Hind-Çin Kommunist Partiyası (HÇKP;fr. Parti communiste indochinois, vyet. Đảng Cộng sản Đông Dương, khm. បក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន ,laos ອິນດູຈີນພັກກອມມູນິດ, çin. 印度支那共產黨) — 1930-cu ilin oktyabrında keçmiş Vyetnam Kommunist Partiyasından çevrilmiş siyasi partiya. Bu partiya 11 noyabr 1945-ci ildə özünü ləğv etmişdir.
Hind-Çin Kommunist Partiyası | |
|---|---|
| Qurucu | |
| Quruluş tarixi | oktyabr 1930 |
| Dağılma tarixi | 11 noyabr 1945 |
| İdeologiya | kommunizm, antiimperializm |
Tarixi
Vyetnam Kommunist Partiyası 3 fevral 1930-cu ildə (adına baxmayaraq, bu partiya yalnız fəaliyyət göstərirdi) və (yalnız fəaliyyət göstərir) birləşdirərək yaradılmışdır. Bundan sonra (yalnız Tonkində mərkəzində fəaliyyət göstərir) Vyetnam Kommunist Partiyasına qoşulmuşdur. Bununla belə, kommunist hərəkatının təkcə Vyetnamda deyil, bütün Fransa Hind-Çinində (Kamboca, Laos və Vyetnam daxil olmaqla) təşviq edilməli olduğunu müdafiə etmiş, buna görə də Vyetnam Kommunist Partiyasını özünü Hind-Çin Kommunist Partiyasına çevirməyə çağırmışdır. Kommunist İnternasionalı maliyyə yardımı müqabilində həm partiyanın siyasətinə, həm də onun rəhbərliyinin tərkibinə əhəmiyyətli dərəcədə nəzarət edirdi.
Təşkilat 1946-cı ilin sonlarına doğru Kambocanın sərhədyanı ərazilərində Vyetnam sakinləri arasında yaradılmış inqilabi komitələr şəbəkəsindən ortaya çıxmışdır. Kampuçiyanın Vyetnam Sakinlərinin Milli Qurtuluş Liqası 1947-ci ilin martında Hind-Çin Kommunist Partiyasının ön təşkilatı olaraq yaradılmışdır. Bununla da müxtəlif yerli inqilab komitələri birləşdirilmişdir. Kambocada fransızlar tərəfindən ələ keçirilən ilk Vyetmin sənədlərindən biri 30 aprel 1949-cu ilə aid idi və liqanın mövcudluğunu, eləcə də fransızlara qarşı təklif edilən Vyetnam–Kxmer ittifaqını təfərrüatlarını ortaya qoymuşdur.
1950-ci ildə Vyetnam mənbələri təşkilatın 50,000 üzvünün olduğunu iddia edirdi.
İstinadlar
- Лаос. Тарихи очерк // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [ 10 ҹилддә]. VI ҹилд: Куба— Мисир. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1982. С. 154.
- 16 aprel 2009 at the Wayback Machine.
- Moise, Edwin E. . Journal of Third World Studies. University Press of Florida. 5 (2). 1988: 11. JSTOR . 2023-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-06.
- Stephen J. Morris. . Stanford University Press. 1999. səh. 33. ISBN 978-0-8047-3049-5.
- UQAM. 2023-04-21 at the Wayback Machine
- T. Smith. // Britain and the Origins of the Vietnam War: UK Policy in Indo-China, 1943–50. 1960-10-24. səh. 109. ISBN 9781349535347. 2023-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-06.
- Ben Kiernan. "Origins of Khmer Communism". Southeast Asian Affairs. 1981: 161–180. JSTOR .
- Camille Scalabrino. . L'Harmattan. 1985. səh. 83. ISBN 978-2-85802-671-5.
- Kiernan, Ben. How Pol Pot Came to Power. London: Verso, 1985. pp. 129–130