Teodoros Kolokotronis (yun. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης; 3 aprel 1770 – 4 fevral 1843[1], Afina[2]) — Yunanıstan İstiqlaliyyət müharibəsi zamanı aparıcı rol oynamış Yunan marşal. O, Yunanıstan tarixinin ən mühüm və məşhur milli qəhrəmanlarından biri hesab olunur.[3][4]
| Teodoros Kolokotronis | |
|---|---|
| yun. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 3 aprel 1770 |
| Vəfat tarixi | 4 fevral 1843[1] (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Qoşun növü | Britaniya Ordusu, Yunanıstan Quru Qoşunları |
| Rütbəsi | Feldmarşal |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
 |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yunanıstanın Osmanlı imperiyasının işğalından azad edilməsi üçün mübarizə aparan Philiki Hetaireia (Filiki Eterya) adlı inqilabi təşkilatın üzvü olmuşdur. O, İstiqlaliyyət müharibəsi zamanı Peloponnesdə türklərə qarşı mübarizə aparan üsyançılara rəhbərlik etmişdir. 1821-ci ildə yunan üsyanı baş verən zaman Sultan II Mahmud Dramalı Mahmud paşanı Osmanlı ordularına komandan təyin edərək ona yunan üsyanını yatızdırmağı əmr etmişdir. Dramalı Mahmud paşa təxminən 42.000 nəfərlik böyük bir ordu ilə Peloponnes yarımadasına daxil olub sürətlə Arqos istiqamətində irəliləmişdir. Lakin 26 iyul 1822-ci ildə Dervenakiyada yunan qüvvələri komandir Teodoros Kolokotronisin rəhbərliyi altında həyata keçirdikləri hərbi taktika ilə Osmanlı ordusunun böyük bir hissəsini məhv etmişdir. Belə bir ağır məğlubiyyətdən sonra Dramalı Mahmud paşa Korinf istiqamətində geri çəkilmiş və burada yüksək qızdırma və tif xəstəliyindən vəfat etmişdir.[5]
Üsyan etdiyinə görə Hidra adasında həbs olunsa da, daha sonra Misirlilərə qarşı Moranın müdafiəsində iştirak etməsi üçün sərbəst buraxılmışdır. 1825-ci ildə Yunanıstanda İngilis protektoratının yaradılmasını tələb edən sənədi imzalayanlardan biri olmuş və Ser Riçard Çörçə yunan ordularının komandanlığını öz üzərinə götürməsi üçün çağırış etmişdir. 1828-ci ildə Yunanıstana gəlmiş müvəqqəti prezident Qraf İoannis Kapodistriası dəstəkləyən Kolokotronis ölkədə Rusiya tərəfdarı olan qrupun liderlərindən biri olmuşdur. 9 oktyabr 1831-ci ildə Kapodistriasın öldürülməsindən sonra yeni yaradılmış Yunanıstan krallığının taxtına 17 yaşlı gənc olan Bavariya şahzadəsi Ottonu keçirmək məqsədi ilə rəqib hökumət yaratmışdır. Bavariya şahzadəsi Ottonun Otho adı ilə taxta çıxmasından sonra əksəriyyəti bavariyalı olan regentləri hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaq məqsədi ilə çox böyük səylər göstərmişdir. Buna görə 1834-cü il iyun ayının 7-də edam cəzasına məhkum edilmiş olsa da, sonradan əfv edilərək general rütbəsinə layiq görülmüş və Dövlət Şurasının üzvü təyin edilmişdir.[6]
.jpg)
- ↑ 1 2 Identifiants et Référentiels (fr.). ABES, 2011.
- ↑ 1 2 Водовозов В. Колокотрони, Федор (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1895. Т. XVа. С. 728.
- ↑ "Theodoros Kolokotronis, Greece.com". 12 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2020.
- ↑ "On this day in 1843, Theodoros Kolokotronis passed away, Greek City Times". 19 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2020.
- ↑ "Theodoros Kolokotronis: Ultimate Symbol of the Greek Revolution, greekreporter.com". 29 iyul 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2020.
- ↑ "Theodoros Kolokotronis, Greek revolutionary". 16 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 mart 2020.
- Clogg, Richard. The Movement for Greek Independence, 1770–1821: A Collection of Documents. New York: Barnes & Noble. 1976. ISBN 978-0-06-491216-7.
- Clogg, Richard. A Concise History of Greece. Cambridge and New York: Cambridge University Press. 2013 [1992]. ISBN 978-1-10-765644-4.
- Keridis, Dimitris. Historical Dictionary of Modern Greece. Scarecrow Press, Inc. 2009. ISBN 978-0-81-086312-5.
- Kolokotronis, Theodoros; Edmonds, Elizabeth M. (trans.). Kolokotrones. The Klepht and the Warrior. Sixty Years of Peril and Daring. An Autobiography. London: T. Fisher Unwin. 1892.
- The National Herald. The Greeks: The Triumphant Journey, From the Ancient Greeks and the Greek Revolution of 1821, to Greek Americans. The National Herald. New York. 2001. ISBN 9789608711907.
- Pappas, Paul Constantine. The United States and the Greek War for Independence, 1821–1828. Boulder: East European Monographs. 1985. ISBN 978-0-88-033065-7.
- Stavrianos, L.S. The Influence of the West on the Balkans // Jelavich, Charles; Jelavich, Barbara (redaktorlar ). The Balkans in Transition: Essays on the Development of Balkan Life and Politics Since the Eighteenth Century. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. 1963. 184–226.
- Brewer, David. Greece, The Hidden Centuries: Turkish Rule from the Fall of Constantinople to Greek Independence. London and New York: I.B. Tauris. 2010. ISBN 978-0-85-773004-6.
- Μπιζάκη, Βασιλική. Μεγάλοι Έλληνες: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης [Great Greeks: Theodoros Kolokotronis] (yunan). Athens: Skai TV. 2009. ISBN 978-9-60-684534-5.
- Kolokotronis, Theodoros. Memoirs from the Greek War of Independence, 1821–1833. Chicago: Argonaut Publishers. 1969.
- Kolokotronis – University of Patras Arxivləşdirilib 15 avqust 2002 at the Wayback Machine (yun.)
- Hellenic Parliament: The Speech of Kolokotronis at Pnyx (yun.)
- Κοσιώνη (Kosioni), Σία (Sia). Θεόδωρος Κολοκοτρώνης [Theodoros Kolokotronis] // Great Greeks (yunan). Greece. 2009. Skai TV.
- Βασιλόπουλος (Vasilopoulos), Χρίστος (Christos). Θεόδωρος Κολοκοτρώνης [Theodoros Kolokotronis] // Μηχανή Του Χρόνου (The Time Machine) (yunan). Greece. 2010. Hellenic Broadcasting Corporation.
- Θεόδωρος Κολοκοτρώνης [Theodoros Kolokotronis] // Η Ιστορία της Επανάστασης του 1821 μέσα από τους Ήρωες (The History of the Revolution of 1821 through the Heroes) (yunan). Greece. Hellenic Broadcasting Corporation.