Aşağıdakı siyahıda İraq mənşəli Böyük Britaniya dizayner və memarı Zaha Hadidin əsərləri göstərilmişdir. Hadid 1950-ci ildə Bağdadda yüksək təhsilli ərəb ailəsində doğulmuşdur. 2004-cü ildə Pritsker mükafatına layiq görülmüş ilk ərəb qadın olmuşdur. 2010–2011-ci illərdə Hadid Britaniya Memarları Kral İnstitutunun layiq görülmüşdür. 2012-ci ildə Britaniya İmperiyası Ordeninə layiq görülmüş Hadid, 2015-ci ildə almış ilk qadın olmuşdur.
Müasir həyatın xaos və axınını əks etdirən ifadəli, bir neçə prespektivə malik geniş axıcı formalar və parçalanmış həndəsi elementlər yaratmaqla Zaha Hadid memarlığı ənənəvi həndəsi formalardan azad etmişdir. Parametrisizmin pionerlərindən biri olan Hadid, həm də neo-futurizmin ikonik təmsilçilərindəndir.
Siyahıda həyata keçirilmiş layihələr yaşıl fonda, inşa edilməmiş və ya hazırlanmamış layihələr isə ağ fonda verilmişdir.
Memarlıq layihələri
İctimai binalar
№ | Təsvir | Ad | İl | Yer | Vəziyyət | Qısa məlumat |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Maleviçin tektoniki | 1976–77 | London | Reallaşdırılmayıb. | Temza çayı üzərindəki Hangerford körpüsündə otel üçün dördüncü kurs tələbə layihəsi. | |
2 | XIX əsr muzeyi | 1977–78 | London | Reallaşdırılmayıb. | Beşinci kurs tələbə dizayn-tezisi; Memar layihəni "mənim ilk ideoloji və fərzi işlərimdən biri" adlandırır. | |
3 | genişləndirilməsi | 1978–79 | Haaqa | Reallaşdırılmayıb. | Binnenxof bina kompleksinin genişləndirilməsi layihəsidir. Rem Kulhas və ilə birgə işlənilib. | |
4 | 1982–83 | Paris | Reallaşdırılmayıb. | Parisin mərkəzindən kənarda yerləşən, elm və musiqiyə həsr olunmuş ictimai obyektlərinin yerləşdiyi park layihəsi. Müsabiqədə fransız memarı layihəsi qalib gəlmiş və həyata keçirilmişdir. | ||
5 | Pik | 1982–83 | Honkonq, Viktoriya Piki | Reallaşdırılmayıb. | Pikin "suprematist geologiya"ya uyğun olaraq sıldırımın üstündə kurort zonasına yenidən dizayn təklifidir. Layihə Hadidə möhtəşəm qrafika və rəsmlərinə görə ilk beynəlxalq mükafatı qazandırmış və memara dünya şöhrəti gətirmişdir. ilə bağlı yaranmış çətinliklərə görə layihə həyata keçirilməmişdir. | |
6 | Böyük binalar | 1985 | London, Trafalqar meydanı | Reallaşdırılmayıb. | Trafalqar meydanı və onu əhatə edən binaların, o cümlədən "meydanın ümumi kütləsinə daxil olan qüllələrin" yenidən dizayn edilməsi layihəsidir. | |
7 | Melburi məhkəməsi | 1985 | London | Reallaşdırılmayıb. | Mövcud mebellərin istifadə edilməsi ilə sənəd otaqlarının yenidən dizayn edilməsi layihəsidir. | |
8 | Hamburq sahil rayonu | 1986 | Hamburq | Reallaşdırılmayıb. | Şpayxerştadt ərazisi də daxil olmaqla, yenidən qurulması və inkişaf etdirilməsi layihəsidir. | |
9 | Manhetten: Yeni kalliqrafiya planı | 1986 | Nyu-York | Reallaşdırılmayıb. | Otelin yenidən qurulması layihəsi fonunda şəhər ərazisində yenidənqurulması imkanlarının nəzərdən keçirilməsi planıdır. | |
10 | Kurfürstendamm 70 | 1986 | Berlin | Reallaşdırılmayıb. | Çox dar (2.7 × 16 metr) ərazi üçün nəzərdə tutulmuş ofis binası layihəsidir. | |
11 | IBA yaşayış binası | 1986–93 | Berlin, Stresemannstraße 109. 52°30′23″ şm. e. 13°22′47″ ş. u. | Tikilib. | Üç mərtəbəli yaşayış binasının metal konstruksiyalar əlavə edilməklə (BMS) üçün binaya çevirilməsi layihəsidir. Bu layihə Vitra yanğınsöndürmə binası layihəsi ilə birgə Zaha Hadidin inşa edilmiş ilk layihəsidir. Hadid "Qadın memarlar və layihəçilər təşkilatı"nın BMS-də qadınların rolunun artırılması üçün təşkil etdiyi müsabiqədə sosial mənzil layihəsi təklif edən üç qadın memardan biri olmuşdur. | |
12 | Azabu-Jyuban | 1986 | Tokio | Reallaşdırılmayıb. | Tokionun yaxın ərazidə yerləşən müxtəlif binaların inkişaf planıdır. | |
13 | Tomiqaya | 1986 | Tokio | Reallaşdırılmayıb. | Azabu-Jyuban layihəsi ilə əlaqəli kiçik, qarışıq istifadə üçün nəzərdə tutulmuş, mərkəzində şüşəli hündür pavilyon yerləşən layihədir. | |
14 | Qərbi Hollivud Vətəndaş Mərkəzi | 1987 | Los-Anceles | Reallaşdırılmayıb. | "Obyektlərin qarşılıqlı olaraq sərbəst əlaqədə olmasına əsaslanan geniş ərazi üçün nəzərdə tutulmuş" "müxtəlif məqsədlər üçün istifadəyə yararlı" vətəndaş mərkəzi layihəsidir. | |
15 | Əl-Vahda İdman Mərkəzi | 1988 | Əbu-Dabi | Reallaşdırılmayıb. | 10–12.000 izləyici tutumuna malik qapalı stadion, qapalı idman zalları və yardımçı binalardan ibarət iri idman mərkəzi layihəsidir. | |
16 | Berlin 2000 | 1988 | Berlin | Reallaşdırılmayıb. | Berlin divarı olmadan hazırlanmış şəhər baş planıdır. Berlin divarının uçurulmasından bir il əvvəl sifariş edilib. | |
17 | Viktoriya Şəhər Ərazisi | 1988 | Berlin | Reallaşdırılmayıb. | Berlinin prospektinin dizayn və yenidən inkişaf layihəsidir. | |
18 | Yeni Barselona | 1989 | Barselona | Reallaşdırılmayıb. | Barselona şəhərinin "əyri və kəsişən fraqmentlər"dən ibarət əsasında hazırlanmış "yeni şəhər coğrafiyası" planıdır. | |
19 | Tokio Forum | 1989 | Tokio | Reallaşdırılmayıb. | "Boşluq — şüşə konteyner — və ondan çıxan kiçik boşluqlar" formasında işlənmiş bələdiyyə Mədəniyyət Mərkəzi, yaşayış binaları, mədəni və ictimai obyektlər layihəsidir. | |
20 | Hafenstrasse inkişaf layihəsi | 1990 | Hamburq | Reallaşdırılmayıb. | Elba sahilində, qarışıq istifadə üçün nəzərdə tutulmuş binalar silsiləsindən ibarət layihədir. | |
21 | Leyçester meydanı | 1990 | London, BL | Reallaşdırılmayıb. | Leyçester meydanının yenidən qurulması, fəvvarələrlə bəzədilməsi və inkişaf etdirilməsi layihəsidir. | |
22 | Sənət və Media Mərkəzi | 1989–93 | Düsseldorf, Almaniya | Reallaşdırılmayıb. | Düsseldorfun keçmiş liman ərazisinin yenidən bərpa edilərək müxtəlif sənət və media binalarının inşası ilə mərkəzə çevrilməsi layihəsidir. Ərazidə əyləncə mərkəzləri, mağazalar və kafelərin yaradılması da nəzərdə tutulurdu. | |
23 | Musiqi Video pavilyonu | 1990 | Qroningen, Niderland | Tikilib. | Monumental Akerkand və Korenbeurs binaları arasında işlək pavilyonun inşası layihəsidir. Nyu-Yorkun Fayer adasındakı "monitor" ev kimi böyük şüşədən həll edilmiş fasad dənizə baxır. Pavilyonda gəzərkən insanlar video və musiqinin müşayəti ilə göstərilən şounun bir hissəsinə çevirilirlər. | |
24 | London 2066 | 1991 | London, BK | Reallaşdırılmayıb. | Britaniya Vogue-unda nəşr edilmiş geniş plandır. Planda metropolis kimi Londonun əsaslı yenidən qurulması, dəmiryolu, şəhər yolları, su xətləri və hava sisteminin yenilənməsi, yeni imkanlar və yeni təcrübələr nəzərdə tutulub. | |
25 | Madrid üçün görüntü | 1992 | Madrid, İspaniya | Reallaşdırılmayıb. | Madrid şəhərinin tarixən formalaşmış anarxik urbanizasiyasının formaya salınaraq şəhərin dörd inkişaf ərazisinə bölünməsi və bu plan əsasında inkiaşf etdirilməsini nəsərdə tutan layihədir. | |
26 | Billi Ştraus Sənət Hoteli | 1992 | , Almaniya | Reallaşdırılmayıb. | Keçmiş ferma evinə monumental tikilinin əlavəsi ilə yaradılması planlaşdırlan otel kompleksi layihəsidir. Layihənin mərkəzində köhnə və yeni tikili arasında duran ellips formalı bina dayanır. Bu bina müxtəlif sərgilər və şouların keçirilməsi üçün də istifadə edilə bilinər. | |
27 | Konsert zalı | 1992–93 | Kopenhagen, Danimarka | Reallaşdırılmayıb. | İşıq kəsimləri ilə kompaktlıq və açıqlığa malik olan böyük konsert zalı layihəsidir. Binanın səmaya yüksələn kəskin küncləri zalın relyefini tamamilə açır. | |
28 | Reynauafen inkişaf planı | 1992 | Köln, Almaniya | Reallaşdırılmayıb. | Kölnün keçmiş sənaye zonasının təmizlənib inkişaf etdirilərək şəhər ərazisinə birləşdirilməsini nəzərdə tutan inkişaf layihəsidir. Layihəyə əsasən ərazidəki keçmiş sənaye binalarının yenidən dizayn edilərək müxtəlif məqsədlər üçün yararlı binalara çevirilməsi, həmçinin yeni mədəni-ictimai binaların inşası, yaşayış komplekslərinin yaradılması nəzərdə tutulmuşdu. | |
29 | Karnutum | 1993 | Vyana, Avstriya | Reallaşdırılmayıb. | Arxeoloji abidə əsasında Karnutum muzeyinin yaradılması layihəsidir. Yerli landşaftın və tarixi yaşayış yerinin açar formalarının əsas alındığı layihədə geoloji mərkəz, açıq hava teatrı, belveder və muzey binalarının yaradılması nəzərdə tutulmuşdu. Geoloji mərkəzdə kompleksin inşası planlaşdırılan dağın tarixi haqqında, muzey binasında isə dağda aşkarlanmış yaşayış yeri haqqında məlumatlar verilməli idi. | |
30 | Vitra yanğınsöndürmə stansiyası | 1994 | Tikilib. | Vitra mebel fabrikası kompleksinin şimal-şərqində inşa edilmiş yanğınsöndürmə məntəqəsi binasıdır. Bu bina illər ərzində Zaha Hadidin layihələrində inkişaf etdirdiyi dekonstruktiv nəzəriyyə dilinin təqdim edilməsidir. Vitra yanğınsöndürmə stansiyası binası özündə fəlsəfə və memarlığı təcəssüm etdirir. | ||
31 | Spıttalmarkt | 1995 | Berlin, Almaniya | Reallaşdırılmayıb. | Avropanın ən qaynar yenidənqurma ərazilərindən biri olan Şərqi Berlinin "Mittie" ərazisində ofis binasının inşası layihəsidir. Layihəyə əsasən inşa edilməli bina həm iri finans şirkətinin baş qərargahı, həm də şəxsi ofislər üçün istifadəyə yararlı olmalı idi. | |
32 | Şarl de Qoll Fransız Liseyi | 1995 | London, BK | Reallaşdırılmayıb. | Kiçik lisey binasının genişləndirilməsi və həyətə girişin vurğulanması üşün Cənubi Kensinqtonda yerləşən lisey rəhbərliyi tərfindən sifariş edilmiş layihədir. Ənənəvi vertikal darvaza dizaynından imtina edən memar bu layihədə horizontal giriş dizaynı təqdim etmişdir. | |
33 | Pankras Leyn | 1995 | London, BK | Reallaşdırılmayıb. | Londonun biznes rayonunda ofis binası layihəsidir. Şəhərin bu rayonu qədim tarixə malik olduğundan məhdud ərazidə yeni ofis binası layihələşdirilərkən dizayner planlaşdırma və inşaat çətinlikləri ilə üzləşib. Əsas tələblərdən biri isə təməl mərtəbənin icatimai açıq park kimi dizayn edilməsi olmuşdur. | |
34 | 42-ci Küçə Hoteli | 1995 | Nyu-York, ABŞ | Reallaşdırılmayıb. | 5-ci prospektlə 42-ci küçənin kəsişməsində yerləşməsi planlaşdırılan otel kompleksi layihəsidir. Qlobal şəhərin mürəkkəb və sehrli imicinə uyğun olacaq layihə kimi nəzərdə tutulmuş kompleksə iki üç səviyyəli kommersiya podiasının daxil olması planlaşdırılmışdır. Binalardan biri qırx beş, digəri isə iyirmi iki mərtəbəli olmalı idi. | |
35 | Prado Muzeyinin genişləndirilməsi | 1996 | Madrid, ABŞ | Reallaşdırılmayıb. | Bir neçə binadan ibarət olan Prado muzeyinə yeni binanın əlavə edilməsi layihəsidir. Zaha Hadidin təklifinə əsasən inşa edilməli olan yeni bina Prado kompleksinin mərkəzinə fokuslanaraq lent kimi Villanueva binasının ətrafına dolanmalı idi. | |
36 | 1995 | Kardiff, Uels | Reallaşdırılmayıb. | Layihə Kardiff körfəzinin inkişaf etdirilməsi layihəsi çərçivəsində hazırlanmışdı. Bina o zaman Kardiffdəki binasında məskunlaşmış üçün inşa edilməli idi. Sonradan layihənin planlaşdırıldığı ərazidə Uels Millennium Mərkəzi inşa edilmiş və 2004-cü ildə bu mərkəzin açılışı baş tutmuşdur. Media orqanları Zaha Hadidin layihəsini "büllur boyunbağı" adlandırmışdılar. | ||
37 | Viktoriya və Albert muzeyinin qazanxana binasının yenidənqurulması | 1996 | London, BK | Reallaşdırılmayıb. | 150 il ərzində inkişaf etmiş, böyük şəhər məhəlləsini əhatə edən və aid olduğu dövrün memarlığının ən gözəl nümunələrindən biri hesab edilən Viktoriya və Albert muzeyi binasına məxsus qazanxananın sərgi salonu kimi yenidən dizayn edilməsi layihəsidir. Muzey xaricindəki ərazilərin tam mənimsənilməsindən sonra muzey rəhbərliyi daxili həyətlərdəki istifadə edilməyən tikililərin mənimsənilməsi qərarına gəlmiş və memara yenidənqurma layihəsini sifariş etmişdi. | |
38 | Məskunlaşma körpüsü | 1996 | London, BK | Reallaşdırılmayıb. | Göydələn kimi horizontal olaraq ucalan və yaşayış üçün yararlı binaların tikintisinə əsaslanan körpü layihəsidir. Körpüdə eyni zamanda ticarət və əyləncə binalarının, həmçinin digər ictimai tikililərin inşası da təklif edilir. | |
39 | 1996 | Venesiya, İtaliya | Reallaşdırılmayıb. | Venesiyanın ən məşhur opera teatrlarından biri olan yanğından sonra bərpa olunması üçün Londonun "Daily Telegraph" qəzetinin sifarişi ilə hazırlanmış layihədir. Bu nəzəri layihə Venesiyanın tarixi-mədəni abidələrinin bərpası məsələsinin stimullaşdırılaraq daha geniş auditoriyanın müzakirəsinə çıxarılması məqsədilə hazırlanmışdır. | ||
40 | Filarmoniya zalı | 1997 | Lüksemburq | Reallaşdırılmayıb. | Lüksemburqun Qədim şəhər hissəsinin yerləşdiyi pilləli təpə ərazisində filarmoniya zalının inşa edilməsi layihəsidir. Binanın pillələr arasında süni konturlanmış ərazidə inşası təklif edilirdi. | |
41 | Landesgartensşau 1999 | 1997 | Vayl-am-Rayn, Almaniya | Tikilib. | "Landscape Formation One" festivalı üçün inşa edilmiş bina layihəsidir. Binanın layihəsi ətraf landşaftdan izolyasiya olunma nəzəriyyəsi əsasında hazırlanmışdır. | |
42 | 1997 | Doha, Qatar | Reallaşdırılmayıb. | Süni adada, dəniz kənarı ərazidə inşa edilməli muzey binası layihəsidir. Fasadları islam kaşı elementlərinin bəzək kimi istifadə edilməsi ilə bəzədilməli olan binada sərgi zalları və eyvanların olması planlaşdırılmışdı. | ||
43 | 1997 | London, BK | Reallaşdırılmayıb. | Şimali London ərazisində köhnə teatr binasının yenidən qurulması layihəsidi. Layihəynin əsasında binanın təməlindən dördüncü mərtəbəsinə kimi uzanan spiral forması dayanır. | ||
