İdil-Ural dövləti - Haqqinda Melumat

İdil-Ural dövləti
	Respublika
İdil-Ural dövləti
	İdel-Ural Ştatı; Идель-Урал-Штаты
	Bayraq
← → 1 mart 1918 — 28 mart 1918 ;
Paytaxt	Ufa, Kazan
i	Tatar dili, Başqırd dili, rus dili
Rəsmi dilləri	Tatarca, başqırdca, çuvaşca
Dövlət dini	İslam, Pravoslavlıq, Tanrıçılıq
Əhalisi	15 milyon nəfər
İdarəetmə forması	federal respublika[d], Nümayəndəli demokratiya, respublika
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İdil-Ural dövləti (tatar. İdel-Ural Ştatı/Идель-Урал-Штаты) — Rusiya vətəndaş müharibəsi zamanı, 1917-ci ildə Rusiya ərazisində yaşayan tatar, başqırd və çuvaş türklərinin birləşərək yaratdığı respublika. Paytaxtı Kazan şəhəri olan İdil-Ural Dövlətinin 15 milyon nəfər əhalisi var idi. Bu dövlət də 1918-ci ildə Rusiya tərəfindən işğal edildi.

Tarixi

Volqaboyu türkləri tərəfindən yaradılmış Milli Məclis 1917-ci il dekabrında İdil-Ural adlı dövlətin yaradılmasını elan etdi. Müxtəlif türkdilli xalqları birləşdirən bu dövlət hər hansı xalqın hökmranlığını yolverilməz sayırdı. Sədri Maqsudinin başçılığı ilə hökumət də yaradıldı. Dövlətin tərkibinə Kazan və Ufa quberniyaları, , , , və quberniyalarının müəyyən əraziləri daxil ola bilərdi. Milli Məclis Rusiyadan ayrılmaq məqsədini güdmədiyini bildirdi. Buna baxmayaraq, bolşeviklər belə dövlətin yaranmasına yol verə bilməzdilər. Bu məqsədlə bolşeviklər milli təşkilatların başçılarını həbs etdilər. Bolşeviklərin belə hərəkəti bir çox milli ziyalıları və siyasətçiləri onlardan üz döndərməyə məcbur etdi. 18 mart 1918-ci ildə dövlət Qızıl ordu tərəfindən işğal edilmişdir.

İstinadlar

strateq.az. (az.). Namiq Hacıheydərli. 07 İyul 2015. 2018-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-13.
dak.az. (az.). Mart 14th, 2017. 2018-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-13.
↑ enter.news. (az.). Həsən Həsənovun “Nəriman Nərimanovun milli dövlətçilik baxışları və fəaliyyəti” əsəri. 12.09.2017. 2018-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-13.
Commissar and Mullah: Soviet-Muslim Policy from 1917 to 1924, Glenn L. Roberts, Universal-Publishers, 2007, s.178.

Həmçinin bax

Əhməd Zəki Vəlidi Toğan

Xarici keçidlər

(rus.)
2005-03-22 at the Wayback Machine (rus.)
(tatar.)

[1] strateq.az. (az.). Namiq Hacıheydərli. 07 İyul 2015. 2018-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-13.

[2] dak.az. (az.). Mart 14th, 2017. 2018-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-13.

[:0-3] enter.news. (az.). Həsən Həsənovun “Nəriman Nərimanovun milli dövlətçilik baxışları və fəaliyyəti” əsəri. 12.09.2017. 2018-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-13.

[4] Commissar and Mullah: Soviet-Muslim Policy from 1917 to 1924, Glenn L. Roberts, Universal-Publishers, 2007, s.178.