Böryən rayonu - Haqqinda Melumat

Böryən rayonu
	Rayon
Böryən rayonu
	Бөрйән районы
Bayraq[d]	Gerb
	53°06′ şm. e. 57°26′ ş. u.
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 avqust 1930
Sahəsi	4.442 km²
Saat qurşağı	Yekaterinburq vaxtı[d]; UTC+05:00;
Əhalisi
Əhalisi	17.582 nəf. (2021) ;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Böryən rayonu (başq. Бөрйән районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayonun inzibati mərkəzi Starosubxanqul kəndidir. Yaşayış məntəqəsi Ufadan 340 km aralıda yerləşir.

Coğrafiyası

Böryən rayonu Cənubi Uralın mərkəzində yerləşir. 4442 km² əraziyə sahibdir. Rayonun ərazisi şərqdə su ayırıcı , qərbdə isə əhatələnir. Ərazisindən Ağidel, Nuquş çayları axır. Barit, tikinti daşları, dam örtükləri, kərpic xammallı, qum, dolomit, maqnezit yataqları geoloji cəhətdən kifayət qədər dədqiq öyrənilməmişdir.

Tarix

Böryən rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir. 1954-cü ildə rayon təşkil olunmayan Magnitogorsk vilayətinə qatılmalı idi.

Əhali

Əhalinin sayı
2002	2008	2009	2010	2012	2013
16 839	▲17 755	▲17 920	▼16 698	▼16 641	▼16 636
2014	2015	2016	2017
▼16 536	▼16 465	▲16 489	▲16 559

Milli tərkib

Ümumrusiya siyahıya alınmasına görə Başqırdıstan Respublikası Böryən rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 96,2 %, ruslar — 2,1 %, tatarlar 1,3 %, digər millər — 0,4 %.

Demoqrafiya

2010-cu ildə Böryən rayonu Başqırdıstan Respublikasında təbii artıma görə birinci yeri tutmuşdur. Hər 1000 nəfərə 10,9 nəfər düşürdü.

İnzibati-ətazi vahidləri

Ziançurinski ayonunda 13 kənd inzibati vahidliyinə 34 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

Relyefi səbəbindən əazisinin 41,3 min ha əkinə yararlıdır (rayon ərazisinin 9,3 %). Yem tədarükü və arıçılıq sahələri inkişaf etmişdir. 208,1 min ha ərazisi meşələrdən ibarətdir. Rayonun ərazisinin əhəmiyyətli hissəsini Başqırd qoruğu və "" tutur.

Sosial sfera

Rayon ərazisində 34 ümumtəhsil mərkəzi, 17 orta məktəb, incəsənət məktəbi, peşə uçilişi, 23 kütləvi kitabxana, 20 klub, 3 xəstəxana fəaliyyət göstərir. Burada başqırd dilində «Tan» adlı qəzet buraxılır.

Tanınmış sakinləri

Samat Maqadeeviç Qabidullin — tanınmış şair, jurnalist.
Əhməd Muxametvaleeviç Süleymanov — Başqırd alimi və folklorşünas.
Bayazıt Baynazarov - Başqırdıstan Respublikası əməkdar artisti.
Rayman İşbayev — Başqırdıstan Respublikası əməkdar artisti.

İstinadlar

(rus.).
2017-10-25 at the Wayback Machine (rus.). 3 fevral 2012 tarixində.
2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
2019-05-13 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində .
2018-10-01 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
(31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində .
(pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-05.
. 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.

Mənbə

[_f7b6b5ca17500572-1] (rus.).

[2] 2017-10-25 at the Wayback Machine (rus.). 3 fevral 2012 tarixində.

[2003—2008-3] 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)

[4] 2019-05-13 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində .

[5] 2018-10-01 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.

[6] 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.

[7] 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.

[8] 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.

[9] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)

[10] (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində .

[ВПН-2010-11] (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-05.

[RBzak_izm-12] . 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-20.