Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Video Mp3 Axtar Yukle
  Mp3 Yukle Mp3 Axtar
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Ves Anderson

  • Məqalə
  • Müzakirə

Ves Anderson (1 may 1969[1][2][…], Hyuston, Texas[3]) — ABŞ kinorejissoru. Onun yaradıcılığında kədər notları, məsumluğun itirilməsi motivləri, mürəkkəb ailə münasibətləri əsas yer tutur.[4] Filmlərindəki qeyri-adi bədii həllər, özünəməxsus vizual-narrativ yanaşma tərzi, seçmə aktyor heyətindən məharətlə istifadə etməsi nüfuzlu tənqidçiləri onu müstəqil yaradıcı – auteur adlandırmağa sövq edib. "BBC Culture"ın 2016-cı ildə tərtib etdiyi "2000-ci ildən sonrakı ən yaxşı filmlər" siyahısında onun üç əsəri yer alıb.[5]

Ves Anderson
ing. Wes Anderson
Anderson 2018-ci ildə Berlin Beynəlxalq Film Festivalında
Anderson 2018-ci ildə Berlin Beynəlxalq Film Festivalında
Doğum adı Wesley Wales Anderson
Doğum tarixi 1 may 1969(1969-05-01)[1][2][…] (55 yaş)
Doğum yeri
  • Hyuston, Texas, ABŞ[3]
Fəaliyyəti kinorejissor, ssenarist, film prodüseri, yazıçı, aktyor, animasiyaçı, prodüser, rejissor
Fəaliyyət illəri 1994-cü ildən
Təhsili
  • Ostin Texas Universiteti
Mükafatları "Qızıl qlobus" mükafatı
IMDb ID0027572
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Anderson ilk böyük uğurunu "Bottle Rocket" (1996) və "Rushmore" (1998) filmləri ilə qazanıb. Bu dövrdə Lük və Oven Vilson qardaşları ilə sıx əməkdaşlıq edən rejissor "American Empirical Pictures" prodüser şirkətinin əsasını qoyub.[6] "The Royal Tenenbaums" (2001) filmi ona ilk "Oskar" nominasiyasını – "Ən yaxşı orijinal ssenari" kateqoriyasında namizədlik gətirib. Növbəti illərdə "Stiv Zissu ilə su həyatı" (2004), "The Darjeeling Limited" (2007) filmlərini çəkib, "stop-motion" texnikası ilə işlənmiş "Misilsiz cənab Foks" (2009) animasiya filmi "Ən yaxşı animasiya filmi" mükafatına namizəd olub. "Yüksələn ay krallığı" (2012) filmi isə ona "Ən yaxşı orijinal ssenari" kateqoriyasında daha bir "Oskar" namizədliyi gətirib.

""Qrand Budapeşt" oteli" (2014) filmi Andersonun yaradıcılığında xüsusi mərhələ açıb – "Ən yaxşı rejissor", "Ən yaxşı film" kateqoriyalarında ilk "Oskar" nominasiyalarını, üçüncü dəfə "Ən yaxşı orijinal ssenari" nominasiyasını qazanıb. Film "Qızıl Qlobus" mükafatını "Ən yaxşı musiqili komediya" kateqoriyasında, "BAFTA" mükafatını isə "Ən yaxşı orijinal ssenari" kateqoriyasında alıb.[7] Rejissorun "stop-motion" texnikası ilə çəkdiyi ikinci film – "Isle of Dogs" (2018) ona Berlin Film Festivalında "Gümüş ayı" mükafatını qazandırıb.[8] Sonrakı illərdə "The French Dispatch" (2021), "Asteroid City" (2023) filmlərini ərsəyə gətirib. "The Wonderful Story of Henry Sugar" (2023) qısametrajlı filmi ona "Ən yaxşı qısametrajlı bədii film" kateqoriyasında "Oskar" mükafatı bəxş edib.

Mündəricat

  • 1 Həyatı
  • 2 Film karyerası
    • 2.1 1990-cı illər
    • 2.2 2000-ci illər
    • 2.3 2010-cu illər
    • 2.4 2020-ci illər
  • 3 Üslub və rejissor həlləri
    • 3.1 Ekran sənətində təsir izləri
    • 3.2 Sevimli filmləri
    • 3.3 Mövzular və hekayələr
    • 3.4 Vizual üslub
    • 3.5 Saundtrek
    • 3.6 Davamlı tərəfdaşlar
  • 4 Şəxsi həyatı
  • 5 Filmoqrafiya
  • 6 İstinadlar

Həyatı

Vesli Vels Anderson 1969-cu il mayın 1-də Texasın Hyuston şəhərində doğulmuşdur. Anası Ann Anderson (qızlıq soyadı Berrouz) daşınmaz əmlak və arxeologiya sahəsində çalışmış, atası Melver Leonard Anderson isə reklam və ictimaiyyətlə əlaqələr sahəsində fəaliyyət göstərmişdir.[9][10][11][12][13]

Üç qardaşın ortancılı olan Veslinin səkkiz yaşı olanda valideynləri ayrılmışdır. Böyük qardaşı Mel həkim peşəsini seçmiş, kiçik qardaşı Erik Çeys Anderson isə yazıçı-rəssam kimi tanınmışdır - onun rəsm əsərləri qardaşının bir sıra filmlərində, o cümlədən "The Royal Tenenbaums"da öz əksini tapmışdır.[14] Andersonun nəsil şəcərəsində ingilis, isveç və norveç qanı axır.[15]

1987-ci ildə Houstonun Sent-Cons məktəbini bitirən Anderson, sonralar məhz bu təhsil ocağını özünün "Raşmor" filminin əsas çəkiliş məkanlarından birinə çevirmişdir.[16] Uşaqlıq illərindən yazıçı olmaq arzusu ilə yaşamış, atasının "Super 8" kamerası ilə qardaşlarını və dostlarını "aktyor" kimi çəkərək səssiz filmlər yaratmağa başlamışdır.

