Uilyam Henri Holms(1 dekabr 1846[1][2][…] – 20 aprel 1933[1][3][…], Royal-Ou[d], Miçiqan[4]) — amerikalı tədqiqatçı, antropoloq, arxeoloq, rəssam, elmi illüstrator, xəritəçi, dağçı, geoloq və muzey kuratoru və direktoru.
| Vilyam Henri Holms | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1 dekabr 1846[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 20 aprel 1933[1][3][…] (86 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | antropoloq, arxeoloq, rəssam, illüstrasiyaçı[d], elmi əsərlərin illüstratoru[d], geoloq, tədqiqatçı-səyyah[d], alpinist, xəritəşünas |
| Üzvlüyü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Uilyam Henri Holms 1846-cı il dekabrın 1-də Ohayo ştatının Harrison qraflığında, Cadiz yaxınlığındakı bir fermada, Cozef və Meri Heberlinq Holms ailəsində anadan olmuşdur.[5] Onun ulu babalarından biri 1638-ci ildə Salem, Massaçusetsə köç etmiş olan keşiş Obadiya Holms idi.[6] Uilyam Henri Holms 1870-ci ildə Ohayo ştatının Hopedale şəhərində yerləşən Maknili Normal Məktəbini bitirmiş və sonradan bu məktəbdə qısa müddət ərzində rəsm, rəngkarlıq, təbiət tarixi və geologiya fənlərini tədris etmişdir.[7][8] 1889-cu ildə həmin məktəb ona fəxri bakalavr dərəcəsi vermişdir. Daha sonra, 1918-ci ildə Holms elmi fəaliyyəti və nailiyyətlərinə görə Vaşinqtonda yerləşən Corc Vaşinqton Universitetindən fəxri elmlər doktoru (Doctor of Science) dərəcəsi almışdır.[9][10]
1871-ci ildə o, incəsənət təhsili almaq üçün Vaşinqton şəhərinə gedərək Teodor Kaufmanın rəhbərliyi altında təhsil almışdır.[11] Onun istedadı tez bir zamanda Smitsonian İnstitutunun alimlərinin, xüsusilə də Fieldinq Bredford Mekin diqqətini cəlb etmişdir və Holms orada fosil qabıqlarını və diri molyuskaların qabıqlarını çəkmək və təsvir etmək üçün işə götürülmüşdür.[12]
1872-ci ildə Holms Ferdinand Vandever Haydenin rəhbərlik etdiyi hökumət tədqiqat ekspedisiyasına rəssam, topoqraf kimi qoşulmuş və bu vəzifədə Tomas Moranı əvəz etmişdir.[13] Onun Qərbə ilk səfəri yenicə yaradılmış Yellouston Milli Parkına olmuşdur.[14][15]
1870-ci illər ərzində Holms elmi illüstrator, xəritəçi, qabaqcıl arxeoloq və geoloq kimi ölkə miqyasında tanınmışdır.[16] Onun lakolitlə (yeraltı maqmatik intruziya forması) bağlı apardığı tədqiqatlar Qrov Karl Gilbertin bu sahədəki öz işlərinə də təsir göstərmişdir.[17]
1879-cu ildə Hayden Ekspedisiyası ABŞ Geoloji Xidmətinə birləşdirildikdən sonra Holms incəsənət təhsilini davam etdirmək üçün Almaniyanın Münxen şəhərinə getmişdir. O, orada Frank Duveneckin rəhbərliyi altında təhsil almış və Drezden Antropologiya muzeyindən Adolf B. Meyer tərəfindən “muzey işi” üzrə dərslər almışdır.
ABŞ-a qayıtdıqdan sonra Holms Geoloji Xidmətə işə qəbul edilmiş və Klarens Duttonun rəhbərliyi altında geoloq və illüstrator kimi təyin olunmuşdur. O, Duttonun “Böyük Kanyon rayonunun Tersiyer dövrü tarixi” (1882) adlı əsərinin atlasını təsvir etmişdir, onun Point Sublime nöqtəsindən Böyük Kanyonun triptix panoraması Amerika elmi illüstrasiyasının şah əsərlərindən biri hesab olunur.
