Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.
 Kömək
Kitab yaradıcısı ( deaktiv et )
 Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin Kitabı göstər (0 səhifə) Səhifə təklif edin

Ənuşirəvan İbrahimi

Azərbaycanlı siyasətçi, repressiya qurbanı.
  • Məqalə
  • Müzakirə

Ənuşirəvan İbrahimi (12 may 1926, Astara, Gilan ostanı – 13 sentyabr 1987, Tehran) — siyasətçi, repressiya qurbanı. 21 Azər hərəkatının iştirakçısı Azərbaycan Demokrat Firqəsi Mərkəzi Komitəsinin üzvü, Tudə Partiyasının İdarə Heyətinin üzvü.

Ənuşirəvan İbrahimi
Tudə Partiyasının İdarə Heyətinin üzvü
1981 – 1987
Azərbaycan Demokrat Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin üzvü
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 12 may 1926(1926-05-12)
Doğum yeri
  • Astara, Mərkəz bəxşi, Astara şəhristanı, Gilan ostanı, İran
Vəfat tarixi 13 sentyabr 1987(1987-09-13) (61 yaşında)
Vəfat yeri
  • Tehran, Tehran şəhristanı, Tehran ostanı, İran
Dəfn yeri
  • Xavəran qəbiristanlığı
Partiya
  • Azərbaycan Demokrat Firqəsi,
  • İran Tudə Partiyası
Təhsili
  • Bakı Dövlət Universiteti
Fəaliyyəti siyasətçi, tarixçi
Atası Qəni İbrahimi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1982-ci ildə siyasi fəaliyyətinə görə həbs olunub, 1987-ci ildə Tehranda Evin həbsxanasında edam olunub.

Azərbaycan Milli Hökumətinin baş prokuroru Firudin İbrahiminin qardaşıdır.

Mündəricat

  • 1 Haqqında
    • 1.1 İlk illəri
    • 1.2 Sonrakı illəri
  • 2 Ailəsi
  • 3 Həmçinin bax
  • 4 İstinadlar
    • 4.1 Ədəbiyyat
  • 5

Haqqında

İlk illəri

 
Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə 1946-cı il Təbriz.

Ənuşirəvan Qəni oğlu İbrahimi 1926-cı il mayın 12-də Astarada anadan olub.[1][2] İbtidai təhsilini Astarada almağa başlasa da atası Nəhavəndə sürgün edildiyi üçün təhsilini orada davam etdirib.[3][4][5]1943-cü ildə Tudə Partiyasının gənclər təşkilatına üzv olub.[4][6] Azərbaycanda 21 Azər hərəkatı qalib gəldikdən sonra burada Azərbaycan Milli Hökuməti quruldu. Bundan sonra Ənuşirəvan İbrahimi Təbrizə gələrək burada təsis edilmiş Polis Akademiyasında təhsil almağa başlayıb.[3][7]

1946-cı il dekabrın 5-də Miyanə istiqamətində hücum edən şah qoşunları fədailər tərəfindən dayandırıldı.[8] Azərbaycanın müxtəlif ərazilərindən insanlar silahlanmaq və şah qoşununa qarşı mübarizə aparmaq üçün Milli Hökumətə müraciətlər edirdilər.[9][10] Bundan sonra Pişəvərinin rəhbərliyi ilə Müdafiə Komitəsi quruldu.[11][12] Komitənin ilk işi Təbrizdə hərbi vəziyyət elan edib, "Babək" adlı könüllü dəstələr qurmaq oldu.[9][13][14] Ənuşirəvan İbrahimi də öz qardaşı Firudin İbrahimi ilə birlikdə bu dəstələrin təşkilində iştirak edib.[15][7] Könüllü dəstələrə ilk etapda 600 nəfər üzv oldu.[12][16]