Texas Universitetində daxil olan Anderson, 1989-cu ildə gələcək həmkarı Oven Vilsonla məhz burada tanış olmuşdur. O, təhsil aldığı illərdə Hoqq Memorial Auditoriyası kinozalında proyektor operatoru işləmişdir.[17][18][19] 1991-ci ildə fəlsəfə ixtisası üzrə bakalavr dərəcəsi alan rejissor, xüsusilə Ç.K. Oqden və Ayvor Armstronq Riçardsın "The Meaning of Meaning" əsərindən dərindən təsirlənmişdir.[20]

Film karyerası

1990-cı illər

Andersonun ilk filmi "Bottle Rocket" (1996) Lük və Oven Vilson qardaşları ilə birgə çəkdiyi eyniadlı qısametrajlı ekran əsəri əsasında ərsəyə gəlmişdir. Böyük soyğunçuluq əməliyyatları həyata keçirmək arzusunda olan bir qrup gənc texaslının macəralarından bəhs edən bu cinayət komediyası tənqidçilərin rəğbətini qazansa da, kinoteatrlarda gözlənilən uğuru əldə edə bilməmişdir.[21][22][23]

Rejissorun növbəti işi – məktəbli oğlanın ibtidai sinif müəlliməsinə olan məhəbbətindən bəhs edən "Rushmore" (1998) Ceyson Şvartsman, Bill Mürrey və Oliviya Vilyamsın baş rollarını paylaşdığı özünəməxsus yumorlu bir əsər olmuşdur. Film həm tənqidçilərin rəğbətini qazanmış, həm də gəlir baxımından uğurlu olmuşdur.[24] Məhz bu ekran əsəri Bill Mürreyin müstəqil kinematoqrafiyada nüfuzlu aktyor kimi şöhrət qazanmasına vəsilə olur. O, bundan sonra Andersonun demək olar ki, bütün filmlərində çəkilir.

1999-cu il "Independent Spirit Awards" mərasimi filmin yaradıcı heyəti üçün xoş müjdələrlə yadda qalır – Anderson ən yaxşı rejissor, Mürrey isə ən yaxşı ikinci dərəcəli aktyor elan edilir. Mürreyin ifası "Qızıl Qlobus" mükafatının "Ən yaxşı ikinci dərəcəli kişi rolu" nominasiyasında da dəyərləndirilmişdir. Görkəmli rejissor Martin Skorseze 2000-ci ildə "Bottle Rocket" filmini yüksək qiymətləndirməklə yanaşı, "Rushmore"un da bədii dəyərini vurğulamışdır.[25] 2016-cı ildə ABŞ Konqres Kitabxanası tərəfindən Milli Film Reyestrinə daxil edilən "Rushmore" artıq kult film statusu qazanıb.[26]

2000-ci illər

 
Anderson Berlin Film Festivalında (2005-ci il)

Andersonun 2001-ci ildə ekranla çıxan "The Royal Tenenbaums" adlı növbəti tragikomediyası Nyu-York şəhərində yaşayan istedadlı bir ailənin əhvalatını canlandırır. Cin Hekmen, Ancelika Hyuston, Ben Stiller, Lük Vilson və Qvinet Peltrou kimi parlaq aktyor heyətini tamaşaçı qarşısına çıxardan film istər tənqidçilər, istərsə də kino həvəskarları tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb. "The Royal Tenenbaums" "Yüksələn ay krallığı"na qədər rejissorun ən yüksək gəlir gətirən əsəri olmuş, Amerika kinoteatrlarında əlli milyon dollardan artıq qazanc əldə etmişdir. Həmçinin "Oskar"a da namizəd göstərilən bu film "Empire" jurnalının keçirdiyi sorğuda bütün dövrlərin ən yaxşı 159-cu filmi adına layiq görülür.[27]

Bill Mürreyin canlandırdığı, məşhur səyyah Jak-İv Kusto tərzində sənədli film rejissoru obrazının mərkəzdə dayandığı "Stiv Zissu ilə su həyatı" Andersonun 2004-cü ildəki növbəti böyük ekran əsəri olmuşdur. Kinolentdə Oven Vilson, Keyt Blanşett, Villem Defo, Ceff Qoldblum, Ancelika Hyuston və Maykl Qembon kimi aktyor-aktrisalar rol alıb. Film rejissorun özünəməxsus üslubunu əks etdirsə də, tənqidçilərin rəyləri heç də gözlənildiyi qədər müsbət olmamış; filmin kommersiya göstəriciləri "The Royal Tenenbaums"un səviyyəsinə çata bilməmişdir.[28]

 
Ves Anderson Noa Baumbax ilə (2006-cı il)

Kinematoqrafiya aləmində özünəməxsus dəst-xətti ilə seçilən Ves Anderson 2007-ci ildə "The Darjeeling Limited" filmini ərsəyə gətirdi. Əsərin mərkəzində bir-birindən uzaq düşmüş üç qardaşın Hindistan dəmir yollarında keçən səyahəti dayanır. "The Royal Tenenbaums" filmindəki dramatik çalarları özündə əks etdirən bu ekran əsəri, "Stiv Zissu ilə su həyatı" kimi tənqidçilərin müxtəlif fikirlərini doğurdu. Rejissor özü etiraf edirdi ki, çəkilişlər üçün Hindistanı seçməsində böyük hind kinematoqrafçısı Satyacit Rayın yaradıcılığına olan heyranlığı əsas rol oynayıb.[29] Film məhz bu sənətkara ithaf olunub.