Holms həmçinin tanınmış dağçı idi və Yellouston Milli Parkında bir zirvəyə — Holms Dağına — onun şərəfinə ad verilmişdir.
1875-ci ildə Holms Yuta ştatının San Xuan çayı bölgəsində Ankestral Pueblo mədəniyyətinin qalıqlarını öyrənməyə başlamışdır. Onun qədim hindlilərə aid xarabalıqların modelləri 1876-cı ildə Filadelfiyada keçirilmiş Yüzillik Beynəlxalq Sərgidə böyük maraqla qarşılanmışdır.
Holms xüsusilə qədim dövrlərə aid keramika və qabıq sənəti ilə maraqlanmağa başlamış, bu sahədə “Amerika hindlilərinin qabıq sənəti” (1883) və “Qədim Pueblo sakinlərinin keramika məmulatları” (1886) adlı əsərlərini nəşr etdirmişdir.
O, bu tədqiqatları toxuculuğu da əhatə edəcək şəkildə genişləndirmiş və Cənub-Qərb bölgəsinin yerli xalqları tərəfindən yaradılmış qədim və müasir sənət növləri üzrə tanınmış mütəxəssisə çevrilmişdir.
1889-cu ildə Holms Qərbi Virciniyanın mərkəzi hissəsində hindlilərə aid petroqlifləri (daş üzərində oyma təsvirlər) kəşf etmiş və bu barədə məlumat vermişdir.
Holms 1889-cu ildə Geoloji Xidmətdən ayrılaraq Smitsonian İnstitutunun Amerika Etnologiyası Bürosunda arxeoloq kimi fəaliyyətə başlamışdır. 1894–1897-ci illər arasında Vaşinqtonu müvəqqəti olaraq tərk edərək Çikaqodakı Field Kolumbiya Muzeyində antropologiya kuratoru vəzifəsində çalışmış və bu müddət ərzində Meksikaya ekspedisiyaya rəhbərlik etmişdir.[18]
1897-ci ildə Holms Smitsonian İnstitutuna qayıdaraq ABŞ Milli Muzeyində antropologiya üzrə baş kurator təyin edilmişdir. 1902–1909-cu illərdə o, Amerika Etnologiyası Bürosunun rəhbəri (direktoru) vəzifəsində çalışmış və bu vəzifədə Con Uesli Pauelli əvəz etmişdir. Bu dövrdə o, Corciya ştatındakı Missisipi mədəniyyətinə aid Etova hind kurqanlarını tədqiq etmiş və 1903-cü ildə “Keramika üzrə sintez” adlı əsərini nəşr etdirmişdir.
1905-ci ildə Holms Amerika Antikvarlar Cəmiyyətinin üzvü seçilmişdir.[19] 1910-cu ildə o, ABŞ Milli Muzeyinin Antropologiya bölməsinin rəhbəri olmuşdur.
1920-ci ildə Holms Milli İncəsənət Qalereyasının (hazırda Smitsonian Amerika İncəsənəti Muzeyi) direktoru təyin edilmişdir və burada Şimali-Qərb sahilində yaşayan yerli xalqlara aid sənət nümunələrindən ibarət sərgilər təşkil etmişdir.
O, arxeologiya və antropologiya mövzularında çoxsaylı əsərlər yazmış, həmçinin geoloji nəşrlərə, o cümlədən Haydenin “Kolorado Atlası”na və Geoloji Xidmətin on birinci və on ikinci hesabatlarına redaktorluq etmişdir. Onun kitabları arasında “Amerika aborigenlərinin qədim abidələri üzrə bələdçi” (1919) xüsusi yer tutur.