1946-cı il dekabrın 11-dən etibarən İran ordusu iri şəhərlərə girməzdən əvvəl bu şəhərlərdə ərbabların quldur dəstələri eləcə də mülki geyimli jandarmalar qırğınlar törətməyə başladılar.[17][18] Bu dəstələr Tehran radiosu tərəfindən "İran vətənpərvərləri" adlandırılırdılar.[18] Dəstələrin əsas məqsədi demokratların məhv edilməsi və şah qoşununun şəhərlərə girişini təmin etmək idi.[17][18] Təbriz və Azərbaycanın digər şəhərləri talana və qırğınlara məruz qaldılar.[19][17] Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.[20][21] Minlərlə insan həbs olundu. Baş verən qırğınlarda ADF üzvləri, fədailər eləcə də tanınan şairlərdən Əli Fitrət, Sədi Yüzbəndi, Cəfər Kaşif və Məhəmmədbağır Niknam qətlə yetirildilər.[22][23][24] 1946-cı il dekabrın 14-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu.[25][26] Bundan sonra da qırğınlar və talan davam etdi.[19][26]

Sonrakı illəri

Qardaşı Firudin İbrahiminin tapşırığı ilə ailəsini Sovet Azərbaycanına keçirən Ənuşirəvan İbrahimiyə geri qayıtmağa icazə verməyiblər.[27][28] Bakıya gəldikdən sonra Bakı Dövlət Universitetinə daxil olub və tarix üzrə təhsil alıb.[27][29] Moskvada "İran Xalq Partiyasının 1944–1946-cı illərdə irticaya qarşı mübarizəsi (İXP-nin parlamentdə və hökumətin tərkibində fəaliyyəti timsalında)" adlı dissertasiya işini müdafiə edərək alimlik dərəcəsi qazanıb.[27][29] 1947-ci ildə Bakıda Azərbaycan Demokrat Partiyasının Mərkəzi Komitəsi bərpa olundu.[30] Ənuşirəvan İbrahimi də sonrakı illərdə partiyanın işində fəallıq göstərir və onun mərkəzi komitəsinə seçilir.[4][31] Dəfələrlə ADF-nin cavanlar təşkilatı adından dünya demokrat cavanlarının beynəlxalq konfrans və seminarlarında iştirak edib.[31][32]

1953-cü il avqustun 28-də İranda baş vermiş dövlət çevrilişindən sonra rejiminin təhlükəzislik qüvvələri tərəfindən şiddətli təqiblərə məruz qalan Tudə Partiyası rəhbərləri və üzvləri xaricə mühacirət edirlər.[33][34] 1960-cı il avqust ayının 1-2-də ADF və İXP MK-nın üzvlərinin iştirakı ilə "Vəhdət konfransı" keçirilir və ADF öz adını və MK-sını saxlamaq şərtilə İXP-nin Azərbaycan Əyalət komitəsi kimi təsdiq olunur.[35][36] Konfransın qərarı ilə Şərqi Almaniyada siyasi fəaliyyətlə məşğul olan Əmirəli Lahrudi Azərbaycana qayıdır və onun yerinə Berlinə Ənuşirəvan İbrahimi göndərilir. O, 1978–1979-cu illər inqilabı baş verənə kimi İXP İcraiyyə Heyətinin üzvü olaraq bu partiyanın İranla qonşu olan Türkiyə, Hindistan və bu kimi bir neçə ölkədə olan təşkilatlarının işlərinə rəhbərlik edib.[35][36]

 
Soldan sağa: Əyyub Nəmini, Calal Zahidi, Ənuşirəvan İbrahimi, Əli. Oturan Bağır İmrani.

