Komandor adaları (rus. Командорские острова) — Rusiyanın şərqində Sakit okeanın Berinq dənizinin cənub-qərbində yerləşir. İnzibati cəhətdən Kamçatka diyarının Aleut rayonu ərazisində yerləşir. Arxipelaq onu ilk dəfə 1741-ci ildə kəşf etmiş Vitus Berinqin ekspedisiyasının gəmisi şərəfinə adlandırılmışdır. Arxipelaqın ən iri adası Berinq adasıdır. Adada Berinqin qəbri yerləşir. Şimal turizminin inkişafına geniş imkanlar vardır.
| Komandor adaları | |
|---|---|
| rus. Командорские острова | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ümumi sahəsi |
|
| Hündür nöqtəsi | 751 m |
| Əhalisi | 676 nəfər (2010-cu il) |
| Yerləşməsi | |
| 54°40′00″ şm. e. 167°50′09″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya
|
| Akvatoriya | |
|
|
|
|
Komandor adaları, Kamçatka diyarı
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Tarixi
Adalara ilk ayaq basanlar 1741-ci ildə İkinci Kamçatka ekspedisiyası zamanı olmuşlar. Hətta onların gəmisi Berinq adası yaxınlığında qəzaya uğramışdır. Mednı adası isə Yemelyan Basov tərəfinfən aşkarlanmışdır.
Ada haqqında məlumatlar artıq XVIII əsrdən məlumat verilmişdir.
Coğrafiyası
Komandor adaları Aleut adalarının davamı hesab edilir. Bu arxipelaqlar arasında olan məsafə 370 km təşkil edir. Arxipelaqln sahəsi 1848 km² təşkil edir. Kamçatka yarımadasından Kamçatka boğazı ilə ayrılır. Eni 200 km təşkil edir. Berinq və Mednı adaları arasında Admiral Kuzneçov boğazı yerləşir.
Tərkibi
Arxipelaqın tərkibi:
İri adaları:
Kiçik adalar və qayalıqlar:
- Berinq adası ətrafında:
- Toporkov adası
- Ariy Kamen
- (Yemelyanovski)
- (Polovinka)
- Mednı adası ətrafında:
Geologiya və relyefi
Adalar əsasən Bazalt və Andezitdən ibarətdir. Güçlü seysmik aktiv bölgədə yerləşir. Relyefi dağlıqdır. Ən hündür nöqtəsi 751 metr təşkil edir. Sahilləri qayalıq və az girintili çıxıntılıdır.
İqlimi
İqlimi qışda sərin və yayı isə yumşaqdır. Avqust ayının orta temperaturu +10°S, fevral ayının isə -4°S təşkil edir. Minimum temperatur -24, maksimal temperatur isə +23°S təşkil edir. Orta illik temperatur +2,1°S təşkil edir. İl ərzində 500 mm yağıntı düşür. Qışda sahil suları donur.
Flora
Ərazidə əsasən dağ tundra bitkiləri yayılmışdır. Sıx meşələri demək olar ki, yoxdur. Bəzən Söyüd bitkiləri ilə böyük kolluqlar əmələ gətirir. Burada Ardıc, İtburnu, Quşarmudu, Tozağacı, Rododendron, Baldırğan, Akonit və başqa bitkilər yayılmışdır.
Fauna
Fauna baxımından olduqca kasıbdır burada cəmi 6 növ məməli yaşayır. Mavi peseç endemik canlısıdır. Bu növ özü iki yarımnövə bölünür (Mednovski və Berinq peseçi). Digərləri boz sıçovul, ev sıçanı, və Şimal maralıdır. Adların marallarla məskunlaşılması dəfələrlə cəhdlər göstərilmişdir. 1200-1500 baş maralın yaşaması ehtimal edilir. Sularında Şimal dəniz pişiyi, Şimal dəniz şiri, Dəniz samuru, Steyneqer suitisi, Kaşalot, Osa, delfinlər, Dəniz donuzları, Seyval, Finval, Qozbel balina, Yapon balinası və başqaları yayılmışdır. Quş bazarlarını görmək olar.
Xüsusiyyətləri
Əhalisi (Ruslar, Aleutlar və Kreollar) əsasən dəniz sahələrində çalışırdılar. Burada Balina və Qütb tülküsü ovu həyata keçirilir.
1993-ci ildə adalarda Komandor dövlət qoruğu yaradılmışdır.
İnzibati-ərazi bölgüsü
İnzibati cəhətdən Aleut rayonu ərazisinə daxildir.
Yaşayış məntəqələri
Nikolskoye kəndi Berinq adasında yerləşir və adalarda yeganə yaşayış məntəqəsidir. 2010-ci il məlumatına əsasən burada 676 nəfər yaşayır.
Həmçinin bax
Mənbə
- [ölü keçid]
- 2011-02-09 at the Wayback Machine
- 2009-06-19 at the Wayback Machine
- 2011-05-24 at the Wayback Machine