Xristian Volf (ing. Christian Wolff (philosopher); 24 yanvar (3 fevral) 1679[2][3][…], Vrotslav, Bohemiya tacı torpaqları[d], Müqəddəs Roma imperiyası[4][1] – 9 aprel 1754[2][3][…], Halle, Prussiya, Müqəddəs Roma imperiyası[4]) — 18-ci əsrdə yaşamış alman filosof və psixoloq idi.[6]
| Xristian Volf | |
|---|---|
| alm. Christian von Wolff | |
 | |
| Doğum tarixi | 24 yanvar (3 fevral) 1679[2][3][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 9 aprel 1754[2][3][…] (75 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | riyaziyyat[1], fəlsəfə[1], hüquqşünaslıq, metafizika |
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yerləri |
|
| Təhsili | |
| Elmi rəhbərləri | Qotfrid Leybnits |
| Tanınmış yetirmələri | Mixail Lomonosov |
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
XVIII əsrdə psixologiya elmində o, xüsusilə seçilirdi. İlahiyyat, riyaziyyat və fəlsəfə öyrənən Volf 1703-cü ildə Leypsiq Universitetində müəllimlik edir, 1706-cı ildə riyaziyyat kafedrasının professoru vəzifəsini tutur. Volfun ən böyük xidmətlərindən biri latın terminlərini alman psixoloji terminləri elə əvəz etməsindədir. Avropada psixologiya termininin yayılması da onun adı ilə bağlıdır. Volf həm də "qabiliyyətlərin psixologiyası" nəzəriyyəsinin müəllifidir. Bu nəzəriyyəinin əhəmiyyəti ondadır ki, insanın müxtəlif psixi keyfiyyətlərinin elmi əsasları verilir. Qabiliyyətlətin psixologiyasının mühüm müddəalarından biri də idrak prossesinə rasionalist yanaşma ilə başlıdır. Volfa görə, ruhun inkişafı ğrylərin əksolunma surəti ilə bağlıdır. Dumanli olan hissi idrak, ayıdn və dəqiq olanlar əqli idrak səviyyəsində qavranılır. Lakin bu təsəvvürlər statik deyil, hər bir təsəvvür insanın istəkləri ilə müşayiət olunur. Əgər obyektin təsviri razılıq hissi ilə bağlıdırsa, ruh onu saxlamağa çalışır. Narazılıq hissi isə əksinə.
Volf psixi hadisələrin müxtəlif təsnifatını verir, qruplara ayırır. Qabiliyyətlərlə bağlı təlimlər də bütün psixi proseslərin obyektiv şərhinin verilməsinə cəhd göstərilmişdir. O, hesab edirdi ki, beyində gedən proseslər əzələ hərəkətini yaradır və buna müvafiq olaraq arzu və iradi impulslar meydana çıxır. Beləliklə, bir tərəfdə fiziki hadisələr zəncirvari düzülür, digər tərəfdə isə psixi olanlar. Bu sıralar bir-biri ilə qarşılıqlı şəkildə bağlıdır. Əvəllər isə fiziki və psixi olanlar paralel şəkildə, bir-birində ayrılıqda təqdim olunurdu.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Christian, baron von Wolff // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 3 4 Deutsche Nationalbibliothek Record #118634771 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- ↑ Əliyev R. İ. Psixologiya tarixi. Bakı, 2006