44 | Kampus Mərkəzi | 1998 | İllinoys Texnologiya İnstitutu, Çikaqo, ABŞ | Tikilib. | Bina layihəsi ictimai kompleksin ifadəliyi və inteqrasiyasını əks etdirməklə modernliyin yeni təfsiri kimi işlənmişdir. Binada yaşayış və akademik funksiyalar arasında canlı interfeys yaradılmışdır. | |
45 | Reyna Sofiya Muzeyinin genişləndirilməsi | 1999 | Madrid, İspaniya | Reallaşdırılmayıb. | Reyna Sofiya Muzeyini Sabatini binasının yenidən qurulması üçün hazırlanmış dinamik kontrapunkt layihədir. Gələcək sərgilər üçün yeni mərhələ olan bina geniş ölçü və tiplogiya seçimi bəxş edirdi. | |
46 | Ağıl zonası | 1998–2000 | London, BK | Tikilib. | "Millenium Dome" sərgisi üçün inşa edilmiş on dörd binadan biridir. Bina ziyarətçiləri ağılın üç aspektinə səfərə dəvət edir: giriş, proses və çıxış. | |
47 | pavilyonu | 2000 | London | Müvəqqəti tikilib. | Qalereyanın otuz illik yubileyinin qeyd edilməsi məqsədilə bir dəfə istifadə üçün inşa edilmişdir. Pavilyonun yalnız bir gecə istifadəsi nəzərdə tutulsa da, qalereya rəhbəri Culya Peyton-Cons keçmiş parlament üzvü Kris Smitin dəstəyi ilə onun uzun müddət saxlanmasına nail olmuşdur. Zaha Hadidin pavilyonu mtal konstruksiya üzərində dayanan ağ üçbucaq lövhələrdən inşa edilmiş, interyerdə isə, ağ, qara və boz masalardan istifadə olunmuşdu. | |
48 | 2013 | London | Tikilib. | Qalereyanın binası iki fərqli hissədən ibarətdir: XIX əsrə aid tarixi kərpic bina və XXI əsrə aid bina. Romadakı MAXXI Milli XXI əsr incəsənəti muzeyindən sonra Zaha Hadidin tarixi bina ilə müasir binanın sintezini əmələ gətirdiyi ikinci tikilidir. | ||
49 | Hoenhaym-Şimal Terminalı və avtodayanacağı | 2001 | , Fransa | Tikilib. | Tramvay terminalı, avtobus dayanacağı və 800 yerlik avtomobil dayanacağı layihəsidir. Memarın bu layihəsi elektomaqnit ərazisində güc dalğaları ideyasına əsaslanmışdır. Qeyri-adi bərabər sıralardan təşkil olunmuş dayanacağın kənarları hər tərəfdən ağ xəttlətlə vurğulanmışdır. | |
50 | baş planı | 2001 | Sinqapur | Gözlənilir. | Sinqapurun bölgəsindəki ərazisinin baş planı layihəsidir. Memarın veb saytında layihə "təbii peyzaj cərgələri ilə şəhər memarlığının qarşılıqlı qovuşmasından ibarət memarlıq arzusu" kimi təqdim edilir. | |
51 | 2002 | İnsbruk, Avstriya | Tikilib. | İnsbruk şəhəri ərazisindəki Bergizel təpəsində inşa edilmiş hündürdən atlama stansiyası layihəsidir. Hündürdən atılma stadionu 26.000 nəfərlik tutuma malikdir. | ||
52 | Müvəqqəti Tokio Quqqenheym Muzeyi | 2002 | Tokio, Yaponiya | Müvəqqəti tikilib. | Odasiba adasının mərkəzində inşa edilmiş 116 m2 əraziyə malik müvəqqəti muzey binası layihəsidir. Layihə sürətlə inkişaf edən şəhərin bu rayonunun gələcək memarlıq xüsusiyyətlərinin formalaşmasına kömək edir. | |
53 | 2003 | Sinsinnati, Ohayo | Tikilib. | Zaha Hadidin ilk ABŞ layihəsidir. New York Times-dan memarlıq tənqidçisi Herbert Muşamp bu tikili haqqında qeyd edir ki, "Soyuq müharibə dövründən sonra ABŞ-də inşa edilmiş ən mühüm binadır." | ||
54 | genişləndirilməsi | 2001–05 | Kopenhagen, Danimarka | Tikilib. | Layihə Zaha Hadidin ətraf landşaft və daha köhnə binanın memarlığına şəxsi təfsiri nəticəsində yaradılmışdır və həm ölçülərinə, həm də nisbətlərinə görə bu yanaşmanı əks etdirir. Bina interyerin işıqlandırılmasına və ətraf landşaftın əks olunmasına xidmət edən şüşəli elementlər üçün kontrapunkta rolunu oynayan qara lava formalı beton kütlədən inşa edilmişdir. | |
55 | Puerta Amerika hoteli | 2003–05 | Madrid, İspaniya | Tikilib. | Puerta Amerika hotelində interyer dizaynı layihəsidir. Otuz otağın interyer dizaynını əhatə edən layihədə müxtəlif formalar və materiallar arasında yeni dialoq forması yaradılmışdır. | |
56 | 2005 | Leypsiq, Almaniya | Tikilib. | BMW-nin $1.55 milyard dollar dəyəri olan istehsal kompleksinin mərkəzi binasıdır. Zaha Hadidin bu layihəsi Cakomo Matye-Trukkonun Fiat Linqotto Fabriki və Piter Behrensin AEG Turbin Fabrikası binaları ilə müqayisə edilir. Üç istehsal bölməsini birləşdirən bina 5.500 işçinin fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulub. | ||
57 | 2005 | Volfsburq, Almaniya | Tikilib. | Feno Elm Mərkəzi şəhərin ümumi planına uyğun şəkildə hazırlanmışdır. Bina 2006-cı ildə RIBA Avropa Mükafatına və Sənət, İstirahət və Əyləncə layihələri nominasiyasında Struktur Mühəndisləri İnstitutunun Mükafatına layiq görülmüşdür. | ||
58 | Szervita meydan qülləsi | 2006 | Budapeşt, Macarıstan | Reallaşdırılmayıb. | Budapeştin tarixi mərkəzində yerləşən Szervita meydanında inşa edilməli olan bina layihəsidir. Qarışıq istifadə üçün nəzərdə tutulmuş binanın Sovet dövründən qalmış avtomobil dayanacağının yerində ucaldılması, binada əyləncə mərkəzləri, mağazalar və ictimai iaşə obyektlərinin olması nəzərdə tutulub. | |
59 | 2006–14 | Beyrut, Livan | Tikilib. | Beyrut Amerika Universitetinin İssam Fares İctimai Əlaqələr və Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu üçün inşa edilmiş bina layihəsidir. Layihə institutun ambisiyalı proqramını əks etdirməklə ətraf landşaftla funksional harmoniya əsasında işlənmişdir. | ||
60 | Kartal-Pendik Sahil Regenerasiya baş planı | 2006 | İstanbul, Türkiyə | Reallaşdırılmayıb. | İstanbulun şərq sahilində yeni şəhər mərkəzinin yaradılması planıdır. Tərk edilmiş sənaye meydanının yeni submərkəz kimi formalaşdırılmasını nəzərdə tutan plana əsasən ərazidə biznes rayonu, yüksəksəviyyəli yaşayış kompleksi, konsert zalı, teatr, muzeylər və sair mədəniyyət obyektləri, həmçinin turistlər üçün otellər və marinanın inşası qeyd edilib. | |
61 | Viktoriya Hospitalında Meggi Mərkəzi | 2006 | , Şotlandiya | Tikilib. | Xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlara kömək edilməsi üçün müxtəlif şəhərlərdə yaradılan Meggi mərkəzlərinin Kerkoldi şəhərində yerləşən filialının binasıdır. Bina Zaha Hadidin Birləşmiş Krallıq ərazisində inşa edilmiş ilk işidir. Binada təbii və insan əməyi ilə yaradılmışların sərhəddi göstərilmişdir. | |
62 | Tondonia Şərab Pavilyonu | 2001–06 | , İspaniya | Tikilib. | Rafael López de Heredia Tondonia şərab zavodu İspaniyanın Rioxa regionunun ən qədim və məşhur şərab istehsalı zavodudur. 125 illik yubileylərini qeyd etmək məqsədilə zavod rəhbərliyi 1910-cu il Bressel Dünya Yarmarkasında təqdim edilmiş və dövrümüzə kimi fəaliyyət göstərən pavilyonu yeniləmək qərarı alır. 2002-ci ildə köhnə pavilyonun gözəlliyinə diqqət ayıran zavodun hazırkı sahibləri (zavodun əsasını qoyan şəxsin birbaşa varisləri)interyeri saxlamaqla köhnə pavilyonun yeni fasad içərisində yerləşdirilməsi qərarına gəlirlər. Məkanın həm şərab mağazası, həm də ziyarətçilərin zavodun məhsullarından dadmaq imkanı olan bir yer kimi istifadəsi nəzərdə tutulurdu. Binanın açılışı 2006-cı ildə baş tutmuşdur. | |
63 | BMW sərgi zalı | 2003–06 | Leypsiq, Almaniya | Tikilib. | tərkibində sərgi salonu layihəsidir. Bina hazır məhsulların sərgilənməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. İnşa edilmiş bina kompleksə daxil olan digər binaların ətrafına fırlanan formada dizayn edilmişdir. | |
64 | Euskotren Mərkəz Binası | 2004 | , İspaniya | Gözlənilir. | Euskotren dəmir yolu şirkəti üçün yeni mərkəz binasının inşa layihəsidir. Layihə bir neçə binanı birləşdirərək lverişli şəhər mühiti formalaşdırılmasına xidmət edir. | |
65 | 2006 | Kalyari, İtaliya | Gözlənilir. | Sardiniya adasındakı yaxınlığında inşa edilməsi planlaşdırılan muzey kompleksi layihəsidir. Adada mövcud olmuş və müasir incəsənətə aid eksponatların sərgilənməsi üçün nəzərdə tutulmuş muzey dəniz sahilində yerləşir. | ||
66 | 2006 | Dubay, BƏƏ | Gözlənilir. | Şəhərin yeni biznes limanında inşa edilən kompleks layihəsidir. Kompleksə daxil olan üç binanın yaşayış, iş mərkəzi, otel və ticarət mərkəzi kimi istifadəsi planlaşdırılır. Miqyasına və ambisiyasına görə kompleks inşa edildiyi ərazi üçün ikonik hesab edilir. | ||
67 | yenidənqurma layihəsi | 2007 | Nikosiya, Kipr | Gözlənilir. | 2005-ci ildə meydanın yenidən qurulması üçün müsabiqə elan edilmiş və Zaha Hadid müsabiqədə qalib gəlmişdir. Lakin, Hadidin planı yerli memarlar tərəfindən tənqid edilmişdir. 2009-cu ildə təməl qazıntıları zamanı açkarlanmış arxeoloji abidə orijinal dizaynda dəyişiklər edilməsinə səbəb olmuşdur. 2012-ci ilin fevralından etibarən meydan həyata keçirilən işlərlə əlaqədar tamamilə bağlanmışdır. Hadidin planına əsasən meydan ətrafındakı qədim Venesiya divarı bərpa edilməli və divar boyunca palma ağacları ilə əhatələnmiş gəzinti yolu salınmalıdır. | |
68 | stansiyaları | 2007 | İnsbruk, Avstriya | Tikilib. | Hungerburgbahn tramvay xəttinin dörd stansiyasının inşa layihəsidir. Layihəyə əsasən insanları yarım saatdan da az bir müddətə İnsbruk şəhərindən yaxınlıqdakı dağın zirvəsinə aparacaq xətt üçün dörd stansiya və asma körpünün inşası tələb olunurdu. Stansiyaların hər birinin dizaynı konkret olaraq yerləşdiyi ərazinin şəraiti və hündürlüyünə uyğunlaşdırılsa da, onları bir-biri ilə əlaqələndirən ümumi elementlər də saxlanılmışdır. Binalar hər biri Zaha Hadidi məşhurlaşdıran dalğalı memarlıq görünüşünü əks etdirir. | |
69 | Madrid Vətəndaş Ədalət Məhkəməsi | 2007 | Madrid, İspaniya | Gözlənilir. | Bina Norman Foster, Riçard Rocers, İm Pey və başqa görkəmli memarların əsərləri ilə bir yerdə, Madridin ərazisində yerləşəcək. Layihə işlənərkən qarşıya qoyulan əsas məqsəd binanın məhkəmə orqanının insanlar üçün açıq, əlçatan olmasını göstərməsi olmuşdur. | |
70 | Nil qülləsi | 2007 | Qahirə, Misir | Gözlənilir. | Qahirənin mərkəzində, Nil çayı yaxınlığında inşa edilməli eleqant göydələn layihəsidir. Otel və apartamentlər üçün nəzərdə tutulmuş yetmiş mərtəbəli binanın beton divarlarından biri, qurğunun hündürlüy boyunca onun başına dolanırmış kimi dizayn edilmişdir. | |
71 | 2008 | Vilnüs, Litva | Gözlənilir. | Nyu-media art, Nyu-York Şəhər Film Arxivinin bir hissəsi, o cümlədən Fluksus incəsənətinin təqdim edilməsi üçün nəzərdə tutulmuş muzy binası layihəsidir. Muzeydə 1960-cı illərdə Nyu-Yorkda çiçəklənmə dövrünü yaşamış və litvalı sənətkar Corc Maçiyunasın rəhbərlik etdiyi Fluksus hərəkatı təmsilçilərinin əsərləri, litvalı avanqard film rejissoru Yonas Mekasın əsərləri, o cümlədən Nyu-Yorkun Solomon Quqqenhaym muzeyi və Sankt-Peterburqun Ermitaj muzeyindən əldə edilmiş eksponatların sərgilənməsi nəzərdə tutulur. | ||
72 | Daş qüllələr | 2008 | Qahirə, Misir | Gözlənilir. | Ofis və digər məqsədlər üçün nəzərdə tutulmuş binalar kompleksi layihəsidir. Zaha Hadidin Qədim Misir memarlığının model və teksturalarından ilhamlanaraq dizayn etdiyi binaların şimal və cənub fasadlarındakı batıq və çıxıntılar qüllələrin yuxarı hissəsində işıq və kölgə effekti yaratmalıdır. | |
73 | 2008 | Saraqosa, İspaniya | Tikilib. | üçün inşa edilmiş pavilyondur. 280 metr (919 ft) uzunluğu olan və qladiola çiçəyini imitasiya edən qapalı körpü Ebro çayı üzərindən keçməklə sərgi ərazisini qonşuluqdakı La Almozara ərazisi ilə əlaqələndirir. Körpü həm də sərginin əsas giriş qapısı kimi istifadə edilmişdir. Körpü boyunca bir saat ərzində 10.000 izləyici qəbul etməyə qadir sərgi yerləri vardır. | ||
74 | Kral II Abdullah Mədəniyyət və Sənət Evi | 2008 | Əmman, İordaniya | Gözlənilir. | Mədəniyyət və incəsənət mərkəzi layihəsidir. Memar layihəni işləyərkən binanın yerləşəcəyi ərazinin fonunda görsənən qədim Petra yaşayı yerinin memarlığından ilhamlanmışdır. Binanın interyeri bütöv, çoxlaylı məkan kimi dizayn edilmişdir. | |
75 | Next Gene Architecture Museum | 2008 | Taypey, Tayvan | Gözlənilir. | Memarlıq nümunələrinin sərgilənməsi üçün inşa edilməsi planlaşdırlan muzy binası laihəsidir. Layihə işlənərkən qarşıya qoyulmuş əsas məqsəd yalnız eksponatların sərgilənəcəyi məkanın yaradılması deyil, həmçinin inşa ediləcək binanın özünün də eksponatlardan biri kimi çıxış etməsi olmuşdur. Bina böyunca müxtəlif yerlərdə şüşə divarlar günəş şüalarının içəri keçərək mühiti işıqlandırmasına hesablanmışdır. | |
76 | Kral Abdullah Neft Araşdırmaları və Tədqiqat Mərkəzi | 2009 | Ər-Riyad, Səudiyyə Ərəbistanı | Gözlənilir. | Bütün platformalarda enerji texnologiyaları və iqtisadiyyatın tədqiqi ilə məşğul olan müstəqil qeyri-kommersiya təşkilatı üçün inşa edilən qərargah kompleksi layihəsidir. Canlı, orqanik kütlə kimi nəzərdə tutulmuş kompleks, ümumi dizayna xələl gətirilmədən insan hücüyrələri kimi bölünərək böyüməyə qadir şəkildə planlanmışdır. | |
77 | İohan Sebastyan Bax pavilyonu | 2009 | Mançester, BK | Tikilib. | Pavilyon Mançester Beynəlxalq Festivalı çərçivəsində Mançester Sənət Qalereyasında Baxın barokko musiqilərinin ifası üçün inşa edilib. Tavandan asılmış metal konstruksiya üzərinə çəkilmiş yarımşəffaf parça səhnə və auditoriya üçün yerlər, girişlər və ümumilikdə qapalı mühit formalaşdırmışdır. | |
78 | Sürix Hava Limanı Dairəsi | 2009 | , İsveçrə | Reallaşdırılmayıb. | Dinamik maye xüsusiyyəti daşıyan kompleks şəhər mühiti üçün vacib olan iki tələbə cavab verir: birincisi formaların kompaktlığı və kompleksin hava limanına bitişik olmasıdır, ikincisi isə, ərazinin maksumum istifadəsidir. Çay axını formasında dizayn edilmiş binada müxtəlif ofislər, mənzillər, kafe-restoranlar və mağazaların yerləşdirilməsi planlaşdırılmışdı. | |
79 | 2005–10 | Marsel, Fransa | Tikilib. | Marselin mərkəzi biznes rayonu olan ərazisində inşa edilmiş 147 metr hündürlüyü olan göydələn bina layihəsidir. Tikili dənizçilik şirkəti olan üçün ofis binası kimi nəzərdə tutulmuşdur. Binanın dizaynı zamanı, onun şəhərin digər məşhur tikililəri — və hündür təpə üzərində yerləşən ilə qarşlıqlı əlaqəsi nəzərə alınmışdır. 33 mərtəbəli binada 20 lift fəaliyyət göstərir. | ||
80 | 1998–2010 | Roma, İtaliya | Tikilib. | Romanın Flaminio yerləşən müasir incəsənət və memarlıq milli muzeyidir. 2000-ci ildə elan edilmiş layihə on il ərzində tamamlanmış, inşaat dövründə yeddi dəfə İtaliya hökuməti tərəfindən dəyişikliklərə məruz qalmışdır. Keçmiş Caserma Montello hərbi birləşməsi tərəfindən istifadə edilmiş yer üçün nəzərdə tutulmuş layihəyə daxil olan beş binadan yalnız biri tamamilə yeni tikilmiş, digərləri isə uyğunlaşdırılmışdır. Hadidin bu layihəsi 2010-cu ildə layiq görülmüşdür. | ||
81 | 2005–10 | Quançjou, Çin | Tikilib. | Opera teatrı binası layihəsidir. 2008-ci ildə elan edilmiş müsabiqədə Zaha Hadidin "qoşa çınqıl" layihəsi qalib gəlmiş, 2005-ci ilin əvvəlində layihənin təməlqoyma mərasimi keçirilmişdir. İnşaat işləri 2010-cu ildə tamamlanmışdır. Üzəri metal struktur üstünə bərkidilmiş şüşə təbəqəsi ilə örtülmüş bina betondan inşa edilmişdir. | ||
82 | 2006–10 | Brikston, London, BK | Tikilib. | Londonun cənubunda yerləşən Lambet borosu ərazisində orta məktəb binası layihəsidir. Layihəyə dörd kiçik məktəb binası, meydança və digər yardımçı binalar daxildir. İdman meydançaları ətrafında düzülmüş ziq-zaq formalı binalar bir-biri ilə əlaqəlidir. Siniflər dəhlizlər boyunca düzülmüşdür. Layihə 2010-cu ildə Britaniya Memarları Kral İnstitutunun Stirlinq mükafatına layiq görülmüşdür. | ||
83 | 33–35 Hokston prospekti | 2006 | London, BK | Gözlənilir. | Hokston prospektində inşa üçün planlaşdırılmış eklektik bina layihəsidir. Layihə prizma ideyasına əsaslanmışdır. Layihədə həm yaxşı görünüş, həm də maksimal işıqlandırmaya nail olunmasına çalışılmış, həmçinin qonşu binaların ərazisinə hörmət edilmişdir. 3000 m2 ərazini əhatə edən iki mərtəbəli bina ofis mərkəzi kimi nəzərdə tutulmuşdur. | |
84 | E. ON Enerji Tədqiqat Mərkəzi | 2006 | Axen, Almaniya | Reallaşdırılmayıb. | E. ON Enerji Tədqiqat Mərkəzi üçün planlaşdırılmış inzibati bina layihəsidir. Binanın mövcud dəmir yolları və dördxətli avtomagistral arasında ağaclıq ərazidə inşa edilməsi təklif edilirdi. Ərazinin əsas coğrafi xüsusiyyətlərinə əsasən hazırlanmış bina universitet şəhərciyinin iki korpusunu birləşdirən körpü rolunu oynamalı idi. | |
85 | Yeni şəhər kazinosu | 2004–2006 | Bazel, İsveçrə | Reallaşdırılmayıb. | Konsert salonu kimi istifadə edilməsi nəzərdə tutulmuş geniş kompleks layihəsidir. İsveçrə qanunlarına görə şəhərdə həyata keçirilən böyük layihələr son mərhələdə şəhər əhalisi arasında keçirilən səsvermə zamanı təsdiqlənməlidir. Lakin, səsvermədə Bazel şəhərinin əhalisi Zaha Hadidin layihəsinin inşasının əlehinə səs vermişlər. | |
86 | Tayçjun Quqqenhaym muzeyi | 2003–2006 | , Tayvan | Reallaşdırılmayıb. | Daim dəyişdirilə bilən tədbir məkanı layihəsidir. Canlı, geniş ölçülü kinetik elementlərlə zəngin həssas məkan şəhər mühitində radikal ictimai tədbirlərin təşkilinə imkan verir. Bina yerləşdiyi ərazinin ümumi planına əsasən iki yolun kəsişməsində inşa edilməlidir. | |
87 | Tayçjun Metropolitan Opera Evi | 2003–2006 | Tayçjun, Tayvan | Reallaşdırılmayıb. | Kəskin əyri xətləri və qara fasadı ilə ətrafdakı bütün binalardan fərqlənən opera teatrı layihəsidir. 3000 nəfərin yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş teatr, bir-biri ilə əlaqəli iki bina şəklində yolun hər iki tərəfində inşa edilməli idi ki, bi da layihənin ərazidə dominant olmasını təmin edirdi. | |
88 | ThyssenKrupp mənzil-qərargahı | 2006 | Essen, Almaniya | Reallaşdırlmayıb. | ThyssenKrupp şirkəti üçün hazırlanmış mənzil-qərargah binası layihəsidir. Təklif edilən kompleks unikal texniki-innovasiya xüsusiyyətləri və orqanik forması ilə şirkətin dəyərlərini əks etdirməli idi. Layihə hazırlanarkən qarşıya qoyulan məqsəd Essen şəhərinin sərhədlərindən kənarda da tanınacaq mühüm memarlıq nümunəsinin ərsəyə gətirilməsi olmuşdur. | |
89 | Folkvanq muzeyi | 2006–2007 | Essen, Almaniya | Reallaşdırlmayıb. | İncəsənət muzeyi layihəsidir. Layihə hazırlanarkən qarşıya iki məqsəd qoyulub ki, onlardan biri mövcud muzey binası ilə birləşəcək böyük ərazili sərgi məkanının hazırlanması, ikincisi isə kompleksin yaxınlıqda yerləşən Kulturvisenşaftlixes İnstitutu ilə əlaqələndirilməsi olmuşdur. | |
90 | Sevilya Universitetinin kitabxanası | 2006 | Sevilya, İspaniya | Gözlənilir. | Sevilya sakinləri və şəhərin qonaqlarını müasir oxu zalları, sərgi və konfrans məkanları olan kitabxana ilə təmin etmək məqsədilə hazırlanmış layihədir. Binanın dizaynı pyedestal funksiyası daşıyan yarımzirzəmi formalı özülə əsaslanır. Kiçik pəncərələr vasitəsiylə işıqlandırılan bu məkanda avtomobil dayanacağı, iş otaqları və sair yerləşir. | |
91 | Yeni Əsr Şəhər Sənət Mərkəzi | 2007 | Çendu, Çin | Gözlənilir. | Üç böyük auditoriyadan ibarət mdəniyyət mərkəzi layihəsidir. Mərkəzdə sənət muzeyi, sərgi mərkəzi, konfrans mərkəzi, həmçinin restoran və kafelər, dükanların olması planlaşdırılır. Günəş şüalarından qorumanı təmin etmək üçün fasadın ziq-zaq formalı jalüzlərlə örtülməsi təklif edilirdi. | |
92 | Əbu Dabi İcra İncəsənəti Mərkəzi | 2007 | Əbu-Dabi, BƏƏ | Gözlənilir. | Beş teatrın yerləşməsi üçün nəzərdə tutulmuş 62 metr hündürlüyə malik nəhəng sənət mərkəzi layihəsidir. Təklif edilən layihəyə əsasən binada konsert zalı, opera teatrı, dram teatrı, qarışıq teatr yerləşməli idi ki, bunların da ümumi tutumu 6300 nəfər üçün hesablanmışdır. Binada həmçinin Teatr İncəsənəti Akademiyasının yerləşməsi üçün şərait yaradıla bilinər. | |
93 | Dubay Finans Bazarı | 2007 | Dubay, BƏƏ | Gözlənilir. | Dubayın yeni dənizkənarı ticarət rayonu ərazisində inşa edilməsi nəzərdə tutulan biznes mərkəzi layihəsidir. Mərkəzi yaxınlıqda inşa edilən üçün pyedastal kimi planlaşdırılmışdır. Fasadı əsasən şüşə örtüklə işlənmiş monumental binanda kiçik mağazalar və böyük marketlərin yerləşdirilməsi imkanı vardır. | |
94 | 2009 | Çikaqo, ABŞ | Tikilib. | Millenium parkında Çikaqonun baş planının və şəhərin bir çox memarlıq abidələrinin müəllifi olan memar Daniel Bernemin xatirəsinə inşa edilmiş pavilyon layihəsidir. Bu pavilyondan danışarkən Hadid qeyd edir ki, "Parça həm ənənəvi, həm və yüksəktexnologiyalara cavab verən bir materialdır və onun köməkliyi ilə maraqlı həndəsi formalar əldə etmək mümkündür. Məncə bu çox maraqlıdır." | ||
95 | 2007–10 | Əbu-Dabi, BƏƏ | Tikilib. | 842 metr uzunluğu olan körpü bu zamana kimi inşa edilmiş ən mürəkkəb körpü layihəsidir. Onun dalğalı dizaynı səhrada qum dənəciklərinin formalaşdırdığı dalğaları xatırladır. Memarlıq xüsusiyyətlərindən başqa körpü həm də incə rəng çalarlarına əsaslanan xüsusi işıqlandırması ilə Əbu-Dabinin əks etdirdiyi təbiət və enerjinin dinamik əlaqəsini simvolizə edir. | ||
96 | Rabat Böyük Teatrı | 2010 | Rabat, Mərakeş | Gözlənilir. | Şəhərin mərkəz ərazilərindən olan Burqreq ərazisində inşa edilməsi planlaşdırlan teatr kompleksi layihəsidir. İnnovativ dizaynı və infrastruktur imkanları ilə teatrın bölgənin simvollarından birinə çevriləcəyi güman edilir. Sanki əsasını yaxınlıqda axan Burqreq çayından alan bina torpağa doğru irəlilədikcə səmaya tərəf yüksəlir. | |
97 | Yeni rəqs və musiqi mərkəzi | 2010 | Haaqa, Niderland | Reallaşdırılmayıb. | Qabarıq damı, əyri fasad xətləri ilə diqqət çəkən rəqs və musiqi mərkəzi layihəsidir. 48000 m2 sahəyə malik mərkəz həm də yeraltı avtomobil dayanacağına malik olmalıdır. Mərkəzin şəhərin mərkəzi ərazilərindən birində inşası planlaşdırılmışdır. | |
98 | Bratislava Kulenova Yeni Şəhər Mərkəzi | 2010–13 | Bratislava, Slovakiya | Reallaşdırılmayıb. | Zaha Hadid tərəfindən hazırlanmış Bratislava Kulenova şəhər mərkəzi layihəsi dairəvi və elliptik formada dizayn edilmiş dinamik strategiyaya əsaslanmışdır. Təklif edilən ərazidən maksimum istifadə üçün, inşaat sahəsi özünün baza matrisasından çıxan maye formalı göydələnlər sırası ilə işlənmişdir. | |
99 | 2008–11 | London, BK | Tikilib. | Londonun şimal-şərqindəki Stratford rayonundakı ərazisində inşa edilmiş su idmanı mərkəzidir. Mərkəzdə iki ədəd 50 metr uzunluqlu üzgüçülük hovuzu və 25 metr uzunluqlu suya tullanma hovuzu var. Kompleks 2012 Yay Olimpiya Oyunları və 2012 Yay Paralimpiya Oyunlarının əsas yarış meydanlarından biri olmuşdur. | ||
100 | Dorobanti qülləsi | 2008 | Buxarest, Rumınya | Gözlənilir. | İnşa edilməsi təklif edilən şəhərin memarlıq baxımından dəyərli olan binalarından yüksək ifadəli strukturu ilə fərqlənən bina layihəsidir. Şəhərin mərkəzində 100,000 kv2 ərazidə inşa edilməsi planlaşdırılan bina qarışıq istifadə üçün nəzərdə tutulmuşdur. Belə ki, binada konfrans zalı ilə də təmin edilmiş beş ulduzlu otel, lüks apartamentlər, küçə səviyyəsində isə restoran/kafe və mağazaların yerləşdirilməsi təklif edilirdi. | |
101 | Liman evi | 2009 | Antverpen, Belçika | Gözlənilir. | Keçmiş yanğınsöndürmə məntəqəsi binasından istifadə əsasında inşa edilmiş yeni kompleks layihəsidir. Layihəyə əsasən köhnə binanın yanlarından qaldırılacaq üç beton sütun üzərində büton və şüşə kontruksiyalı ikinci bina inşa edilib. Kompleksin ümumi sahəsi 12,800 m2-dir. Tamamilə şüşə ilə üzlənmiş binadan limana mənzərə açılır. Beş mərtəbəli bina ofislər, görüş otaqları və konfrans zalı ilə təmin olunmaqla iş mərkəzi kimi nəzərdə tutulub. | |
102 | "Chanel" Mobil Müasir İncəsənət Pavilyonu | 2008–2010 | Honkonq, Tokio, Nyu-York, hazırda Parisdə | Tikilib. | Daşına bilən sənət pavilyonu layihəsidir. "Chanel"in baş dizayneri Karl Lagerfeldin sifarişi ilə hazırlanmış pavilyonda brendin istehsal ütdiyi çantalardan ilhamlanaraq rəsm əsəri işləmiş iyirmi rəssamın əsəri nümayiş etdirilir. | |
103 | Riversayd Muzeyi | 2007–11 | Qlazqo, Şotlandiya | Tikilib. | Hazırda yerləşdiyi muzey binası layihəsidir. Bina sinklə örtülmüş ziq-zaq formalı dama malikdir. 30.000-dən çox eksonatın sərgiləndiyi muzeyin Klayd çayına baxan 36 metr hündürlüyə malik fasadı tamamilə şüşə ilə üzlənmişdir. Binanın kəskin uclara malik ziq-zaqlı tavanı yan divarlara keçərkən daha yumşaq forma alır. Həm davan, həm də yan divarlar patinlənmiş sink lövhələrlə üzlənmişdir. | |
104 | İraq Mərkəzi Bankı | 2011 | Bağdad, İraq | Reallaşdırılmayıb. | Dəclə çayının sahilində İraq Mərkəzi Bankı üçün inşa edilməsi təklif edilən yeni ofis binası qurumun sadiq olduğu əsas dəyərləri ehtiva edir: möhkəmlik, sabitlik və davamlılıq. | |
105 | Roca London Qalereyası | 2011 | London, BK | Tikilib. | İspaniya hamam otağı brendi "Roca"-nın Londondakı satış qalereyası üçün Zaha Hadid tərəfindən hazırlanmış interyer dizaynı layihəsidir. Çelsi limanı yaxınlığında yerləşən çoxfunksiyalı binanın birinci mərtəbəsini əhatə edən qalereyanın giriş və qonaq otaqlarını qeyri-bərabər ağ divarlar əhatə edir. İnteryerin işlənməsində parlaq ağ plastik materialdan divan və kreslolar, həmçinin eyni materialdan hazırlanmış çılçıraqlar istifadə olunmuşdur. | |
106 | Heydər Əliyev Mərkəzi | 2007–12 | Bakı, Azərbaycan | Tikilib. | 15,93 hektar əraziyə malik muzey-mədəniyyət mərkəzi layihəsidir. Kompleksin layihəsində demək olar ki, düz xəttlərdən istifadə edilməmişdir. Bina özü dalğavari quruluşa malik olmaqla yerlə təmas edərək düzgün və harmonik görüntü formalaşdırır. Belə bir memarlıq quruluşu postmodernist memarlığı təmsil etməklə, həm də sonsuzluq effekti formalaşdırır. Binanın xətləri sanki keçmişlə gələcəyin birləşməsini simvolizə edir. | |
107 | Pyers Vivs binası | 2002–12 | Monpelye, Fransa | Tikilib. | Üç dövlət qurumunun yerləşməsi üçün beton və şüşədən inşa edilmiş bina layihəsidir. Binada multimediya kitabxanası, ictimai arxei və departamentinin idman idarəsi yerləşir. Binanın bütün fasadı boyunca batıq hissələrdə yaşıl çalarlı şüşədən istifadə edilmişdir. Binada böyük zal, kitabxana zalı, konfrans zalı, ofis otaqları, bir neçə auditoriya və sərgi otağı vardır. | |
108 | 2007–2012 | , ABŞ | Tikilib. | Miçiqan Ştat Universiteti üçün dizayn edilmiş müasir sənət muzeyidir. Zaha Hadidin layihəsi əsasında inşa edilmiş muzey binasının polad və şüşədən qatlarla işlənmiş fasadı yaxınlıqdakı monastır universitetinin qırmızı kərpiclə inşa edilmiş qotik binası ilə kontrast təşkil edir. Muzey uzun illər ərzində İkinci Dünya müharibəsindən sonrakı və müasir incəsənət nümunələri kolleksiyası toplamış Elay və Edit Brodların şərəfinə adlandırılmışdır. | ||
109 | 2003–12 | Neapol, İtaliya | Gözlənilir. | Neapol şəhərində inşa edilməsi planlaşdırılan dəmir yolu stansiyası layihəsidir. Afraqola kommunası ərazisində yerləşən stansiya elə dizayn edilib ki, Roma-Neapol sürət qatarı xəttində irəliləyən bütün qatarlar bu stansiyadan istifadə edə bilsinlər, həmçinin, hərəkət bu stansiyada başlamasın və ya məhdudlaşmasın, Neapol-Salerno xətti üzrə davam etdirilsin. Maksimal hündürlüyü 25 metr (82 ft) olması planlaşdırılan binanın dörd mərtəbəli olacağı gözlənilir. | ||
110 | Salerno Dəniz Terminalı | 1999–12 | Salerno, İtaliya | Gözlənilir. | Şəhər və sahil arasında innovativ əlaqələrin təmin edilməsi üçün nəzərdə tutulmuş dəniz terminalı layihəsidir. İstridyə kimi bina daxildəki yumşaq elementləri əhatə edən qalın qabıq formalı fasada malikdir. Binanın tavanı elə işlənmişdir ki, onu qızmar Aralıq dənizi günəşindən qoruya bilsin. | |
111 | Lilium qülləsi | 2007–12 | Varşava, Polşa | Reallaşdırılmayıb. | Şəhər mərkəzində inşa edilməsi planlaşdırlan 240 metr hündürlüklü qüllə layihəsidir. İnşa edilməsi təklif edilən incə qüllənin dizaynı yaxınlıqdakı Mədəniyyət sarayı və digər binaların görünüşünü tamamlamalı idi. Binada otel və lüks apartamentlərin yerləşməsi planlaşdırılmışdı. | |
112 | Qalaksi Soho | 2009–12 | Pekin, Çin | Tikilib. | 330.000 m2 sahəsi olan ofis, ticarət və əyləncə mərkəzi layihəsidir. Binanın memarlığı bir-birinin yanında sıra ilə düzülmüş beş kürə formalı tikilidən ibarətdir. Binalar bir-biri ilə körpülər vasitəsiylə əlaqələndirilmişdir. Binaların aşağı üç mərtəbəsində innovativ biznes mərkəzləri, mağazalar və ticarət mərkəzləri, yuxarı mərtəbələrdə isə retoran/kafelər və digər əyləncə mərkəzləri yerləşir. | |
113 | 2009–13 | Honkonq, Çin | Tikilib. | Honkonq Politexnik Universitetinin Jokey Klubu üçün inşa edilmiş tədris binası layihəsidir. Bina Zaha Hadidin Honkonqda inşa edilmiş ilk daimi layihəsidir. Layihə elan edilərkən, binanın "Honkonqun çiçəklənən inkişafını simvolizə etməli olduğu" qeyd edilmişdi. | ||
114 | Fraunhofer ISC Texniki Məktəb III | 2009–13 | , Almaniya | Tikilib. | Laboratoriya binası layihəsidir. İnşa edilmiş bina ərazidəki köhnə tədris binalarını da birləşdirən körpü rolunu oynayır. Sadə və geniş fasada malik bina funksionallığı ilə seçilir. | |
115 | Kral Abdullah Maliyyə Rayonu Metro Stansiyası | 2013 | Ər-Riyad, Səudiyyə Ərəbistanı | Gözlənilir. | Şəhərin üç yeni metro xətti arasında keçid stansiyasi rolunu oynayacaq yeni metro stansiyası layihəsidir. Zaha Hadidin layihəsinə əsasən stansiya dörd yerüstü və iki yeraltı mərtəbədən ibarət tikili olmalı, altı platforma inşa edilməlidir. Binanın damında və fasadlarında təkrarlanan dalğa naxış sistemindən istifadə edilmişdir. | |
116 | 2007–14 | Seul, Cənubi Koreya | Tikilib. | Neofuturistik dizayna malik çoxfunksiyalı mərkəz layihəsidir. Cənubi Koreyada dəb sənayesinin mərkəzi olan bina turistlər arasında daha çox məşhur olmaqla, damındakı açıq park, çoxsaylı butikləri, geniş sərgi məkanı, həmçinin Seul qala divarlarının bərpa edilmiş hissələrini əhatə edir. Plaza 2010-cu ildə Seulun Dünya Dəb Paytaxtı seçilməsinin əsas səbəblərindən biri olmuşdur. Bina korporativ dizayn layihələri üçün istehsal məkanı, həmçinin beynəlxalq mədəni mübadilə mərkəzi kimi istifadə edilir. | ||
117 | 2009–14 | Pekin, Çin | Tikilib. | Şoudu Beynəlxalq Hava Limanı və mərkəzi Pekin arasında yerləşən, üç əyri xəttli assimetrik binadan ibarət kompleksdir. Memar qeyd edir ki, binalar "Pekinə gələnlər üçün xoş gəlmisiniz, gedənlər üçün isə sağollaşma"dır. Binalarda həm ofislər həm də ticarət məkanları vardır. Əvvəlcə layihədə daha hündür iki qüllənin inşası planlaşdırılsa da, sonradan qeyri-adi dizayna görə hündürlükdən ehtiyatlanaraq onları daha az hündürlüyə malik üç qüllə ilə əvəz etmişlər. | ||
118 | Bethoven Konsert Zalı | 2009 | Bonn, Almaniya | Reallaşdırılmayıb. | Məşhur bəstəkarın şərəfinə adlandırılmış və Reyn çayı sahilində inşası təklif edilən konsert zalı layihəsidir. Zaha Hadidin yaradıcılığı üçün xas olan əyri xətlərlə işlənmiş bina şüşə fasadına görə yarımşəffaf struktur xüsusiyyəti daşıyır və gün işığının binanın içərisinə düşməsinə şərait yaradır. Ağız kimi açılan bina çay sahilindən qonaqlarını qarşılayır. | |
119 | Munk-Stenersen muzeyi | 2009 | Oslo, Norveç | Reallaşdırılmayıb. | Muzey binası layihəsidir. Layihə Oslonun Bjørvika rayonu ilə şəhər mərkəzinin memarlığı arasındakı fərqləri xüsusi vurğulayır. Binada ərazinin təbii və mədəni xüsusiyyətlər həndəsi formalar vasitəsiylə qeyd edilmişdir. | |
120 | 2009 | Kuala-Lumpur, Malayziya | Gözlənilir. | Göydələn layihəsidir. Bina şəhərin xüsusiyyətləri ilə bir neçə cəhətdən bağlıdır. Müxtəlif səviyyələrdə qarşılıqlı əlaqə imkanlarının tədqiqi ilə özünü şəhər mühitinə bağlayan bina qonşuluqdakı layihə və binalarla əlaqəli xidmət platforması təklif edir. Bina müstəqil axınlar sırası kimi layihələndirilib və fərqli proqramlar üçün fərqli marşrutlar təklif edir. | ||
121 | Skay Soho | 2010–14 | Şanxay, Çin | Tikilib. | Hunçyao Beynəlxalq Hava Limanı və şəhər mərkəzi yaxınlığında inşa edilmiş ofis və ticarət mərkəzi layihəsidir. Dinamik maye formaları ilə diqqət çəkən binanın interyerləri də vahid memarlıq dilində işlənmişdir. | |
122 | Kollins Park Pleys | 2012 | Mayami, ABŞ | Reallaşdırılmayıb. | Mayami çimərliyində inşa edilməsi təklif edilmiş avtomobil dayanacağı layihəsidir. Spiral formalı tikilinin Kollins Park ərazisində yerləşdirilməsi planlaşdırılmışdı. | |
123 | Opus Hoteli və Xidmət mənzilləri | 2013 | Dubay, BƏƏ | Gözlənilir. | Bürc Xəlifə rayonunda inşa edilən otel kompleksi layihəsidir. Sitiskeyp Qlobal 2013 sərgisində ilk dəfə cəmiyyətə təqdim edilmiş layihə ‘ME by Meliá’ otellər şəbəkəsinin Asiyada ilk hotelidir. Hotelin əsas xüsusiyyətlərindən biri isə Zaha Hadid tərəfindən hazırlanmış və seçilmiş mebellərdən istifadə edilməsidir. | |
124 | Yezolo magiyası | 2010–2014 | , İtaliya | Reallaşdırılmayıb. | Venesiya yaxınlığındakı Yezolo adlı kurort şəhərciyi üçün dizayn edilmiş ticarət və biznes mərkəzi layihəsidir. Layihəyə əsasən tikilidə dükanlar, restoran və barlar, ofislər, otel, konqres və sağlamlıq mərkəzlərinin yerləşdirilməsi nəzərdə tutulub. | |
125 | Nankin Beynəlxalq Gənclər Mədəni Mərkəzi | 2011–2014 | Nankin, Çin | Tikilib. | Otel, əyləncə və istirahət mərkəzi layihəsidir. 2014-cü ildə şəhərin Yeniyetmələrin Yay Olimpiya Oyunları qəbul etməsi münasibətilə hazırlıqlar çərçivəsində inşa edilib. Kompleksə beş ulduzlu otellər, konfrans mərkəzi, 2181 nəfər tutumu olan konfrans zalı, 508 nəfər tutumu olan konsert zalı və digər bir neçə kiçik zal daxildir. Kompleksə iki qüllə axildir ki, onlardan da biri 249.5 m, digəri isə 314.5 m hündürlüyə malikdir. | |
126 | Vyana İqtisad Universitetinin Kitabxana və Tədris Mərkəzi | 2014 | Vyana, Avstriya | Tikilib. | Vyana İqtisad Universitetinin yeni kampusunu təşkil edən yeddi binadan biridir. Bina 24000 tələbə və 1800 işçi heyəti üçün nəzərdə tutulub. 28000 m2 sahəyə malik binanın dizayn baxımından əsas diqqət çəkən hissəsi əsas girişin üstündə yerləşən böyük qara tikinti kütləsidir. | |
127 | Yaxşın Şərq Mərkəzi | 2013–15 | Oksford, İngiltərə | Tikilib. | Oksford Universitetinin Müqəddəs Antoni Kollecini yeni mühazirə zalları, arxiv otaqları və kitaxana ilə təmin etmək üçün inşa edilmiş tədris binası layihəsidir. Zaha Hadid binanı elə dizayn etmişdir ki, o, müasir görünüşünə baxmayaraq, viktorian dövrünün monastır və kitabxana binaları, həmçinin 1970-ci illərin brutal tikililəri ilə əhatə olunmuş universitet şəhərciyinin mühitinə uyğunlaşmışdır. | |
128 | Astana EXPO 2017 | 2013–17 | Astana, Qazaxıstan | Gözlənilir. | Astana EXPO 2017 beynəlxalq yarmarkası üçün məkan dizaynı layihəsidir. Yarmarkanın əsas mövzusu enerji resurslarının informativləşdirilməsi, ətraf-mühitin enerjieffektliyi və qorunması və mühüm qlobal problemlərin həlli üçün novator mühəndis və memarlıq həllərinin tapılmasıdır. Expo 2017-nin simvolu yarmarkadan sonra da saxlanılmalı və şəhərin simvollarından birinə çevrilməlidir. | |
129 | Çanşa Beynəlxalq Mədəniyyət və Sənət Mərkəzi | 2013 | , Çin | Gözlənilir. | Çanşa gölünün sahilində inşa edilən mədəniyyət mərkəzi layihəsidir. Binada 18.000 nəfərlik teatr, müasir incəsənət muzeyi və müxtəlif istifadə üççün nəzərdə tutulmuş kiçik zallar yerləşəcək. Kompleksə daxil olan bir-birinə birləşmiş yarpaqları xatırladan binalar da öz aralarında əlaqələnərək mərkəzi meydanı əmələ gətirir. | |
130 | Arzular şəhəri hoteli | 2013–2017 | , Çin | Gözlənilir. | Qırx mərtəbəli otel binası layihəsidir. Bir neçə struktur ekzoskeletinin ağ şəbəkə ilə birləşdirilməsi nəticəsində vahid "monumental element" kimi qəbul edilən binanın "sadə həcmi" bir-biri ilə əlaqəli iki qüllə kimi görünür. Qüllələr dam və podium hissələrdə birləşir, həmçinin iki qüllənin ortasındakı boşluqdan orqanik körpü keçir. | |
131 | "Bee'ah" qərargahı | 2014 | Şarja, BƏƏ | Gözlənilir. | Yaxın Şərqin məşhur ekologiya şirkətlərindən olan "Bee'ah"in sifarişi ilə dizayn edilmiş ofis binası layihəsidir. memarın səhrada formalaşan qum təpəciklərindən ilhamlanaraq işlədiyi bina 7,000 m2 sahəyə malikdir. Bina səhranın ürəyindən çıxan əyri formalara malik qabarıq tikilidir. | |
132 | Sleuk Rit İnstitutu | 2014 | Pnompen, Kamboca | Gözlənilir. | İnşaat materialı kimi əsasən taxtadan inşa edilmiş böyük institut və arxiv binası kompleksidir. Bina əsasən cənub-şərqi Asiyada soyqırımlarla əlaqəli geniş sənədlər arxivinin saxlanması və tədqiqi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Üç-beş mərtəbə arasında dəyişən beş qüllədən ibarət kompleksdə muzey, kitabxana, arxiv, soyqırım və insan haqqları üzrə aspirantura mərkəzi, elmi-tədqiqat mərkəzi, mediya mərkəzi, tədbir zalı və bir neçə kiçik zalın yerləşdirilməsi plaanlaşdırılıb. | |
133 | Regium dəniz sahili | 2007–2015 | Recco Kalabriya, İtaliya | Gözlənilir. | Recco Kalabriya ərazisinin Aralıq dənizi regionunun mərkəzinə çevrilməsini hədəfləyən mədəni mərkəz layihəsidir. Layihəyə əsasən kontinental İtaliyanı Siciliyadan ayıran ensiz dəniz sahili ərazidə həm dənizdən, həm də adadan görünən iki bina — Aralıq dənizi muzeyi və müxtəlif məqsədli istifadəyə yararlı tikili inşa edilməlidir. Muzey binasının forması dəniz ulduzlarının orqanik formasını xatırladır. | |
134 | 2015 | dağı, İtaliya | Tikilib. | Messner Dağ Muzeyləri şəbəkəsindən altıncı və sonuncu muzey binasının layihəsidir. Muzey dəniz səviyyəsindən 2275 m hündürlükdə Kronplatz dağının zirvəsində inşa edilmişdir. 2015-ci ildə açılışı olmuş muzeyin 1000 m2 ərazisində ənənəvi dağa dırmanma ilə bağlı eksponatlar sərgilənir. | ||
135 | Dominion ofis binası | 2012–15 | Moskva, Rusiya | Tikilib. | Müxtəlif məqsədli istifadə üçün nəzərdə tutulmuş yeddi mərtəbəli ofis binasıdır. Bina Moskva şəhərin Dubrovka metro stansiyası yaxınlığında inşa edilib. Binanın dizaynı qeyri-bərabər pilləkənlər formalaşdıran ağ pilitələr və qara şüşə divarlar əsasında qurulmuşdur. Binanın əyri eyvanları ona Hadidin Romada inşa edilmiş MAXXI muzeyi kimi monumental görünüş bəxş edir. | |
136 | Milan ofis qülləsi | 2004–2015 | Milan, İtaliya | Gözlənilir. | Milanın tarixi ticarət rayonunun mərkəzində inşa edilməsi planlaşdırılan üç qüllədən biridir. Şərti olaraq "qıvrılan qüllə" adlandırılan bina vertikal olaraq hərəkət edən dinamik quruluşa malikdir ki, bu da onun şəhər mühitinə uyğunlaşmasını və qəbulunu təmin edir. 43 mərtəbəli qüllənin aşağı mərtəbələri ticarət və əyləncə mərkəzi kimi nəzərdə tutulub və birbaşa metro xətti ilə əlaqələnəcək, 39 mərtəbəsi isə ofis binası kimi istifadə ediləcək. | |
137 | 2015–2022 | , Qətər | Gözlənilir. | 12.000 nəfər tutumu olacaq müxtəlif idman növləri üçün yararlı stadion layihəsidir. Stadionun Əl-Vakra İdman Klubu tərəfindən istifadə ediləcəyi planlaşdırılır. Bu stadionun həm də Qətərdə keçiriləcək XXII Futbol üzrə dünya çempionatınə qəbul edəcəyi gözlənilir. Stadionun ümumi quruluşu vaginanı xatırlatdığı əsas gətirilərək memar tənqid edilmişdir. | ||
138 | BBK Bank əsas binası | 2015 | Bilbao, İspaniya | Gözlənilir. | Şəhərin mərkəzində strateji əhəmiyyətli ərazidə inşa edilməsi planlaşdırılan və mühüm yerinə görə şəhərin əsas görməli yerlərindən birinə çevriləcəyi düşünülən ofis binası layihəsidir. Binanın cənub-qərb koordinantları onun gün ərzində maksimum təbii günəş işığı almasını təmin edəcək. Estetik baxımdan yüksək səviyyədə işıqlandırılan bina şüşə fasadında günəş şüalarını əks etdirərək parıldayacaq. | |
139 | Pekin aeroportunda sərnişin terminalı | 2015 | Pekin, Çin | Gözlənilir. | Pekin və digər şəhərlər arasında əlaqə üçün yeni mərkəz olacaq terminal layihəsidir. Layihəyə görə bina ildə 45 milyon sərnişinə xidmət göstərə biləcək. Terminal uçuşların cədvəlindən asılı olaraq dəyişən müxtəlif konfiqurasiyalarda çalışacaq. Bundan əlavə, bu terminal dəmir yolu ilə də bağlı olacaq — bura lokal və milli dəmir yolları çəkiləcək. | |
140 | Beko baş planı | 2015 | Belqrad, Serbiya | Gözlənilir. | "Beko" tekstil fabrikinin yerində inşa edilməsi təklif edilən nəhəng və müasir çoxfunksiyalı kompleks layihəsidir. Memar şəhər kənarından aralıda yerləşən bu ərazidə böyük dəyişikliklər etdərək, onu mədəniyyət mərkəzinə çevirməyi təklif edir. Kompleksdə yaşayış massivi, ticarət və ofis zonaları, möhtəşəm konfrans zalı, 5 ulduzlu otel, həmçinin şəhər əhalisi və qonaqlar üçün müxtəlif əyləncəli obyektlər nəzərdə tutulur. Layihədə şəxsi və ictimai, daxili və xarici məqamlar tədricən bir xətt boyu birləşərək bütöv və harmonik kompozisiya təşkil edir. | |
141 | Danjiang körpüsü | 2015 | Taypey, Tayvan | Gözlənilir. | 920 metr uzunluğa malik, tək qüllə üzərində dayanan asma körpü layihəsidir. Hazırda inşaatı davam etdirilən körpü tamamlandıqdan sonra dünyada ən uzun tək qülləli asma körpü olacaq. | |
142 | Dənizçilər buxtası | 2015 | , Avstraliya | Reallaşdırılmayıb. | Dənizçilər buxtası (ing. Mariner's Cove) adlandırılan ərazidə inşa edilməsi təklif edilən 44 mərtəbəli cüt qüllə layihəsidir. Monumental quruluşa malik qüllələr 370 metr hündürlüyə malik olmaqla müxtəlif məqsədli istifadə üçün nəzərdə tutulub. Belə ki, binalarda sənət qalereyası, muzey, ticarət/əyləncə mərkəzi və digər obyektlərin yerləşdirilməsi planlaşdırılıb. | |
143 | 2015 | Marsel, Fransa | Reallaşdırılmayıb. | Sənət muzeyi layihəsidir. Modern və eleqant bina incəliyinə baxmayaraq, müasir sivilizasiyanın ambisiyalarını əks etdirməli idi. Birliyi və fərqliliyi ifadə edən bina dəniz sahilində inşa olunmalı idi. | ||
144 | Yeni Milli Stadion | 2015 | Tokio, Yaponiya | Gözlənilir. | 2020 Yay Olimpiya Oyunları üçün nəzərdə tutulmuş stadion layihəsidir. Layihənin təqdim edilməsindən qısa müddət sonra memar ona dəyişikliklər etməyə məcbur olmuşdur. Buna səbəb Pritsker mükafatı laureatı olan memar Zaha Hadiddən tikinti zamanı yapon bağlarının landşaftını qorumağını tələb etməsidir. Memar hətta bu məqsədlə 13 min imzanı toplayan petisiya da hazırlayıb. Yaponiyanın idman nazirliyi isə stadionun tikintisi üçün ayrılan məbləği 1 milyard dollara qədər azaldıb. Nəticədə Zaha Hadid dizaynını dəyişməyə və burada vizual olaraq yüngül materiallardan istifadə etməyə razılıq verib. | |
145 | Zaqreb aeroportunun yeni sərnişin terminalı və baş planı | 2015 | Zaqreb, Xorvatiya | Reallaşdırılmayıb. | 75,000 m2 ərazini əhatə edən və illik 5–10 milyon sərnişin qəbul etməyə qadir terminal, ümumilikdə 500,000 m2 sahəni əhatə edən və müxtəlif məqsədli istifadə üçün nəzərdə tutulmuş başplan layihəsidir. Zaha Hadidin işlədiyi layihə ekloloji detalların nəzərə alınması və gələcəkdə inşaatın genişləndirilməsinin planlaşdırılması ilə seçilir. | |
146 | Sberbank texnoparkı | 2016–2019 | Moskva, Rusiya | Gözlənilir. | Skolkovo ərazisində inşa edilməsi planlaşdırılan texnopark layihəsidir. Yeni elm və texnika mərkəzi IT, biotibb, enerji, atom və kosmik innovasiya şirkətlərinin yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulub. 131,000 m sahəyə malik olan Sberbank Texnoparkı əyri şüşə fasadlı binaya malikdir. Layihədə memarın hələ 1976–1977-ci illərdə təhsil alarkən dərindən araşdırdığı Rus avanqardı ilə bağlı tədqiqatlarına istinad edilir. |
Mülki binalar
№ | Təsvir | Ad | İl | Yer | Vəziyyət | Qısa məlumat |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | iqamətgahı | 1979–80 | Dublin, Feniks Park | Reallaşdırılmayıb. | İrlandiya Baş Naziri üçün nəzərdə tutulmuş iqamətgah və dövlət idarəsi otaqları. Memar qeyd edir ki, "Layihəni işləyərkən əsas məqsəd ictimai həyatın yaratdığı stresdən uzaqlaşdıracaq bir mühitin formalaşdırılması idi." | |
2 | 59 İton Pleys | 1981–82 | London | Reallaşdırılmayıb. | Əsrlərlə tarixi olan şəhər evlərinin yenidənqurulması layihəsidir. Bu layihəsinə görə Hadid, Memarlıq Dizaynı nominasiyasında Britaniya Memarlığı Qızıl Medalına layiq görülmüşdür. | |
3 | Halkin Place | 1985 | London, BK | Reallaşdırılmayıb. | 1986-cı ilin yanvarında yayımlanmış bu layihədə Londonun Halkin Pleys ərazisi üçün nəzərdə tutulmuş penthausda Zaha Hadid yeni yaşayış stilinə baxışını əks etdirmişdir. | |
4 | Otel və yaşayış kompleksi | 1990 | Əbu-Dabi, BƏƏ | Reallaşdırılmayıb. | Bir çox ABŞ şəhərləri kimi tor formalı plana malik Əbu-Dabi şəhərinin mərkəzində otel-yaşayış binası kompleksidir. Kompleksə konfrans zalları, əyləncə məkanları, mağazalar və sağlamlıq klubunun da daxil olması nəzərdə tutulmuşdu. | |
5 | Haaqa villaları | 1991 | Haaqa, Niderland | Reallaşdırılmayıb. | Tək ailə üçün nəzərdə tutulmuş villa tipli yaşayış evi layihəsidir. Haaqqanın şəhər kənarı üçün nəzərdə tutulmuş layihədə iki fərqli dizayna malik səkkiz villanın inşası planlaşdırılmışdı. | |
6 | Spıttelau Vıaducts | 1994–2005 | Vyana, Avstriya | Tikilib. | Sahil ərazisinin canlandırılması planı çərçivəsində inşa edilmiş yaşayış kompleksi layihəsidir. Üç hissəli komplek keçmiş dəmir yolunun yerində ucaldılmışdır. Viyadük formalı kompleks ümumilikdə sahili yeni görünüşünü formalaşdırır. | |
7 | Kaliforniya malikanəsi | 2003 | San-Diyeqo, ABŞ | Gözlənilir. | Bir tərəfi dənizə, digər tərəfi isə şəxsi həyətə açılan, içinə qapalı plana malik monumental mülk layihəsidir. | |
8 | Kapital Hill Rezidens | 2006 | Moskva, Rusiya | Tikilib. | Moskva yaxınlığındakı Barvixa meşəsində inşa edilmiş şəxsi villa layihəsidir. Layihənin maketi 2008-ci ildə Venesiya Memarlıq Biennalisində Rusiya Pavilyonundan sərgilənmişdir. Layihədə iki hissəli qurğu kimi nəzərdə tutulmuş binanın birinci hissəsi yerin altında və səthində, ikinci hissəsi isə qüllə şəklində yuxarıda olmaqla müşəyə gözəl mənzərə təmin edir. | |
9 | Künsnaxt villa | 2006 | Sürix, İsveçrə | Gözlənilir. | Bir-birinə bitişik iki yaşayış evindən ibarət villa layihəsidir. Üç mərtəbəli bina işıqlılıq, dinamizm və aktivliyi əks etdirir. | |
10 | Nassim villaları | 2007 | Sinqapur, İspaniya | Gözlənilir. | Təpəli ərazidə axıcı terrasa malik iki villa layihəsidir. Üst mərtəbədə binalar bir-birindən kəskin fərqlənən plan sərhədlərinə malik olsa da, təməl mərtəbədə bu sərhədlər saxlanmamışdır. Bu həm daxili həm də xarici görünüşdə binanın axıvılığını təmin etməklə bərabər, iki binanın, o cümlədən bina sakinlərinin qarşılıqlı əlaqəsini təmin etməyə hesablanmışdır. | |
11 | D-Villa | 2008 | Törks və Kaykos adaları, BK | Gözlənilir. | Şəxsi villa layihəsidir. Otel və marina kimi istifadə edilə bilinəcək kompleks, eleqant mühit yaratmaq üçün memarlıq peyzajının təbiət peyzajı ilə birləşdirilməsi nəticəsində yaradılmışdır. | |
12 | Simbiotik villa | 2008 | Taypey, Tayvan | Gözlənilir. | İlk dəfə Venesiya Biennalisində təqdim edilmiş villa layihəsidir. İzləyicidə yüksək təəssürat yaratmaq üçün binanın hər bir hissəsi ən kiçik detallarına qədər diqqətlə işlənmişdir. Yüksək təbii işıqlandırmanı təmin etmək üçün binanın bütün divarlarında müxtəlif ölçü və formada çoxsaylı pəncərələr yerləşdirilmişdi. | |
13 | 2012 | Mayami, ABŞ | Gözlənilir. | Şəhər mərkəzində, Biskeyn bulvarında inşasına başlanılmış 215 metr hündürlüyə malik, 60 mərtəbəli yaşayış binası layihəsidir. Spa hovuzlarının mərkəzindən maye kimi yüksələn bina konkret ekzoskletə malik olmaqla, damında helikopter dayanacağı və su mərkəzinin yerləşdirilməsi nəzərdə tutulub. Bina üçün Mayamidə rekord hesab edilən 52 metr dərinlikdə təməlqazma işləri aparılmışdır. | ||
14 | 520 Qərb 28-ci küçə | 2013 | Nyu-York, ABŞ | Gözlənilir. | On bir mərtəbəli yaşayış binası layihəsidir. Üç penthaus da daxil olmaqla binada ümumilikdə 39 rezidensiyanın yerləşməsi nəzərdə tutulub. "Gothem Magazine" binanı iti uclar yerinə dairəvi künclüklər istifadə edilmiş tikili adlandırır. Bina Zaha Hadidin Nyu_Yorkda inşa edilmiş ilk layihəsidir. | |
15 | 2014 | Brisben, Avstraliya | Gözlənilir. | Üç göydələndən ibarət yaşayış kompleksidir. Əgər inşa edilsə Zaha Hadidin Avstraliyada reallaşdırılmış ilk layihəsi olacaq. Kompleksə iki 24, bir 27 mərtəbəli bina daxildir. Kompleksin Brisben mərkəzi ticarət rayonundan dörd km aralıda, Brisben çayının sahilində inşası təklif edilib. Layihə Brisben Şəhər Şurası tərəfindən təsdiqlənib və 2015-ci ildə inşasına başlanılıb. | ||
16 | 2004–2014 | Milan, İtaliya | Tikilib. | Əsas xüsusiyyəti əyri xətlər və formalar olan yaşayış binaları kompleksidir. Yeddi binadan ibarət kompleksə daxil olan binalar 5–13 mərtəbə arasında dəyişir. Binalar ilan hərəkətini xatırladan əyri eyvanlar və tikililərlə yumşaq və eleqant görünüş bəxş edən profil damlara malikdir. | ||
17 | D'Leedon Sinqapur | 2007–2010/14 | Sinqapur | Gözlənilir. | Yeddi gül formalı göydələndən ibarət yaşayış kompleksi layihəsidir. 150 metr hündürlüyə malik göydələnlər şəxsi villalar, xidmət mərkəzləri, üzgücülük hovuzu və tenis kortu, həmçinin labirintlə əhatə olunub. Kompleksə ümumilikdə 1715 mənzil daxildir ki, bunların da arasında kiçik mənzillərdən tutmuş dupleks həyət evləri və penthauslara da rast gəlmək mümkündür. | |
18 | Kasa Atlantika | 2015 | Rio-de-Janeyro, Braziliya | Gözlənilir. | Kopakabana çimərliyi yaxınlığında yerləşən 11 mərtəbəli yaşayış binası layihsidir. Çimərliyə istiqamətlənmiş bina iki bina arasındakı kiçik ərazidə inşa ediləcək. Binanın damında isə üzgüçülük hovuzunun yerləşdirilməsi planlaşdırılır. | |
19 | Esfera şəhər mərkəzi | 2015 | Monterrey, Meksika | Reallaşdırılmayıb. | Zaha Hadidin Meksika üçün nəzərdə tutulmuş ilk layihəsidir. Layihə dalğavari formaya malik yaşayış binaları və 30.000 m2 sahəyə malik ictimai parkı əhatə edir. Park yaxınlığında 12 eyni formaya malik, 9 mərtəbəli binanın inşası planlaşdırılır. |
İnteryer dizaynı
№ | Təsvir | Ad | İl | Yer | Vəziyyət | Qısa məlumat |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Monsoon | 1989–90 | Sapporo | Tikilib. | Yaponiyanın Saporro şəhərində rstoranın interyer dizaynıdır. Layihədə "buz qırıntılarını xatırladan" masalar və divanlar nəzərdə tutulmuşdur. | |
2 | "Notify" atelyesi | 2006 | Paris, Fransa | Gözlənilir. | Parisin dəb rayonunun mərkəzində özündə həm atelye həm də satış mərkəzini birləşdirən unikal layihədir. Atelyedə ziyarətçilərin günlük paltarların hazırlanmasında iştirak imkanı da nəzərdə tutulmuşdur. Atelyenin parlaq fasadı avanqard interyer və fasad arasında keçid formalaşdırır. | |
3 | "Neil Barrett" flaqman mağazası | 2008 | Tokio, Yaponiya | Tikilib. | "Neil Barrett" geyim brendi üçün dizayn edilmiş mağaza interyeri layihəsidir. Layihədə brendin geyimlərində istifadə etdiyi yanaşma və kəsimlərə üstünlük verilmiş, məkan otaqlara bölünmək əvəzinə dairəvi formada yaradılmışdır ki, bu da müştərilərin mağazanı bir bütpv kimi qavramalarına xidmət edir. | |
4 | Fudge saç salonu | 2012 | London, BK | Tikilib. | Klerkenvell ərazisində monoxrom qalereyada yerləşmiş saç salonu interyeri layihəsidir. İnteryerdə istifadə edilmiş modellər və mebellər də Zaha Hadid studiyası tərəfindən hazırlanmışdır. Yelpik formalı modelin davamı olaraq ağ döşəmədə əks etdirilmiş qara həndəsi fiqurların hər birində bir saç ustasının işləməsi üçün yer hazırlanmışdır. | |
5 | Neil Barrett mağazası | 2013 | Seul, Cənubi Koreya | Tikilib. | Mağaza içində mağaza (Shop in shop) nəzəriyyəsi brendin Seuldakı dörd və Honkonqdakı bir mağazasının dizaynı üçün işlənmişdir. Memar dağılan forma işləmiş və sonra onu hər biri ayrılıqda istifadə edilə bilinəcək 16 hissəyə bölmüşlər. İnteryerin süni landşaftı xatırladan əyri xətlərlə işlənmiş quruluşu brendin Tokioda 2008-ci ildə Zaha Hadidin dizaynı əsasında inşa edilmiş flaqman mağazasını xatırladır. | |
6 | Stuart Weitzman flaqman mağazası | 2013 | Milan, İtaliya | Tikilib. | Monoxrom mağaza interyeri layihəsidir. Dizayna əsasən əyri formalar modul sistemlərinə inteqrasiya edərək müştərilərin oturması üçün yerlər formalaşdırır. Bundan əvvəl Zaha Hadidin memarlıq studiyası bu brendin Honkonq, Roma və Nyu-Yorkdakı mağazalarının dizaynını işləmişdir. | |
7 | Altona Uşaq Hospitalı nəzdində Ronald MakDonald Evi | 2013–14 | Hamburq, Almaniya | Reallaşdırılmayıb. | Yaxınlıqdakı hospitalda müalicə uşaqların yaxınlarının yerləşdirilməsi üçün inşa edilməsi təklif edilən xeyriyyə evi layihəsidir. Beş apartamentin interyeri elə işlənmişdir ki, dənizə açılan mənzərə və təbii işıqlandırma, həmçinin taxta mebellər otaqların sahəsini olduğundan daha geniş göstərir. | |
8 | London Elm Muzeyinin Riyaziyyat qalereyası | 2014–2016 | London, BK | Gözlənilir. | Muzeyin direktoru Yan Bletçford qeyd edir ki, qalereyanın "dünyanın ən mühüm riyaziyyat qalereyası" olması planlaşdırılır. Son 400 ildə riyaziyyatçıların ideyalarının müasir cəmiyyətin formalaşmasına necə təsir etdiyini göstərmək üçün qayereyanın inşasına £7.5 milyon büdcə ayırılmışdır. |
Digər dizayn layihələri
Sərgi pavilyonları
№ | Təsvir | Ad | İl | Yer | Vəziyyət | Qısa məlumat |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Interzum 91 | 1990 | Qluzendorf, Almaniya | Hazırlanıb. | Ənənəvi Interzum sənaye sərgisində Almaniya taxta fabriklərindən birinin məhsullarının sərgilənməsi üçün hazırlanmış sərgi meydançası layihəsidir. Sərgi bir-birindən ayrı müxtəlif səviyyəli məkan kimi qurulmuşdur. | |
2 | Blueprint pavilyonu, Interbuild 95 | 1995 | Birminhem, İngiltərə | Müvəqqəti tikilib. | "Blueprint" jurnalı üçün Interbuild 95 sərgisində hazırlanmış pavilyon layihəsidir. Pavilyon özlüyündə fasiləsiz, axıcı məkanı ifadə edir. Kəskin kəsimli quruluşa malik pavilyon öz formaları ilə sərgi məkanına tam inteqrasiya etmişdi. | |
3 | Volu nahar pavilyonu | 2015 | Mayami, Florida, ABŞ | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin Patrik Şumaxerlə birgə dizayn etdiyi açıq balıqqulağını xatırladan nahar pavilyonudur. Cütlük pavilyonun hazırlanması zamanı hesablama konstruksiyası və lazer kəsimlərindən istifadə etmiş, əsas material kimi dəmir, alüminium və taxta tətbiq olunmuşdur. Pavilyon "Dizayn Mayami 2015" sərgisində tətbiq edilmişdir. |
İnstaltasiyalar
№ | Təsvir | Ad | İl | Yer | Vəziyyət | Qısa məlumat |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Tents and Curtains | 1985 | Milan, İtaliya | Hazırlanıb. | Milanın muzeyində sərgilənmiş bu işində Zaha Hadid pərdə və çadırları ilə müasir dövr interyer detalları arasındakı kontrastı göstərmişdir. | |
2 | Kyoto Installations | 1985 | Kyoto, Yaponiya | Hazırlanıb. | İnstalyasiya Zaha Hadidin 1994-cü ildə inşa edilmiş "Vitra yanğınsöndürmə stansiyası" layihəsi üçün yoxlama xüsusiyyəti daşımışdır. | |
3 | Folli 3 | 1990 | Osaka | Hazırlanıb. | Osaka Ekspo 90 çərçivəsində inşa edilmiş bir-birinə sıxılmış və qaynaq edilmiş kütlələrdən təşkil olunmaqla geniş görüntü yaratmaq və keçidi qırmaq məqsədilə inşa edilmişdir. Hadid heykəli "Vitra yanğınsöndürmə binası üçün eksperimental layihə" kimi təsvir edir. | |
4 | Böyük Utopiya | 1992 | Nyu-York, ABŞ | Hazırlanıb. | Solomon Quqqenhaym muzeyində təşkil olunmuş "Rusiya Suprematizmi və Konstruktivizmi" sərgisinin dizayn layihəsidir. Layihəyə əsasən sərgi üçün Maleviçin tektoniki və Tatlin qülləsi mövzularında iki instalyasiya yaradılması təklif edilirdi. Yuxarıdakı qalereyalara keçmək üçün izləyicilər onlara ilk dəfə təqdim edilən Maleviçin tektonikinin içindən keçməli idilər. | |
5 | Xəyal maşını: Dünya ixtirası | 1996 | Vyana, Avstriya | Hazırlanıb. | Faktlar və bədii ədəbiyyatın ideal şəkildə Platon formalarını əks etdirməməsini göstərən memarlıq interpretasiyasıdır. Sərgi sahəsinin divarları birmənalı olaraq bu prespktivin təbliğatçısı kimi çıxış edir. | |
6 | Paper Art | 1996 | , Almaniya | Hazırlanıb. | Sərgi dizaynı layihəsidir. Layihəyə əsasən sərgi ərazisi elə dizayn edilmişdi ki, statik ərazi təsiri bağışlayırdı. | |
7 | Masters Section | 1996 | Venesiya Biennalisi, Venesiya, İtaliya | Hazırlanıb. | Venesiya Biennalisi üçün hazırlanmış sərgi layihəsidir. Sərgi ellips formalı zal və kiçik eyvandan ibarət ərazidə keçirilmişdir. Sərginin hazırlanması üçün ağ kağız materialı istifadə edilmişdir. | |
8 | Salyeri Motsartın izi ilə | 2004–05 | Milan, İtaliya | Müvəqqəti tikilib. | Zaha Hadidin memar Patrik Şumaxer və kurator Herbert Laxmeyerlə birlikdə hazırladığı sərgi layihəsidir. Sərgidə iki böyük bəstəkar Salyeri və Motsartın həyatı və yaradıcılığı arasında paralellər təqdim edilib. | |
9 | Crest | 2014 | London, BK | Hazırlanıb. | "Meliã Hotels International"ın sifarişi ilə Zaha Hadid tərəfindən London Dizayn Festivalı çərçivəsində hazırlanmış və Viktoriya və Albert muzeyinin Con Madejski bağındakı kiçik hovuzda quraşdırılmış instalyasiyadır. Sökülə bilən heykəl şəklində dizayn edilmiş "Crest" sonradan sifarişçi şirkətin Dubayda inşa edilən Opus hotelində quraşdırılacaq. | |
10 | Aqua at Dover Street Market | 2012 | London, BK | Hazırlanıb. | Dover Street Marketin sifarişi ilə 2012 London Olimpiya oyunları zamanı vitrinin bəzədilməsi üçün hazırlanmış xüsusi instalyasiyadır. Əsər yalnız olimpiya oyunları müddətində sərgilənmişdir. Əsərin həm adı həm də forması memarın həmin ərəfədə Londonda istifadəyə verilmiş başqa bir əsəri olan London Su Oyunları Mərkəzindən qaynaqlanır. | |
11 | Aura | 2008 | Venesiya, İtaliya | Hazırlanıb. | Venesiya Memarlıq Biennalisi çərçivəsində Andrea Palladionun 500 illik yubileyini qeyd etmək üçün onun Venesiya yaxınlığındakı Foskari Villasında hazırlanmış instalyasiyadır. Əsərdə Palladio tərəfindən yaradılmış və Foskari villasında tətbiq edilmiş "harmonik ölçülər" dalğavari şəkildə musiqi intervallarına təmsilən təqdim edilib. | |
12 | Elastika | 2013 | Mayami, ABŞ | Hazırlanıb. | Mayamidə 1921-ci ildə inşa edilmiş tarixi Mur binasında quraşdırılmış instalyasiyadır. Mövcud bina iki əsas memarlıq xüsusiyyətinə malikdir: bina ətrafınca fırlanan dörd mərtəbə və dörd mərtəbə boyunca yüksələn sütunlar. Zaha Hadidin dizayn etdiyi elastik/plastik instalyasiya mərtəbələr və sütunlar arasındakı mərkəzi atrium üzərində quraşdırılmışdır. | |
13 | Dune Formations | 2007 | Venesiya, İtaliya | Hazırlanıb. | 2007 Venesiya Sənət Biennalisində təqdim edilmiş instalyasiyadır. İnstalyasiya Londondakı Devid Gil Qalereyalarının sifarişi ilə hazırlanmışdır. İnstalyasiya daxili landşaftı təmin edən qeyri-ənənəvi formalara malik mebellərdən təşkil edilmişdir. | |
14 | Citco | 2012 | Milan, İtaliya | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin Milanda quraşdırılmış və mərmərlə işlənmiş instalyasiyasıdır. Əsərdə təbiət gözəlliklərinin mütəşəkkilliyi nümayiş etdirilmişdir. | |
15 | Cirrus | 2008 | Sinsinatti, ABŞ | Hazırlanıb. | Sinsinattidəki Rozentall Müasir Sənət Mərkəzində nümayiş etdirilən instalyasiyadır. Pilləli sturktur olan əsər qalereyanın divarından döşəməyə doğru qıvrılaraq uzanır. | |
16 | Zanbaqlar instalyasiyası | 2007 | London, BK | Hazırlanıb. | Serpentin qalereyasının ənənəvi yay partisi münasibətiylə hazırlanmış instalyasiyadır. 5.5 metr hündürlüyündə olan nəhəng zanbaq fiqurları qalereyanın həyətində açıq ərazidə quraşdırılmışdır. Mərkəzi nöqtənin ətafında quraşdırılmış dörd zanbaq çətir funksiyasını yerinə yetirir. | |
17 | İdeal ev | 2007 | Köln, Almaniya | Hazırlanıb. | Kölndə keçirilmiş "imm cologne" interyer sərgisində təqdim edilmiş instalyasiyadır. İnstalyasiyada gələcəkdə insanların ideal yaşayış məkanının konsepsiyası təqdim edilir. | |
18 | Prima instalyasiyası | 2013 | Vayl-am-Rayn, Almaniya | Hazırlanıb. | Swarovski şirkətinin sifarişi ilə hazırlanmış və Vitra kampusunda quraşdırılmış instalyasiyadır. Əsər memarın tamamlanmı ilk əsəri olan Vitra yanğınsöndürmə məntəqəsinin 20 illiyinin qeyd edilməsi məqsədilə sifariş edilmişdir. İnstalyasiya müxtəlif konfiqurasiyalarda yığıla bilən və üzərində oturmaq mümkün olan beş komponentdən ibarətdir. | |
19 | Tokio qönçələri | 2006 | Tokio, Yaponiya | Hazırlanıb. | Tokio şəhərindəki Hara Müasir Sənət Muzeyində 2006-cı ildə quraşdırılmış instalyasiyadır. Memarın axan formalar yaratmaq istedadı sanki qravitasiyasız geniş ərazi formalaşdırır. Yaratdığı memarlıq nümunələrində olduğu kimi, bu əsərində də obyektlər sanki axaraq əyilir. | |
20 | Ümumi axıcılıq:Şəhər boşluqları | 2007 | Lissabon, Portuqaliya | Hazırlanıb. | 2007-ci ildə Lissabon Memarlıq Triennalisi zamanı təqdim edilmiş instalyasiyadır. 1502 sahəyə malik instalyasiyada memarın yaradıcılığı boyunca inkişaf etdirdiyi morfoloji dizayn dili təqdim edilir. | |
21 | Urban Nebula | 2007 | London, BK | Hazırlanıb. | 2007-ci ilin sentyabrında London Dizayn Festivalı çərçivəsində Cənub Sahil Mərkəzi ərazisində quraşdırılmış instalyasiyadır. Dalğalı divarı xatırladan instalyasiya beton bloklardan yaradılmaqla festival çərçivəsində təqdim edilmiş "Size + Matter" layihəsinin tərkibinə daxil olmuşdur. | |
22 | Arum | 2012 | Venesiya, İtaliya | Hazırlanıb. | 2012 Venesiya Biennalisi üçün hazırlanmış instalyasiyadır. İnstalyasiyanın hazırlanmasında Zaha Hadidlə yanaşı Patrik Şumaxer də iştirak etmişdir. İnstalyasiya metal lövhələrdən hazırlanmışdır. | |
23 | Wirl | 2010 | Honkonq | Hazırlanıb. | Honkonqun Şatin rayonundakı Şəhər Sənət Meydanı üçün hazırlanmış monumental heykəltəraşlıq nümunəsidir. Skamya kimi də istifadə olunması nəzərdə tutulmuş əsər hiper-akkliretorik intensivliyi əks etdirir. | |
24 | Z-Stream instalyasiyası | 2012 | Hazırlanıb. | İngiltərənin qraflığındakı bağında quraşdırılmış instalyasiyadır. Fiberqlass instalyasiya əsası 2004-cü ildə Molli Dent-Broklherst və Elliot MakDonald tərəfindən qoyulmuş illik bərpa şousu çərçivəsində 2012-ci ildə yaradılmışdır. |
Ev əşyaları dizaynı
№ | Təsvir | Ad | Vəziyyət | Qısa məlumat |
---|---|---|---|---|
1 | 24 Ketçkard Roud | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin suprematist geologiya istiqamətində ilk addımı olan bu əsər 59 İton Pleys layihəsi üçün kəşfiyyat xarakteri daşıyır. | |
2 | Akva masa | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin "Established & Sons" şirkəti üçün dizayn etdiyi masadır. Masa müasir dizaynın mebel sənayesinə güclü təsirini göstərməklə həm də axıcılığı əsas xüsusiyyət kimi vurğulamışdır. Masa sanki hərəkətdə imiş kimi görünən üzgəc formalı üç ayağın üzərində dayanır. | |
3 | Aria Trasparente çilçırağı | Hazırlanıb. | İtalyan dizayn firması "Slamp" üçün Zaha Hadid və Patrik umaxerin birgə dizayn etdiyi çılçıraqdır. Asma çılçıraq "Slamp"ın ticari üslubu və "Cristalflex"in materialının yaxşı ünsiyyətinin nümunəsi olmaqla Hadidin səhvsiz estetikasını nümayiş etdirir. Çilçırağın əsasını təşkil edən 50 şəffaf panel LED çıraqlarla işıqlandırma zamanı təkrarolunmaz görüntü alır. | |
4 | Art Borders divar kağızı | Hazırlanıb. | İsveç divar kağızı istehsalçısı "Marburg" üçün dizayn edilmiş dörd fərqli divar kağızı kolleksiyasıdır. "Art Borders" divar kağızları 9.00 m enə və 3.30 m hündürlüyə malik olmaqla rəqəmsal çap əsasında hazırlanmışdır. | |
5 | Avilion Triflow su kranı | Hazırlanıb. | Suyun axıcı hərəkətindən ilhamlanaraq hazırlanmış su kranıdır. Ənənəvi kranlarda olduğu kimi burdada da su yalnız onun ucundan çıxdıqda görünür. Zahanın dizaynı suyun məhz kran daxilində hərəkətini əks etdirir. | |
6 | Belu skamyası | Hazırlanıb. | Belu stol, stul və ya saxlanc kimi istifadə edilə bilinəcək multifunksional skamyadır. Belu yalnız əks etdirmə üçün obyekt olmayıb ərazinin sərhəddlərini müəyyən edən dinamik jest kimi də istifadə edilə bilinər. | |
7 | Büllur memarlıq kolleksiyası: Manifesto və Visio vazaları | Hazırlanıb. | "Lalique" üçün hazırlanmış büllur vaza dəstidir. Vazalar brendin ikonik World-renowned architect Manifesto & Visio vazaları əsasında işlənmiş və onların yeni versiyası kimi təqdim edilmişdir. | |
8 | Crevasse vazası | Hazırlanıb. | İtaliyanın Alessi brendi üçün dizayn edilmiş qoşa vaza dəstidir. Poladdan vahid kütlə şəklində hazırlanmış vazalar düzgün olmayan görünüşə malikdir. Lakin alternativ konfiqurasiyada onlar bir konstruksiyada birləşdirilə bilirlər. | |
9 | Calla buxarısı | Hazırlanıb. | Citco mərmər şirkəti üçün dizayn edilmiş mərmər buxarıdır. Daxili və xarici gərginliyi əks etdirən divar buxarısı (kamin) qara mərmərdən işlənmişdir. Əsər zanbağın şərəfinə "Calla" adlandırılmışdır, çünki forması həmin çiçəyin formasını xatırladır. | |
10 | Hauser & Uirt masası | Hazırlanıb. | Hauser & Uirt London Qalereyasından Böyük Britaniya heykəltəraşı Henri Murun kiçik ölçülü əsərlərinin nümayiş etdirilməsi üçün dizayn edilmiş masalardır. Mur və Hadidin işləri arasındakı paralellər onların abstraksiyanı tətbiq metodu, hərəkət və assimmetriyaya baxışından qaynaqlanır. | |
11 | Genesy çırağı | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin işıqlandırma sistemləri istehsal edən "Artemide" brendi üçün dizayn etdiyi çıraqdır. Çıraq 2009-cu ildə Milanda keçirilmiş " Salone Internazionale del Mobile" sərgisində təqdim olunmuşdur. | |
12 | Fritz Hansen Series 7™ stulu | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin altı memarla birgə Danimarka mebel brendi Fritz Hansen üçün işlədiyi yeniləmə layihəsidir. Layihənin məqsədi modernist Danimarka sənətkarı Arne Yakobsonun 7 stulunun yenidən dizayn edilməsi və yenilənməsi olmuşdur. Layihə sənətkarın 60 illik yubileyi ərəfəsində onun ikonik əsərini yenidən gündəmə gətirmişdir. | |
13 | Çiçək vazası | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin "Serralunga" brendi üçün dizayn etdiyi çiçək vazaları dəstidir. İki vazadan ibarət olan və "Çiçək" adlandırılan dəst qəliblənmiş PVC materialından hazırlanmışdır. Dəst 2007-ci ildə Milanda təqdim edilmişdir. | |
14 | Manta Ray Duo | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin "Sawaya & Moroni" şirkəti üçün dizayn etdiyi oturacaqdır. Əsər memarın 2012-ci il Venesiya Memarlıq Biennalisində sərgilənmiş işinin daha da təkmilləşdirilməsi nəticəsində ortaya çıxmışdır. Dizayner elastik bədən quruluşları ilə seçilən tropik qartallardan ilhamlanmışdır. | |
15 | Luna stolu | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin İtaliya mərmər əşyalar istehsalçısı "Citco" üçün dizayn etdiyi və ilk dəfə 2014-cü il Milan Dizayn Sərgisində təqdim edilmiş mərmər stoldur. "Luna" abstraksiya və dəqiqliyin bir əşyada təzahürüdür. Stol monolit karrara mərmərindən yonulmuşdur. | |
16 | Loa və Vesu vazaları | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin "Wiener Silber" gümüş manufakturası üçün dizayn etdiyi gümüş vazalardır. Vazalar Zaha Hadid yaradıcılığına məxsus olan hisslərin əyri xətlər vasitəsiylə ifadə edilməsi ənənəsini davam etdirir. Vazaların xətləri qıvrılaraq içəri qatlanır, işıq-kölgə oyunu isə bu effekti daha da gücləndirir, eyni zamanda, gümüşün isti parıltısı bu görüntüyə əlavə olunur. | |
17 | Liquid Glacial dəsti | Hazırlanıb. | Londonun Devid Gill qalereyasının sifarişi ilə hazırlanmış şüşə oturacaqlardır. Oturacaqlar buzdan yonulmuş əsər təəssüratı bağışlayır. Akril konstruksiyalı şəffaf mebellər 2012-ci ildə dizaynerin yaratdığı mebellərin analoqudur. | |
18 | Mesa stolu | Hazırlanıb. | "Vitra" şirkətinin sifarişi ilə hazırlanmış və ilk dəfə Mayamidə təqdim edilmiş masadır. Daha sonra əsər Bazel yaxınlığındakı Vayl-am-Raynda Vitra kampusunda sərgilənmişdir. | |
19 | Moon System divanı | Hazırlanıb. | "B&B Italia" şirkətinin sifarişi ilə dizayn edilmiş künc divanıdır. Hadidin memarlıq layihələrinin ümumi xətlərini xatırladan ivan hansısa materialdan kəsilmiş vahid material blokunu xatırladır. | |
20 | Səhləb stolu | Hazırlanıb. | Qeyri-yönümlü səthlərin riyazi prinsipindən istifadə əsasında yaradılmış atol dəstidir. Stollar xaricdən kəskin ifadə edilmiş kənarlara malik deyildir. Əyri səthlər daxilə və xaricə qıvrılaraq ayaqları və oturmaq üçün yerləri formalaşdırmaqla həm də eleqant görüntü formalaşdırır. | |
21 | Scoop divanı | Hazırlanıb. | Scoop divanının əyri həndəsi xətləri memarın yaradıcılıq üslubu üçün xarakterik olan axıcılıq effekti yaradır. Parlaq qızılı səthi işığı əks etdirir, eyni zamanda incə formaları izləyicinin ölçü hisslərini qarışdırır. | |
22 | Seamless mebel kolleksiyası | Hazırlanıb. | Nyu-Yorkda "Philips de Pury & Company" tərəfindən təşkil olunmuş satış sərgisi üçün "Established & Sons" şirkətinin sifarişi ilə yaradılmış mebel kolleksiyasıdır. Kolleksiya dizayn və memarlıq potensialının yeni manifesti kimi qəbil edilir. | |
23 | Serac skamyası | Hazırlanıb. | Məşhur küçə mebeli istehsalçısı "Lab23" şirkətinin sifarişi ilə dizayn edilmiş şəhər skamyasıdır. Zaha Hadid bu əsərini işləyərkən buzlaqların qırımlarında formalaşmış buz bloklarının formasından ilhamlanmışdır. Skamya qabırğa formalı maili ağ səthlərin sıralamasından formalaşır. | |
24 | ZH qapı cəftələri | Hazırlanıb. | Madriddə Zaha Hadidin layihəsi əsasında inşa edilmiş "Puerta Amerika" hotelinin interyeri üçün dizayn edilmiş qapı cəftələridir. "Valli & Valli" qapı cəftələri memarın özünəməxsus əyri xətlər və axıcılıq stilini əks etdirir. | |
25 | Tide | Hazırlanıb. | İtaliya mebel istehsalçısı "Magis" şirkəti üçün dizayn edilmiş divar asılqanlarıdır. Simmetrik və əyri kənarlara malik asılqanlar onların müxtəlif modulyasiyalarda quraşdırılmasına və istənilən formalı kompozisiyaların yaradılmasına imkan verir. | |
26 | Tela rəfi | Hazırlanıb. | İtaliya mərmər istehsalçısı olan "Citco" şirkəti üçün dizayn edilmiş rəflərdir. Tək blok qranitdən yonulmuş rəf ağır daşın mümkün qədər incə və yüngül görünməsi üçün saç hörgüsü kimi bir-birinə keçirilmiş elementlərdən işlənmişdir. | |
27 | Çay və kofe dəsti | Hazırlanıb. | İtaliyanın "Sawaya & Moroni" ev əşyaları istehsalçısının sifarişi ilə hazırlanmış, çay və kofe hazırlanması üçün nəzərdə tutulmuş dörd hissədən ibarət dəstdir. Çaydan, qəhvədan, süddan və şəkər qabından ibarət dəstin hissələri monumental formaları ilə bir-biri ilə birləşərək vahid təşkil edə bilir. | |
28 | Tau vazaları | Hazırlanıb. | İtaliya daş istehsalçısı "Citco" şirkəti üçün dizayn edilmiş güldanlardır. Vazalar dəstinə beş müxtəlif ölçü və formada olan qab daxildir. Vazalar dörd müxtəlif mərmər növündən hazırlanmışdır. | |
29 | Swarm çilçırağı | Hazırlanıb. | Böyük Britaniya ev əşyaları ustehsalçısı "Established & Sons" şirkəti üçün dizayn edilmiş çılçıraqdır. Əsər 2007–2009-cu illərdə Viktoriya və Albert Muzeyində sərgilənmişdir. Çılçıraq hər biri ayrıca asılqana malik 16.000 qara kristaldan hazırlanmışdır. Daxili işıqlandırması olmadığına görə bəzi tənqidçilər əsərin çılçıraq olmadığını bildirmişlər. | |
30 | Gümüş piyalə | Hazırlanıb. | İtaliyanın "Sawaya & Moroni" ev əşyaları istehsalçısı üçün dizayn edilmiş piyalədir. Eleqant fincan incə tarazlığa malikdir. Gümüş piyalə axıcı formaya malik olmaqla, sanki naməlum qüvvə tərəfindən daxildən genişləndirilmiş təsiri bağışlayır. | |
31 | Ves-el vazaları | Hazırlanıb. | ABŞ ev əşyaları istehsalçısı "Benchmark Furniture" şirkətinin sifarişi ilə hazırlanmış güldanlardır. Güldanlar ağ amerikan palıdından hazırlanmışdır. Vazalar Hadidin 2015-ci ildə "Vud mükafatı" laureatı olmuş Caret Nillə əməkdaşlığı nəticəsində meydana gəlmişdir. | |
32 | Dördbucaq masa | Hazırlanıb. | İtaliya daş istehsalçısı olan "Citco" şirkəti üçün dizayn edilmiş mərmər masadır. Masa beş müxtəlif ölçüdə və dörd fərqli mərmər növündən hazırlanmışdır. Masa mərkəzi boşluqdan aralanaraq ayaqlar formasında axan kütlə kimi dizayn edilmişdir. | |
33 | Vortexx çilçırağı | Hazırlanıb. | Ev əşyaları istehsalçısı "Sawaya & Moroni" şirkəti üçün dizayn edilmiş çılçıraqdır. Çilçırağın bulanıq səthini led işıq sırasından ibarət iki xətt kəsir və bu animasiyalı/proqramlaşdırılan işıq təəssüratı yaradır. 2 m hündürlüyə və 1.5 m enə malik çılçıraq əvvəldən bir xətt kimi başlayaraq qıvrılır və yenidən başlandığı nöqtəyə qayıdır, bununla da, sonsuz işıq lenti görüntüsü formalaşdırır. | |
34 | WMF mətbəx dəsti | Hazırlanıb. | Beş hissədən ibarət polad nahar dəstidir. Dəstə bir bıçaq, iki qaşıq və iki çəngəl daxildir. Dəstə daxil olan hər bir parça unikal asimmetrik ifadə xüsusiyyətinə malik olmaqla, monumental formalar və incə detallar vasitəsiylə bütövlük hissini də saxlamışdır. | |
35 | Z-Kürsü | Hazırlanıb. | Ev əşyaları istehsalçısı "Sawaya & Moroni" şirkətinin sifarişi ilə dizayn edilmiş oturacaqdır. Ziqzaq formalı Z-Kürsü cilalanmış paslanmayan poladdan limitli sayda — cəmi 24 ədəd isthsal edilmişdir. Kürsü 2011-ci ildə Milanda təqdim edilmişdir. | |
36 | Z-Island | Hazırlanıb. | "Ernestomeda" şirkətinin sifarişi ilə işlənmiş "gələcəyin mətbəxi" layihəsidir. Futuristik mətbəx layihəsində istifadə edilmiş ağ parlaq səthlər, sensor deymələr və qeyri-standart formalar onu kosmik gəmilərin interyerinə bənzər hala gətirmişdir. Qeyri-adi dizaynına baxmayaraq mətbəx mebeli həm də rahatlığı ilə seçilir. | |
37 | Z-Play | Hazırlanıb. | Yumşaq oturacaqlar dəstidir. Dəstin dizaynında Hadid Z-Scape mebel dəstinin yaradılması zamanı əldə etdiyi təcrübədən istifadə etmişdir. Daxili peyzajların yaradılması üçün dəstə daxil olan hissələri bir-birindən ayıraraq müxtəlif formada yerləşdirmək mümkündür. | |
38 | Z-Scape | Hazırlanıb. | Funksional və erqonomik yumşaq mebel dəstidir. Dinamik qaya formasına malik dəst yüksək yönlüyə və monumental görünüşə malikdir. | |
39 | Zaha Hadid çilçırağı | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin ilk inşa edilmiş layihəsi Vitra yanğınsöndürmə məntəqəsinin 20 illik yubileyi münasibətilə Svarovski şirkətinin sifarişi ilə dizayn edilmiş çılçıraqdır. Əsər brendə məxsus Kristal sarayında quraşdırılmışdır. | |
40 | Zephyr divanı | Hazırlanıb. | İtaliya ev əşyaları istehsalçısı "Cassina Contract" üçün dizayn edilmiş divandır. Hadid bu əsəri üzərində işləyərkən təbii qaya formalarından ilhamlanmışdır. Divanın əsas özəlliyi arxa və qabaq hissəsinin olmamasıdır. Belə ki, hər iki tərəfdə oturmaq üçün yerlər nəzərdə tutulub. | |
41 | Krater | Hazırlanıb. | Londondakı Devid Gil qalereyalarının sifarişi ilə Zaha Hadid tərəfindən dizayn edilmiş masadır. Masa memarın dizayn haqqında insan təsəvvürünü dəyişmək uğrunda apardığı 30 illik araşdırma və tədqiqatlarının yekunu kimi qəbul edilir. |
Dəb dizaynı
№ | Təsvir | Ad | Vəziyyət | Qısa məlumat |
---|---|---|---|---|
1 | Adidas Originals Superstar Supershell | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin musiqiçi Farel Vilyamsla birlikdə Adidas geyim brendi üçün dizayn etdiyi idman ayaqqabılarıdır. Hadidin dizaynının özəlliyi Superstar Pharrell Supershell ayaqqabılarının ön hissəsində yerləşdirilmiş xüsusi dizaynlı Shelltoe rezinləridir. | |
2 | Selesta boyunbağı və manjet dəsti | Hazırlanıb. | Svarovski üçün dizayn edilmiş zinət əşyaları dəstidir. Dəst axıcı hərəkət, dinamik formalar və Hadidə məxsus mürəkkəb quruluşu əks etdirir. Axıcı və əyri formalar boyunbağı və manjet arasında qırılmaz əlaqə yaradır. Monumental hissiyyatlılıq və güclü vurğulanmış steril gümüş dizayna həyat ritmi bəxş edir. | |
3 | Glace kolleksiyası | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin Svarovski üçün dizayn etdiyi zinət əşyaları kolleksiyasıdır. Kolleksiyaya daxil olan beş zinət əşyasını işləyərkən sənətkar ekzotik quşlar və rəngarəng çiçəklərdən ilhamlanaraq onları əyri formalar və Svarovski kristalları ilə birləşdirmişdir. Zinət əşyaları ilk dəfə Zaha Hadidin 2010-cu ildə Bəhreyndə baş tutmuş "Axıcılıq və Dizayn" adlı sərgisində nümayiş etdirilmişdir. | |
4 | Melissa ayaqqabıları | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin Braziliya geyim brendi "Melissa" üçün dizayn etdiyi qadın ayaqqabılarıdır. Qəliblərlə hazırlanmış plastik ayaqqabılar 2008-ci ildə satışa çıxarılmışdır. Dizayner insan bədəninin təbii əyri konturlarından ilhamlanmışdır. | |
5 | Lacoste ayaqqabıları | Hazırlanıb. | Lacoste geyim brendi üçün dizayn edilmiş kişi və qadın ayaqqabılarıdır. Ayaqqabılar limitli satışa çıxarılmışdır. Ayaqqabılardan çıxan dəri kəmər topuqdan yuxarı dolanaraq ayaqqabının ayaqda stabil dayanmasını təmin edir. Yanlardan ayaqqabının dərisi sütun ətrafına dolanmış şəbəkəni xatırladan naxışla bəzədilmişdir. | |
6 | Icone çantası | Hazırlanıb. | Fransa geyim brendi Louis Vuitton üçün dizayn edilmiş qadın çantasıdır. 2006-cı ildə brend doqquz ikonik çanta məhsulunu zamanın ən məşhur doqquz memarına verərək yenidən dizayn edərək sənət obyektinə çevirməyi xahiş edir. Zaha Hadidə isə brendin məşhur "Bucket" çantası üzərində işləmək nəsib olur. | |
7 | Nova ayaqqabısı | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin "United Nude" ayaqqabı brendi üçün dizayn etdiyi xromla üzlənmiş ayaqqabıdır. Nova hazırlanmasında fırlanma-tökmə üsulundan istifadə edilmiş ilk ayaqqabıdır. İstehsal zamanı həmçinin enjeksya və vakkum tökməsindən də istifadə edilmişdir. Ayaqqabı Hadidin Pekində inşa edilmiş !alaksi Soho binası layihəsində olduğu kimi, üst-üstə yığılmış pilləli strukturu xatırladır. | |
8 | Skein zinət əşyaları kolleksiyası | Hazırlanıb. | Zaha Hadidin İsveçrə zinət əşyaları istehsalçısı "Caspita" üçün dizayn etdiyi kapsula kolleksiyasıdır. Kolleksiyanı yaradarkən memar təbiətdəki mürəkkəb hüceyrə strukturlarından ilhalanmışdır. Kolleksiyaya daxil olan əşyalar ağ, qara, sarı və çəhrayı qızıldan briyantlar daş qaşlarla və daşqaşlarsız versiyalarda təqdim edilib. | |
9 | Silene qolbağı | Hazırlanıb. | Mouzannar zərgərlik evi üçün dizayn edilmiş qolbaqlardır. Qolbaq ağ qızıldan hazırlanıb və tökülmə naxışla örtülüb. Bu naxış həm ulduzu, həm də səhrada qurumuş su mənbəyinin rəsmini xatırladır. Zinət əşyası "Seline" adını alıb. | |
10 | Peekaboo əl çantası | Hazırlanıb. | Məşhur dəb evi xeyriyyə kolleksiyası üçün dizayn edilmiş qadın əl çantasıdır. Çanta qara dəridən hazırlanmışdır. Dəri lövhələr çantanın təməlindən irəliləyərək ağız hissəyə doğru yüksəlir və iç tərəfdən bayıra irəlilədikcə dəri lövhələrinin uzunluğu da azalır. |
Başqa işləri
İstinadlar
- . notablebiographies.com. 2018-03-12 tarixində . İstifadə tarixi: 18 jule 2016.
- . BBC News. 2017-08-17 tarixində . İstifadə tarixi: 12 jule 2016.
- . Design Museum. 2014-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 12 jule 2016.
- Kimmelman, Michael. . The New York Times. 31 March 2016. ISSN . 2022-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-07-12.
- Kamin, Blair. "Visionary architect 1st woman to win Pritzker". Chicago Tribune. 2. 1 April 2016. səh. 7.
- The Complete Buildings and Projects, 16.
- ↑ The Complete Buildings and Projects, 17.
- ↑ The Complete Buildings and Projects, 19.
- archINFORM database saytında .
- The Complete Buildings and Projects, 20.
- Rattenbury, Kester. . Routledge. 2002. ISBN 0-415-23180-9.
- CBS Team. . CBS Forum. ISBN 81-901948-1-X.
- The Complete Buildings and Projects, 25.
- The Complete Buildings and Projects, 28.
- The Complete Buildings and Projects, 32.
- . səh. 35
- archINFORM database saytında .
- ↑ The Complete Buildings and Projects, 34.
- Dokumentation. . 2017-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 5 aprel 2016.
- archINFORM database saytında .
- The Complete Buildings and Projects, 42.
- archINFORM database saytında .
- The Complete Buildings and Projects, 43.
- The Complete Buildings and Projects, 44.
- archINFORM database saytında .
- , İstifadə tarixi: 05.04.2016
- The Complete Buildings and Projects, 47.
- archINFORM database saytında .
- The Complete Buildings and Projects, 49.
- The Complete Buildings and Projects, 50.
- archINFORM database saytında .
- The Complete Buildings and Projects, 51.
- archINFORM database saytında .
- The Complete Buildings and Projects, 52–53.
- . səh. 63
- . səh. 70
- . səh. 74
- . zaha-hadid.com. 2022-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 18 aprel 2016.
- . səh. 86
- . səh. 88
- . səh. 89
- . səh. 93
- . səh. 97
- archINFORM database saytında .
- . səh. 104
- . səh. 106
- . səh. 107
- . səh. 110
- . səh. 118
- . London: independent.co.uk. 2003-01-09. İstifadə tarixi: 6 aprel 2016. [ölü keçid]
- . Media Wales Ltd. 2012-02-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2016.
- . səh. 126
- ↑ . səh. 137
- ↑ . səh. 145
- . zaha-hadid.com. 2022-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 22 aprel 2016.
- . səh. 165
- . zaha-hadid.com. 2021-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 22 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2021-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 22 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2021-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 22 aprel 2016.
- 2022-07-06 at the Wayback Machine, dezeen magazine, 20 August 2015, İstifadə tarixi: 6 aprel 2016
- archINFORM database saytında .
- , İstifadə tarixi: 6 aprel 2016
- 2017-05-09 at the Wayback Machine, İstifadə tarixi:6 aprel 2016
- 2015-02-27 at the Wayback Machine, İstifadə tarixi:6 aprel 2016
- . zaha-hadid.com. 2021-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 25 aprel 2016.
- Muschamp, Herbert. . Nytimes.com. New York Times. 8 June 2003. 17 February 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 6 aprel 2016.
- 2016-04-04 at the Wayback Machine, arcspace.com, September 05, 2005, İstifadə tarixi: 6 aprel 2016
- . zaha-hadid.com. 2022-05-10 tarixində . İstifadə tarixi: 25 aprel 2016.
- Architectural Record | Project Portfolio | 2020-10-09 at the Wayback Machine, Architecture Design for Architects, İstifadə tarixi:06 aprel 2016
- . RIBA. 2009-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2016.
- 2016-11-12 at the Wayback Machine, dezeen magazine, 5 March 2007, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- 2022-01-20 at the Wayback Machine, designboom.com, 11 iyun 2014, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- 2016-03-14 at the Wayback Machine, arcspace.com, June 04, 2007, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- [ölü keçid] Building Design online, 27 October 2006, İstifadə tarixi:7 aprel 2016
- . archdaily. 14 May 2009. 11 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 7 aprel 2016.
- Sebastian Cordana, 2022-07-05 at the Wayback Machine, archdaily.com, 14 May, 2009, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- . zaha-hadid.com. 2022-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 25 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2021-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 26 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2022-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2016.
- . zaha-hadid.com. 2022-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 26 aprel 2016.
- . Nicosia Municipality. 21 April 2005. 30 March 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 aprel 2016.
- Levtchitch, Savvas. . . May 25, 2007. May 21, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 aprel 2016.
- Anna Vinston, 2017-03-26 at the Wayback Machine, bdonline.co.uk, 4 December 2008, İstifadə tarixi:7 aprel 2016
- 2017-08-10 at the Wayback Machine, arcspace.com, January 14, 2008, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- . dezeen magazine. 2021-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
- . e-architect.co.uk. 2020-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
- . Bloomberg News. 2010-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 7 aprel 2016.
- . dezeen magazine. 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
- , expozaragoza2008.es, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- . arch2o.com. 2020-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
- . thenewsgallery.com. 2022-01-26 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2016.
- . designboom.com. 2022-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2016.
- 2022-10-04 at the Wayback Machine, dezeen magazine, 7 July 2009, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- . arch2o.com. 2021-03-16 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2016.
- Chessa, Milena. . Le Moniteur (French). 2008-06-11. 2014-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 7 aprel 2016.
- . İstifadə tarixi: 7 aprel 2016. [ölü keçid]
- 1 iyul 2013 at the Wayback Machine, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- Riccardo Bianchini. . Inexhibit. 2021-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 7 aprel 2016.
- . 2011-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-07.
- 2011-10-26 at the Wayback Machine, OMA.eu
- 2016-03-04 at the Wayback Machine, Episode II, CCTV. Com
- 2016-10-31 at the Wayback Machine, March 3, 2011, Sanjay Ganga
- 2013-05-04 at the Wayback Machine, guardian.co.uk, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- 2022-06-27 at the Wayback Machine, dezeen magazine, 18 October 2010, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- 2022-07-25 at the Wayback Machine, The Telegraph, 02 Oct 2011, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- . evolo.us. 2018-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2016.
- . openbuildings.com. 2017-06-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 aprel 2016.
- . dezeen magazine. 25 June 2007. 5 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 29 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2022-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 29 aprel 2016.
- . worldofarchi.com. November 29, 2012. September 16, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 29 aprel 2016.
- . evolo.us. APRIL - 1 - 2013. 2018-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 29 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2022-07-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2 aprel 2016.
- . e-architect.co.uk. 25 Jun 2009. 22 September 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 aprel 2016.
- . dezeen magazine. 15 November 2010. 24 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 2 aprel 2016.
- . e-architect.co.uk. 17 may 2014. 19 September 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 29 July 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2 may 2016.
- . archdaily.com. 24 August, 2009. 9 October 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 2 may 2016.
- . Rogier van der Heide. February 26, 2011. April 16, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 aprel 2016.
- Minner, Kelly. . archdaily.com. 22 November, 2010. 28 September 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 3 may 2016.
- . arch2o.com. 1 December 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 3 may 2016.
- Furuto, Alison. . archdaily.com. 27 February, 2013. 20 June 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 3 may 2016.
- Basulato, David. . archdaily.com. 18 February, 2009. 9 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 4 may 2016.
- . dezeen magazine. 21 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 4 may 2016.
- . dezeen magazine. 1 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 4 may 2016.
- 2022-04-05 at the Wayback Machine, dezeen magazine, 10 June 2011, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- . zaha-hadid.com. 7 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 may 2016.
- . dezeen magazine. 21 July 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 may 2016.
- ↑ 2018-10-13 at the Wayback Machine // Mərkəzin rəsmi saytı.
- 2021-10-23 at the Wayback Machine, dezeen magazine, 2 August 2012, İstifadə tarixi: 7 aprel 2016
- . dezeen magazine. 29 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 6 may 2016.
- "Afragola station delayed" (156). Today's Railways Europe. December 2008: 52.
- (Italian). Ferrovie dello Stato. 2008-12-12 tarixində . İstifadə tarixi: 8 aprel 2016.
- 2015-12-24 at the Wayback Machine, openbuildings.com, İstifadə tarixi:8 aprel 2016
- . worldarchitecturenews.com. 16 Jan 2008. 26 December 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 10 may 2016.
- . archdaily.com. 29 October, 2012. 10 October 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 10 may 2016.
- . Zaha Hadid Architects. 2017-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 8 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 11 May 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 10 may 2016.
- . dezeen magazine. 16 May 2013. 20 September 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 may 2016.
- [ölü keçid], World Design Capital Seoul 2010
- John O' Ceallaigh. . The Telegraph. 8 Jan 2013. 21 June 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 April 2016.
- . RT News. 5 January 2013.
- William Wang. . CRI. December 5, 2011. March 3, 2016 tarixində . İstifadə tarixi: April 8, 2016.
- . designboom.com. 14 January 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 11 may 2016.
- . zaha-hadid.com. 17 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 13 may 2016.
- . evolo.us. 17 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 13 may 2016.
- . archdaily.com. 29 October, 2013. 4 March 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 13 may 2016.
- . dezeen magazine. 27 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 13 may 2016.
- . sleepermagazine.com. October 7, 2013. 29 October 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 may 2016.
- . dezeen magazine. 11 March 2010. 20 September 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 16 may 2016.
- . arch2o.com. 11 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 16 may 2016.
- . dezeen magazine. 7 October 2013. 5 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 may 2016.
- 2022-01-25 at the Wayback Machine, dezeen magazine, 28 may 2015, İstifadə tarixi:8 aprel 2016
- . evolo.us. 7 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 may 2016.
- . dezeen magazine. 11 March 2013. 25 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 may 2016.
- . archdaily.com. 12 April, 2014. 19 June 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 17 may 2016.
- . dezeen magazine. 23 March 2015. 26 September 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 17 may 2016.
- . dezeen magazine. 9 October 2014. 19 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 18 may 2016.
- . contemporist.com. February 17, 2009. 19 September 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 18 may 2016.
- Federica Lusiardi. . . 2021-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 9 aprel 2016.
- . arch2o.com. 12 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 19 may 2016.
- . evolo.us. 30 April 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 19 may 2016.
- 2022-01-10 at the Wayback Machine, Metro.co.uk.
- . alarabiya.net. 20 November 2013. 26 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2016.
- . arch2o.com. 25 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 19 may 2016.
- Qəhrəmanova, Nigar. . buro247.az. 6 fev, 2015. 21 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2016.
- Abbasova, Günay. . buro247.az. 19 sen, 2014. 21 September 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2016.
- Sian Johnson. . Architecture Media Pty Ltd. 18 Aug 2015. 5 March 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- . designboom.com. jun 16, 2015. 10 May 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- . zaha-hadid.com. 21 May 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- Qəhrəmanova, Nigar. . buro247.az. 9 iyl, 2014. İstifadə tarixi: 20 may 2016. [ölü keçid]
- . arch2o.com. 28 August 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- 2
- . dezeen magazine. 26 April 2016. 18 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- The Complete Buildings and Projects, 18.
- . November 4, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 aprel 2016. ()
- 2016-09-15 at the Wayback Machine, architectural-review.com, 6 MARCH, 2014, İstinad tarixi:15 aprel 2016
- . səh. 76
- . səh. 80
- . səh. 99
- . zaha-hadid.com. 2016-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2016.
- . dezeen magazine. 2016-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 26 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2016-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2017-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 26 aprel 2016.
- . arch2o.com. 2017-01-07 tarixində . İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
- . zaha-hadid.com. 2011-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 aprel 2016.
- . tuvie.com. 30 May 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 4 may 2016.
- . dezeen magazine. 6 August 2013. 16 January 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 6 may 2016.
- . . April 3, 2015. 19 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 may 2016.
- . Realty Today. 2016-09-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10.
- . Realty Today. 2016-09-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10.
- . New York Times. 2022-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10. ()
- . New York Post. 2017-05-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10.
- . New York Times. 2022-06-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10. ()
- . Dezeen. 2017-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10. ()
- . Gotham Magazine. 2016-09-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-10.
- . Robb Report. 2016-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10.
- Editorial Desk AAU. . Architecture Media Pty Ltd. 11 Jun 2015. 17 June 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 8 aprel 2016.
- . designboom.com. feb 10, 2013. 11 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 18 may 2016.
- . indesignlive.sg. 09 DEC 2014. 18 June 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 18 may 2016.
- . dezeen magazine. 19 December 2014. 9 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- Stott, Rory. . archdaily.com. 19 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- archINFORM database saytında .
- . ScottishArchitecture.com. 2008-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 5 aprel 2016.
- The Complete Buildings and Projects, 56.
- . openbuildings.com. 2017-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2016.
- . yatzer.com. 2016-09-11 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2016.
- . dezeen magazine. 26 September 2012. 9 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 6 may 2016.
- . dezeen magazine. 12 March 2013. 9 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 11 may 2016.
- . dezeen magazine. 18 September 2013. 26 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 16 may 2016.
- . dezeen magazine. 29 January 2014. 9 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 16 may 2016.
- Rosenfield, Karissa. . archdaily.com. 10 September, 2014. 5 May 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 18 may 2016.
- . səh. 77
- . zaha-hadid.com. 2022-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 19 aprel 2016.
- . Dezeen magazine. 2 December 2015. 21 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2016.
- ↑ . səh. 31
- archINFORM database saytında .
- The Complete Buildings and Projects, 60.
- . səh. 84
- . səh. 132
- ↑ . səh. 135
- . zaha-hadid.com. 2017-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 25 aprel.
- . londondesignfestival.com. 13 September 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 16 may 2016.
- . arch2o.com. 30 June 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 23 may 2016.
- . dezeen magazine. 10 August 2008. 27 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 24 may 2016.
- . miamidesigndistrict.net. 6 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 25 may 2016.
- . dezeen magazine. 8 June 2007. 9 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 25 may 2016.
- . zaha-hadid.com. 2017-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyun 2016.
- . zaha-hadid.com. 2017-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyun 2016.
- . serpentinegalleries.org. 2017-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2016.
- . dezeen magazine. 2016-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyun 2016.
- . dezeen magazine. 2017-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 23 iyun 2016.
- . tokyoartbeat.com. 2006-04-03. 2016-09-11 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . zaha-hadid.com. 2017-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyul 2016.
- . Dezeen magazine. 2016-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyul 2016.
- . bdonline.co.uk. 16 August 2012. 11 September 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyul 2016.
- . evolo.us. 8 december 2010. 4 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2016.
- . compositesandarchitecture.com. May 25, 2012. September 20, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2016.
- . səh. 32
- . establishedandsons.com. 6 June 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 may 2016.
- . hypebeast.com. 4 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 24 may 2016.
- . designboom.com. 23 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 may 2016.
- . archello.com. 12 May 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 24 may 2016.
- . dezeen magazine. 9 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 24 may 2016.
- . gearys.com. 30 January 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 25 may 2016.
- . e-architect.co.uk. 12 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 25 may 2016.
- . designboom.com. 2021-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2 iyun 2016.
- . zaha-hadid.com. 2021-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 7 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 27 April 2009. 2 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 2 August 2015. 28 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 2 April 2007. 5 September 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 7 iyun 2016.
- . 2017-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2016.
- . designboom.com. apr 16, 2014. 2021-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2016.
- . architonic.com. 2020-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 8 June 2015. 16 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2016.
- . dezeen magazine. 6 June 2007. 9 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 22 iyun 2016.
- . bebitalia.com. 2016-07-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2016.
- . archello.com. 2014-07-26 tarixində . İstifadə tarixi: 22 iyun 2016.
- . zaha-hadid-design.com. 2017-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyun 2016.
- . dezeen magazine. 2022-01-24 tarixində . İstifadə tarixi: 23 iyun 2016.
- . arch2o.com. 2021-01-19 tarixində . İstifadə tarixi: 23 iyun 2016.
- . zaha-hadid-design.com. 2016-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyun 2016.
- . designboom.com. 2021-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . dezeen magazine. 2021-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . zaha-hadid.com. 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 21 April 2015. 18 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 30 iyun 2016.
- ↑ . vam.ac.uk. İstifadə tarixi: 30 iyun 2016.
- . zaha-hadid-design.com. İstifadə tarixi: 30 iyun 2016. [ölü keçid]
- . zaha-hadid-design. İstifadə tarixi: 30 iyun 2016. [ölü keçid]
- . zaha-hadid.com. 2021-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyul 2016.
- . zaha-hadid-design.com. 2017-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyul 2016.
- . arch2o.com. 2016-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2016.
- . zaha-hadid-design.com. 2016-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyul 2016.
- . Dezeen magazine. 18 April 2011. 28 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2016.
- . lecucine.ru. 2018-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2016.
- . zaha-hadid-design.com. 2017-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2016.
- . zaha-hadid-design.com. 2017-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2016.
- . swarovskigroup.com. 2020-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 11 iyul 2016.
- . Dezeen magazine. 18 April 2013. 20 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 12 iyul 2016.
- . dezeen magazine. 7 June 2007. 1 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 25 may 2016.
- . dezeen magazine. 23 July 2015. 25 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 23 may 2016.
- . e-architect.co.uk. 2020-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyun 2016.
- . arthitectural.com. 2015-06-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyun 2016.
- . designboom.com. 2021-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 7 iyun 2016.
- . dezeen magazine. 19 February 2010. 20 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 24 October 2008. 18 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 20 May 2009. 5 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2016.
- . vogue.ru. 4 АПРЕЛЯ 2016. 2021-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 20 iyun 2016.
- . archdaily.com. 5 July, 2013. 2022-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 22 iyun 2016.
- . thejewelleryeditor.com. 2016-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 30 iyun 2016.
- . buro247.az. İstifadə tarixi: 30 iyun 2016. [ölü keçid]
- . dezeen magazine. 8 May 2014. 3 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 11 iyul 2016.
- . pastexhibitions.guggenheim.org. Solomon Quqqenhaym muzeyi. 12 May 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 23 may 2016.
- . designboom.com. nov 13, 2013. 2022-04-30 tarixində . İstifadə tarixi: 23 may 2016.
- . zaha-hadid. 2021-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2 iyun 2016.
- . dezeen magazine. 14 October 2013. 26 March 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2 iyun 2016.
- . yatzer.com. 22 JANUARY 2009. 15 August 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 2 iyun 2016.
- . evolo.us. JUNE - 28 - 2012. 2017-06-07 tarixində . İstifadə tarixi: 8 iyun 2016.
- . nytimes.com. JULY 22, 2007. İstifadə tarixi: 22 iyun 2016.
- . zaha-hadid.com. 2021-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- . Dezeen magazine. 15 October 2013. 28 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyul 2016.
- . Dezeen magazine. 16 July 2012. 4 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2016.
- . dezeen magazine. 30 July 2007. 30 November 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2016.
- . arch2o.com. 2020-12-05 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyul 2016.
Ədəbiyyat
- Philip Jodidio — Zaha Hadid: Complete Works, 1979–2009, TASCHEN America Llc, 2009, 500 səh.
- Zaha Hadid, Aaron Betsky — Zaha Hadid: The Complete Buildings and Projects, Rizzoli, 1998, 176 səh.
- Aaron Betsky — The Complete Zaha Hadid, Thames & Hudson, 2016, 288 səh.