Trechnotheria (yun. τρεχνω, trechnō, "qaçmaq" və θήρ, thḗr, "vəhşi heyvan") — mezozoy erasına aid terianları və bəzi məməlilərin qalıqlarını əhatə edən məməlilər qrupudur.[1] Buraya həm nəsli kəsilmiş simmetrodontlar, həm də canlı Kladoteriya (Cladotheria) daxildir. Trechnotheria müxtəlif ranqlara təyin edilmişdir, lakin əvvəlcə ad verən orqan tərəfindən "superlegion" kimi təsvir edilmişdir.[2]
| Trechnotheria | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Trechnotheria |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
||||||
| ||||||
Daha sonra Trechnotheria üçün node-based tərif Zhangheotherium və yaşayan terian məməlilərinin son ortaq əcdadını və bütün nəsillərini əhatə edən klad kimi verilmişdir.[3]
Trechnotheria üzvləri aşağıdakı xüsusiyyətlərlə xarakterizə olunur:
- Tribosfenik azı dişləri və ya onların törəmələri: Bu diş quruluşu, qidanı daha səmərəli şəkildə çeynəməyə və həzm etməyə imkan verir.
- Dentary-squamosal çənə oynağı: Bu oynaq, daha güclü bir çeynəmə qüvvəsi təmin edir.
- Üç orta qulaq sümüyü: Çəkic, zindan və üzəngi, səs dalğalarının daha səmərəli şəkildə daxili qulağa ötürülməsini təmin edir.
Trechnotheria kladı, aşağıdakı qrupları əhatə edir:
- Symmetrodonta (Simmetrodontlar): Nəsli kəsilmiş bir qrup məməli.
- Cladotheria (Kladoterilər): Müasir terian məməliləri (kisəlilər və plasentalılar) və onların ən yaxın nəsli kəsilmiş qohumlarını əhatə edən bir klad.
Trechnotheria, təxminən 165 milyon il əvvəl, Yura dövründə ortaya çıxmışdır. Bu qrup, sürətlə şaxələnərək müxtəlif formalar yaratmışdır. Kretase dövrünün sonunda, dinozavrların məhvi ilə birlikdə, Trechnotheria məməliləri daha da müxtəlifləşmiş və Yer üzündə dominant onurğalı qrupu halına gəlmişdir.
- ↑ Kielan-Jaworowska, Zofia; Cifelli, Richard L.; Luo, Zhe-Xi. Mammals from the Age of Dinosaurs: Origins, Evolution, and Structure. New York: Columbia University Press. 2004. ISBN 978-0-231-11918-4.
- ↑ McKenna, M.C. Toward a phylogenetic classification of the Mammalia. In: Luckett, W.P. & Szalay, F.S. (eds.) Phylogeny of the primates: a multidisciplinary approach. New York: Plenum. 1975. 21–46.
- ↑ Luo, Z.-X.; Yuan, C.-X.; Meng, Q.-J.; Ji, Q. "A Jurassic eutherian mammal and divergence of marsupials and placentals". Nature. 476 (7361). 2011: 442–445. Bibcode:2011Natur.476..442L. doi:10.1038/nature10291. PMID 21866158.