Palicourea elata

*Palicourea elata*
Palicourea elata
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Lamidlər Dəstə: Acıçiçəklilər Fəsilə: Boyaqotukimilər Yarımfəsilə: Rubioideae Triba: Palicoureeae Cins: Palicourea Növ: Palicourea elata
Beynəlxalq elmi adı
	Palicourea elata Borhidi, 2011;
NCBI	1321297

Palicourea elata (lat. Palicourea elata) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin boyaqotukimilər fəsiləsinin palicourea cinsinə aid bitki növü. Adətən "sevgili öpüşü"^[1], "isti dodaqlar" və digər oxşar adlarla tanınan tropik bitki. Meksika, Kosta Rika, Ekvador, Panama və Kolumbiya kimi ölkələrdə, Mərkəzi və Cənubi Amerikanın yağış meşələrində yetişir.^[2]

Təsvir

Bitki özünün aydın formalı qırmızı diş telləri ilə diqqəti cəlb edir və buna görə də "isti dodaqlar" adlanır. Parlaq qırmızı braktlar onun ən əsas xüsusiyyəti hesab edilsə də, onlar bitkinin əsl çiçəkləri deyil, sadəcə ekstravaqant yarpaqlardır. İnsan dodaqları kimi bu bitki də müxtəlif çeşid və formalarda yetişir. "Palicourea elata" yaxşı öyrənilmiş və əsrlər boyu sənədləşdirilmişdir.

İstifadəsi və qorunması

"Palicourea elata"nın yetişdiyi lokal ərazidə meşələrin qırılması, geniş əkinçilik sahələrinin salınması, ağacların qanuni və qeyri-qanuni kəsilməsi və beləliklə ərazinin mal-qara üçün otlaqlara, və yaxud çöllərə çevrilməsi bitkinin yetişməsini təhlükə altına salır. Həmçinin bitkinin yerli icmalar tərəfindən tibbi məqsədlər üçün və görünüşünə görə hədiyyə məqsədilə istifadə edilməsi ilə əlaqədar sayı kəskin şəkildə azalır. Beynəlxalq Təbiətin və Təbii Sərvətlərin Mühafizəsi Birliyi "palicourea" növlərinin artıq onda birinin nəslinin kəsilməkdə olduğunu bildirir. Lakin bununla belə nəsli kəsilməkdə olan növlərin statusu hələ də tam dəqiqləşdirilməyib.^[3]

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Callicocca elata (Sw.) J.F.Gmel.
Cephaelis elata Sw.
Evea elata (Sw.) Standl.
Psychotria elata (Sw.) Hammel
Tapogomea elata (Sw.) Poir.
Uragoga elata (Sw.) Kuntze

Heterotipik sinonimləri

Cephaelis costaricensis Schltdl.
Cephaelis elata f. lutea Standl.
Cephaelis phoenicia Donn.Sm.
Cephaelis punicea Vahl
Tapogomea punicea (Vahl) Poir.
Uragoga punicea (Vahl) K.Schum.

İstinadlar

↑ Huettmann, Falk. Conservation Research in the Cloud Forest of Central America with Lessons from Maderas Volcano, Ometepe, Nicaragua: A First-Person Narrative About Very Tough Fieldwork, Unfinished Data, and Climate Justice While Running Out of Time // Central American Biodiversity. 2015. 419–433. doi:10.1007/978-1-4939-2208-6_17. ISBN 978-1-4939-2207-9.
↑ "World Checklist of Selected Plant Families (WCSP)". June 26, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 19, 2020.
↑ "2008 IUCN Red List of Threatened Species". International Union for Conservation of Nature (IUCN). 2008. 2014-06-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-30.

Həmçinin bax

[1] Huettmann, Falk. Conservation Research in the Cloud Forest of Central America with Lessons from Maderas Volcano, Ometepe, Nicaragua: A First-Person Narrative About Very Tough Fieldwork, Unfinished Data, and Climate Justice While Running Out of Time // Central American Biodiversity. 2015. 419–433. doi:10.1007/978-1-4939-2208-6_17. ISBN 978-1-4939-2207-9.

[2] "World Checklist of Selected Plant Families (WCSP)". June 26, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 19, 2020.

[3] "2008 IUCN Red List of Threatened Species". International Union for Conservation of Nature (IUCN). 2008. 2014-06-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-30.

[1]

[2]

[3]