İran İslam İnqilabı nəticəsində şahlıq rejimi devrildikdən sonra Ənuşirəvan İbrahimi Şərqi Almaniyadan İrana gəlib.[4][37][38] İXP-nin şəhər, vilayət və əyalət təşkilatları bütün ölkə üzrə fəaliyyətini bərpa edərək işə başlayır.[38] Ənuşirəvan İbrahimi da Təbrizdə İXP-nin Azərbaycan Əyalət Təşkilatının — Azərbaycan Demokrat Firqəsinin katibi kimi fəaliyyətə başlayıb.[38][39] Bu dövr ərzində firqənin rəsmi mətbu orqanı olan "Azərbaycan" qəzeti fəaliyyətini bərpa edib.[38][40][41] "Yoldaş" və "Dədə Qorqud" jurnalları nəşrə başlayıb.[42] 300-dən çox üzvü olan ""Azərbaycan şairlər və yazıçılar cəmiyyəti" yaradılıb.[42][43]

1981-ci ildə Tehranda baş tutmuş Tudə Partiyasının 17-ci plenumunda partiyanın idarə heyətinə 9 nəfər seçilir.[44] Onlardan biri də Ənuşirəvan İbrahimi olub.[6][32][44] 1982-ci ilin əvvəllərində 3.000-dən çox firqə üzvü, eləcə də Tehranda olan Ənuşirəvan İbrahimi və mərkəzi komitənin digər üzvləri həbs olunub.[45][46] Ənuşirəvan İbrahimi 1987-ci il sentyabrın 13-də Tehrandakı "Evin" həbsxanasında edam olunub.[32] Tehranın şərq hissəsində yerləşən Misgərabad qəbiristanlığında edam olunmuş digər solçularla birlikdə dəfn edilib.[32][47]

Ailəsi

Ənuşirəvan İbrahiminin atası Qəni İbrahimi Fatimə Şirvani ilə ailə qurub. Bu evlilikdən 3 qız 2 oğlan övladları olub.[48] Qəni İbrahimi siyasətlə məşğul olub.[49] 1918-ci ildə Ədalət Partiyasının Astara şöbəsini təsis edib.[50][51] 1920-ci il iyul ayında Ənzəli şəhərində Ədalət partiyasının ilk konqresində iştirak etdikdən sonra İran Kommunist Partiyasının Astara şöbəsini təsis edib.[49][51] Siyasi fəaliyyətinə görə daim təqib olunub. 1931-ci ildə həbs olunub. Ərdəbilədə saxlanıldığı müddətdə işgəncələrə məruz qalıb. Sirr verməsin deyə özünü yandıraraq intihar edib. Amma onu xilas edə biliblər.[52][53] Daha sonra isə Təbrizə aparılıb.[54] Bir müddət Təbrizdə həbsxanada cəza çəkdikdən sonra Tehranda yerləşən Qəsri Qacar həbsxanasına köçürülüb.[49] 2 il sonra xəstələndiyi üçün Nəhavənd şəhərinə sürgün edilib.[55] Sürgündə olmasına baxmayaraq fəaliyyətini davam etdirib.[49] 1941-ci ildə Tudə Partiyası qurulduqdan sonra partiyanın Nəhavənd şöbəsini yaradıb.[51] 1946-cı ilin dekabr ayında yenidən həbs olunub.[56] Həbsdə ikən ağır işgəncələrə məruz qalıb.[49] 1958-ci ilin dekabr ayında azadlığa buraxıldıqdan sonra zəhərlənərək öldürülüb.[49]

Qardaşı Firudin İbrahimi jurnalist və hüquqşünas olub.[57][58][59] Azərbaycan Demokrat Firqəsinin Mərkəzi Komitəsinin üzvü[60] və Azərbaycan Milli Hökumətinin baş prokuroru olub.[61][62] "Azərbaycanın qədim tarixi haqqında", "Sülh uğrunda" kitablarını yazıb.[63] Şah qoşunu Təbrizə daxil olduqdan sonra Təbrizi tərk etməyib. 4 fədai ilə birlikdə Azərbaycan Demokrat Firqəsinin Mərkəzi Komitəsinin binasında səngər quraraq bir neçə gün onlara və qarətçilərə qarşı döyüş aparıb.[64][65] 1946-cı il dekabrın 15-də güllələri bitdiyi üçün həbs olunublar.[65] 1947-ci ilin may ayının 22-də Təbrizdə, Gülüstan bağında dar ağacından asılıb.[66][67][68][69]

