən seçildi
- 28 Mart — : Nigeriyanın Kaduna ştatında quldurlar Abuca- qatarına hücum etdi. Ən azı 60 nəfər öldürüldü
- 29 Mart — Konqo Demokratik Respublikası (KDR) Şərqi Afrika Cəmiyyətinə qəbul edildi
- 31 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Ukrayna qüvvələri Çernobıl AES və Buça şəhərini işğaldan azad etdi
Aprel
.jpg)
- 1 Aprel — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya ordusu Kiyev yaxınlığındakı ərazilərdən geri çəkildikdən sonra Buça şəhərində cəsədlər aşkarlandı. Rusiya ordusunun Buça şəhərində qətliam törətdiyi məlum oldu
- 2 Aprel — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Buça şəhərinin küçələrində mülki geyimli cəsədləri göstərən xəbərlər və videolar yayıldı. Tapılan bəzi cəsədlərin əlləri bağlı olub. Hesablamalara görə 300-dən çox dinc sakin qətlə yetirilib
-
3 Aprel
-
Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- Buça qətliamı Ukrayna tərəfindən müharibə cinayəti adlandırıldı
- Ukrayna qüvvələri Konotop şəhərini işğaldan azad etdi
- Serbiyada ümumi seçkilər keçirildi. Aleksandr Vuçiç yenidən Prezident seçildi
- Macarıstanda parlament seçkiləri keçirildi. Viktor Orban yenidən baş nazir seçildi
- 2022 Kosta-Rika Ümumi seçkiləri(II tur): Sosial Demokrat Tərəqqi Partiyası lideri 52,82% səs ilə Prezident seçildi
-
Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi:
- 4 Aprel — İqlim Dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası Panel altıncı qiymətləndirmə hesabatının 3-cü və yekun hissəsini dərc etdi. Burada vurğulanır ki, ölkələrin hazırkı iqlim hədəfləri yalnız əsrin sonuna qədər 3 °C ətrafında qlobal istiləşmənin sabitləşməsinə gətirib çıxarır. Xəbərdarlıq edilir ki, istixana qazı emissiyaları ən geci 2025-ci ilə qədər pik həddə çatmalı və 2030-cu ilə qədər 43% azalmalıdır
- 5 Aprel — : Ermənistanda hökumət əleyhinə böyük etirazlar başladı
-
7 Aprel
- Rusiya BMT İnsan Haqları Şurasından xaric edildi
- Əbül Rəbbuh Məbsur Əl Hadi vəzifəsindın kənarlaşdırdı və istefa verdi. Bütün səlahiyyətləri sədrliyi ilə yaradılmış verdi
-
8 Aprel
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya qüvvələrinin Donetsk vilayətində nəticəsində 7-si uşaq olmaqla 60 nəfər öldü, 110-dan çox insan yaralandı
- BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) məlumatına əsasən, 2022-ci ilin mart ayında dünya ərzaq qiymətləri 1990-cı ildən görünməmiş artım nəticəsində ən yüksək səviyyəyə çatdı
- 10 Aprel — : Pakistan Baş naziri İmran Xan vəzifəsindən kənarlaşdırıldı
-
10 Aprel
- (I tur)
- : Nigeriyanın Plato ştatında quldurlar tərəfində 50-dən çox insan öldürüldü. 70-ə yaxın insan qaçırıldı
- 11 Aprel — : Şahbaz Şərif Pakistan Baş naziri seçildi
- 13 Aprel — COVID-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal yoluxma sayı 500 milyonu keçdi
- 14 Aprel — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Ukrayna qüvvələri Rusiyanın ilə vuraraq batırdı. Ukrayna ilə müharibədə ruslar üçün ən bahalı itki oldu
- 24 Aprel — (II tur): Emmanuel Makron yenidən Prezident seçildi
May
.jpg)
- 4 May — Meymunçiçəyi epidemiyası: Böyük Britaniya sakini xəstəliyin endemik olduğu Nigeriyaya səfər etdi və orada olarkən xəstəliyə yoluxdu. Daha sonra həmin Britaniya sakinində meymunçiçəyi xəstəliyinə uyğun simptomlar aşkarlandı
-
6 May
- : Kubanın Havana şəhərindəki Saratoqa hotelində qaz sızması nəticəsində partlayış baş verdi. 47 nəfər öldü və 52 nəfər yaralandı
- Meymunçiçəyi epidemiyası: Böyük Britaniyada meymunçiçəyi xəstəliyinə uyğun simptomlar göstərən Britaniya sakinində başlayan meymunçiçəyi xəstəliyinin davam edən epidemiyası təsdiqləndi
-
9 May
- Filippində prezident seçkiləri keçirildi. Prezident seçildi
- : etirazlar fonunda istefa verdi. 3 gün sonra Ranil Vikramasinqhe baş nazir təyin edildi
-
