Beynəlxalq Parlament Təqaüdü
Beynəlxalq Parlament Təqaüdü — (İPS) (alm. Internationales Parlaments-Stipendium) Almaniya Bundestaqının Mərkəzi, Şərqi, Cənubi Avropadan, ərəbdilli ölkələrdən, Fransa, İsrail, Kanada eləcə də ABŞ-dən olan 120-ə yaxın gənc üçün hər il təşkil etdiyi təqaüd proqramıdır [1]. 2007-ci ilə kimi proqram Beynəlxalq Parlament Praktikası (İPP) adını daşıyırdı [2].
Almaniya Bundestaqı Beynəlxalq Parlament Təqaüdü proqramını 1986-cı ildən bəri təşkil edir və bu layihə öz başlanğıcını “Bundestags-Internship-Programm”-dan (BİP) götürüb. BİP sözügedən proqramdan fərqli olaraq yalnız Birləşmiş Ştatlardan olan gənc akademiklər üçün nəzərdə tutulmuşdu. 1986-dan 1988-ə kimi illik olaraq 20 təqaüd verilirdi.
1989-cu ildə Fransa ilə birlikdə BİP nümunəsində “Alman-Fransız Parlament Praktikası” adlı proqram yaradılır. BİP-dən fərqli olaraq bu layihə qarşılıqlı prinsiplər əsasında təşkil edilir, belə ki, alman akademiklər də Fransa Milli Məclisində praktika keçmək imkanına sahib idilər. Bundan əlavə proqramın 10 aylıq dövrü əhatə edirdi. Təqaüdü qazanmış fransızlar hazırlıq məqsədi ilə Berlin Humbolt Universitetində bir semestr dərslərə qatılırdı, Almaniyadan olan təqaüd sahibləri isə ”Sciences Po Paris”-də bir semestr keçirirdilər. 1989-cu ildən 140 fransız Almaniya Bundestaqında və 135 alman Fransa Milli Məclisində təşkil edilən təqaüd proqramında iştirak edib [3].
Beynəlxalq Parlament Təqaüdü, əvvəlki adı ilə Beynəlxalq Parlament Praktikası (İPP), Soyuq Müharibə dövrü bitdikdən sonra Mərkəzi, Şərqi, Cənubi Avropa ölkələrindən olan ali məktəb məzunları üçün yaradılır. 1990-cı ildə polşalı və macarıstanlı məzunlara da Beynəlxalq Parlament Təqaüdü proqramında iştirak imkanı yaradıldı. Sonrakı illərdə iştirakçı ölkələrə Bolqarıstan (1995), Estoniya (1992), Latviya (1992), Litva (1992), Rumıniya (1996), Rusiya (1993), Serbiya (2004), Slovakiya (1994), Çexiya (1993) və Ukrayna (2000) əlavə edildi. 2001-ci ildə Albaniya, Bosniya və Herseqovina, Xorvatiya, Şimali Makedoniya və Sloveniya, 2005-ci ildə isə Gürcüstan və Qazaxıstan proqrama qəbul edildi. 2008-ci ildən etibarən proqramda, Azərbaycan, Ermənistan, Moldova, Belarus da proqramda iştirak imkanı qazanıb. Siyasi dəyişikliklərlə əlaqədar olaraq 2009-cu ildən etibarən Kosova və Monteneqro ayrıca dövlət kimi proqramda iştirak edir. Buna baxmayaraq təqaüd yerlərinin ümumi sayı artırılmadı. 2009-cu ildə İsrail də proqrama qəbul edildi. 2015-ci ildə isə ardıcıl olaraq Yunanıstan, Türkiyə, Kipr də proqramda iştirak imkanı qazandı. 2018-ci ildən Kanada da proqramda iştirak edir. 2017-ci ilə kimi Beynəlxalq Parlament Təqaüdü proqramının iştirakçılarının sayı 2500-ü ötüb keçmişdi [2].
Parlament Bonndan Berlinə köçənə kimi, proqram Almaniya Bundestaqının rəhbərliyi tərəfindən Bonn Universiteti ilə, budan sonra isə Azad Berlin Universiteti, Berlin Humbolt Universiteti və Berlin Texniki Universiteti ilə birlikdə təşkil edilir.
İPS proqramı ümumilikdə 5 ay davam edir. O, müxtəlif akademik tədbirləri və Almaniya Bundestaqının deputlarından birinin yanında üç aylıq işi əhatə edir. Parlament daxili işlər eləcə də prosedurların gedişi haqqında təəssürat əldə etmək məqsədi ilə təqaüdçülər tam iş günü boyu deputatlardan birinin bürosunda müxtəlif tapşırıqları icra edir və iclaslarda öz deputatlarını müşayiət edirlər. İlk həftələrdə iştirakçılar parlamentdəki fəaliyyətlə bağlı çoxsaylı tədbirlərə qatılırlar. Təqaüdçülər proqram gedişində siyasi fondların qısa seminarlarında Almaniya Federativ Respublikasının siyasi, iqtisadi, mədəni həyatı ilə bağlı biliklərə yiyələnirlər. Bundan əlavə təqaüdçülər yay semestrı üçün Berlin Humbolt Universitetinə qeydiyyatdan keçirlər və bu müddət ərzində Berlin universitetlərinin müxtəlif proqramlarına qatılmaq şansı əldə edirlər. Bununla yanaşı onlar Azad Berlin Universiteti, Berlin Humbolt Universiteti və Berlin Texniki Universitetində əlavə elmi proqramlara da qatılırlar [4].
Təqaüd Bundestaq tərəfindən maliyyələşdirilir və Almaniya Bundestaqının prezidentinin nəzarəti altındadır. Təqaüdə aylıq 500 avro müavinət, pulsuz yaşayış eləcə də sağlamlıq, qəza və məsuliyyət sığortası daxildir. Bundan əlavə Berlinə gəlmək və qayıtmaq üçün lazım olan xərclər də proqram tərəfindən qarşılanır [5]..
Müraciət edən şəxslər, iştirakçı dövlətlərdən birinin vətəndaşı olmaqla yanaşı ali təhsilini başa vurmuş olmalıdır. Eləcə də yaxşı alman dili biliklərinə sahib olmalı və yaşı 30-u keçməməlidir. İştirakçılar ikimərhələli seçim turları vasitəsi ilə müəyyən edilir. Birinci seçim turları ölkədəki alman səfirliyində təşkil edilir. Birinci mərhələni uğurla keçmiş şəxslər Almaniyalı nümayəndələrdən təşkil edilmiş komissiya ilə müsahibəyə dəvət edilir. Komissiyaya Bundestaqın bir deputatı, bir universitet təmsilçisi, Bundestaqın bir əməkdaşı daxildir. İkinci tur da iştirakçı ölkələrin özündə keçirilir [4].
Əvvəlki təqaüdçülər öz ölkələrində Alumni birlikləri yaradıblar.
- ↑ "Internationales Parlaments-Stipendium (IPS)" (alm. ). 15 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ 1 2 "25 Jahre IPS - Deutscher Bundestag" (PDF) (alm. ). 9 iyul 2014 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ "Deutsch-Französisches Parlaments-Praktikum" (alm. ). 2022-03-02 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ 1 2 "Internationales Parlaments-Stipendium (IPS)" (alm. ). 25 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Beynəlxalq Parlament Stipendiyası" (azərb. ). 25 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib.