Sovetrayonu (rus. Сове́тский райо́н, başq. Совет районы) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinin yeddi şəhər rayonundan biri. Sovet rayonu Ufa şəhərinin mərkəz hissəsində yerləşir.
Rayon | |
Oktyabr rayonu | |
---|---|
rus. Сове́тский райо́н başq. Совет районы | |
|
|
Ölkə |
Rusiya Başqırdıstan Respublikası |
Daxildir | Ufa şəhər dairəsi |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 1938-ci il |
Sahəsi | 162 km² |
Saat qurşağı |
UTC +6 yayda UTC +7 |
Əhalisi | |
Əhalisi | ▼ 177,719 nəfər (2017) |
Etnik tərkib | Ruslar, başqırdlar |
Dini tərkib | Xristiyanlar, müsəlmanlar |
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +7 347 |
Coğrafiya
Sovet rayonu Ufa şəhər dairəsinin mərkəz hissəsində yerləşir. Rayonun cənub-qərbində Dyoma rayonu, cənub-şərqində Kirov rayonu, şimal-şərqində Lenin rayonu, şimalında isə, Oktyabr rayonu yerləşir. Ordjonikidze rayonunun ərazisi 1,620 hektardır.
Tarixi
Sovet rayonunun prototipinin yaranma tarixi , kiçildilməyə ilə əlaqədar yaradılan iki yeni rayon, yəni aprel 1938-ci il idi. Rayonun sərhədləri bir çox dəfə dəyişmişdir. Sovet rayonunun ərazisindəki ilk tikililər XVII əsrin əvvəllərində yaranmışdı. Ağidel və Ufa çaylarının arasında yerləşən və Ufa qalasının şimal və şimal-şərq hissəsini mühafizə edən müşahidə qüllələri ilə, şəhərətrafı istehkamları idi. Rayonun iqtisadi və mədəni həyatının yüksəlişində nun tikintisi böyük rol oynamışdır. Bu hərəkat 1888-ci və 1890-cu illər arasında Ağidel və Ufa çayları üzərindən körpülərin işə salınması ilə, Ufa vasitəsilə başlanmışdır. Avqust 1888-ci ildə, nun əsas sexlərində (indi Lokomotiv Təmiri Zavodu) və ambarı Ufada istifadəyə verilmişdir. Gəmiçiliyin və ən əsası, dəmiryolunun rabitə kəşfi, sənayenin sürətli inkişafına və Ufa şəhərinin Cənubi Uralın əsas nəqliyyat qovşağına çevirilməsinə səbəb olmuşdur. 1900-cı illərin əvvəllərində rayon ərazisində 15,000 nəfərə yaxın əhali yaşayırdı. Rayonda dəmiryolu sexlərinin və ambarlarının olması səbəbindən, işçi sinif marksist dairələri, sosial-demokrat qruplarına bölünürdü. 1905-ci il inqilabının hadisələri həm Ufa şəhərindən, həm də Sovet rayonundan yan keçməmişdir. İstefaçıları un başçılıq etdiyi, İşçi Deputatları Soveti-nin rəhbərliyi altında keçirmişdir. 9 dekabr 1905 tarixində siyasi zərbə, polis və kazaklar tərəfindən bastırılan silahlı bir qiyama çevrilmişdi. 1930-cı illərin birinci yarısında şəhər və respublika üçün yeni bir görkəmli nəqliyyat növü, hava nəqliyyatı yaranmışdır. 1932-ci ildə Ufaya U-2 (Po-2) üç təyyarəsi gəlib çatmış, 15 iyul 1933 tarixində isə ilk nizami aviasiya xətti dairəvi marşrut Ufa-Maqnitoqorsk-Beloretsk-Sterlitamak-Meleuz--Baymak-Arxangelsk-Ufa üzük-marşrutu açılmışdır.
Əhali
1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2003 | 2004 |
---|---|---|---|---|---|---|
89,620 | ▲192,091 | ▼142,380 | ▼196,425 | ▲172,589 | ▲173,381 | ▼173,098 |
2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2013 |
▼171,115 | ▼168,285 | ▼166,105 | ▼164,724 | ▲164,955 | ▲173,383 | ▼173,280 |
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |||
▲177,865 | ▼177,523 | ▲178,336 | ▼177,719 |
Həmçinin bax
Qeydlər
- Jdanovski və Molotovski (1957-ci ildən bəri Sovet rayonu).
İstinadlar
- 2017-07-05 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- 2017-06-25 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- 2017-06-26 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- 2017-06-27 at the Wayback Machine (rus.). 22 avqust 2011 tarixində.
- 2017-10-25 at the Wayback Machine (rus.). 3 fevral 2012 tarixində.
- ↑ 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
- 2013-05-16 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində .
- 2019-05-17 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
- 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
- 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
- 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
- (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində .