Şah Abbas məscidi (gürc. შაჰ-აბასის მეჩეთი; daha əvvəl Şah İsmayıl məscidi (gürc. შაჰ-ისმაილის მეჩეთი); digər mənbələrdə Göy məscid (gürc. ცისფერ მეჩეთი), Şiə məscidi (rus. Шиитская мечеть), Tatar məscidi (rus. Татарская мечеть) — 1522–1952-ci illərdə Tbilisi şəhərinin tarixi mərkəzində fəaliyyət göstərmiş məscid.
Şah Abbas məscidi | |
---|---|
თბილისის შიიტური მეჩეთი | |
41°41′25″ şm. e. 44°48′34″ ş. u. | |
Ölkə | |
Yerləşir | Tbilisi |
Tikilmə tarixi | 1522 |
Üslubu | islam memarlığı, Səfəvi memarlığı[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1522-ci ildə Şah İsmayılın qoşunlarının hücumu zamanı dağıdılmış kiçik kilsənin yerində bilavasitə körpünün yanında şiə məscidi tikilmişdir. Sonralar Şah Abbasın hücumu zamanı (1606-cı il) məscid genişləndirilmiş, minarələr ucaldılmışdır. Məscid şah Abbasın adını daşıyırdı.
Böyük Vətən müharibəsindən sonra yeni körpünün tikilişi ilə əlaqədar məscid uçurulmuşdur.
Xüsusiyyətləri
Minarə və günbəz mavi kaşanla bəzədilmiş bəzəkli kərpiclə hörüldüyündən Göy məscid də adlanırdı.
Şah Abbas məscidinin günbəz və minarəsinin mavi kaşanları Gürcüstan Dövlət İncəsənət Muzeyində saxlanılır. Eləcə də, onun minbəri qorunub saxlanılmışdır ki, hazırda Botanika küçəsində yerləşən Sünni məscidinin minarəsində durur. Şah Abbas məscidindən qalan bu minbər Tbilisinin yeganə məscidi üçün yeganə dəyərdir.
Qalereya
-
Tiflis (rəssam: Nikanor Çernetsov)
-
Tiflisin görünüşü (rəssam: Paul von Franken)
-
Tiflis (rəssam: Luigi Premazzi)
-
Məscid (rəssam: Rixard Zommer)
-
Avlabar körpüsü və məscid (rəssam: Ernst Platz)
-
Meydan (rəssam: Amayak Hakobyan)
-
Meydan (rəssam: Covanni (İvan) Vepxvadze)
-
Tiflisin ümumi görünüşündən bir parça (fotoqraf: Sergey Prokudin-Qorski)
Mənbə
İstinadlar
- (rus). Тифлис: Типография канцелярии главнонач. гражд. частью на Кавказе. 1890. 41.
- ქალებაშვილი, მარიამ. [Metexi körpüsünün yanında solğun Göy məscid]. Tbilisi Times (gürcü). 2020. 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-21.
- რუხაძე, უშანგი. [Tbilisidə hansı məscid "Göy məscid" adlanırdı?]. old.tbiliselebi.ge (gürcü). 2013-10-28. 2024-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-21.
- Məmmədoğlu, Mirzə. . "Ziya" İnformasiya Mərkəzi. 2016-06-07. 2020-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-24.
- Məmmədoğlu, Mirzə. (PDF). Bakı: AYB Gürcüstan Bölməsi. 2009. Archived from the original on 2024-06-23. İstifadə tarixi: 2024-06-23.
Ədəbiyyat
- ნათია დემურიშვილი. მუსლიმური ხუროთმოძღვრული ძეგლები საქართველოში. თბილისი: პრეპრინტი. 2010.
- ალექსანდრე ელისაშვილი. როგორ შეიცვალა თბილისი. თბილისი: ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა. 2013.