Çin kələzi (lat. Manis pentadactyla) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin panqolinlər dəstəsinin kələzkimilər fəsiləsinin kələz cinsinə aid heyvan növü.
| Çin kələzi | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Qranddəstə: Mirdəstə: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Çin kələzi |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Asiyada Nepalın qərbi, Assam, Şərqi Himalay, Birma və Çində yayılmışdır.
Uzunluğu 60 sm, quyruqları 18 sm təşkil edir[3]. Bədənlərində 18 cərgə pulcuq olur. Bu isə sürünənlər üçün qeyri adidir. Kiçik başı və ensiz quyruqları olur. Burunları iri olur. Dairəvi formaya malik olurlar. Ön və arxa ətraflar iti caynaqlara sahib olur. Digər sürünənlərdən fərqli olaraq yaxşı inkişaf etmiş qulaq seyvanına malikdirlər.
Enliyarpaq və subtropik meşələrdə yayıllırlar. Nepalın təpəlik ərazilərində onlara rast gəlmək mümkündür. Səbəb isə bölgədə çoxlu termit yuvaları mövcuddur.
Çində onları oyuq qazan canlılar kimi tanıyırlar. Öz güclü əlləri və iti dırnaqları ilə uzunluqları 8 m olan yuva qaza bilirlər. Bu tip oyuğu 3–5 dəqiqəyə qaza bilirlər. İçəri daxil olan canlı elə oradan ehmalca girişi bağlaya bilir.
Həyatı barədə məlumat olduqca azdır. Bu onların gecə həyatı sürməsi ilə əlaqədardır. Astagəl hərəkətə malik canlılardır. Demək olar ki, aqressivlik nümayiş etdirmirlər. Üzərlərinə hansısa yırtıcı düşərsə, bükülərək öz qalın pulcuqlarına arxayın olurlar. Pulcuqlar bütün bədəni əhatə edir. Əsasən yer üstü canlılardırlar. Ancaq bəzi hallarda ağaca belə çıxırlar. Digər kələzlər kimi Çin kələzləri də qarışqa və termitlərlə qidalanır. Onlar həm də öz dırnaqlarında termitlərin yuvalarında dəlik açmaq məqsədi üçün istifadə edirlər. Sonra uzun dillərini dəlikdən içəri salaraq şikarını yeyirlər. Dilin uzunluğu 25 sm təşkil edir.
Nepalda aprel-may aylarında bala verir. Balanın uzunluğu 45 sm, uzunluğu usə 1 fut təşkil edir. Balalar doğularkən belə pulcuğa sahib olurlar. İlk iki gün balalar olduqca zəif olur. Doğulan andan hərəkət etmək istəyən balaları anası quyruğu və belində gəzdirir. Erkəklər də balalarına qarşı şəfqətli davranır.
Təhlükədə olan növ olaraq (ing. EN, Endangered)[4] qeydə alınmışdır. Onların həyatı üçün əsas təhlükə ətlərinə görə ovlanmaları və yaşadığı bölgələrin mənimsənilməsidir.
-
Çin panqolininin skleti -
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2001.
- ↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
- ↑ Shepherd, Chris R. A Naturalist's Guide to the Mammals of Southeast Asia. Wiltshire, UK: John Beaufoy Publishing. 2012. 13. ISBN 978-1-906780-71-5.
- ↑ "Çin panqolinləri". 2012-04-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-07.