Murmansk

Murmansk
	Şəhər
Murmansk
	Мурманск
	Gerb
	68°58′ şm. e. 33°05′ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	4 oktyabr 1916
Sahəsi	168,14 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	50 m
Saat qurşağı	UTC+03:00;
Əhalisi
Əhalisi	264.339 nəf. (2025);
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+7 8152
Poçt indeksi	183000
Nəqliyyat kodu	51
Digər
	citymurmansk.ru
	Xəritəni göstər/gizlə Murmansk
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Murmansk (rus. Мурман ланнҍ) və ya (rus. Мурманск) — Rusiya Federasiyasının şimali-şərqində yerləşən şəhər, Murmansk vilayətinin inzibati mərkəzidir. 1916–1917-ci illərdə Romanov-na-Murmane adlanıb.

Murmansk dünyada Şimal Qütb dairəsindən şimalda yerləşən ən böyük şəhərdir. Murmansk Barentsev dənizinin Kola körfəzinin şərq qayalıq sahilində yerləşir. Rusiyanın ən böyük limanlarından biridir. İsti Şimal-Atlantik axını (Qolfsrimin şimal-şərq davamı) hesabına Murmanskın qışda buz bağlamayan limanı Rusiyanın başqa şimal və şimal-qərb limanları arasında əhəmiyyətli dərəcədə seçilir.

İkinci Dünya müharibəsi zamanı Lend-Liz xətti ilə SSRİ-yə göndərilən yardımın (hərbi-sursat, qida, paltar, tibbi avadanlıq və dərman, texnika və avadanlıq, strateji xammal, neft məhsulları və s.) yariya qədərini məhz Murmansk limanı qəbul etmişdir. Bundan əlavə, Arktik Konvoy vasitəsilə Murmansk limanına Böyük Britaniya, Kanada, Norveç yardım göndərmişlər. Bu konvoyların hərəkəti Britaniya və alman donammalarının gərgin döyüşləri ilə müşahidə edilmişdir. Müharibə illərində yardımların qəbulunun təşkilinə və Almaniya ordusundan müdafiəsinə görə 6 may 1985-ci ildə Murmanska Qəhrəman-şəhər adı verilmişdir.

1 yanvar 2021-ci ildən Bələdiyyə quruluşu səviyyəsində qəhrəman-şəhər Murmansk şəhər dairəsi adını almışdır.

Murmanskın Etimologiyası

Şəhər tarixi

Coğrafiyası

Əhalisi

Elm, Təhsil, Mədəniyyət, Səhiyyə, İdman, KİV

Şəhərdə 4 mədəniyyət sarayı, filarmoniya və 5 klub müəssisəsi yerləşir.

Hakimiyyət və Siyasət

İqtisadiyyatı

Nəqliyyat

Tarixi abidələri

Murmanskda, yaşına baxmayaraq, 30-a yaxın tarixi abidə və memorial lövhə vardır.

Məşhur sakinləri

Murmanskda anadan olmuşlar:

Nikita Alekseyev — peşəkar hokkeyçi;
Vladimir Konstantinov — peşəkar hokkeyçi, 3-qat dünya çempionu, Stenli Kubokunun sahibi;
Larisa Kruqlova — yüngül atlet, 2004-cü il Afina Olimpiadasının gümüş mükafatçısı;
İrina Malgina — biatlonçu, Dünya çempionu;
Zlata Oqneviç — 2013-cü il Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinidə Ukrayna təmsilçısı;
Sergey Rojkov — biatlonçu, çoxqat dünya, Avropa çempionu;
Tatyana Pavlovskaya — Opera müğənnisi, Maryinski Teatrının solisti;
Aleksandr Surikov — Rusiyanın Belarusdakı səfiri, 1996–2004-cü illərdə Altay diyarının qubernatoru.