10 — 14 May — 2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi (Turin, İtaliya)
- 1 - Ukrayna (631 xal)
- 2 - Böyük Britaniya (466 xal)
- 3 - İspaniya (459 xal)
- 12 May — Hadisə Üfüqü Teleskopu (HÜT) Süd Yolunun mərkəzindəki "" superkütləvi qara dəliyinin ilk şəklini çəkdi
- 13 May — 3-cü seçildi
- 14 May — : ABŞ-nin Nyu-York ştatının Buffalo şəhərində süpermarketdə kütləvi atışma oldu. 10 nəfər öldü və 3 nəfər yaralandı
- 15 May — Somalidə prezident seçkiləri keçirildi. Keçmiş Prezident yenidən Prezident seçildi
- 16 May — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya qüvvələri Mariupol şəhərini işğal etdi
- 18 May — : Etirazçılar Ermənistanın paytaxtı İrəvan şəhərində metronun hərəkətini dayandırdılar
- 20 May — Meymunçiçəyi epidemiyası: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) meymunçiçəyinin yayılmasını müzakirə etmək üçün onlarla ölkədə iclas keçirdi
- 21 May — Avstraliyada federal seçkilər keçirildi. baş nazir seçildi
- 23 May — : İranın Xuzistan ostanının Abadan şəhərində 10 mərtəbəli Metropol binası tikilməkdə olan zaman çökdü. 41 nəfər öldü və 37 nəfər yaralandı
- 29 May — Kolumbiyada prezident seçkiləri keçirildi (I tur)
İyun
.jpg)
- 3 İyun — : Ermənistanın paytaxtı İrəvan şəhərində etirazçılarla polis arasında toqquşma oldu
-
4 İyun
- Albaniyada prezident seçkiləri keçirildi. Bayram Beqay Prezident seçildi
- : Banqladeşin Çittaqonq rayonunun şəhərində konteyner anbarında yanğın oldu. Sonrakı partlayışlar nəticəsində təxminən 47 nəfər öldü və 450 nəfər yaralandı
- 5 İyun — : Nigeriyanın Ondo ştatının şəhərində katolik kilsəsində kütləvi atışma və bombalı hücum baş verdi. Ən azı 50 nəfər öldü
- 8 İyun — : İranın Cənubi Xorasan ostanında qatar ekskavatorla toqquşma nəticəsində resldən çıxdı. 22 nəfər öldü və 87 nəfər yaralandı
-
12 İyun
- Fransada parlament seçkiləri keçirildi (I tur)
- : Avropanın əksər hissəsində 40–43 °C temperatur qeydə alındı və bütün qitədə yüzlərlə gündəlik, aylıq və bütün zamanların temperatur rekordları qırıldı
-
14 İyun
- : Kanada və Danimarka Hans adasını təxminən yarıya bölərək ərazi iddialarına son qoydular. başa çatdı
- : Ermənistan müxalifəti xalq dəstəyini qazana bilmədikdən sonra baş nazir Nikol Paşinyanın devrilməsinə yönəlmiş etirazları dayandırmaq qərarını açıqladı
-
19 İyun
- Kolumbiyada prezident seçkiləri keçirildi (II tur). Prezident seçildi
- : Ermənistan müxalifəti hökumət əleyhinə etirazları dayandırdı
- Fransada parlament seçkiləri keçirildi (II tur)
- 22 İyun — Əfqanıstan və Pakistan arasındakı Dürand xəttində 6.1 bal gücün zəlzələ baş verdi. Ən azı 1000 nəfər öldü
- 23 İyun — Qrenadada ümumi seçkilər keçirildi. baş nazir seçildi
- 26 İyun — : Böyük Britaniya, ABŞ, Kanada və Yaponiya Rusiyadan qızıl idxalına qadağa qoydu
- 26 — 28 İyun — (Bavariya, Almaniya)
- 27 İyun — ABŞ-nin Texas ştatının San-Antonio şəhərində yük maşınının qoşqusunda istidən ölmüş 53 nəfərin meyiti tapıldı
- 28 İyun — : Kolumbiyanın şəhərində həbsxanada iğtişaşlar baş verdi. Sonrakı yanğın nəticəsində 52 nəfər öldü və 34 nəfər yaralandı
- 28 — 30 İyun — (Madrid, İspaniya)
- 30 İyun — : Hindistanın Manipur ştatında böyük torpaq sürüşməsi baş verdi. 56 nəfər öldü, 18 nəfər yaralandı və 5 nəfər itkin düşdü
İyul
- 1 İyul — Yair Lapid Naftali Beneti əvəz edərək İsrail baş naziri oldu. Naftali Benet isə Yair Lapidi əvəz edərək oldu
-
5 İyul
- : Böyük Britaniyada bir neçə nazirinin istefası ilə hökumət böhranı başladı
- : İtaliyada Padan ovalığında baş verən şiddətli quraqlığa cavab olaraq 5 şimal bölgəsində fövqəladə vəziyyət elan edildi. Bu son 70 ilin ən pisi idi
- 6 — 31 İyul — (İngiltərə)
- 7 İyul — : Boris Conson Mühafizəkarlar Partiyasının lideri vəzifəsindın istefa vermək niyyətinin olduğunu açıqladı
- 7 — 17 İyul — (Birminqem, Alabama, ABŞ)
