Nəhəng qadınlar və ya Qiantes (ing. Giantess) — müasir dövrdə insanlar tərəfindən geniş şəkildə mifoloji varlıqlar hesab olunurlar. "Nəhəng qadın" termini çox ümumi olduğu üçün, Yerə aid olmayan, lakin bu geniş tərifə uyğun gələn qadın nəhəngləri də bu kateqoriyaya daxil etmək mümkündür. Buna Yunan mifologiyasındakı Amazonlar kimi mifoloji varlıqlar, fövqəlbəşər ölçü və gücə malik qadınlar, həmçinin bəzi tibbi və ya genetik anormallıqlar (gigantizm) nəticəsində qeyri-adi boyda olan insan qadınlar daxildir.[1]
543-cü ildə, xalq etimologiyasına görə, Nerinqa Bələdiyyəsinin adı buradan qaynaqlanır. Deyilənə görə, Nerinqa adlı nəhəng bir qız sahildə Kurş dilini (ing. Curonian Spit) formalaşdırmış və balıqçılara kömək etmişdir.[2]
Titanidlər — Titanların bacıları və övladları — ilk dövrlərdə nəhəng kimi görülməsələr də, sonralar Ellinistik dövrün və Latın şairlərinin təsiri ilə Titanlar və Nəhənglər arasında sərhədlər bulanıqlaşmışdır. Neviusun Punik müharibəsi haqqında şeirindən qalmış bir fraqmentdə Qiqantes Runkus və Purpureus (Porfirion) haqqında yazılmışdır:
Inerant signa expressa, quo modo Titani
bicorpores Gigantes, magnique Atlantes
Runcus ac Purpureus filii Terras.
Eduard Frenkel bu misraları şərh edərək qeyd edir ki, "Titani və Qiqantes terminlərinin eyni mifoloji varlıqları ifadə etmək üçün bir-birinin yerinə işlədilməsinə təəccüblənmirik. Bu iki növ canavarın identifikasiyası və ya qarışdırılması qədimdən gələn bir tendensiya idi və Naeviusun dövründə artıq geniş yayılmış ola bilərdi."[3]
Yunan mifologiyasındakı digər nəhəng qadın fiqurlarına Periboea — Qiqantomaxiyada iştirak etmiş nəhənglərin şahzadəsi, eləcə də Odisseyin ekipajına hücum edən və onları yeyən Laestriqonianların kraliçası və şahzadəsi daxildir.[4]
Qədim Skandinaviya mifologiyasında qadın jötnarlar mühüm rol oynayır və onlar gýgr, íviðja və tröllkona adlanır. Bu terminlər tez-tez "nəhəng qadın" kimi tərcümə edilsə də, ən qədim mənbələrdə onlar həmişə iri boylu kimi təsvir olunmurlar və bəzən bu terminlər ümumiyyətlə tərcüməsiz saxlanılır.[5][6][7]
Hind dinində nəhəng qadın fiqurları geniş yayılmışdır. Məsələn, Putana adlı iblis qadın, balaca Krişnanı zəhərli süd ilə öldürməyə çalışmışdır və adətən nəhəng kimi təsvir edilir.[8]
Britaniya, İrlandiya, Şotlandiya və Uels folklorunda nəhəng qadın fiqurları geniş yayılmışdır.[4] İrland mifologiyasında məşhur nəhəng qadın Bébinndir. O, "Qızlar Diyarı" adlanan, yalnız bacılarının yaşadığı bir padşahlıqdan gəlirdi. Onun 149 bacısı, yalnız üç qardaşı və atası var idi.
Türk folklorunda "nəhəng ana" (dev anası) südünü əmən bir adamın bu nəhəng qadının övladı hesab olunması və beləliklə, ondan qorunması motivi yayılmışdır. Bu mövzu "Altın Bülbül" (Qızıl Bülbül) və "Seksen Göz" (Səksən Göz) kimi nağıllarda rast gəlinir.[9]
- ↑ "Türk Halk Anlatmalarında Süt" [A Research on Milk in Turkish Folk Narratives]. tez.yok.gov.tr. İstifadə tarixi: 2021-05-13.
- ↑ Gitana Kazimieraitienė, Legendos pasakoja. Lietuvos geografiniai objektai, Kaunas, „Šviesa“, 2008, ISBN 5430047694 (online Arxivləşdirilib 2022-10-02 at the Wayback Machine)
- ↑ Fraenkel, "The Giants in the Poem of Naevius" The Journal of Roman Studies 44 (1954, pp. 14-17) p. 15 and note.
- ↑ 1 2 Simek, Rudolf. Dictionary of northern mythology. Cambridge [England]: D.S. Brewer. 1993. ISBN 9780859915137.
- ↑ Motz, Lotte. "Giants in Folklore and Mythology: A New Approach". Folklore. 93 (1). 1982: 70–84. doi:10.1080/0015587X.1982.9716221. ISSN 0015-587X. JSTOR 1260141. İstifadə tarixi: 6 May 2022.
- ↑ Ásdísardóttir, Ingunn. Jǫtnar in War and Peace : the Jǫtnar in Old Norse mythology : their nature and function. University of Iceland, School of Social Sciences. 2018. OCLC 1113408226.
- ↑ Some translators of the Poetic Edda do not render the word jötunn to giant. For example, in the Foreword to Jeramy Dodds's translation of the Poetic Edda, Terry Gunnell says that q.skan. jötnar is "sometimes wrongly translated as 'giantsŞablon:'" and instead uses jötunns. (Dodds 2014:9).
- ↑ "The Hare Krsnas - Krsna's Vrindaban Pastimes - The Demon Putana". harekrsna.com. İstifadə tarixi: 2024-12-11.
- ↑ "Kylie Minogue - Giving You Up (Official Video)". YouTube. 6 April 2010.