Anderson qısamətrajlı filmlərin də mahir ustasıdır. İlk "Bottle Rocket" qısametrajlı filmindən başqa, Parisdə lentə alınan "Hotel Chevalier"i (2007) çəkib. Ceyson Şvartsman ilə Natali Portmanın baş rolda çəkildiyi bu film "The Darjeeling Limited"in proloqu sayılır.

2009-cu ildə rejissorun Roald Dalın əsəri əsasında çəkdiyi "Misilsiz cənab Foks" animasiya filmi işıq üzü görür. Mürrey, Defo, Şvartsman, Broudi, Qembon, Oven Vilson, Corc Kluni, Meril Strip kimi ulduz aktyorların səsləndirdiyi film tənqidçilərin rəğbətini qazanır və "Ən yaxşı animasiya filmi" nominasiyasında "Oskar"a namizəd göstərilir.

2010-cu illər

 
Berlin Film Festivalında "Isle of Dogs" filminin təqdimatı zamanı – Anderson, Koyu Rankin, Liev Schreiber, Jeff Goldblum, Kunichi Nomura məşhur aparıcı Anatol Veberin rəhbərliyi altında mətbuat konfransında iştirak etdilər.

2012-ci ildə Kann kinofestivalında nümayiş olunan "Yüksələn ay krallığı" filmi xəyali Yeni İngiltərə şəhərciyində cərəyan edən yeniyetməlik hekayəsidir.[30] Bill Mürrey, Edvard Norton, Brüs Uillis, Frensis Makdormand, Tilda Svinton kimi aktyorların məharətlə canlandırdığı obrazlar filmin uğuruna töhfə verib. Andersonun özünəməxsus üslubunu parlaq şəkildə nümayiş etdirən film ona ssenari üzrə növbəti "Oskar" nominasiyası qazandırdı.

2014-cü ildə ekranlara çıxan "The Grand Budapest Hotel" Ralf Fayns, Toni Revolori, Sirşa Ronan, Ceff Qoldblum başda olmaqla, rejissorun daimi tərəfdaşları Mürrey, Vilson, Svinton, Şvartsmandan ibarət möhtəşəm aktyor heyətini bir araya gətirdi.[31] 1930-cu illərdə cərəyan edən, mehmanxananın konsyerji cənab Qustavın macəralarını əks etdirən film, "The New York Times"ın təbirincə, "tarixi hadisələri zərif zarafat və şıltaq jestlərlə məharətlə ələ salır".[32]

2018-ci ildə rejissor "stop-motion" texnikası ilə çəkilmiş "Isle of Dogs" filmi ilə sənətsevərlərin görüşünə gəlir.[33] Böyük Britaniyada istehsal olunan film "Ən yaxşı animasiya filmi" və "Ən yaxşı orijinal musiqi" nominasiyalarında "Oskar"a layiq görülüb.[34]

2020-ci illər

Andersonun "The French Dispatch" adlı filmi müharibədən sonrakı Fransa dövrünü əks etdirən parlaq kinematoqrafiya nümunəsi olmaqla, ekran əsərində Benisio Del Toro, Ceffri Rayt, Bill Mürrey, Frensis Makdormand, Oven Vilson, Villem Defo, Edrien Broudi, Tilda Svinton, Timoti Şalame kimi ulduz ansamblı yer alıb. Pandemiya səbəbindən təxirə salınan filmin ilk nümayişi 2021-ci ilin 12 iyulunda Kann festivalında baş tutmuş, Amerika kinoteatrlarında isə həmin ilin 22 oktyabrında geniş ekranlara çıxmışdır.[35] Bu müddət ərzində "Searchlight Pictures" şirkəti Kristofun "Alin" mahnısının Carvis Koker tərəfindən kaver edilmiş, Andersonun rejissorluğu ilə çəkilmiş animasiya klipini tamaşaçılara təqdim etmişdir.[36][37]

2021-ci ilin payızında Anderson "Asteroid City" filminin çəkilişlərini yekunlaşdırmış, film barədə mətbuata yalnız cüzi məlumatlar sızmışdır.[38] Ekran əsərinin əksər səhnələri İspaniyanın Çinçon şəhərində, xüsusi olaraq inşa edilmiş nəhəng "Monument Valley" dioramasında lentə alınmışdır.[39][40] Tom Henks, Skarlet Yohansson, Edrien Broudi, Tilda Svinton, Brayan Krenston, Ceff Qoldblum, Houp Devis, Ceffri Rayt başda olmaqla tanınmış aktyor heyətinin yer aldığı film 2023-cü ildə Kann festivalında nümayiş olunmuş, iyunun 16-da ABŞ-də geniş ekranlara çıxmış, tənqidçilər tərəfindən müsbət rəylər almışdır.[41]

Bundan sonra Anderson "Netflix" üçün Ronald Dalın "The Wonderful Story of Henry Sugar" adlı novellalar toplusunu ekranlaşdırmışdır. 41 dəqiqəlik qısametrajlı film 2023-cü ildə Venesiya festivalında təqdim edilmiş, sentyabrın 20-də məhdud şəkildə kinoteatrlarda, 27-də isə "Netflix" platformasında yayımlanmışdır. Benedikt Kamberbetç, Dev Patel, Ralf Fayns, Ben Kinqsli kimi istedadlı aktyorların çəkildiyi film böyük rəğbət qazanmışdır.[42][43] Anderson həmçinin Dalın əsərləri əsasında çəkilmiş daha üç qısametrajlı filmi – "The Swan", "The Rat Catcher", "Poison"u ardıcıl olaraq sentyabrın 28, 29, 30-da "Netflix"də təqdim etmişdir.[44] "The Wonderful Story of Henry Sugar" 96-cı "Oskar" mükafatına layiq görülmüş, lakin rejissor çəkiliş qrafiki səbəbindən mərasimə qatıla bilməmişdir.[45][46] 2024-cü ilin martında dörd qısametrajlı film "The Wonderful Story of Henry Sugar and Three More" adı altında antologiya şəklində "Netflix"də yayımlanmışdır.[47]