- 8 İyul — Sindzo Abenin öldürülməsi: Keçmiş Yaponiya baş naziri Sindzo Abe Yaponiyanın Nara şəhərində seçki kampaniyası zamanı çıxış edərkən 2 dəfə atəş açılmaqla sui-qəsd nəticəsində öldürüldü
- 9 İyul — : və Ranil Vikramasinqhe istefa verməyə razılaşırlar
- 11 İyul — Ceyms Uebb Kosmik Teleskopu ilə çəkilən SMACS 0723 qalaktika klasterinin ilk görüntüsü ictimaiyyətə açıqlandı
- 13 İyul — : ölkəni tərk etdi və Maldiv adalarına qaçdı
-
14 İyul
- : e-poçt vasitəsilə istefa verdi. Ranil Vikramasinqhe müvəqqəti Prezident oldu
- : Mario Draqi 1-ci dəfə istefa verdi. İtaliya Prezident Serco Matarella istefanı qəbul etmədi
- 18 İyul — Hindistanda prezident seçkiləri keçirildi. Draupadi Murmu Prezident seçildi
- 19 İyul — : Avropanın böyük hissəsində baş verən anormal istilər böyük meşə yanğınlarına, səyahətlərin pozulmasına, bir çok ölkədə rekord yüksək temperaturlara və ən azı 3600 nəfərin ölümünə səbəb oldu
- 20 İyul — : Ranil Vikramasinqhe tərəfindən Prezident seçildi
-
21 İyul
- : Mario Draqi 2-ci dəfə istefa verdi. İtaliya Prezidenti Serco Matarella istefanı qəbul etdi, Parlamenti buraxdı və növbəti 70 gün ərzində yeni seçkilərin keçirilməsi əmr etdi
- Avropa Mərkəzi Bankı (ECB) artan inflyasiya ilə mübarizə üçün 2011-ci ildən bəri ilk dəfə faizlərini artırmağa qərar verdi. Faiz dərəcələrini gözləniləndən daha çox — 50 bənd artırıldı və mənfi faiz dövrü də başa çatdı
- 23 İyul — Meymunçiçəyi epidemiyası: Qlobal yoluxma sayı 75 ölkədə 17000-i keçdi, nəticədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) qlobal sağlamlıq vəziyyətində fövqəladə vəziyyət elan etdi
- 28 İyul — 8 Avqust — (Birminqem, İngiltərə)
- 31 İyul — : 2-ci Əl-Qaidə lideri Ayman əl-Zəvahiri Əfqanıstanın paytaxtı Kabil şəhərində ABŞ-nin Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən hava hücumu nəticəsində öldürüldü
Avqust
- 4 Avqust — Çin ABŞ Nümayəndələr Palatasının spikeri Nensi Pelosinin Tayvana mübahisəli səfərinə cavab olaraq Tayvan ətrafında 6 ərazidə genişmiqyaslı təlimlərə başladı
- 5 Avqust — : İsrail Fələstinin Qəzzə zolağına hava zərbələri endirdi, keçirilən nəticəsində Fələstin İslami Cihad Təşkilatı hərbi lideri öldürüldü
- 7 Avqust — : İsrail və Fələstin 3 günlük hava və raket zərbələrinə son qoyaraq atəşkəs haqqında razılığa gəldilər
- 9 Avqust — Keniyada ümumi seçkilər keçirildi. Prezident seçildi
-
12 Avqust
- : Monteneqronun Çetinye şəhərində atışma baş verdi. 11 nəfər öldü və 6 nəfər yaralandı. Bu 1944-cü il sonra Monteneqroda baş vermiş ən ölümcül atışmadır
- : Dünya şöhrətli amerikalı yazıçı Salman Rüşdi ABŞ-nin Nyu-York ştatının şəhərində Şatokua İnstitutunda məruzə söyləyərkən 1 nəfərin hücumu nəticəsində 10 dəfə bıçaqlandı. Ağır yaralanan Salman Rüşdi xəstəxanaya yerləşdirildi
- 14 Avqust — : Ermənistanın paytaxtı İrəvan şəhərində Surmalu ticarət mərkəzində böyük partlayış baş verdi. Partlayış geniş dağıntılara və yanğına səbəb oldu. 16 nəfər öldü və 63 nəfər yaralandı
- 17 Avqust — Türkiyə və İsrail 4 illik fasilədən sonra diplomatik münasibətlərini tam bərpa etmək barədə razılığa gəldilər
- 19 Avqust — : Əş-Şəbab silahlıları Somalinin paytaxtı Moqadişo şəhərində Hayat hotelinə hücum etdilər. Əvvəlcə 2 minalanmış avtomobil partladıldı. Daha sonra silahlı şəxslər hotelə basqın edərək insanları atəşə tuttu və girov götürdülər. Ən azı 21 nəfər öldü və 117 nəfər yaralandı
- 24 Avqust — Anqolada ümumi seçkilər keçirildi. Juan Lorensu yenidən Prezident seçildi
- 25 Avqust — : Pakistan daşqınlar səbəbindan fövqəladə vəziyyət elan etdi
- 27 Avqust — 11 Sentyabr — (BƏƏ)
- 28 Avqust — : Pakistan "iqlim fəlakəti" elan etdi və ölkədəki son daşqınlar nəticəsində ölənlərin sayı 1000-i keçdiyinə görə beynəlxalq yardıma müraciət etdi. Bu 2017-ci ildən bəri dünyanın ən ölümcül daşqınıdır