1899-cu ildə Holms Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin üzvü seçilmişdir.[20]
Holms 1932-ci ildə Milli İncəsənət Qalereyasının direktoru vəzifəsindən təqaüdə çıxdıqdan sonra Miçiqan ştatının Royal Oak şəhərində oğlunun yanında yaşamışdır. O, 1933-cü il aprelin 20-də vəfat etmişdir.[21] Onun vəfat etdiyi ildə — 1933-cü ildə — Korkoran İncəsənət Qalereyasında Holmsın 92 əsərindən ibarət xatirə sərgisi təşkil olunmuşdur.[22] Müəllim kimi onun tələbələri arasında Susan Braun Çeys də olmuşdur.[23] Holmsın çoxsaylı töhfə və nailiyyətləri arasında, yəqin ki, ən çox tanındığı sahə Amerikanın insanlıq tarixi ilə bağlı mübahisədə oynadığı roldur. O, insanların Amerikada erkən mövcudluğu ilə bağlı iddiaların ən ciddi sınaqlardan keçirilməli olduğunu israrla müdafiə edirdi. Onun şərəfinə iki dağ zirvəsi adlandırılmışdır: biri Yellouston Milli Parkında yerləşən Holms Dağı, digəri isə Yuta ştatındakı Henri Dağlarında yerləşən Holms dağıdır.
Holmsun nəşr etdiyi və dərc olunmamış yazıları daxildir:
- "Ancient Art of the Province of Chiriqui, Colombia [Panama]": Sixth Annual Report of the Bureau of American Ethnology to the Secretary of the Smithsonian Institution 1884–1885, United States Government Publishing Office|Government Printing Office, Washington, 1888, 187 pages
- Pottery of the Ancient Pueblos (Government Printing Office, Washington, D.C., 1886)
- Prehistoric Textile Art of Eastern United States: Thirteenth Annual Report of the Bureau of American Ethnology to the Secretary of the Smithsonian Institution 1891–1892, United States Government Publishing Office|Government Printing Office, Washington, 1896 pages 3–46.
- "Natural History of Flaked Stone Implements." In Memoirs of the International Congress of Anthropology, edited by C. S. Wake,[24] pp. 120–139. Schulte, Chicago, Il. (1894)
- Archaeological Studies among the Ancient Cities of Mexico (1895)
- "Stone Implements of the Potomac-Chesapeake Tidewater Province." In Bureau of American Ethnology Annual Report, pp. 13–152. vol. 15. Government Printing Office, Washington, D.C. (1897)
- Random Records of a Lifetime, 1846–1931: Cullings, largely personal, from the scrap heap of three score years and ten, devoted to science, literature and art.'' 1932. Description: 21 v. in 22. illus. (mounted, part col.) clippings, letters. 27 cm. Held in the Smithsonian American Art and Portrait Gallery Library Rare Book Collection.
-
Torowep ətəyində Böyük Kanyon - şərqə baxır, vərəq VI, Klarens E. Dutton, Grand Canon Bölgəsinin Üçüncü Tarixi (Holmes, 1882)) -
Klarens E. Dutton, Böyük Canon Bölgəsinin Üçüncü Tarixi (1882), XV vərəqdə nəşr olunmuş Holms tərəfindən Böyük Kanyonun təsviri, Nöqtə Sublime'dən Panorama. -
Kenab səhrasında gün batımı. Perm uçurumunun kənarından - ön planda Perm çanağı, uzaqda Vermilyon Qayaları və ekstremal fonda Yura dövrünün ağ qumdaşı. Böyük Kanyon ərazisi, Mohave, Arizona. (Holms, 1877) -
Mesa Encantada (Holms, 1914)
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 William Henry Holmes // Benezit Dictionary of Artists (ing.). OUP, 2006. ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 1 2 http://www.aaanet.org/committees/commissions/centennial/history/067Holmesobit.pdf.
- ↑ 1 2 https://web.archive.org/web/20110607084928/http://www.aaanet.org/sections/gad/history/067Holmesobit.pdf.
- ↑ John R. Swanton, "Biographical Memoir of William Henry Holmes, 1846–1933" (PDF). Biographical Memoirs of the National Academy of Sciences, vol. 17 - Tenth Memoir (PDF online facsimile at the NAS). "Bibliography" compiled by Ella Leary (Presented to the Academy at the Autumn meeting, 1935. ed.). Washington, DC: National Academy of Sciences. ISSN 0077-2933. OCLC 37424036, p. 223.
- ↑ Dictionary of American Biography. "Holmes, William Henry." New York: Scribner, p. 427.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 223.
- ↑ William H. Goetzmann. William H. Holmes Panoramic Art. Fort Worth, Tex.: Amon Carter Museum of Western Art, 1977.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 223.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 232.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 224.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 224.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 224.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 224.