Bakıda Rəfiqə xanım Axundova ilə ailə qurub.[31][29] Bu evlilikdən Firudin, Fuad və Fəramərz adlarında üç oğlu dünyaya gəlib.[31][29]

Həmçinin bax

  • Firudin İbrahimi
  • Azərbaycan Milli Hökuməti
  • Azərbaycan Demokrat Firqəsi

İstinadlar

  1. ↑ Qasımi, Şapur. "Ənuşirəvan İbrahimi və Firudin İbrahimi anayasası!". Hürriyyət qəzeti. 28 iyun 2022. səh. 14. 22 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 yanvar 2025.
  2. ↑ Hüseynov, Rafael. "Azadlığa aparan yolun bələdçisi". 525-ci qəzet. 18 noyabr 2023. İstifadə tarixi: 12 fevral 2025.
  3. ↑ 1 2 Bayramzadə, 2021. səh. 134
  4. ↑ 1 2 3 4 "رفیق شهید انوشیروان ابراهیمی: «من تا آخرین لحظه از آرمانم و حزبم دفاع می‌کنم»". حزب توده ایران (fars). 16 sentyabr 2008. 27 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 fevral 2025.
  5. ↑ Zəfəri, 2009. səh. 130
  6. ↑ 1 2 "Bu gün görkəmli inqilabçı Ənuşirəvan Qəni oğlu İbrahiminin anım günüdür". Azərbaycan Demokrat Firqəsi. 13 sentyabr 2023. 10 oktyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 fevral 2025.
  7. ↑ 1 2 Zəfəri, 2009. səh. 133
  8. ↑ Həsənli, 2006. səh. 437
  9. ↑ 1 2 Həsənli, 2006. səh. 438
  10. ↑ Rəhimli, 2009. səh. 100
  11. ↑ Rəhimli, 2009. səh. 106
  12. ↑ 1 2 Hasanli, 2006. səh. 366
  13. ↑ Sultanlı, 2010. səh. 83
  14. ↑ Atabaki, 2000. səh. 172
  15. ↑ Bayramzadə, 2021. səh. 135
  16. ↑ Rəhimli, 2003. səh. 143
  17. ↑ 1 2 3 Hasanli, 2006. səh. 373
  18. ↑ 1 2 3 Balayev, 2018. səh. 36
  19. ↑ 1 2 Duqlas, Vilyam. Strange lands and friendly people (ingilis). Nyu-York: Harper & Brothers Publishers. 1951. 45.
  20. ↑ Lenczowski, George. United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959 (ingilis). 401. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 1972. 49. doi:10.1177/000271627240100106. ISSN 0002-7162.
  21. ↑ Həsənli, 2006. səh. 445
  22. ↑ Balayev, 2018. səh. 137
  23. ↑ Əmirov, 2000. səh. 51
  24. ↑ Əliqızı, 2001. səh. 24
  25. ↑ McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN 9780812245011.
  26. ↑ 1 2 Həsənli, 2006. səh. 448
  27. ↑ 1 2 3 Bayramzadə, 2021. səh. 138
  28. ↑ Zəfəri, 2009. səh. 144
  29. ↑ 1 2 3 4 Zəfəri, 2009. səh. 148
  30. ↑ Qəribli, 2014. səh. 185
  31. ↑ 1 2 3 4 Bayramzadə, 2021. səh. 140
  32. ↑ 1 2 3 4 Səməd Bayramzadə. "Ənuşirəvan Qəni Oğlu İbrahimi (12.05.1926 – 13.09.1987)" (az.). azerbaycan-ruznamesi.org. 2021-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31.03.2021.
  33. ↑ Bayramzadə, 2021. səh. 141
  34. ↑ Zəfəri, 2009. səh. 150
  35. ↑ 1 2 Bayramzadə, 2021. səh. 142
