Armenak Qriqoryeviç Əsriyev 1885-ci ilin fevralında Şuşada (o vaxt Şuşa qəzasının tərkibində) dərzi ailəsində anadan olmuşdur. Onun 3 bacısı və 6 qardaşı var idi. O, 8 yaşında Qarabağ Erməni Yeparxiya Seminariyasına oxumağa göndərilmiş, lakin üç ildən sonra ailənin çətin maddi vəziyyəti səbəbilə seminariyanı tərk edərək ailə biznesini davam etdirməyə məcbur olmuşdur. İlk kamançasını 12 yaşında evdəki bir qazanı gizlicə 6 abbasına satdıqdan sonra qonşusundan almışdır. Tezliklə Uzundərə və Qarabağ şikəstəsi ifa etməyi öyrənmişdir.

Böyüyəndə Məşədi İsi, Haşım Keştazlı, Cabbar Qaryağdıoğlu, Sadıqcan, , Baxşı Ballucalı, Avanes, Bağdagül oğlu Qosti və başqa muğam ifaçıları ilə tanış olmuşdur. Xanəndə Keçəçioğlu Məhəmmədin, tarzən Qriqor Şuşulunun, kamançaçı Mirzə Səttarın Xandəmirov teatrında çıxışlarında tez-tez iştirak etmiş, sonralar Mirzənin tələbəsi olmuşdur. Onunla bir müddət məşq etdikdən sonra Armenak 14 yaşında xanəndə Haşım Keştazlı və tarzən Uzun Mərdi ilə Mxitaraşen kəndində keçirilən toyda debüt çıxış etmişdir.

Sonralar Məmmədqulu Şuşinski, Qriqor Şuşulu, Çarıxçı Bahadırla tanış olmuş, onlarla dostluq etmiş, Şuşanın erməni məhəlləsində keçirilən böyük bir tədbirdə solo olaraq çahargahı ifa etmişdir. O, on il ərzində bir qrup musiqiçinin, xüsusən də Qriqorun ardınca müxtəlif tədbirlərdə, mərasimlərdə, toylarda oynamağa davam etmişdir.

1908-ci ildə Məmmədqulu Şuşinski ilə birlikdə Bakıya köçmüş, burada Cabbar Qaryağdıoğlu, Şəkili Ələsgər, Məşədi Zeynal, Qurban Pirimov, Tatevos Harutyunov, Şirin Axundov, Sasha Oganezishvili digər rəssamlar ilə görüşmüşdür.

Sovetlər Azərbaycanı ələ keçirdikdən sonra, 1921-ci ilin fevralında Bərdə, Yevlax və Ağcabədidə "Təbliğat briqadası"nın tərkibində çıxış etmiş (rus. Агитбригада). O, 1922-ci ildə Avanes İoannesyanın rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Dövlət Şərq Xalq Çalğı Alətləri Orkestrinin tərkibinə daxil olmuş, 1926-cı ildə orkestrlə Moskvada konsert vermişdir. Onun dövründə orkestrdə Bülbül, Seyid Şuşinski, Xan Şuşinski, Zülfü Adıgözəlov və başqaları da var idi. O, 1931-ci ildə Bülbül və Lazar Qabriyelyanla birgə Mərkəzi Asiyaya qastrol səfərinə çıxmışdır. İlk ifasında 1938-ci ildə Sürəyya Qacarı kamançada müşayiət etmişdir. Moskvada xalq çalğı alətləri ifaçılarının Ümumittifaq baxışında iştirak edən Armenak 1939-cu ildə fəxri fərmanla təltif olunmuşdur.

O, İkinci Dünya müharibəsi illərində Bakı, Jeleznovodsk, Kislovodsk və Pyatiqorsk hərbi hospitallarında Qəmbər Zülalovu və Xan Şuşinskini müşayiət etmişdir. 1944-cü ildə zamanı Məmmədxan Bakıxanov, Xanlar Haqverdiyev və Teymur Dəmirovla birlikdə döyüş meydanında əsgərlər qarşısında çıxış etmiş, orden və medallarla təltif olunmuşdur.

Armenak Şuşinski 1967-ci ildə Bakıda vəfat edib.

İstinadlar

Ədəbiyyat

• Shushinski, Firudin. Armenak Əsriyev // [Azerbaijani folk musicians] (az.). Bakı: Yazichi. 1985. səh. 239-243.