- 29 Avqust — : ölkənin təminən ⅓-nin su altında qaldığını və bunun 33 milyon insana təsir etdiyini açıqladı
Sentyabr
_-_14.jpg)
- 1 Sentyabr — BMT-nin İnsan Haqları üzrə Ali Komissarlığı Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunda uyğurların hüquqlarının pozulması ilə bağlı hesabat yaydı
- 2 Sentyabr — G7 ölkələrinin maliyyə nazirləri Rusiya neftinin ixracına qiymət tavanı ilə bağlı razılığa gəldilər. Belə ki, dekabrın 5-dən neftin qiymətinə, 2023-cü il fevralın 5-dən isə Rusiya neft məhsullarına məhdudiyyətin tətbiqi planlaşdırılır
- 5 Sentyabr — Böyük Britaniyada Mühafizəkarlar Partiyası liderlik seçkiləri keçirildi. Liz Trass Mühafizəkarlar Partiyası lideri seçildi və Baş nazir oldu
- 8 Sentyabr — II Yelizavetanın ölümü: 1952-ci ildən bəri hakimiyyətdə olan Böyük Britaniya kraliçası II Yelizaveta 96 yaşında vəfat etdi. Onun oğlu Uels şahzadəsi Karl Böyük Britaniya kralı və Millətlər Birliyi rəhbəri oldu
- 10 Sentyabr — Uels şahzadəsi Karl tərəfindən III Karl adı ilə rəsmi şəkildə Böyük Britaniya kralı elan edildi
- 11 Sentyabr — İsveçdə ümumi seçkilər keçirildi. Baş nazir seçildi
- 14 — 16 Sentyabr — Qırğızıstan-Tacikistan sərhəd toqquşmaları: Qırğızıstan və Tacikistan qoşunları arasında ölkələrinin müvafiq sərhədində ara- sıra baş verən toqquşmalar nəticəsində onlarla insan həlak oldu
- 16 Sentyabr — Məhsa Əmininin ölümü: İranda Məhsa Əmininin ölkənin "əxlaq polisi "nin nəzarətində ölməsindən sonra etirazlar başladı
- 19 Sentyabr — II Yelizavetanın dəfni: London şəhərində Vestminister abbatlığında keçmiş Böyük Britaniya kraliçası II Yelizavetanın dəfn mərasimi keçirildi. Onun tabutu daha sonra dəfn edilmək üçün Vindzor sarayına aparıldı
- 21 Sentyabr — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Ukraynanın ölkənin şərqində həyata keçirdiyi böyük əks-hücum əməliyyatlarından sonra Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ölkədə qismən səfərbərlik elan etdi
- 24 Sentyabr — Nauruda parlament seçkiləri keçirildi. Rass Kun Prezident seçildi
- 25 Sentyabr — İtaliyada ümumi seçkilər keçirildi. Corca Meloni Baş nazir seçildi
- 26 Sentyabr — NASA-nın bəşəriyyətin ilk planet müdafiə sınağında "" asteroidinə çırpıldı
- 27 Sentyabr — : Ukraynada Rusiyanın işğalçı hakimiyyət orqanları tərəfindən ilhaq referendumları keçirildi. Açıqlanan nəticələrə görə, Donetsk Xalq Respublikası, Luqansk Xalq Respublikası, həmçinin Zaporojye və Xerson vilayətlərinin işğal olunmuş hissələri müvafiq olaraq 99,23%, 98,42%, 93,11% və 87,05% dəstək ilə ilhaqın lehinə səs verib. Seçici fəallığı hər bölgədə 75%-i, Donetsk vilayətində isə 97%-i keçib. Bununla belə, səsvermə saxta referendum kimi geniş şəkildə rədd edilir
-
30 Sentyabr
- : Rusiya Prezidenti Vladimir Putin işğal olunmuş Donetsk, Luqansk, Xerson və Zaporojye vilayətlərinin Rusiyaya birləşdirilməsi haqqında saziş imzaladı. Bu ilhaq dünya ictimaiyyəti tərəfindən beynəlxalq hüququn pozulması kimi qiymətləndirilir
- Burkina Fasoda 2022-ci ilin ikinci çevrilişi oldu
Oktyabr
_2022_Halloween.jpg)
-
1 Oktyabr
- Latviyada parlament seçkiləri keçirildi
- : İndoneziyanın Şərqi Yava vilayətinin Malanq şəhərində Kancuruhan Stadionunda iki futbol komandasının azarkeşləri arasında baş verən iğtişaşlar nəticəsində 131 nəfər həlak oldu
-
2 Oktyabr
- Braziliyada ümumi seçkilər keçirildi (I tur)
- Bolqarıstanda parlament seçkiləri keçirildi
- Bosniya və Herseqovinada ümumi seçkilər keçirildi
- 5 Oktyabr — OPEC+ gündəlik hasilatı 2 milyon barrelə qədər azaltdı
- 6 Oktyabr — : Tailandın rayonunun vilayətində keçmiş polis məmuru uşaq bağçasına hücum edərək, 22-si uşaq olmaqla 36 nəfəri qətlə yetirdi. Silahlı şəxs evinə qayıtdı və orada 2 ailə üzvünü, sonra özünü güllələyib öldürdü. Bu, Tailand tarixində ən ölümcül kütləvi qətlə çevrildi
