Valkiriya - Haqqinda Melumat

Valkiriya (q.skan. valkyrja — "ölüləri seçən") — skandinav mifologiyasında, döyüşdə ölənləri və sağ qalanları seçən qadın. Döyüşdə ölənlərin yarısını seçən valkiriyalar seçdiklərini Odinin ağalıq etdiyi Valhallaya aparır. Ölmüş döyüşçülər orada eynheryarlara (Tək döyüşçülər) çevrilirlər. Eynheryar Raqnarökün hadisələrinə hazırlaşmayanda valkiriyalar onlara verir. Valkiriyalar həmçinin, qəhrəmanlar və digər canlıların sevgililəri kimi təsvir olunurlar. Onlar bəzən şəhanəliyin qızları kimi təsvir olunurlar.

Valkiriyaların adı "", "Kiçik Edda", "" və "" əsərlərində çəkilir. Onlar şeiriyyətində, ovsunlarda və müxtəlif run kitabələrində görünürlər.

Bu terminin qarşılığı "wælcyrge" və "wælcyrie" sözləridir, hansı ki, qədim ingilis dilində olan bir neçə əlyazmada görünür. Alimlər bu terminin qədim ingilis dilinə skandinav təsiri ilə daxil olduğunu, yoxsa yerli anqlosaks paqanların ənənəsinin bir inikası olduğunu araşdırıblar. Elmi nəzəriyyələr onu iddia edir ki, valkiriyalar, nornlar və arasında bir əlaqə var. Bunların hamısı taleh ilə bağlı olan fövqəltəbii varlıqlardır. Skandinaviya boyunca aparılmış arxeoloji qazıntılarda üzərində valkiriya təsvirləri olduğu düşünüldüyü tilsimlər aşkar olunmuşdur. Valkiriyalar müasir mədəniyyətdə rəsm, musiqi, komiks, videooyun və şeir kimi əsərlərin mövzusu olublar.

Skandinav mifologiyasında

Valkiriyalar skandinav mifologiyasında əllərində qalxan və nizələr saxlayan, zirehli, dəbilqə geymiş qanadlı qadınlar kimi təsvir olunublar. Əfsanəyə görə, onların zirehindəki dəsgaha görə səmada avrora peyda olur.

Valkiriyaların vəzifəsi ölmüş döyüşçüləri Valhallaya aparmaqdır. Əlavə olaraq, valkiriyalar döyüşçülərə Valhallada xidmət edir, onlara gətirirlər. Bəzən onlara döyüşün nəticəsini əvvəlcədən qərarlaşdırmaq hüququ verilir və bəzən onlar sadəcə Odinin əmrlərinə sadiq qalırlar. Valkiriyalar bəzi miflərdə Odinin qızları hesab olunur. Valkiriyalar "" kitabındakı qəhrəmanlıq mövzusundakı mahnlılarda qalxanqızların xüsusiyyətlərinə sahib olurlar.

Valkiriyaların sayı müxtəlif mənbələrə görə, 13 ilə 19 arasında dəyişir. Ən tanınmış valkiriyalar bunlardır:

Gel ("Çağıran")
Geyr ("Nizə")
Geyrahöd ("Döyüş nizəsi")
Geyrsköqul ("Kükrək nizə")
Göndul ("Sehrli çubuq daşıyan")
Hild ("Döyüş")
Hertrimul ("Qadın döyüşçü")
Hledd ("Döyüş səsi")
Hrist ("Titrəyən")
Herfetur ("Döyüş qandalı")
Kara ("Fırtınalı")
Qondukk ("Dişi canavar")
Qunn ("Qurbanlıq")
Mist ("Duman")
Randqrid ("Qalxan qıran")
Reginleyv ("Tanrılar qızı")
Rota ("Qarışıqlıq yayan")
Svava ("Səs")
Siqrdriva ("Qələbə çağıran")
Siqrün ("Qələbə runu")
Skeqqlöld
Sköqul ("Kükrək")
Skuld ("Vəzifə")
Trima ("Döyüş")
Trud ("Güc")

Qeydlər

Döyüşdə ölənlərin digər yarısı ilahə axirəti olan aparılır.

