XXI sülalə - Qədim Misir tarixində üçüncü aralıq dövrə aid edilən sülalə.

Qədim Misir tarixi

Sülalə öncəsi dövr
Tasi mədəniyyəti
Amrat mədəniyyəti (I Nakad)
Gerzey mədəniyyəti (II Nakad)
Aşağı Misir
Yuxarı Misir
Erkən padşahlıq
I sülaləII sülalə
Qədim padşahlıq
III sülaləIV sülalə
V sülaləVI sülalə
Birinci aralıq dövr
VII sülaləVIII sülalə
IX sülaləX sülalə
XI sülalə
Orta padşahlıq
XI sülaləXII sülalə
İkinci aralıq dövr
XIII sülaləXIV sülalə
XV sülaləXVI sülalə
XVII sülalə
Yeni padşahlıq
XVIII sülalə
XIX sülaləXX sülalə
Üçüncü aralıq dövr

XXII sülaləXXIII sülalə
XXIV sülaləXXV sülalə
Sonrakı dövr

Fars dövrü
 •
Yunan-Roma dövrü
 • Ptolemeylər

Ümumi məlumat

XX sülalədən hökmdar III Ramzes hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün din xadimləri ilə yaxınlaşır. Kahinlər firondan geniş səlahiyyətlər və var-dövlət alırlar. Nəticədə onlar çox güclənərək artıq mərkəzin siyasətindən yayınmağa başlayırlar. III Ramzesdən başlayaraq Misirdə bölünmə gedikcə güclənir, mərkəzi hakimiyyət zəifləyir. Bu isə öz növbəsində ayrı-ayrı bölgələrin müstəqilləşməsinə şərait yaradır.

Tebesdəki Amon məbədi baş kahini o qədər güclənir ki, artıq firona tabe olmurdu. Din xadimlərinin gücü baş kahin Amenhotepin zamanında daha da artdı. Sonuncu firon XI Ramzesin hakimiyyəti dövründə baş kahin Herihor bütün vacib dövlət vəzifələrini əlində cəmləşdirdi. Artıq din xadimləri fironlarla yox, tanrı ilə insanlar arasında vasitəçi rolunu oynayırdı. Buna görə hökmdarlar əvvəlki kimi ilahiləşdirilən gücə malik deyildilər.

Oğlan õvladı olmayan XI Ramzesin ölümü ilə XX sülalə də süqut etdi. Tebes və ətraf torpaqlarda hakimiyyət baş kahin Herihorda qaldısa, Nil deltasında XXI xanədan taxta çıxdı. Bununla da Misirdə mərkəzləşmiş dövlət yenidən bölündü. Misir tarixində bu illər üçüncü aralıq dövr adlanır.

XXI sülalənin banisi Smendes XI Ramzesin qızı ilə evli idi. Xanədanlığın mərkəzi Tanis şəhəri idi. Ancaq Smendes və onun davamçıları hakimiyyətlərini ancaq Aşağı Misirdə yaya bildilər.

XXI sülaləsinin son fironu II Psusennes olmuşdur. Onun ölümündən sonra liviyalı I Şeşonk Nil deltasında taxtı ələ keçirdi.

Fironlar

Manefona görə XXI sülalədən olan 7 firon 130 il hakimiyyətdə olmuşlar.

Ad Şəkil Taxt adı Hakimiyyət illəri
Smendes
 
Hedcxeperre Setepenra
e.ə. 1077-1051
Amenemnisu
 
Neferkara Heqavaset
e.ə. 1051-1047
I Psusennes
 
Axeperra Setepenamun
e.ə. 1047-1001
Amenemope
 
Usermaatra Setepenamun
e.ə. 1001-992
Osorkon
 
Axeperra Setepenra
e.ə 992-986
Siamun
 
Netyerxeperra Setepenamun
e.ə. 986-967<center
Psusennes II
 
Titxeperura Setepenre
e.ə. 967-943

İyirminci birinci sülalə fironlarının zaman xətti

İstinadlar

  1. . 2021-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-16.
  2. Kenneth A. Kitchen, The Third Intermediate Period in Egypt (1100–650 BC), 3rd edition, 1986, Warminster: Aris & Phillips Ltd, p.531
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023