Dalya kərtənkələsi

Dalya kərtənkələsi (lat. Darevskia dahli) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinin əsl kərtənkələlər fəsiləsinin qayalıq kərtənkələsi cinsinə aid heyvan növü.

Dalya kərtənkələsi
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Klad: Sauropsida Sinif: Sürünənlər Klad: Eureptilia Klad: Romeriida Klad: Diapsida Klad: Neodiapsida Klad: Sauria Klad: Lepidosauromorpha Dəstəüstü: Lepidosauria Dəstə: Pulcuqlular Fəsiləüstü: Lacertoidea Fəsilə: Əsl kərtənkələlər Yarımfəsilə: Lacertinae Cins: Qayalıq kərtənkələsi Növ: Dalya kərtənkələsi
Beynəlxalq elmi adı
Darevskia dahli İlya Darevski, 1957
Şəkil axtarışı NCBI   307439 EOL   963392

Xariçi görünüşü

Partenoqen olan və uzunluğu 64 mm olan, quyruğu isə iki dəfə uzun olan kərtənkələdir. Boğaz naahiyyəsində 23–30 pulcuq olur. Pulcuqları hamardır. Bədəninin mərkəz hissəsində isə 47–54 pulcuq olur. Yuxarı nahiyəsi qəhvəyinin müxtəlif çalarlarında olur. Boğazın aşağı hissəsi ağımtıl olur.

Yayılması

Onlar geniş arealda daha çox Gürcüstan və Ermənistan ərazilərində yayılmışlar. Gürcüstanın cənubunda Kür çayı hövzəsində, Ermənistanda isə ölkənin şimalında yayılıb. Hazırda isə areal kiçik prçalara bölünmüşdür.

Onlara əsasən quru qayalıqlar və dərələrdə, hündürlüyü 900–1700 m yüksəkliklərdə rast gəlmək olar. Dağ meşələrinin kənarları və daşlı dağ çöllərində yayılırlar.

Xüsusiyyətləri

Sayları çoxluğu ilə seçilir. 1 km maşrut üzrə 100 baş kərtənkələyərast gəlinir. Qışlamafan aprelin əvvəl və ya ortaları qayıdırlar. Cücülər, puplar, qurdlar və hörümçəklərlə qidalanır.

Çoxalması

Onlar Partenoqenetik xüsusiyyətlərə malikdirlər. Onların çoxalması üçün erkəklərə ehtiyac durmurlar. 2–5 yumurta (əsasən 4 yumurta) qoyurlar. Orta ölçüləri 7×12 mm təşkil edir. Yumurta qoyma iyunun sonu, iyulun əvvələrinə təsadüf edir. Balalar avqustun ortaları sentyabrın əvvəlləri yumurtadan çıxırlar. Balaların quyruqsuz uzunluqları 24–27 mm təşkil edir.

Mənbə

• Dalya kərtənkələsi