2024-cü ilin mart ayında Anderson Almaniyada "The Phoenician Scheme" adlı yeni filminin çəkilişlərinə başlamış, Benisio del Toro, Maykl Sera, Bill Mürrey kimi aktyorların iştirakı təsdiqlənmiş, rejissorun daimi əməkdaşlıq etdiyi digər ulduzların da layihədə yer alacağı gözlənilir.[48]

Üslub və rejissor həlləri

Ekran sənətində təsir izləri

Andersonun yaradıcılığında Vudi Allen,[49] Pedro Almodovar,[50] Satyacit Ray, Hel Eşbi[51] və Roman Polanskinin əsərlərindən qaynaqlanan incə kinematoqrafik çalarlar özünü büruzə verir.[52] "Today" verilişində Hoda Kotb ilə söhbətində Brayan Krenston rejissorun özünəməxsus iş prinsiplərindən söz açmışdır; həmin gün "Asteroid City" filminin digər iştirakçısı Ceyson Şvartsman da verilişə qatılmış, obrazını daha dərindən mənimsəmək məqsədilə evində qaranlıq otaq qurduğunu dilə gətirmişdir.

Krenstonun təsvir etdiyi kimi, Andersonun film çəkilişləri səciyyəvi xüsusiyyətləri ilə seçilir:

"Bütün aktyorlar eyni mehmanxanada qalır, hər axşam Ves və qonaqlarla birgə süfrə arxasında əyləşirlər - sanki aktyor düşərgəsindəsən... Anderson filmində qrim otaqları, fərdi vaqonlar mövcud deyil... İyerarxiya, çəkiliş cədvəli anlayışı yoxdur - sadəcə səhər saat doqquz yarı, on radələrində geyiminlə hazır olursan. Onunla birgə qolf arabasına yaxud mikroavtobusa minib çəkiliş meydançasına yollanırsan... Hamı bir yerdə vaxt keçirir, səhnəyə nə vaxt çağırılacağını bilmirsən. O, həm sənət, həm şəxsi həyatında son dərəcə xeyirxah, səxavətli insandır... Hamı eyni məbləğdə qonorar alır. Sadəcə gəlir və işə başlayırsan. Bəzən kiçik epizodik rolda çəkilir, bəzənsə baş qəhrəmanı canlandırırsan."[53]

Anderson auteur kimi tanınan rejissorlardan biri olmaqla, Amerika ekssentrik kinosunun önəmli simalarından sayılır.[54][55][56][57][58] Tənqidçilər onun yaradıcılığında Tony Riçardsonun 1984-cü ildə çəkdiyi "The Hotel New Hampshire" filmi ilə çoxsaylı paralellər aşkar edirlər. Codi Foster, Bo Bricez, Rob Lou, Nastasya Kinski, Amanda Plammer, Mettyu Modayn kimi ulduzların çəkildiyi, Set Qrinin ilk rol aldığı bu ekssentrik komediya-drama janrlı əsərlə səsləşmələr müşahidə olunur.[59]

Sovet kinematoqrafiyasının görkəmli nümayəndəsi Elem Klimovun 1964-cü ildə çəkdiyi "Welcome, or No Trespassing" filminin kamera işi, hekayə quruluşu və cazibədar fantaziyası Andersonun yaradıcılığına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərmişdir.

Sevimli filmləri

2010-cu ildə kinorejissor Ves Anderson "Criterion" xəzinəsində qorunub saxlanılan əsərlər arasından özünün ən çox dəyər verdiyi on iki filmi seçmişdir. Sıralamada üçüncü, dördüncü, beşinci nömrələrdə qərarlaşan əsərlər isə boks-set şəklində təqdim olunmuşdu. Bu filmlər:[60]

  1. The Earrings of Madame de... (1953)
  2. Au hasard Balthazar (1966)
  3. Pigs and Battleships (1961)
  4. The Insect Woman (1963)
  5. Unholy Desire (1964)
  6. The Taking of Power by Louis XIV (1966)
  7. The Spy Who Came in from the Cold (1965)
  8. The Friends of Eddie Coyle (1973)
  9. Classe tous risques (1960)
  10. Naked Childhood (1968)
  11. Mishima: A Life in Four Chapters (1985)
  12. The Exterminating Angel (1962)

Anderson 2022-ci ildə Britaniya Film İnstitutunun keçirdiyi "Sight and Sound" sorğusunda iştirak edib. Hər on ildən bir təşkil olunan bu mötəbər sorğuda müasir rejissorlar kino tarixinin ən yaxşı on filmini seçirlər. Anderson öz seçimində üstünlüyü tamamilə fransız filmlərinə verib, onları xronoloji sıra ilə düzüb:[61]

  • La Grande Illusion (1937)
  • Quai des Orfèvres (1947)
  • The Earrings of Madame de... (1953)
  • Vivre sa vie (1962)
  • The Man Who Loved Women (1977)
  • Loulou (1980)
  • Vagabond (1985)
  • Olivier, Olivier (1993)
  • It All Starts Today (1999)
  • Rois et reine (2004)

