Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinSyuzen Haak (ing. Susan Haack; 23 iyul 1945[1], İngiltərə) — britaniyalı–amerikalı filosof. O, əsasən epistemologiya, elmin fəlsəfəsi, məntiq, praqmatizm və analitik fəlsəfə sahələrindəki tədqiqatları ilə tanınır. Syuzen Haak xüsusilə foundherentizm adlı epistemoloji mövqenin müəllifi kimi məşhurdur; bu yanaşma fundamentalizm və koherentizm arasında körpü yaratmağı hədəfləyir.[3]
| Syuzen Haak | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 23 iyul 1945[1] (80 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Əsas maraqları | məntiq[2] |
| Təsirlənib | Çarlz Sanders |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Syuzen Haak 1945-ci ildə Böyük Britaniyada anadan olmuşdur. O, ali təhsilini Oksford Universitetində almış, burada fəlsəfə, siyasət və iqtisadiyyat (PPE) üzrə bakalavr dərəcəsi qazanmışdır.[4][5] Daha sonra Kembric Universitetində fəlsəfə üzrə doktorantura təhsili almışdır. Akademik fəaliyyəti ərzində həm Böyük Britaniyada, həm də ABŞ-da müxtəlif universitetlərdə çalışmışdır.
Syuzen Haak uzun illər Mayami Universitetində (Florida, ABŞ) fəlsəfə professoru olmuşdur. O, burada "Distinguished Professor of Humanities" (Humanitar Elmlər üzrə fərqlənmiş professor) tituluna layiq görülmüşdür. Haak həmçinin müxtəlif beynəlxalq fəlsəfə jurnallarının redaksiya heyətində təmsil olunmuş, çoxsaylı elmi konfranslarda məruzələrlə çıxış etmişdir.[6]
Syuzen Haakın ən mühüm fəlsəfi töhfəsi foundherentizm nəzəriyyəsidir. Bu yanaşma epistemologiyada iki əsas mövqeni — fundamentalizm və koherentizmi — uzlaşdırmağa çalışır.[7][8] Haaka görə, bilik və epistemik əsaslandırma nə yalnız təməl, öz-özünə əsaslanan inanclara, nə də təkcə inancların qarşılıqlı uyğunluğuna söykənir. Əksinə, əsaslandırma həm empirik dəlillərə, həm də inanclar sistemindəki qarşılıqlı əlaqələrə əsaslanır.
Haak bu mövqeni izah etmək üçün "krossvord metaforası"ndan istifadə edir: krossvord tapmacasında bir söz həm verilən ipucları ilə, həm də digər sözlərlə uyğunluq əsasında təsdiqlənir. Eyni şəkildə, inanclar da həm təcrübə, həm də digər inanclarla qarşılıqlı uyğunluq vasitəsilə əsaslandırılır.[9]
Haak epistemik əsaslandırmanı dərəcəli və kontekstual proses kimi təqdim edir. O, epistemik internalizm və eksternalizm arasındakı kəskin bölgünü tənqid etmiş, bu mövqelərin hər ikisinin müəyyən dərəcədə haqlı cəhətlərə malik olduğunu vurğulamışdır.[10][11]
Elmin fəlsəfəsində Syuzen Haak elmi ifratçılıq və psevdоelmi iddiaların tənqidçisi kimi tanınır. O, elmin nüfuzunun digər bilik sahələrinə əsassız şəkildə tətbiq olunmasına qarşı çıxmışdır. Haak elmi biliklə qeyri-elmi bilik arasında sərt sərhədlər çəkməyin problemli olduğunu qeyd edir və elmi metodların pluralist izahını müdafiə edir.[12]
Syuzen Haakın işləri müasir epistemologiyada geniş müzakirə olunur. Onun foundherentizm nəzəriyyəsi əsaslandırma problemlərinə alternativ və uzlaşdırıcı yanaşma kimi qiymətləndirilir. Haakın elmi obyektivlik, sübut anlayışı və rasional araşdırma ilə bağlı fikirləri hüquq fəlsəfəsi, sosial elmlər və tətbiqi etikada da istifadə olunur.[13]
- Philosophy of Logics (1978)
- Evidence and Inquiry: Towards Reconstruction in Epistemology (1993)
- Manifesto of a Passionate Moderate: Unfashionable Essays (1998)
- Defending Science — Within Reason: Between Scientism and Cynicism (2003)
- Putting Philosophy to Work: Inquiry and Its Place in Culture (2008)
- Evidence Matters: Science, Proof, and Truth in the Law (2014)
- ↑ 1 2 Prabook (ing.). 2018.
- ↑ Czech National Name Authority Database as Linked Data, Báze národních jmenných autorit v podobě propojených dat.
- ↑ "Interview with Susan Haack". Richard Carrier Blogs. 6 may 2012. 9 may 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 may 2012.
- ↑ Aune, B. "Haack's Evidence and Inquiry". Philosophy and Phenomenological Research. 56 (3). 1996: 627–632. doi:10.2307/2108389. JSTOR 2108389.
- ↑ Flage, D. E. "Evidence and Inquiry: Towards Reconstruction in Epistemology". The Review of Metaphysics. 49 (1). 1995: 136–138. JSTOR 20129822.
- ↑ Fumerton, R. "Evidence and Enquiry". The Philosophical Quarterly. 48 (192). 1998: 409–412. JSTOR 2660334.
- ↑ Haack, Susan. Ch. 9: Vulgar Pragmatism: an Unedifying Prospect // Evidence and Inquiry. Oxford UK: Blackwell. 1993. ISBN 0-631-11851-9. OL 1398949M.
- ↑ "The Charles S. Peirce Society".
- ↑ Haack, Susan. "Vulgar Rortyism". The New Criterion. noyabr 1997.
- ↑ Haack, Susan. Manifesto of a Passionate Moderate: Unfashionable Essays. University of Chicago Press. 2000 [1998]. ISBN 978-0-226-31137-1.
- ↑ Lynn Hankinson Nelson. "The Very Idea of Feminist Epistemology". Hypatia. 10 (3). 1995: 31–49. doi:10.1111/j.1527-2001.1995.tb00736.x. JSTOR 3810236.
- ↑ Susan, Haack. "Interview with D.J Groeth". Center for Inquiry. 1 fevral 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2014.
- ↑ Haack, Susan. Defending Science – Within Reason: between Scientisim and Cynicism. Chapter 10, "And, in Conclusion": Prometheus Books. 2003. səh. 175. ISBN 1-59102-117-0.
- Susan Haack's CV at the University of Miami
- Interview with Susan Haack by Richard Carrier