- ↑ Wallace Stegner, Beyond the Hundredth Meridian. New York: Houghton Mifflin, 1954.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 224–237.
- ↑ William H. Goetzmann. William H. Holmes Panoramic Art 1977.
- ↑ Haskin, Warren. "The Allison V. Armour / William Henry Holmes 1895 Expedition to Mexico". Bulletin of the History of Archaeology. 11 (2). 2001: 1. doi:10.5334/bha.11202.
The foundation of the (UCLA Institute of Archaeology) Field Museum's reputation as a place where serious science is practiced was laid by Allison V. Armour and William Henry Holmes in 1895, a little more than a year after the Museum was established. Looking back after a career of almost 60 years as an anthropologist, and having twice been honored as the outstanding practitioner in the field, Holmes described the trip to Mexico (the only expedition he led during his brief tenure as the Museum's first Curator of Anthropology) as "one of the most gratifying and important events of my life." It was also one of the most important events in the history of anthropology at the Museum.
- ↑ American Antiquarian Society Members Directory
- ↑ "APS Member History". search.amphilsoc.org. İstifadə tarixi: 2021-04-20.
- ↑ John R. Swanton 1935, p. 234.
- ↑ Memorial Exhibition of Paintings and Drawings by the Late William H. Holmes. Washington, D.C.: Corcoran Gallery of Art, 1933.
- ↑ "Antiques & Fine Art – Susan Brown Chase – Biography". www.antiquesandfineart.com. İstifadə tarixi: 31 December 2017.
- ↑ Leonard, J.W.; Marquis, A.N. Wake, Charles Staniland // Who's Who in America. Henry Ford Estate Collection. A.N. Marquis. 1908. 1965–1966.
- Fernlund, Kevin J. William Henry Holmes and the Rediscovery of the American West. Albuquerque: University of New Mexico Press. 2000. ISBN 978-0-8263-2127-5.
- Gleach, Frederic W. William Henry Holmes, 1909–1910 // Regna Darnell; Frederic W. Gleach (redaktorlar ). Celebrating a Century of the American Anthropological Association: Presidential Portraits. Arlington, VA: American Anthropological Association; Lincoln: University of Nebraska Press. 2002. 13–15. ISBN 978-0-8032-1720-1. OCLC 49225637.
- Goetzmann, William H. Exploration and Empire: The Role of the Explorer and Scientist in the Exploration and Development of the American West, 1800–1900. New York: Alfred Knopf. 1966. OCLC 760599995.
- Hough, Walter. "William Henry Holmes". American Anthropologist. New Series. Arlington, VA: American Anthropological Association and affiliated societies. 35 (4). October–December 1933: 752–764. doi:10.1525/aa.1933.35.4.02a00110. ISSN 0002-7294. OCLC 1479294.
- Nelson, Clifford. William Henry Holmes: Beginning a Career in Art and Science. Records of the Columbia Historical Society, Washington, D.C. 50 (1980): 252–78
- Wallace Stegner. (1954). Beyond the Hundredth Meridian: John Wesley Powell and the Second Opening of the American West. New York: Houghton Mifflin.
- Swanton, John R. Biographical Memoir of William Henry Holmes, 1846–1933 (PDF) // Biographical Memoirs of the National Academy of Sciences. 17. Bibliography compiled by Ella Leary (Tenth Memoir: Presented to the Academy at the Autumn meeting, 1935.). Washington, DC: United States National Academy of Sciences. 1936. ISSN 0077-2933. OCLC 37424036.
- Willey, Gordon R.; Meltzer, David J.; Dunnell, Robert C. "[Review of] The Archaeology of William Henry Holmes by David J. Meltzer; Robert C. Dunnell". Journal of Field Archaeology. Boston, MA: Association for Field Archaeology, Boston University. 21 (1). Spring 1994: 119–123. doi:10.2307/530250. ISSN 0093-4690. JSTOR 530250. OCLC 8560818.
- William Henry Holmes page at the Smithsonian
- Henri Holms tərəfindən əsərlər Qutenberq layihəsində
- Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Vilyam Henri Holms İnternet arxivində
- Vilyam Henri Holms tərəfindən əsərlər LibriVox-da (açıq audi-kitablar)
- Holmes' 1895 Monuments of Yucatan, at Reed College website