  36. ↑ 1 2 Zəfəri, 2009. səh. 153
  37. ↑ Ənvər Yusifoğlu. "Dar Ağacında heykəlləşən milli qürur" (az.). Ədalət qəzeti. 21.09.2018. 31.03.2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31.03.2021.
  38. ↑ 1 2 3 4 Bayramzadə, 2021. səh. 143
  39. ↑ Zəfəri, 2009. səh. 154
  40. ↑ Hüseynov, Rafael. "Tarix döngəsində dönüklər və dönməzlər aralığında". 525-ci qəzet (az.). 13 iyul 2023. 20 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 fevral 2025.
  41. ↑ Zəfəri, 2009. səh. 161
  42. ↑ 1 2 Bayramzadə, 2021. səh. 145
  43. ↑ Abdulla, Əmir Haşımi. "Azərbaycan Demokrat Firqəsi Milli Hökumət idealını yaşadır". Xalqqazeti.az (az.). 30 dekabr 2023. İstifadə tarixi: 12 fevral 2025.
  44. ↑ 1 2 Bayramzadə, 2021. səh. 147
  45. ↑ Bayramzadə, 2021. səh. 148
  46. ↑ Zəfəri, 2009. səh. 166
  47. ↑ Zəfəri, 2009. səh. 172
  48. ↑ Bayramzadə, Səməd. Cənubi Azərbaycan millidemokratik hərəkatında Ənuşirəvan İbrahimi siması (PDF) (az.). Bakı: Metafizika jurnalı. 2021. 134.
  49. ↑ 1 2 3 4 5 6 "راه توده ـ فریدون ابراهیمی دادستان ستمدیدگان آذربایجان ایران". www.rahetudeh.com. 27 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2025.
  50. ↑ سردبیر. "۲۹ آبان‌، سالروز ولادت «فریدون ابراهیمی»". آراز نیوز (fars). 19 noyabr 2024. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2025.
  51. ↑ 1 2 3 "İran Tudə Partiyasının Məktubu | Azərbaycan Demokratik Firqəsi". web.archive.org. 28 mart 2022. Archived from the original on 28 mart 2022. İstifadə tarixi: 10 yanvar 2025.
  52. ↑ Dehqan, 1988. səh. 18
  53. ↑ Behzadi, 2004. səh. 45
  54. ↑ "راه توده ـ فریدون ابراهیمی دادستان ستمدیدگان آذربایجان ایران". www.rahetudeh.com. 27 may 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2025.
  55. ↑ Qəribli, 2014. səh. 170
  56. ↑ Bayramzadə, Səməd. "Firidun İbrahimi: həyat və yaradıcılığından örnəklər: 2-ci yazı". Xalq Cəbhəsi qəzeti. 11 fevral 2020. səh. 14. İstifadə tarixi: 17 yanvar 2025.
  57. ↑ Tudə XVII, 2020. səh. 149
  58. ↑ Ələkbərli, 2021. səh. 221
  59. ↑ Rəhimli, 2009. səh. 50
  60. ↑ Çeşmazər, 1986. səh. 70
  61. ↑ Həsənli, 2006. səh. 167
  62. ↑ Rəhimli, 2003. səh. 77
  63. ↑ Mustafayev, 1998. səh. 92
  64. ↑ Kərimi, Səadət. "Azadlıq aşiqi, gerçək vətənpərvər, fədakar istiqlal mücahidi". 525-ci qəzet. 17 oktyabr 2018. səh. 6. 14 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2025.
  65. ↑ 1 2 Həsənli, 2006. səh. 449
  66. ↑ Qəribli, 2014. səh. 174
  67. ↑ Mərəndli, 2017. səh. 348
  68. ↑ Cavid, 2005. səh. 67
  69. ↑ Şəmidə, 1961. səh. 164