- 8 Oktyabr — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Rusiya və Krım yarımadasını birləşdirən Krım körpüsü partladıldı. Partlayış körpünün qismən dağılmasına səbəb oldu. 2 gün sonra Ukraynanın hər yerinə, o cümlədən paytaxt Kiyev şəhərinə Rusiya tərəfindən işğalın başlanğıcından bəri ən geniş yayılmış raket zərbələri endirildi
-
14 Oktyabr
- : Böyük Britaniyada Maliyyə Nazirliyinin kansleri vəzifəsindən azad edildi və ilin 2-ci hökumət böhranı başladı
- Amasra mədən qəzası: Türkiyənin Bartın ilinin Amasra ilçəsində mədəndə qaz partlayışı nəticəsində 42 nəfər öldü və 27 nəfər yaralandı
- 16 — 22 Oktyabr — keçirildi. Si Tsinpin Mərkəzi Komitə tərəfindən Çin Kommunist Partiyası Baş katibi seçildi
- 20 Oktyabr — : Baş nazir Liz Trass Mühafizəkarlar Partiyası lideri vəzifəsindən istefa vermək niyyətində olduğunu açıqladı
- 24 Oktyabr — Böyük Britaniyada Mühafizəkarlar Partiyası liderlik seçkiləri keçirildi. Rişi Sunak Mühafizəkarlar Partiyası lideri seçildi
- 25 Oktyabr — Liz Trass hökumət böhranı fonunda istefa verdi və ölkə tarixindəki ən qısa müddət xidmət edən Baş nazir oldu (50 gün). Rişi Sunak Baş nazir vəzifəsinə başladı
- 27 Oktyabr — Twitter İlon Mask tərəfindən 44 milyard dollara satın alındı
-
29 Oktyabr
- Seul Hellouin izdihamı: Cənubi Koreyanın paytaxtı Seul şəhərinin məhəlləsində keçirilən Hellouin şənlikləri zamanı izdiham yarandı. Nəticədə ən azı 156 nəfər öldü, 152 nəfər yaralandı. Qurbanlar əsasən gənclər idi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Ukrayna Krım yarımadasında yerləşən Sevastopol hərbi dəniz bazasına hücum etdi. Buna cavab olaraq Rusiya dayandırdığını elan etdi. Daha sonra Türkiyənin vasitəçiliyi ilə Rusiya taxılın daşınmasına təkrar razılıq verdi
- : Somalinin paytaxtı Moqadişo şəhərində Əş-Şəbab terror təşkilatı tərəfinfən 2 minalanmış avtomobilin partladılması nəticəsində 121 nəfər həlak oldu və 350-dən çox insan yaralandı
-
30 Oktyabr
- Braziliyada ümumi seçkilər keçirildi (II tur). Luis İnasiu Lula da Silva Prezident seçildi
- : Hindistanın Qucarat əyalətinin şəhərində çayı üzərindəki piyadalar üçün nəzərdə tutulmuş asma körpünün uçması nəticəsində azı 135 nəfər öldü, 180-dən çox insan yaraladı
Noyabr
- 1 Noyabr — İsraildə parlament seçkiləri keçirildi
- 6 — 18 Noyabr — (Şərm əş-Şeyx, Misir)
- 11 Noyabr — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Ukrayna qüvvələri Xerson şəhərini işğaldan azad etdi
- 13 Noyabr — İstanbul terror aktı: Türkiyənin İstanbul şəhərinin Bəyoğlu səmtindəki İstiklal prospektində əslən suriyalı olan Əhlam Əlbəşir tərəfindən terror hücumu baş verdi. Partlayış nəticəsində 6 nəfər öldü və 81 nəfər yaralandı. 1 gün sonra Əhlam Əlbəşir saxlanıldı. Bir neçə gün sonra terror aktı törətməkdə şübhəli bilinən 17 nəfər də həbs edildi
-
15 Noyabr
- Dünya əhalisinin sayı 8 milyardı keçdi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi: Polşanın Ukrayna ilə sərhədinə yaxın kəndi yaxınlığında nəticəsində 2 mülki şəxs həlak oldu. NATO Baş katibi Yens Stoltenberq bildirdi ki, partlayışa Ukraynanın hava hücumundan müdafiə raketi səbəb olub, lakin baş verənlərdə Rusiya məsuliyyət daşıyır
- 15 — 16 Noyabr — (Bali, İndoneziya)
- 19 Noyabr — : sədri Ənvər İbrahim 38% səs ilə seçildi
-
20 Noyabr — 18 Dekabr — 2022 FİFA Dünya Kuboku (Qətər)
- Çempion: Argentina
- 20 Noyabr — : lideri 11,13% səs ilə seçildi
Dekabr
- 17 Dekabr — 2020-ci ildə bağlanmış rotasiya sazişinin bir hissəsi olaraq İrlandiya Baş naziri vəzifəsində Mixol Martinin yerinə keçdi
Vəfatlar
Yanvar
.jpg)
.jpg)
- 2 Yanvar
-
3 Yanvar
- Oraz Yağmur, türkmən yazıçı, şair (d. 1947)
- Viktor Saneyev, gürcü atlet, Olimpiya çempionu (d. 1945)
- , amerikalı embrioloq (d. 1921)
-
6 Yanvar
- Sidni Puatye, amerikalı aktyor (d. 1927)
- , amerikalı rejissor (d. 1939)
- , filippinli yazıçı (d. 1924)
