Salavat rayonu (başq. Салауат районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi kəndidir.
Salavat rayonu | |||||
---|---|---|---|---|---|
Салауат районы | |||||
|
|||||
55°13′17″ şm. e. 58°09′00″ ş. u. |
|||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Maloyaz[d] | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 31 yanvar 1935 | ||||
Sahəsi |
|
||||
Saat qurşağı | |||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
|
||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | 34777 | ||||
Poçt indeksi | 4524ХХ | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Rayon Başqırdıstanın şimal-şərq hissəsində, Çelyabinsk vilayəti ilə həmsərhə yerlıəşir. Rayonun sahəsi 2182 km²-dir. Ərazinin əsas hövzəsini Yuruzani və Ay çayları təşkil edir. Cənub-şərq hissəsində Uralın qərb yamacının ətəkləri (Suleia, Başqırd İlçikeyevo) uzanır. Karatau silsiləsi şimaldan yüksəlir, Ufa yaylası isə şimal-qərbdə yerləşir. Orta səth hündürlüyü 370 m-dir. Rayonda yerləşən Yangantau dağı, Kuselyarovski hidrogen sulfid bulağı, Korqazak bulağı, Laklinskaya mağarası, İzris mağarası təbii abidələr elan edilmişdir. Boksit (Novoe, Ayskie), əhəng daşı (Mursalimkinskoye, Çebarkulskoye, Yazqi-Yurtovskoe), sement gilləri (Yaqodnoye), qum və çınqıl (Yalan-Kulskoye), aqronom filizləri (Meşçerovskoysk) kimi zəngin ehtiyyatlara sahibdir. Ümumi sahəsi 600 hektar olan kiçik torf bataqlıqları (Meşeqarovskoye, Ak-Şişminskoye, Laqerovskoye və s.) vardır. İqlimi mülayim kontinentaldır.
Qara və tünd boz meşə torpaqlarına sahibdir. Meşələr 63,9 min ha ərazini (ərazinin 31,6%) əhatə edir. Ümumi meşə ehtiyatı təqribən 9 milyon kubmetrdir (o cümlədən ağcaqayın - 4,5 milyon kubmetr, əsməqovaq - 1,8 milyon kubmetr, şam - 1,1 milyon kubmetr, cökə - 0.8 milyon kubmetr). 107,9 min hektar ərazi kənd təsərrüfatı təyinatlıdır. 66,9 min hektar ərazi əkin sahələri, 26,6 min hektar otlaq sahələri və 14.3 min hektar isə biçənəklərdir.
Tarixi
Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin qərarına əsasən kantonlara bölünmə ləğv edildikdə, rayon 20 avqust 1930-cu ildə qurulur.
Əhalisi
Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə:
2024 - 23,67 min nəfər.
2035 - 22,09 min nəfər.
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: başqırdlar - 66,6 %, tatarlar - 22,4 %, ruslar - 10 %, digər millətlərdən olanlar - 1 %.
Yerli özünü idarəetmə
Nuriman rayonu ərazisinə 16 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 60 yaşayış məntəqəsi daxildir.
Təhsil və mədəniyyət
Rayonda 49 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən 18 orta məktəb, musiqi məktəbi, Maloyazdakı peşə məktəbi, 25 kütləvi kitabxana, 48 klub müəssisəsi, mərkəzi rayon və 4 kənd xəstəxanası və Yanqantau kurortu vardır. "Yuryuzan" və "Salavat torpağında" adlı qəzetlər başqırd və rus dillərində nəşr olunur.
İstinadlar
- (rus.).
- (PDF). 2018-12-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-24.
- (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-20.