Devid Taules (21 sentyabr 1934[1][2][…], Bersden[3] – 6 aprel 2019[3][4][…], Kembric[3]) — Bersden, Şotlandiya, Böyük Britaniya — İngilis və Amerikalı nəzəri fizik, kondensasiya olunmuş maddə fizikası üzrə mütəxəssis. Fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb (2016il)[5][6].
| Devid Taules | |
|---|---|
| ing. David J. Thouless | |
| | |
| Doğum tarixi | 21 sentyabr 1934[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 aprel 2019[3][4][…] (84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | demensiya |
| Uşağı | 3 |
| Elm sahəsi | nüvə fizikası |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Elmi rəhbəri | Hans Bete |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
|
Devid Taules 21 sentyabr 1934-cü ildə Şotlandiyanın Bersden şəhərində müəllim ailəsində anadan olub. O, Kembricdə böyüyüb, Vinçester Kollecində oxuyub, Kembric Universitetinə daxil olub. Orada Hans Bethe ilə tanış olur və Kornell Universitetində təhsilini davam etdirib, orada PhD dərəcəsi alır. 1965-ci ildə D. Taules Birmingemdə riyazi fizika professoru vəzifəsinə təyin edilir və burada 1980-ci ilə qədər Sietldəki Vaşinqton Universitetində fizika professoru oldu.[7]
D. Taules nüvə fizikası, statistik mexanika və kondensasiya olunmuş maddələr fizikası üzrə əsərlərin müəllifidir. O, fizikanın müxtəlif sahələrində son dərəcə səmərəli olduğunu sübut edən maddənin topoloji vəziyyətləri ilə bağlı fikirləri ilə məşhurdur. 1970-ci illərin əvvəllərində Maykl Kosterlits ilə birlikdə o, ikiölçülü sistemlərdə faza keçidləri nəzəriyyəsini işləyib hazırladı, ona görə aşağı temperaturda belə sistemlərdə burulğanlar adlanan özünəməxsus topoloji pozuntular mövcuddur. Belə burulğanların məhv edilməsi ilə əlaqəli faza keçidi Berezinski-Kosterlits-Taules keçidi kimi tanınır. 1970-ci illərin sonunda belə bir keçidin mövcudluğu həddindən artıq maye heliumda eksperimental olaraq təsdiqləndi; oxşar prosesləri superkeçirici və maqnit materialların nazik təbəqələrində müşahidə etmək olar.[8]
- 1979-cu ildə -London Kral Cəmiyyətinin üzvü[9][10]
- 1980-ci ildə -Holvek Mükafatı
- 1981-ci ildə -Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvü
- 1984-cü ildə — Fritz London mükafatı
- 1987-ci ildə — Amerika Fizika Cəmiyyətinin üzvü
- 1990-cı ildə — Fizika üzrə Volf Mükafatı
- 1993-cü ildə — Dirak medalı
- 1995-ci ildə — ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü[11]
- 2000-ci ildə — Onsager Mükafatı
- 2016-cı ildə — Fizika üzrə Nobel Mükafatı
- ↑ 1 2 Gregersen E. David Thouless // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 David James Thouless // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 3 4 5 6 David J. Thouless (ing.). Nobel Foundation.
- ↑ 1 2 David J. Thouless // Store norske leksikon (бук.). 1978. ISSN 2464-1480
- ↑ Понятов А. Топологический взгляд на фазовые переходы // Наука и жизнь. — 2016. — № 12. — С. 8–12. — ISSN 00281263. — URL: http://www.nkj.ru/archive/articles/30095/ Архивная копия от 8 января 2017 на Wayback Machine
- ↑ Нобелевскую премию по физике вручили за изучение необычных состояний материи Архивная копия от 18 октября 2016 на Wayback Machine // ТАСС, 4 октября 2016.
- ↑ Taroni, 2019.
- ↑ Den Nijs, 2019.
- ↑ Professor David Thouless Архивная копия от 17 ноября 2015 на Wayback Machine (англ.)
- ↑ Thouless; David James (1934–2019) Архивная копия от 14 марта 2022 на Wayback Machine (англ.)
- ↑ David J. Thouless Архивная копия от 22 февраля 2022 на Wayback Machine // The National Academy of Sciences (англ.)