Anderson qorxu janrında çəkilmiş filmlər arasında "Rosemary's Baby" əsərini xüsusi məhəbbətlə seyr etdiyini dilə gətirib.[62] Rejissorun həmçinin rəğbət bəslədiyi musiqili əsərlər sırasında "The Pajama Game", "Meet Me in St. Louis", eləcə də "Sadie McKee" tamaşaları önəmli yer tutur.[63]

Mövzular və hekayələr

Postmodernizmin əlamətdar nümayəndəsi sayılan sənətkarın əsərlərində xırdalıqlara qarşı nostalji həssaslıq, ənənəvi nəql üsullarının alt-üst edilməsi, müxtəlif janrların eyni filmdə qovuşması, mürəkkəb cinsi kimliyə malik qəribə obrazların təsviri diqqəti cəlb edir.[64][65]

Yaradıcılığının əsas xəttini sürətli komediya janrında çəkilmiş, dərin kədər notları ilə müşayiət olunan filmlər təşkil edir. Bu əsərlərdə məsum uşaqlıq illərinin itirilməsi, ailədaxili münaqişələr, övladların tərk edilməsi, xəyanət, doğmalar arasında rəqabət hissi, gözlənilməz dostluq münasibətləri kimi mövzular öz bədii həllini tapır. Onun filmləri obrazların daxili aləminin dərindən açılması ilə seçilir. Tənqidçilər bu xüsusiyyəti "ədəbi ziyalı üslubu" kimi dəyərləndirərək həm təqdir, həm də tənqid edirlər.[66][67]

Süjet xəttində oğurluq və qəfil yoxa çıxma hadisələrinin təsviri mühüm yer tutur, detektiv janrının elementlərindən geniş istifadə olunur.[68]

Vizual üslub

Aleks Buononun qeyd etdiyi kimi, Andersonun özünəməxsus rejissor dəst-xətti müstəvi görüntülər yaradan kamera hərəkətləri, simmetrik kompozisiyalar, qəfil yaxınlaşdırmalar, ağır-ağır addımlayan personajların təsvirləri ilə seçilir.[69][70][71] Onun filmlərinə xas olan məhdud rəng palitrasına əlavə olaraq, əl işi olan dekorasiyalar, xüsusilə miniatür maketlərdən istifadə rejissorun üslubunu formalaşdıran başlıca elementlərdir.

Bu özünəməxsus bədii yanaşma kinematoqrafiya aləmində dərin müzakirələrə yol açmış, tənqidçilərin diqqətini cəlb etmiş, hətta parodiyalara mövzu olmuşdur. Tənqidçilər, sənətşünaslar, eləcə rejissorun özü də filmlərinin sanki "qapalı bir aləm" yaxud "miqyaslı ev maketi" təəssüratı yaratdığını vurğulayır.

Cessi Foks Meşarkın fikrincə, Andersonun əsərləri nə realist, nə sürrealist, nə də magik realizm cərəyanına aid edilə bilməz - onun yaradıcılığını daha çox "nağılvari" adlandırmaq mümkündür. Rejissorun filmlərinə xas olan vizual estetika 2019-cu ildə "Murals Wallpaper" şirkətinin divar kağızları kolleksiyasına ilham qaynağı olmuşdur.

"Stiv Zissu ilə su həyatı" filmindən başlayaraq Anderson "stop-motion" animasiya texnikasına xüsusi önəm vermiş, "Misilsiz cənab Foks" və "Isle of Dogs" kimi əsərlərini bütünlüklə bu üsulla ərsəyə gətirmişdir.[72]

Saundtrek

Anderson filmlərinə bəstələnmiş musiqi partituralarında altmışıncı və yetmişinci illərin pop musiqisinə xüsusi yer verilir, hər filmin səs yazısında bir müəyyən qrup ya da musiqiçinin əsərləri üstünlük təşkil edir. "Rushmore" filmində müşahidə etdiyimiz kimi, Ket Stivens və Britaniya İnvaziya qruplarının melodiyaları, "The Royal Tenenbaums" lentində Nikonun təkrarsız ifası, "Stiv Zissu ilə su həyatı"nda Devid Bouinin orijinal və Seu Corc tərəfindən kaver edilən mahnıları dinləyicini ovsunlayır.

"The Darjeeling Limited" və "Rushmore"da "The Kinks" qrupunun, "Misilsiz cənab Foks"da "The Beach Boys"un, "Yüksələn ay Krallığı"nda isə Henk Vilyamsın musiqiləri səslənir. "Yüksələn ay Krallığı" filmi, həmçinin, süjet xəttinin əsas dönüş nöqtələrində Bencamin Brittenin əsərləri ilə zəngindir. "The Darjeeling Limited"in musiqi tərtibatında Satyacit Rayın filmlərinə xas üslubdan bəhrələnilmişdir.

Otuzuncu illərdə cərəyan edən "The Grand Budapest Hotel" pop musiqidən imtina edərək, Aleksandr Desplanın bəstələrinə üstünlük verir. Bu filmin musiqi tərtibatı Desplana "Oskar" mükafatını, "BAFTA"nın "Ən yaxşı film musiqisi" mükafatını, "Dünya Səsyazma" mükafatının "İlin ən yaxşı orijinal musiqi partiturası" nominasiyasını qazandırmışdır.

Andersonun filmlərində istifadə olunan musiqi parçaları ifaçıların yenidən kəşfinə səbəb olmuş, xüsusilə "The Royal Tenenbaums"da səslənən "These Days" kompozisiyası böyük marağa səbəb olmuşdur.

