Qalxanqız və ya Skyaldmö (q.skan. skjaldmær) — və mifologiyasında qadın döyüşçü. Onları adları adətən «» və «Danların əməlləri» kimi saqalarda çəkilir. Qalxanqızlar digər german xalqlarında (qotlar, kimvrlar, ) da mövcud idilər. Mifik valkiriyaların qalxanqızlara əsaslanmaları ehtimal olunur.
Tarixi mövcudluq
Qalxanqızların tarix mövcud olmaları sərt şəkildə mübahisəlidir. kimi alimlər onların mövcud olduqlarını irəli sürür, Yudif Ceş kimi tarixşünaslar isə təlim almış və ya nizamlı qadın döyüşçülərin olması barədə yetərli dəlilin olmadığını iddia edir.
Tarixi mənbələr
Vikinqlər dövründə qadınların döyüşdə iştirakı barədə az sayda attestasiya var. Buna baxmayaraq, Bizans tarixçisi I Svyatoslav 971-ci ildə indiki Bolqarıstan ərazisində bizanslara hücum edən zaman qadınların da döyüşlərdə iştirak etdiyi barədə məlumat verir. Varyaqlar məğlubiyyətə uğrayan zaman qaliblər həlak olmuş döyüşçülər arasında qadınların da olduğunu öyrənəndə təəccüblənmişdilər.
nda Leyf Erikssonun hamilə olan ögey bacısı Vinlandda olarkən əlinə qılınc alıb qovduğu barədə məlumat verilir, ancaq burada Eyriksdottirə qalxanqız olaraq müraciət edilmir.
Sakson Qrammatik qalxanqızların 750-ci ildə gerçəkləşən danların tərəfində vuruşduqları barədə məlumat verir.
Arxeologiya
Arxeoloqlar tərəfindən qadın kəndçilərin içərisində silahlar olan məzarları tapılmışdır, ancaq tarixşünaslar bunu necə qəbul etməli olduqları barədə bir-birləri ilə razı deyillər. Skandinaviyalı köçkünlərin İngiltərədəki məzarları və qalıqların kimyəvi təhlili ər və arvadların, eləcə də bəzi qadınların məzarlarında bərabər şəkildə silah yerləşdirildiyini sübut edir. Nil Prins qalxanqızların varlığını sübut etmək üçün Birka şəhərində tapılan və 1970-ci illərdə üzərində qazıntı işləri aparılan bir məzarın içərisində çoxlu silahın və iki atın sümüklərinin olduğunu nümunə olaraq göstərmişdir. 2017-ci ildə aparılan bir DNT analizində bu fərdin qadın olduğu () sübut edilmişdir. Yudif Ceş kimi vikinqlər üzrə ixtisaslaşan tarixşünasların qərarın çox tez alındığına inanır.
Populyar mədəniyyətdə
Qadın döyüşçülərə fentezi janrında tez-tez rast gəlinməsinə baxmayaraq, onlara adətən qalxanqız deyə müraciət edilmir. Bəzi qalxanqızlara C.R.R. Tolkinin "Üzüklərin hökmdarı" əsərindəki və "" trilogiyasındakı Torgil personajı aiddir.
İlk dəfə 2013-cü ildə yayımlanan Vikinqlər teleserialında əfsanəvi vikinq qalxanqızı olan rolunu canlandırır.
İstinadlar
- 2019-01-08 at the Wayback Machine in (1917).
- ↑ . www.history.com. History Channel. 25 yanvar 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 yanvar 2019.
- Ceş, Yudif. . blog.britishmuseum.org. Britaniya muzeyi. 19 aprel 2014. 3 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 yanvar 2019.
- Anderson, Kristina. . nytimes.com. The New York Times. 14 sentyabr 2017. 2017-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2019.
- ↑ Svensson, K. Vikingaliv. Varnamo: Fälth & Hässler. 2007. səh. 71. ISBN 978-91-27-35725-9
-
Torsson, Ö. The Sagas of the Icelanders. Penguin Books. 1997.
Anyway a mention of a single woman picking up a sword once can not be considered evidence of actual trained female warriors.
- Elton, Oliver. . Project Gutenberg. 2020-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2019.
- Foss, Arild S. . sciencenordic.com. Science Nordic. 2 yanvar 2013. 2017-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2019.
- McLeod, Shane. . Early Medieval Europe. Wiley. 19 (3): 332–353. doi:. 2017-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-24.
- Verqano, Den. . USA Today. 19 iyul 2011. 2015-08-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-24.
- Hedenstiyerna-Conson, Şarlott; Kuellström, Anna; Zaxrisson, Torun; Krzevinska, Maya; Sobrado, Veronika; Prins, Nil; Günter, Torsten; Yakobsson, Mattias; Göterström, Anders; Stora, Yan. "A female Viking warrior confirmed by genomics". American Journal of Physical Anthropology. 2017. doi:.
- Anderson, Kristina. . nytimes.com. The New York Times. 14 sentyabr 2017. 2017-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 24 yanvar 2019.
Xarici keçidlər
-
Vikianbarda Qalxanqızlar ilə əlaqəli mediafayllar var.