Mənbə

İstinadlar

Orchard (1997:36) and Lindow (2001:104).
(rus). July 7, 2009 tarixində . İstifadə tarixi: December 6, 2019. ^{[ölü keçid]}
Валгалла, в мифологии // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.

Ədəbiyyat

Andrén, A.; Jennbert, K.; Raudvere, C. (2006) " 2022-07-22 at the Wayback Machine" in Old Norse Religion in Long Term Perspectives: Origins, Changes and Interactions, an International Conference in Lund, Sweden, 3–7 June 2004. Nordic Academic Press.
Byock, Jesse (Trans.) (2006). . . ISBN 0-14-044755-5
(1988). 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN 0-7190-2579-6
Davidson, Hilda Roderick Ellis (1990). 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN 0-14-013627-4
Dobat, Siegfried Andres (2006). " 2021-12-29 at the Wayback Machine" in Andren, A.; Jennbert, K.; Raudvere, C. Old Norse Religion in Long Term Perspectives: Origins, Changes and Interactions, an International Conference in Lund, Sweden, 3–7 June 2004. Nordic Academic Press. ISBN 91-89116-81-X
(Trans.) (1997). 2022-07-22 at the Wayback Machine. Oxford University Press. ISBN 0-19-811181-9
Faulkes, Anthony (Trans.) (1995). Edda. . ISBN 0-460-87616-3
Finlay, Alison (2004). 2022-05-13 at the Wayback Machine. . ISBN 90-04-13172-8
Greenfield, Stanley B.; Calder, Daniel Gillmore; Lapidge, Michael (1996). 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN 0-8147-3088-4
(1882) translated by James Steven Stallybrass. . Volume I. London: George Bell and Sons.
Hall, Alaric (2007). 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN 1-84383-294-1
Kennedy, Maev (2013). "Flight of the valkyrie: the Viking figurine that's heading for Britain". , Monday 4 March 2013. Online: 2022-06-01 at the Wayback Machine
(1980). 2022-07-22 at the Wayback Machine. Forgotten Books. ISBN 1-60506-715-6
Hollander, Lee Milton (Trans.) (2007). 2017-01-26 at the Wayback Machine. . ISBN 978-0-292-73061-8
(1973). Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning. Rosenkilde og Bagger.
Larrington, Carolyne (Trans.) (1999). 2022-07-21 at the Wayback Machine. . ISBN 0-19-283946-2
(2001). 2017-01-26 at the Wayback Machine. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0
MacLeod, Mindy; Mees, Bernard (2006). 2020-09-19 at the Wayback Machine. . ISBN 1-84383-205-4
Näsström, Britt-Mari (1999). " 2022-09-08 at the Wayback Machine" in Sand, Reenberg Erik; Sørensen, Jørgen Podemann (1999). Comparative Studies in History of Religions: Their Aim, Scrope and Validity. Museum Tusculanum Press. ISBN 87-7289-533-0
North, Richard (1997). 2022-07-22 at the Wayback Machine. Cambridge University Press. ISBN 0-521-55183-8
Orchard, Andy (1997). . . ISBN 0-304-34520-2
(2003). A Handbook of Germanic Etymology. Brill. ISBN 9004128751
(2007) translated by Angela Hall. . ISBN 0-85991-513-1
Wessén, Elias; Sven B.F. Jansson (1953–58). ^{[ölü keçid]} Stockholm: Kungl. Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien. ISSN 0562-8016 (isveç.)

Xarici keçidlər

Vikianbarda valkiriyalar ilə əlaqəli mediafayllar var.
.

[1] Döyüşdə ölənlərin digər yarısı ilahə axirəti olan aparılır.

[ORCHARD36LINDOW104-2] Orchard (1997:36) and Lindow (2001:104).

[3] (rus). July 7, 2009 tarixində . İstifadə tarixi: December 6, 2019. ^{[ölü keçid]}

[4] Валгалла, в мифологии // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.