Davamlı tərəfdaşlar

Anderson-un yaradıcılığında özünəməxsus aktyor ansamblı formalaşıb – Vilson qardaşları (Oven, Lük, Endru), Bill Mürrey, Ceyson Şvartsman, Ancelika Hyuston, Villem Defo, Ceff Qoldblum, Edvard Norton, Edrien Broudi, Bob Balaban, Toni Revolori başda olmaqla bir çox istedadlı sənətkarlar onun filmlərinə xüsusi rəng qatıb. Rejissorun bütün canlı çəkilişli filmləri Robert Yeomanın operatorluq məharəti sayəsində ekranlaşdırılıb; ilk dörd filminin musiqi tərtibatını Mark Motersbo, növbəti altısını isə Aleksandr Depla bəstələyib – "Misilsiz cənab Foks"dan etibarən məhz Depla bu estafeti öz üzərinə götürüb. "Rushmore"dan başlayaraq Anderson-un bütün ekran əsərlərinin musiqi tərtibatçısı qismində Rendal Poster çıxış edib. Rejissor öz ssenarilərini Noa Baumbax, Roman Koppola, Hüqo Ginnes kimi yaradıcı şəxslərlə birgə qələmə alıb. Onun kinolayihələri əsasən Stiven Reylsin "Indian Paintbrush" prodüser şirkətinin maliyyə dəstəyi ilə ərsəyə gəlib.

Şəxsi həyatı

2009-cu ildə Anderson məşhur rejissor Roman Polanskinin müdafiəsinə qalxdı – Polanski bir film festivalına gedərkən 1977-ci ildə törətdiyi cinsi təcavüz ittihamına görə saxlanılmışdı. İmzaladığı petisiyada qeyd olunurdu ki, belə həbslər film festivallarının azad yaradıcılıq məkanı kimi ənənəsini sarsıdar; bitərəf ölkələrə səfər edən rejissorların tutulması isə gələcəkdə hansı fəsadlara yol aça biləcəyi məlum olmayan təhlükəli bir presedent yarada bilər.[73][74]

Rejissorun sevgi macərası Livan əsilli yazıçı, kostyum rəssamı, səsləndirmə aktrisası Cuman Məluf ilə davam edir.[75][76] Tanınmış romançı Hənan əl-Şeyxin qızı olan Cumanla münasibətlərinin bəhrəsi 2016-cı ildə dünyaya gələn qızları Freyadır.[77][78] Maraqlıdır ki, körpənin xaç atası aktyor Bill Mürrey seçilib.[79]

Ömrünün böyük qismini Nyu-Yorkda keçirmiş Anderson 2005-ci ildən bəri Paris küçələrinin birində mənzil sahibidir.[80][81][82] Sənətkarın qardaşı Erik Çeys Anderson yazıçı, illüstrator qismində tanınır, aktyor kimi də fəaliyyət göstərir.[83]

Filmoqrafiya

Çəkdiyi filmlər
İl Ad Distributor
1996 Bottle Rocket Sony Pictures Motion Picture Group
1998 Rushmore Buena Vista Pictures
2001 The Royal Tenenbaums
2004 The Life Aquatic with Steve Zissou
2007 The Darjeeling Limited Fox Searchlight Pictures
2009 Misilsiz cənab Foks 20th Century Fox
2012 Yüksələn ay krallığı Focus Features
2014 "Qrand Budapeşt" oteli Fox Searchlight Pictures
2018 Isle of Dogs
2021 The French Dispatch Searchlight Pictures
2023 Asteroid City Focus Features / Universal Pictures

