Phelypaea coccinea (lat. Phelypaea coccinea) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin orobanşkimilər fəsiləsinin phelypaea cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Phelypaea coccinea | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Phelypaea coccinea |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
||||
| ||||
Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi orta hissədə 3-6 mm dimetrində, birçiçəkli çiçk saplaqlıdır (bəzən 2 çiçəkli). Kasacığın dilimləri lansetvari, siviridir. Tacı (1,8)2, 5-4, 5(5) sm uzunluqda, parlaq qırmızı rəngli, əsnəkdə 2 məxməri-qara büküklüdür. Tozculqarı çılpaq və ya azacıq tüklüdür.
Çiçəkləmə may-iyul, meyvəvermə iyun-avqust aylarına təsadüf edir. Aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına kimi daşlı və ovulmuş yamaclarda rast gəlinir.
Böyük Qafqazın Quba sahəsi, şərq və qərb hissələri, Xəzərsahili ovalıq, Qobustan, Kür-Araz ovalığı, Bozqır yaylası, Lənkəranın dağlıq hissəsidir.
Populyasiyanın təbii bərpasının mənfi təsirlərindən asılılığı müşahidə olunur, azalma tendensiyasına meyillidir.
Antropogen amillər (otarılma, tapdalanma), iqlim amillərinə həssaslıq və yayıldığı meşələrin qırılması. Xüsusi yaşayış mühitinə tələbkar növdür.
Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi, mütəmadi monitoinqlərin aparılması tələb olunur.
- Anoplanthus coccineus (M.Bieb.) Walp.
- Anoplon coccineum (M.Bieb.) Riedl & Schiman-Czeika
- Diphelypaea coccinea (M.Bieb.) Nicolson
- Orobanche coccinea M.Bieb.
- Aeginetia coccinea Juss. ex Walp.
- Anoplanthus biebersteinii Reut.
- Anoplanthus tournefortii Reut.
- Anoplon biebersteinii C.A.Mey.
- Lathraea anblatum L.
- Lathraea phelipaea Gueldenst.
- Orobanche phelypaea M.Bieb.
- Phelypaea bayernii Novopokr.
- Phelypaea biebersteinii Fisch. ex Walp.
- Phelypaea foliata Lamb.