Smartbuk (ing. Smartbook) — 2009 – 2010-cu illər arasında istehsal edilmiş həm smartfonun, həm də netbuk kompüterinin müəyyən xüsusiyyətlərini özündə birləşdirən mobil cihaz sinfi.[1] Smartbuklar noutbuk və ya planşet tipli korpusda daim aktiv, bütün gün davam edən batareya ömrü, 3G, ya da Wi-Fi bağlantısı və GPS (adətən smartfonlarda olur) kimi xüsusiyyətlərlə reklam olunurdu. Onların 5– 10 düym ekran ölçüsü, fiziki və ya yumşaq toxunma ekranlı klaviaturası var idi.[2]

Bir Almaniya şirkəti "Smartbook" brendi altında notbuklar satırdı və bir çox ölkələrdə (ABŞ, Çin, Yaponiya və ya Hindistan kimi bəzi böyük bazarlar daxil olmamaq şərtilə) sözün ticarət nişanına sahib idi. Bu, başqalarının məhsullarını təsvir etmək üçün smartbuk terminindən istifadə etməsinə mane olmaq üçün hərəkət etmişdir.[3][4]
Smartbuklar məhsuldarlıqdan daha çox əyləncə məqsədləri üçün nəzərdə tutulmuşdur və adətən onlayn proqramlarla işləmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.[5] Onların simsiz məlumat planı ilə birlikdə mobil telefonlar kimi mobil şəbəkə operatorları vasitəsilə subsidiya ilə satılacağı proqnozlaşdırılırdı.[6]
Android və iPad kimi daha populyar planşetlərin meydana gəlməsi, adi masaüstü kompüterlərin və notbukların populyarlığı səbəbilə smartbuk gündəmdən düşmüşdür.[7]
Smartbuk konsepsiyası "Qualcomm" tərəfindən 2009-cu ilin may ayında "Snapdragon" texnologiyasının marketinqi zamanı xatırlanmışdır və məhsulların həmin ilin sonunda satışa çıxarılması gözlənilirdi.[8] Əsas proqram təminatının (xüsusən "Adobe"nin xüsusi "Flash Player"inin) ARM arxitekturasına uyğunlaşdırılmasında çətinliklərin yaşanması[9] buraxılışları 2010-cu ilin birinci rübünə qədər təxirə salmışdı.[10]
Smartbuklar adətən masaüstü kompüterlərdə olan ənənəvi prosessorlardan daha çox enerjiyə qənaət edən prosessorlarla təchiz edilmişdilər.[1] İlk smartbukların Linux əməliyyat sisteminin variantlarından, məsələn, "Google"un Android və ya "ChromeOS" əməliyyat sistemlərindən istifadə edəcəyi gözlənilirdi. ARM prosessoru onlara x86 prosessorlarından istifadə edən daha böyük cihazlarla müqayisədə daha uzun batareya ömrü əldə etməyə imkan vermişdi.[8][9] 2010-cu ilin fevralında "ABI Research" 2015-ci ildə 163 milyon smartbookun tədarük ediləcəyini proqnozlaşdırmışdı.[11]
Bir çox ölkələrdə "Smartbook" sözü "Smartbook AG" tərəfindən qeydə alınmış ticarət nişanı olmuşdu.[12][13] 2009-cu ilin avqustunda Almaniya məhkəməsi "Smartbook AG"dən bəhs edilmədiyi halda "Qualcomm"un Almaniyadan "Smartbook" sözünü ehtiva edən bütün veb səhifələrinə girişi bloklamağa qərar vermişdi.[14] "Smartbook AG" ticarət markasını qorumuşdur.[4][15] 2010-cu ilin fevralında çıxarılan qərar "Lenovo"nun bu termindən istifadə etməsinə mane olmuşdu.[16]
2010-cu ilin sonunda "Qualcomm"un icraçı direktoru Pol Ceykobs etiraf etmişdi ki, iPad kimi planşet kompüterlər artıq smartbukların yerini tutmuşdular. Onlar bu səbəbdən bu adı ləğv etmişdilər.[7]
- ↑ 1 2 Scott Stein. "CES: What, exactly, is a smartbook? Highlights from the show floor". CNET Networks. 10 yanvar 2010. 11 sentyabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011.
- ↑ A related smartbook definition is given by Freescale. http://smartmobiledevices.wordpress.com/2009/07/23/smartbook-vs-netbook/ Arxivləşdirilib 2020-03-04 at the Wayback Machine
- ↑ David Adams. "Publishers Caught in Smartbook Dispute". OSnews blog. 16 dekabr 2009. 22 iyun 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyun 2011.
- ↑ 1 2 "Smartbook AG". web site. 11 fevral 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011.
- ↑ Schofield, Jack. "The smartbook has been waiting 28 years to be the next best thing". The Guardian. London. 29 iyul 2009. 14 fevral 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 may 2010.
- ↑ Wired Gaget Lab blog.
- ↑ 1 2 Chris Davies. "Tablets killed Smartbooks says Qualcomm CEO". Slashgear blog. 8 sentyabr 2010. 25 aprel 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011.
- ↑ 1 2 John Walke. "Qualcomm touts the smartbook to rival netbooks, smartphones". EE Times. 29 may 2009. 3 oktyabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011.
- ↑ 1 2 Don Clark. "'Smartbooks' Latest to Join Crowded Computer Market". The Wall Street Journal. 29 dekabr 2009. 17 may 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 sentyabr 2023.
- ↑ "Smart book Roll out in the 1Q of Next Year". etnews.co.kr. 28 dekabr 2009. 14 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2017.
- ↑ "163 Million Smartbooks Expected to Ship in 2015". News release. ABI Research. 22 fevral 2010. 3 may 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011.
- ↑ International Mark – (1015854) smartbook
- ↑ "Schreiben vom Anwalt: Ich darf das Wort "Smartbook" nicht mehr benutzen - YuccaTree Post +". yuccatree.de. 28 avqust 2009. 16 yanvar 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2017.
- ↑ "Marken-Ärger ums Smartbook". Heise mobil. 31 avqust 2009. 12 iyun 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011. (German)
- ↑ Elizabeth Woyke. "Qualcomm's Smartbook Dispute". Forbes. 17 noyabr 2009. 23 yanvar 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011.
- ↑ Agam Shah. "German Court Orders Lenovo to Stop Using 'smartbook'". PC World. 11 fevral 2010. 13 aprel 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyun 2011.