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 Wes Anderson // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ 1 2 Wes Anderson // filmportal.de. 2005.
  3. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #13069164X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  4. ↑ "The Unique Filmmaking Style of Wes Anderson". The Los Angeles Times. iyun 28, 2012. oktyabr 25, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: oktyabr 18, 2013.
  5. ↑ "The 21st Century's 100 greatest films". BBC. August 23, 2016. January 31, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 15, 2016.
  6. ↑ "Wes Anderson". Variety. November 13, 2013. April 28, 2017 tarixində arxivləşdirilib.
  7. ↑ "Baftas 2015: Boyhood wins top honours but Grand Budapest Hotel checks out with most". The Guardian. February 8, 2015. İstifadə tarixi: November 13, 2020.
  8. ↑ Tartaglione, Nancy. "Berlin Film Festival Winners: 'Touch Me Not' Is Golden Bear; Wes Anderson Takes Best Director For 'Isle Of Dogs' – Full List". Deadline Hollywood. February 24, 2018. İstifadə tarixi: February 25, 2018.
  9. ↑ "Texas B. Anderson Realtor Biography". Greenwood King Properties. September 20, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 29, 2015.
  10. ↑ "Wes Anderson". Yahoo Movies. 2010. dekabr 25, 2011 tarixində arxivləşdirilib.
  11. ↑ "Wes Anderson returns to form with Mr Fox". The Times. 2009.
  12. ↑ "FamilySearch: Sign In". FamilySearch.
  13. ↑ Collin, Robbie. "Wes Anderson interview". The Daily Telegraph. February 19, 2014. December 20, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2014.
  14. ↑ "Wild, Wild Wes". The New Yorker. November 2, 2009. September 27, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2014.
  15. ↑ "Printing – Wes Anderson – Interview Magazine". Interview Magazine. November 14, 2013. October 14, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 3, 2016.
  16. ↑ "Tour Wes Anderson's High School AKA the Set of Rushmore". The Atlantic. iyul 2, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: oktyabr 18, 2013.
  17. ↑ "Interview with Wes Anderson". Interviews with Max Raskin (ingilis). İstifadə tarixi: 2024-10-20.
  18. ↑ "Obvious History: Wes Anderson and Owen Wilson staged a break-in in their apartment". Interview Magazine (ingilis). March 29, 2018. İstifadə tarixi: March 5, 2021.
  19. ↑ "Owen Wilson". October 2, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 17, 2013.
  20. ↑ "Wes Anderson". Biography (ingilis). August 14, 2019. İstifadə tarixi: March 5, 2021.
  21. ↑ "Bottle Rocket". Box Office Mojo. sentyabr 30, 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: avqust 7, 2007.
  22. ↑ "Bottle Rocket". Rotten Tomatoes. December 30, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2012.
  23. ↑ "Film By Film: Wes Anderson On Wes Anderson". Empire Magazine. March 2014. March 6, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 6, 2014.
  24. ↑ "Rushmore". Rotten Tomatoes. February 6, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2012.
  25. ↑ Scorsese, Martin. "Wes Anderson". Esquire. mart 2000. yanvar 30, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyul 31, 2011.
  26. ↑ Bort, Ryan. "'Rushmore' and 'The Lion King' among films added to the Library of Congress Film Registry". Newsweek. December 15, 2016. İstifadə tarixi: November 22, 2019.
  27. ↑ "EMPIRE's 500 Greatest Movies of All Time". EMPIRE. iyul 22, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyul 5, 2012.
  28. ↑ "Wes is having trouble with the reception". SCREEN Machine. iyul 22, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyul 5, 2012.
  29. ↑ "On Ray's Trail". The Statesman. January 3, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 19, 2007.
  30. ↑ "Wes Anderson". Los Angeles Times. March 8, 2012. May 17, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 20, 2012.
  31. ↑ Eisenberg, Eric. "Wes Anderson Says The Grand Budapest Hotel Is Mostly Set in the Late 1920s". Cinema Blend. October 31, 2012. November 29, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 18, 2012.
  32. ↑ Scott, A. O. "Bittersweet Chocolate on the Pillow – Wes Anderson's 'Grand Budapest Hotel' Is a Complex Caper". New York Times. March 6, 2014. October 22, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 25, 2014.
  33. ↑ "Wes Anderson to Direct Stop-Motion Animated Film About Dogs". October 12, 2015. İstifadə tarixi: December 21, 2016.
  34. ↑ "Oscar Nominations 2019: The Complete List". Variety. January 22, 2019.
  35. ↑ Rubin, Rebecca. "Wes Anderson's 'The French Dispatch' Sets New Theatrical Release Date". Variety (ingilis). May 27, 2021. İstifadə tarixi: May 27, 2021.
  36. ↑ Zemler, Emily. "An Animated Jarvis Cocker Stars in Very Wes Anderson Music Video for 'The French Dispatch'". Rolling Stone. September 23, 2021. İstifadə tarixi: October 14, 2021.
  37. ↑ Searchlight Pictures. THE FRENCH DISPATCH | "Aline" Music Video | Directed by Wes Anderson. September 22, 2021.
  38. ↑ Burch, Noel. "Film's Institutional Mode of Representation and the Soviet Response". October. 11. 1979: 77–96. doi:10.2307/778236. ISSN 0162-2870. JSTOR 778236.
  39. ↑ Dazed. "Wes Anderson is shooting a new film in Spain this summer". Dazed (ingilis). May 16, 2021. İstifadə tarixi: June 7, 2021.
  40. ↑ Belinchón, Gregorio. "Wes Anderson rodará su nueva película en Madrid". EL PAÍS (ispan). May 14, 2021. İstifadə tarixi: May 16, 2021.
  41. ↑ "Bill Murray confirms new film with Wes Anderson is called 'Asteroid City'". NME. İstifadə tarixi: January 7, 2021.
  42. ↑ Leishman, Rachel. "Wes Anderson to Direct Roald Dahl's 'The Wonderful Story of Henry Sugar,' Starring Benedict Cumberbatch". Collider. January 6, 2022.
  43. ↑ "Wes Anderson To Direct Adaptation Of Roald Dahl's 'The Wonderful Story Of Henry Sugar' Starring Benedict Cumberbatch, Ralph Fiennes, Dev Patel And Ben Kingsley". Deadline Hollywood. İstifadə tarixi: January 7, 2021.
  44. ↑ "You're Invited to a Wonderful Week of New Wes Anderson Shorts This September". Netflix Tudum (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-09-04.
  45. ↑ Lang, Brent; Moreau, Jordan. "Oscar Nominations 2024: 'Oppenheimer' Dominates With 13 Nods, 'Poor Things' Follows With 11". Variety (ingilis). January 23, 2024. İstifadə tarixi: January 26, 2024.