- 8 Yanvar — , rus ağır atlet, Olimpiya çempionu (d. 1954)
- 9 Yanvar — , Yaponiya Baş naziri (48-ci) (d. 1931)
- 11 Yanvar
- 12 Yanvar — , amerikalı müğənni (d. 1943)
- 13 Yanvar — , fransız kinorejissor (d. 1946)
- 14 Yanvar
- 15 Yanvar — , türk yazıçı (d. 1932)
- 16 Yanvar
- 18 Yanvar
- 19 Yanvar
- 20 Yanvar
- 21 Yanvar — , amerikalı atlet, Olimpiya çempionu (d. 1940)
- 22 Yanvar — , vyetnamlı yazıçı, buddist rahib (d. 1926)
-
23 Yanvar
- , gürcü oxatan, Olimpiya çempionu (d. 1949)
- Tyerri Müqler, fransız modelyer (d. 1948)
-
24 Yanvar
- Fatma Girik, türk aktrisa (d. 1942)
- , macar gimnast, Olimpiya çempionu (d. 1970)
- 25 Yanvar
- 27 Yanvar — , hind hokkeyçi, Olimpiya çempionu (d. 1931)
- 28 Yanvar — , türk aktrisa (d. 1937)
- 30 Yanvar — Leonid Kuravlyov, rus aktyor (d. 1936)
Fevral
_(cropped).jpg)
- 1 Fevral — , Yaponiya Qubernatoru (14-cü və 17-ci) (d. 1932)
- 2 Fevral — , italyan aktrisa (d. 1931)
-
3 Fevral
- , türk rejissor, ssenarist (d. 1937)
- Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi, terrorist lider, İŞİD xəlifəsi (2-ci) (d. 1976)
- , Yunanıstan Prezidenti (4-cü) (d. 1929)
- 5 Fevral
-
6 Fevral
- Lata Manqeşkar, hind müğənni (d. 1929)
- , isveçli futbolçu (d. 1949)
- 7 Fevral — , amerikalı rejissor (d. 1942)
- 8 Fevral — , fransız virusoloq, Fiziologiya və ya tibb üzrə Nobel mükafalı laureatı (d. 1932)
- 10 Fevral
- 12 Fevral
- 14 Fevral — , serb şahmat qrosmeysteri (d. 1933)
- 15 Fevral
- 16 Fevral — , Liberiya Prezidenti (müvəqqəti) (d. 1945)
-
19 Fevral
- , türk şair (d. 1950)
- , ingilis müğənni, pianoçu (d. 1945)
- Kakuyçi Mimura, yapon futbolçu (d. 1931)
- 20 Fevral — , ukraynalı üzgüçü, Olimpiya çempionu (d. 1960)
- 22 Fevral
- 24 Fevral
- 28 Fevral — , Liviya Baş naziri (18-ci) (d. 1944)
Mart
.jpg)
.jpg)
- 1 Mart — , rus xizəkçi, Olimpiya çempionu (d. 1930)
- 3 Mart
- 4 Mart
- 6 Mart
- 7 Mart — Məhəmməd Rafiq Tarar, Pakistan Prezidenti (9-cu) (d. 1929)
- 8 Mart — , meksikalı futbolçu (d. 1951)
- 10 Mart — , alman futbolçu (d. 1944)
- 11 Mart — , Zambiya Prezidenti (4-cü) (d. 1937)
- 12 Mart — , Mavriki Prezidenti (3-cü) (d. 1940)
- 13 Mart — Uilyam Hört, amerikalı aktyor (d. 1950)
- 14 Mart
- 15 Mart — , amerikalı fizik (d. 1927)
- 16 Mart — , yapon yarışçı, motosikletçi (d. 1940)
- 17 Mart
- 18 Mart — Adiz Kusayev, çeçen şair, yazıçı (d. 1938)
- 19 Mart — , Banqladeş Prezidenti (12-ci) (d. 1930)
- 21 Mart
- 23 Mart — Madlen Olbrayt, ABŞ Dövlət katibi (64-cü) (d. 1937)
- 24 Mart — , türk jurnalist (d. 1941)
- 25 Mart — , amerikalı musiqiçi (d. 1972)
-
27 Mart
- Ayaz Mütəllibov, Azərbaycan Prezidenti (1-ci) (d. 1938)
- , rus qılınoynadan, Olimpiya çempionu (d. 1937)
- 28 Mart
- 30 Mart — , polyak qılıncoynadan, Olimpiya çempionu (d. 1935)
- 31 Mart
Aprel
_(cropped).jpg)
- 1 Aprel — , türk aktyor (d. 1959)
- 2 Aprel — , çilili futbolçu (d. 1936)
- 3 Aprel — , braziliyalı yazıçı (d. 1918)
- 4 Aprel — , Mali Baş naziri (müvəqqəti) (d. 1948)
-
5 Aprel
- Sidni Oltmen, amerikalı bioloq, professor, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. 1939)
- , kanadalı kosmonavt (d. 1945)
- , çex güllə atıcısı, Olimpiya çempionu (d. 1936)
- 6 Aprel — Vladimir Jirinovski, rus dövlət xadimi, siyasətçi (d. 1946)
- 7 Aprel — , Serbiya Baş naziri (55-ci) və Prezidenti (12-ci) (d. 1927)
- 9 Aprel — , ingilis yazıçı (d. 1929)
- 12 Aprel — , türk sosioloq, yazıçı, ilahiyyatçı (d. 1938)
-
13 Aprel
- Mişel Buke, fransız aktyor (d. 1925)
- , kolumbiyalı futbolçu (d. 1966)
- 14 Aprel — , kanadalı hokkeyçi (d. 1957)
- 15 Aprel
- 17 Aprel — , rumıniyalı pianoçu (d. 1945)
- 18 Aprel — , ingilis bəstəkar (d. 1934)
- 19 Aprel — , yapon uzunömürlü (d. 1903)
- 20 Aprel — , amerikalı aktyor (d. 1931)
- 21 Aprel
- 22 Aprel — , kanadalı hokkeyçi (d. 1951)
- 26 Aprel