Ədəbiyyat

  • Atabaki, Touraj. Azerbaijan: Ethnicity and the Struggle for Power in Iran (ingilis). London: I.B.Tauris. 2000. səh. 288. ISBN 9781860645549.
  • Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN 9789952370911.
  • Bayramzadə, Səməd. Cənubi Azərbaycan milli-demokratik hərəkatında Ənuşiravan İbrahimi siması (PDF) (az.). IV. Bakı: Metafizika jurnalı. 2021. səh. 178. ISSN 2617-751X.
  • Behzadi, Behzad. Demokratik Azərbaycan - Azərbaycanda 1324-1325-ci illərdə baş vermiş hadisələrə baxış (fars). Tehran: Düzgün xəbər nəşriyyatı. 2004. səh. 0.
  • Cavid, Salamulla. O günün həsrəti ilə (PDF) (az.). Bakı: Yurd nəşriyyatı. 2005. səh. 63. 28 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 10 yanvar 2025.
  • Çeşmazər, Mirqasım. Azərbaycan Demokrat Partiyasının yaranması və fəaliyyəti (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1986. səh. 121. Archived from the original on 2 may 2023. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2024.
  • Dehqan, Məhəmməd. On il Qəsri Qacarda (az.). Bakı: Yazıçı nəşriyyatı. 1988. səh. 144.
  • Əliqızı, Almaz. Azadlıq və istiqlal poeziyası (PDF) (az.). Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı. 2001. səh. 160. ISBN 9789952817607. 28 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 mart 2025.
  • Ələkbərli, Faiq. Azərbaycan türk fəlsəfi və ictimai fikir tarixi: XIX-XX əsrlər (az.). III. Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2021. səh. 684. ISBN 978-9952-81-76-0-7. 3 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2024.
  • Əmirov, Sabir. Cənubi Azərbaycan milli-demokratik ədəbiyyatı (1941-1990) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2000. səh. 257. ISBN 5806612600.
  • Hasanli, Jamil. At the Dawn of the Cold War: The Soviet-American Crisis over Iranian Azerbaijan, 1941–1946 (az.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. 2006. səh. 416. ISBN 978-0742540552.
  • Həsənli, Cəmil. Güney Azərbaycan:Tehran - Bakı - Moskva arasında (PDF) (az.). Bakı: Diplomat nəşriyyatı. 1998. səh. 324. 4 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 28 noyabr 2024.
  • Həsənli, Cəmil. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг (PDF) (rus). Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 560. ISBN 5910170120. 21 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 28 noyabr 2024.
  • Qəribli, İslam. Ədəbiyyat sərhəd tanımır (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2014. səh. 262.
  • Mərəndli, Barış. "21 Azər" soyqırımı: 1946-1947-ci illərdə Cənubi Azərbaycanda kütləvi qırğınlar (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 376. ISBN 9789952831283. 7 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2024.
  • Mustafayev, Vidadi. Cənubi Azərbaycan Milli Şüur (XX əsrin birinci yarısında) (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1998. səh. 200.}
  • Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan milli-demokratik hərəkat (1941-1946) (az.). Bakı: Meqa nəşriyyatı. 2003. səh. 207. 17 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2024.
  • Rəhimli, Əkrəm. Mübarizə burulğanlarında keçən ömür: Seyid Cəfər Pişəvəri (az.). Bakı: Nurlar NPM. 2009. səh. 400. ISBN 9789952450064.
  • Sultanlı, Vaqif. Güney Azərbaycan tarixi siyasi və kulturoloji müstəvidə (məqalələr toplusu) (az.). Bakı: Azərnəşr. 2010. səh. 172.
  • Şəmidə, Əli. İranda fəhlə və həmkarlar hərəkatı (1941-1946) (az.). Bakı: Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Nəşriyyatı. 1961. səh. 181.
  • Tudə, Əli. Əli Tudə: Həyatım xatirələrim (PDF) (az.). XVII. Bakı: Azərbaycan Nəşriyyatı. 2020. səh. 384. 6 avqust 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 20 yanvar 2025.
  • Zəfəri, Sarabi. خانواده ابراهیمی: افسانه یک نسل / İbrahimi ailəsi: Bir nəslin əfsanəsi (fars). Boxum: Aida Orient Book. 2009. səh. 354.

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ənuşirəvan_İbrahimi&oldid=8351804"
Informasiya Melumat Axtar