  46. ↑ Holub, Christian. "Wes Anderson didn't accept his first Oscar because he's already working on his next movie". Entertainment Weekly. March 11, 2024. İstifadə tarixi: April 3, 2024.
  47. ↑ "Watch: Wes Anderson's 'Wonderful Story of Henry Sugar and Three More' anthology gets trailer - UPI.com". UPI (ingilis). İstifadə tarixi: 2024-03-14.
  48. ↑ Calnan, Ellie. "Wes Anderson shooting new film 'The Phoenican Scheme' in Germany". KFTV. March 12, 2024. İstifadə tarixi: March 12, 2024.
  49. ↑ "From Spike Lee to David Lean: Wes Anderson lists his 11 favourite films of all time". FarOut. August 7, 2021. İstifadə tarixi: June 5, 2023.
  50. ↑ Bernal, Fernando. "Wes Anderson: "Almodóvar me influyó mucho para crear los Tenenbaums"". El País. March 2, 2018. İstifadə tarixi: March 20, 2018.
  51. ↑ Seitz, Matt Zoller. "The Substance of Style, Pt 3. Examining the Wes Anderson–Hal Ashby connection". Moving Image Source. April 6, 2009. March 21, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 25, 2014.
  52. ↑ "'Moonrise Kingdom' Director Wes Anderson on 'Stealing' From Kubrick, Polanski". The Hollywood Reporter. June 11, 2012. June 21, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 20, 2013.
  53. ↑ "Bryan Cranston Talks New Movie, Retirement Rumors, Dance Moves". June 14, 2023. İstifadə tarixi: June 14, 2023.
  54. ↑ Brody, Richard. "Wild, Wild Wes". The New Yorker. November 2, 2009. September 27, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 15, 2016.
  55. ↑ Redmond, Sean; Batty, Craig. "Wes Anderson is one of cinema's great auteurs: discuss". The Conversation. April 9, 2014. December 20, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 15, 2016.
  56. ↑ Frank, Priscilla. "Hypnotic Video Explores Wes Anderson's Quirky Obsession With Symmetry". The Huffington Post. March 19, 2014. December 20, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 15, 2016.
  57. ↑ Blume, Lesley M. M. "What You Should Know About Wes Anderson". Vanity Fair. March 10, 2014. December 25, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 15, 2016.
  58. ↑ "American Eccentric Cinema". Bloomsbury Publishing.
  59. ↑ "The Hotel New Hampshire". Film at Lincoln Center (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-09-23.
  60. ↑ "Wes Anderson's Top 10". Criterion. İstifadə tarixi: 8 February 2024.
  61. ↑ "Wes Anderson | BFI". www.bfi.org.uk. İstifadə tarixi: 8 February 2024.
  62. ↑ Bose, Swapnil Dhruv. "Wes Anderson names his favourite horror film of all time". faroutmagazine.co.uk. 31 October 2021. İstifadə tarixi: 8 February 2024.
  63. ↑ Williams, Joe. "Wes Anderson picks his favourite musicals of all time". faroutmagazine.co.uk. 22 October 2023. İstifadə tarixi: 8 February 2024.
  64. ↑ "Elements of Mise en Scene in Postmodern Cinema". Cult Critic (ingilis). December 22, 2016. İstifadə tarixi: April 8, 2022.
  65. ↑ Dilley, Whitney Crothers. The Cinema of Wes Anderson: Bringing Nostalgia to Life. Wallflower Press. 2017. ISBN 978-0-231-54320-0.
  66. ↑ "The James Clayton Column: Wes Anderson and auteurs with an identity". Den of Geek (ingilis). March 7, 2014. İstifadə tarixi: January 29, 2020.
  67. ↑ Kiang, Jessica; Lyttelton, Oliver; Lyttelton, Oliver. "Ranked: Wes Anderson's Most Memorable Characters". IndieWire (ingilis). September 24, 2015. İstifadə tarixi: January 29, 2020.
  68. ↑ Klein, Joshua; və b. "Wes Anderson". They Shoot Pictures, Don't They?. August 10, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 28, 2014.
  69. ↑ Buono, Alex. "How We Did It: The Midnight Coterie of Sinister Intruders". www.alex-buono.com. July 9, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 28, 2014.
  70. ↑ Hue, Tran. "What Is Flat Space In Film? Trust The Answer". ecurrencythailand.com. June 5, 2023. İstifadə tarixi: 10 November 2023.
  71. ↑ Baker, Logan. "Video Editing: Snap Zooms Should Never Be a Snap Decision". PremiumBeat. December 2016. İstifadə tarixi: 10 November 2023.
  72. ↑ Vera, Noel. "Courtesan au chocolat". Businessworld. September 23, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 28, 2014.
  73. ↑ Shoard, Catherine; agencies. "Release Polanski, demands petition by film industry luminaries". The Guardian. September 29, 2009. January 8, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 29, 2021.
  74. ↑ "Le cinéma soutient Roman Polanski / Petition for Roman Polanski – SACD". sacd.fr. June 4, 2012. June 4, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 20, 2022.
  75. ↑ Brody, Richard. "How "Moonrise Kingdom" Fits into Wes Anderson's Canon". The New Yorker. October 3, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 27, 2013.
  76. ↑ Brody, Richard. "Wild, Wild Wes". The New Yorker. September 27, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 28, 2015.
  77. ↑ Crocker, Lizzie. "Meet Juman Malouf—Y.A. Fiction's New Spellbinder And Wes Anderson's Muse". The Daily Beast (ingilis). November 8, 2015. İstifadə tarixi: October 23, 2021.
  78. ↑ Heyman, Marshall. "Holiday Window Gazing With Juman Malouf". The Wall Street Journal. December 20, 2015. ISSN 0099-9660. March 15, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 14, 2017.
  79. ↑ Bergeson, Samantha. "Wes Anderson Stands by Bill Murray Amid Misconduct Claims: 'He Is Really Part of My Family'". IndieWire. June 12, 2023. İstifadə tarixi: July 2, 2023.
  80. ↑ Amsden, David. "The Life Obsessive With Wes Anderson". New York. September 21, 2007. November 11, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 27, 2013.
  81. ↑ Kahn, Howie. "The Life Aesthetic With Wes Anderson". The Wall Street Journal. February 26, 2014. January 2, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 19, 2014.
  82. ↑ "Wes Anderson interview: 'I always try to do something different to what I've done before". Time Out Paris (fransız). March 15, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 14, 2017.
  83. ↑ Standen, Dirk. "Paper Chase: The Art of Eric Chase Anderson". Style.com. October 19, 2010. February 22, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 16, 2013.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ves_Anderson&oldid=8098449"
Informasiya Melumat Axtar