- 27 Aprel — , türk güləşçi, Olimpiya çempionu (d. 1933)
- 29 Aprel — , türk yazıçı, tənqidçi, jurnalist (d. 1932)
- 30 Aprel — Mino Rayola, italyan futbol agenti (d. 1967)
May
.jpg)
- 1 May — , bosniyalı futbolçu (d. 1941)
- 3 May
- 7 May — , rus qrosmeyster (d. 1922)
- 8 May — , rus xizəkçi (d. 1931)
- 10 May — Leonid Kravçuk, Ukrayna Prezidenti (1-ci) (d. 1934)
- 13 May
- 14 May — , avstraliyalı kriketçi (d. 1975)
- 17 May — Vangelis, yunan bəstəkar, musiqiçi (d. 1943)
- 26 May
- 27 May — , Müqəddəs Taxt-Tacın Dövlət Katibi (54-cü) (d. 1927)
-
28 May
- , San-Tome və Prinsipi Baş naziri (5-ci) və Prezidenti (4-cü) (d. 1941)
- Buyar Nişani, Albaniya Prezidenti (7-ci) (d. 1966)
- 30 May — , sloveniyalı yazıçı (d. 1913)
İyun
- 2 İyun — , türk aktyor (d. 1940)
- 5 İyun — , türk karikaturaçı rəssam (d. 1961)
- 6 İyun — , rus kosmonavt (d. 1939)
- 7 İyun — , amerikalı ağır atlet, Olimpiya çempionu d. 1936)
- 8 İyun — , ingilis vizual rəssam (d. 1935)
- 11 İyun — , alman futbolçu, Olimpiya çempionu (d. 1944)
- 16 İyun — , norveçli kanoeçi, Olimpiya çempionu (d. 1945)
- 17 İyun — Jan-Lui Trentinyan, fransız aktyor, rejissor (d. 1930)
- 19 İyun — , türk aktrisa (d. 1977)
- 21 İyun — , Serbiya Prezidenti (müvəqqəti) (d. 1935)
- 22 İyun
- 23 İyun — , holland sürətli konkisürən, Olimpiya çempionu (d. 1938)
- 25 İyun
- 27 İyun — , italyan iş adamı (d. 1935)
- 28 İyun — Cüneyt Arkın, türk aktyor (d. 1937)
İyul
- 1 İyul — , amerikalı musiqişünas (d. 1945)
- 2 İyul — , ingilis rejissor (d. 1925)
- 3 İyul — , amerikalı kimyaçı, Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. 1933)
- 5 İyul
- 6 İyul — Ceyms Kaan, amerikalı aktyor (d. 1940)
- 7 İyul — , Mikroneziya Prezidenti (4-cü) (d. 1941)
-
8 İyul
- Sindzo Abe, Yaponiya Baş naziri (57-ci) (d. 1954)
- Joze Eduardu duş Santuş, Anqola Prenzidenti (2-ci) (d. 1942)
- Luis Eçeverria, Meksika Prezidenti (57-ci) (d. 1922)
- 14 İyul
- 18 İyul — , amerikalı heykəltaraş (d. 1929)
- 21 İyul — , alman futbolçu (d. 1936)
- 23 İyul — , türk yazıçı (d. 1940)
- 25 İyul — Devid Trimbl, Şimali İrlandiya birinci naziri (1-ci), Nobel Sülh mükafatı laureatı (d. 1944)
- 26 İyul — , ingilis aliim, ekoloq (d. 1919)
- 27 İyul — , rus kanoeçi, Olimpiya çempionu (d. 1928)
- 28 İyul — , türk müğənni, bəstəkar (d. 1955)
- 29 İyul — Yuris Hartmanis, amerikalı kompüter alimi (d. 1928)
-
31 İyul
- , Flippin Prezidenti (12-ci) (d. 1928)
- , amerikalı basketbolçu, Olimpiya çempionu (d. 1934)
- Ayman əl-Zəvahiri, misirli terrorçu, Əl-Qaidə lideri (2-ci) (d. 1951)
Avqust
_(cropped_to_look_large)_(cropped).jpg)
.jpg)
- 3 Avqust — , amerikalı həkim, ixtiraçı (d. 1936)
-
5 Avqust
- İssey Miyake, yapon modelyer (d. 1938)
- , avstraliyali musiqiçi, bəstəkar (d. 1943)
- 6 Avqust — , türk aktyor, rejissor (d. 1931)
- 7 Avqust
- 8 Avqust — , avstraliyalı müğənni, aktrisa (d. 1948)
- 9 Avqust — , ingilis yazıçı, karikaturaçı rəssam (d. 1934)
- 10 Avqust — , çinli coğrafiyaçı (d. 1930)
- 11 Avqust — Hanae Mori, yapon modelyer (d. 1926)
- 12 Avqust — , alman rejissor, prsüder (d. 1941)
- 16 Avqust — , türk aktyor (d. 1935)
- 20 Avqust — , türk aktyor, rejissor (d. 1955)
- 24 Avqust
- 27 Avqust — , serb futbolçu (d. 1937)
- 28 Avqust — , amerikalı animator (d. 1965)
-
30 Avqust
- Mixail Qorbaçov, Sov. İKP MK-nın Baş katibi (8-ci və sonuncu), SSRİ Prezidenti (1-ci və sonuncu), Nobel Sülh mükafatı laureatı (d. 1931)
- , rumın güləşçi, Olimpiya çempionu (d. 1949)
- , amerikalı kosmovanvt (d. 1930)
Sentyabr
_(cropped)_(3-to-4_aspect_ratio).jpg)
.jpg)
- 2 Sentyabr — Frenk Dreyk, amerikalı astronom, fizik (d. 1930)
- 4 Sentyabr
- 7 Sentyabr — , rus kosmonavt (d. 1942)
- 8 Sentyabr — II Yelizaveta, Böyük Britaniya və digər 14 suveren ölkənin kraliçası (d. 1926)
- 10 Sentyabr — , fransız fotoqraf, rejissor (d. 1926)
