Kimək xaqanlığı (qaz. Қимақ қағандығы/Qïmaq qağandığı, tatar. Kimäk Qağanlığı) — Köçəri türklərin qədim dövləti, 750-ci ildən 1035-ci ilədək QazaxıstanCənubi Sibirdə yerləşirdi.

Tarixi dövlət
Kimək xaqanlığı
743 — 1220

Paytaxt 750-1035
750-1035
i türk dilləri, Monqol dilləri
Dövlət dini Tanrıçılıq
İdarəetmə forması Monarxiya

Tarixi

İrtış (əsl adı Erdişi) çayı sahilləri və Altay dağları arasında VIII əsrdə çeşidli boylarla birlikdə ittifaq dövləti içində yaşamış bir Türk ulusu olan kiməklər xaqanlıq qurmağa çalışırdılar. VIII yüzildə müstəqil oldular və X yüzildə hücumu nəticəsində Ural dağlarının cənubuna köç etdilər. XI yüzildə Asiyanın şərqindən qərbinə sürəkli köç etdiklərindən boy birliyine əsaslanan quruluşları pozulmuşdu. Birlikləri pozulunca Qıpçaqlara tabe oldular.

Bu zamana qədər, Kiməklərin Monqol kökənli olduğu əsas götürülürdü. Aparılan araşdırmalar nəticəsində Kiməklərin də Türk kökənli olduğu sübut olundu. Qıpçaqların kiməklərin davamı olduğu bilinir.

Kiməklər , , , eymur, bayandur, tatar, qıpçaq tayfalarına ayrılırdılar..

Orta çağa bağlı Çin coğrafyacılardan Yemək (Kimək), ayrıca ChumuhunÜeban (Yūēban) kimi etnik grupların kim olduqları bilinmirdi, Ərəb və Fars coğrafyacıları; bütün bu adların Yemək (Kimək) boyu olduğunu yazmışdılar.. Uyğur dönəmində, Çu boylarının içində əsas boyu olan Yeməkləri (Kimək) ƏrəbFars qaynaqlarından tanınmışdılar. Yemək boy adından erken İslâm qaynaqları da bəhs etməkdədir. Yemək əsilli kimsələr Abbasi xəlifəsinin gulâmları (memlük) arasında vardılar.

Mahmud Qaşqarlı , :

"Rûm ölkəsinə ən yaxın olan boy Beçenekdir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay(Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Kırgız) gelir. Qırğızlar Çin ölkəsinə yaxındırlar.". tüm Türk boy ve oymakların yaşam alanları tanımlanır.

İctimai quruluşu

Hökmdarları

İstinadlar

  1. .
  2. Bax: Плетнёва С. А. Кочевники Средневековья: поиски исторических закономерностей / Отв. ред. акад. Рыбаков Б. А. — М.: "Наука", 1982. — 190 с.
  3. Статья 2012-03-28 at the Wayback Machine на сайте kyrgyz.ru
  4. . 2008-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-14.
  5. S. A. Pletneva, "Kipchaks", sayfa 26.
  6. P. Golden, "Kıpçak Kabileleri Üzerine Notlar: Kimek ve Yemekler", Türkler, Cilt II, səhifə 762.
  7. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 28.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Алёхин Ю. П. . // Сохранение и изучение культурного наследия Алтайского края. Вып. IX. Барнаул: 1998. С. 201–203.
  • Арсланова Ф. Х. 1991 : Некоторые образцы наконечников стрел кимаков Верхнего Прииртышья. // Проблемы средневековой археологии Южной Сибири и сопредельных территорий. Новосибирск: 1991. С. 67–77.
  • Кудряшов К. В. Половецкая степь. — М., 1948.
  • Кумеков Б. Е. . // Страны и народы Востока, т. Х. 1971. С. 194–198.
  • Кумеков Б. Е. . — Алма-Ата: "Наука", — 1972. 156 с.
  • Кызласов Л. Р. Торговые пути и связи древнехакасского государства с Западной Сибирью и Восточной Европой //Западная Сибирь в эпоху средневековья. — Томск, — 1984.
  • Могильников В. А. . // Степи Евразии в эпоху Средневековья. Серия: Археология СССР. — М.: 1981, С. 43–46.
  • Плетнёва С. А. Кочевники Средневековья: поиски исторических закономерностей / Отв. ред. акад. Рыбаков Б. А. — М.: "Наука", 1982. — 190 с.
  • Савинов Д. Г. Расселение кимаков по археологическим данным. // Прошлое Казахстана по археологическим источникам. Алма-Ата: 1976.
  • Савинов Д. Г. Этнокультурные связи енисейских кыргызов и кимаков в IX–X вв. // ТС 1975. М.: 1978. С. 209–225.
  • Савинов Д. Г. . // Краткое содержание докладов Лавровских (Среднеазиатско-Кавказских) чтений. 1990–1991. СПб: 1992, с. 27–29.
  • Савинов Д. Г. О взаимоотношениях между енисейскими кыргызами и кимаками (по материалам археологических памятников Кемеровской области). // Современные проблемы исторического краеведения. ТД. Кемерово: 1993. С. 14–16.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023