- 11 Sentyabr — , ispan yazıçı (d. 1951)
- 13 Sentyabr — Jan-Lük Qodar, fransız-isveçrəli rejissor (d. 1930)
- 14 Sentyabr — , yunan aktrisa, müğənni (d. 1926)
- 15 Sentyabr — , amerikalı filosof, məntiqçi (d. 1940)
- 18 Sentyabr
- 20 Sentyabr — , türk aktrisa (d. 1971)
- 22 Sentyabr — , ingilis yazıçı (d. 1952)
- 23 Sentyabr — , amerikalı aktrisa (d. 1934)
- 24 Sentyabr — , Qrenada İnqilabi Hərbi Şurası sədri, hökumət başçısı (4-cü) (d. 1938)
- 25 Sentyabr — , gürcü ağır atlet, Olimpiya çempionu (d. 1929)
- 26 Sentyabr — Yusif əl-Qərdavi, misirli islam alimi (d. 1926)
- 28 Sentyabr — , amerikalı repçi, aktyor (d. 1963)
- 30 Sentyabr — , rus ağır atlet, Olimpiya çempionu (d. 1951)
Oktyabr
.jpg)
- 1 Oktyabr — , yapon güləşçi, siyasətçi (d. 1943)
- 4 Oktyabr — , amerikalı müğənni, bəstəkar (d. 1932)
- 6 Oktyabr — , ingilis motosiklet yarışçısı (d. 1939)
- 7 Oktyabr
- 9 Oktyabr — Bruno Latur, fransız antropoloq, filosof, sosioloq (d. 1947)
- 11 Oktyabr — Ancela Lensberi, amerikalı aktrisa, müğənni (d. 1925)
- 13 Oktyabr — , amerikalı kosmonavt (d. 1929)
- 15 Oktyabr — , türk aktrisa, aparıcı (d. 1962)
- 17 Oktyabr — , Mali Baş naziri (4-cü) (d. 1941)
- 18 Oktyabr — , norveçli atlet, Olimpiya çempionu (d. 1939)
-
22 Oktyabr
- , polyak şair, yazıçı, tərcüməçi (d. 1955)
- Ditrix Mateşits, avstriyalı milyarder, iş adamı (d. 1944)
- 25 Oktyabr — , türk jurnalist, yazıçı (d. 1925)
- 26 Oktyabr — , fransız rəssam, heykəltaraş (d. 1919)
- 28 Oktyabr — , amerikalı musiqiçi (d. 1935)
Noyabr
.jpg)
- 4 Noyabr — , Pakistan Baş naziri (müvəqqəti) (d. 1928)
- 5 Noyabr — , Malta Baş naziri (9-cu) (d. 1933)
- 6 Noyabr — Edvard Preskott, amerikalı iqtisadçı, İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. 1940)
- 8 Noyabr — , amerikalı heykəltaraş (d. 1931)
- 10 Noyabr — , amerikalı aktyor (d. 1955)
-
17 Noyabr
- Frederik Bruks, amerikalı kompüter alimi, yazıçı (d. 1931)
- , rus fiqurlu konkisürən, Olimpiya çempionu (d. 1946)
- 18 noyabr — , amerikalı bəstəkar (d. 1923)
- 19 noyabr — , amerikalı yazıçı, illüstrator (d. 1951)
- 20 noyabr — , türk jurnalist (d. 1939)
- 23 noyabr — , ingilis futbolçu (d. 1951)
- 24 noyabr — Hans Maqnus Enzesberqer, alman yazıçı, şair (d. 1929)
- 25 noyabr — , amerikalı aktrisa, müğənni (d. 1959)
- 26 noyabr — , portuqal fulbolçu (d. 1956)
-
30 noyabr
- Tszyan Tszemin, Çin Kommunist Partiyası Baş katibi (9-cu), ÇXR Prezidenti (5-ci) (d. 1926)
- , ingilis müğənni, bəstəkar (d. 1943)
- , italyan velosipedçi (d. 1971)
- , terrorist lider, İŞİD xəlifəsi (3-cü) (d. ?)
Dekabr
.jpg)
.jpg)
-
1 Dekabr
- , italyan velosipedçi, Olimpiya çempionu (d. 1933)
- , fransız aktrisa, yazıçı (d. 1935)
- 3 Dekabr — , qazax basketbolçu, Olimpiya çempionu (d. 1944)
- 4 Dekabr — , fransız F1 pilotu (d. 1949)
- 6 Dekabr — , Litva Baş naziri (6-cı) (d. 1948)
- 8 Dekabr — Miodraq Yeşiç, serb futbolçu (d. 1958)
- 11 Dekabr — , amerikalı bəstəkar (d. 1937)
- 12 Dekabr — Miroslav Hermaşevski, polyak kosmonavt (d. 1941)
-
16 Dekabr
- Sinişa Mixaloviç, serb futbolçu (d. 1969)
- , filippinli yazıçı, aktivist, Filippin Kommunist Partiyası sədri (1-ci və 3-cü) (d. 1939)
- 18 Dekabr — , ingilis musiqiçi, müğənni (d. 1959)
- 20 Dekabr — , OPEC Baş katibi (16-cı və 19-cu) (d. 1923)
- 22 Dekabr — , slovak velosipedçi, Olimpiya çempionu (d. 1951)
- 23 Dekabr
- 24 Dekabr — , italyan siyasətçi (d. 1957)
- 28 Dekabr — , hind yazıçı, filosof (d. 1936)
-
29 Dekabr
- , italyan rejissor (d. 1939)
- Arata İsozaki, yapon memar (d. 1931)
- (d. 1933)
- Pele, braziliyalı futbolçu (d. 1940)
- , Estoniya Baş naziri (müvəqqəti) (d. 1950)
- , macar güləşçi, Olimpiya çempionu (d. 1939)
- Vivyen Vestvud, ingilis moda dizayneri (d. 1941)
- 30 Dekabr
- 31 Dekabr — XVI Benedikt, Roma papası (265-ci) (d. 1927)
Nobel Mükafatları
