Meri Elizabet Barnikl (ing. Mary Elizabeth Barnicle; 17 aprel 1891[1] – 26 noyabr 1978[1]) — amerikalı folklorşünas, Orta əsr ingilis ədəbiyyatı professoru və qadın haqları, afroamerikalıların hüquqları, seçki hüququ və əmək hərəkatı ilə maraqlanan fəal.[2] Barnikl, Cənub və Karib hövzəsi boyu xalq mahnıları və hekayələrinin sahə yazılarını toplamış və bu işlə uzun illər məşğul olmuşdur. Elizabet, Alan Lomaks və daha sonra həyat yoldaşı Tillman Kadl ilə birlikdə toplama işləri aparmışdır.[3]
| Meri Elizabet Barnikl | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 17 aprel 1891[1] |
| Vəfat tarixi | 26 noyabr 1978[1] (87 yaşında) |
| Fəaliyyəti | folklorşünas, professor, antropoloq |
Meri Elizabet Barnikl Massaçusets ştatının Natik şəhərində anadan olmuşdur.[4] Ailəsi daha sonra Rod-Aylend ştatının Providens şəhərinə köçmüş və onun təhsili burada davam etmişdir. O, burada axşam məktəbində müəllimlik etmişdir. Barnikl Braunun Universitetinə daxil olmuş, qadınların seçki hüquqları uğrunda hərəkatda iştirak etmiş və bakalavr dərəcəsi almışdır.[5] O, Brin-Mavr Kollecində ingilis dili üzrə tədqiqatçı olmuş və eyni zamanda dərs deməyə davam edərək doktorluq dissertasiyasını tamamlamışdır. Kadl Minnesota Universiteti və Konnektikut Kollecində ingilis dili və folklor üzrə dərs demişdir. O, bir il Antiox Kollecində müəllim kimi çalışmış, daha sonra Nyu-York Universitetinin heyətinə qoşulmuş və uzun illər burada fəaliyyət göstərmişdir.[6]
Barniklın Qrinviç-Villicdəki evi 1930 və 1940-cı illərin xalq musiqisi canlanmasının bir hissəsi hesab olunurdu. Onun evinə tez-tez Lidbelli, Xala Molli Cekson və Sara Oqan kimi tanınmış sənətçilər baş çəkirdi.[7] Barnikl və Zora Nil Hurston dostluq münasibətləri qurmuş, Hurston Barniklın NYU-dakı dərslərində çıxış etmiş, Barnikl isə Harlemə gedərək Hurstonun dostları ilə görüşmüş və onların musiqi və hekayələrini yazıya almışdır.[8]
Barnikl eyni zamanda folklorçular Con və Alan Lomaks ilə dostlaşmış və Alan ilə birlikdə toplama səfərinə çıxmağı təklif etmişdir.[9] O, daha sonra bu səfəri Hurston və Lomaks ilə birlikdə keçirməyi planlaşdırmışdır. Onlar Cənubun müxtəlif yerlərini və Baham adalarını gəzərək xalq mahnılarını və hekayələri qeyd etmişlər.[10] Bu səfər zamanı Alan Lomaks ikiillik sahə tədqiqatı təcrübəsinə malik idi, Barnikl qeydlər aparır və balladalar üzrə biliklərini tətbiq edirdi, Hurston isə Cənub və afroamerikalı mədəniyyəti ilə bağlı bələdçilik edirdi. Onlar birlikdə müxtəlif görüşlərdə iştirak etmiş və iki yüzdən çox afroamerikalı xalq mahnısı və hekayəsini qeyd etmişlər.[11]
Həmin dövrdə əmək fəalı və kömür mədənçisi Tillman Kadl çiyin zədəsi ilə əlaqədar əməliyyat üçün Nyu-Yorka gəlmiş və burada Cim Qarlend vasitəsilə Barnikl ilə tanış olmuşdur. Barnikl və Kadl xalq balladalarının toplanmasına böyük maraq göstərmiş və bir neçə il sonra evlənmişlər.[8] Lakin onlar uzun müddət ayrı-ayrı şəhərlərdə yaşamış, İkinci Dünya müharibəsindən sonra birlikdə məskunlaşmışlar. Kadl Kentukki və Nyu-York arasında səfərlər edərək xalq musiqiçiləri ilə görüşlər təşkil etmiş və Barnikl üçün sahə yazılarını aparmaqda bələdçi rolunu oynamışdır. Onlar uzun illər Tennessi və Kentukkidə xalq mahnıları, sevgi balladaları və əmək nəğmələrini toplamışlar.
Meri Elizabet Barnikl ABŞ Konqres Kitabxanasının “Köləliyi xatırlayan səslər: Azad edilmiş insanlar öz hekayələrini danışır” kolleksiyası üçün müsahibələr qeydə almışdır. O, həmçinin Lidbelli (Haddi Ledbetter) ilə əməkdaşlıq edərək onu Nyu-York şəhərində xalq musiqiçiləri Vudi Qatri və Pit Siqer ilə tanış etmişdir. O, Tennessi Universitetində ingilis dili müəllimi kimi fəaliyyət göstərmiş, lakin bir neçə ildən sonra təqaüdə çıxmışdır. Daha sonra o və Kadl Tennessi ştatının Riq Mauntin Gep bölgəsinə köçmüşlər.[8]
Barnikl Amerika Müasir Assosiasiyasının üzvü[12] və Tennessi Folklor Cəmiyyətinin vitse-prezidenti olmuşdur.[13] O, Riq Mauntin Gepdəki evində vəfat etmişdir. Meri Elizabet Barniklın kolleksiyaları bu yerlərdə saxlanılır:[14]
- Meri Elizabet Barnikl və Tillman Kadl Kolleksiyası, Apalaçiya Arxivləri, Şərqi Tennessi Dövlət Universiteti – biqrafik məlumatlar, audio yazılar, sahə qeydləri və Tillman Kadl ilə müsahibə
- Meri Elizabet Barnikl Kadl Sənədləri, Şlezincer Kitabxanası, Radklif İnstitutu, Harvard Universiteti – mühazirə qeydləri, hekayə və mahnılar, yazışmalar və fotoşəkillər
- Meri Elizabet Barnikl və Alan Lomaksın səfəri zamanı topladıqları yazılar, ABŞ Konqres Kitabxanasının Amerika Folkloru Kolleksiyası
- ↑ 1 2 3 4 http://catalogue.nli.ie/Author/Home?author=Barnicle%2C%20Mary%20Elizabeth%2C%201891-1978.
- ↑ "Collection: Papers of Mary Elizabeth Barnicle Cadle, 1915-1978 | HOLLIS for Archival Discovery". hollisarchives.lib.harvard.edu. İstifadə tarixi: 2020-01-30.
- ↑ College, Bryn Mawr. Bryn Mawr College Calendar: Graduate Courses (ingilis). The College. 1915.
- ↑ "31 Aug 1924, 22 - Dayton Daily News at Newspapers.com". Newspapers.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2020-01-31.
- ↑ Szwed, John. Alan Lomax: The Man Who Recorded the World (ingilis). Penguin. 2010-12-30. ISBN 978-1-101-19034-0.
- ↑ "31 Aug 1935, Page 6 - The Burlington Free Press at Newspapers.com". Newspapers.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2020-01-31.
- ↑ "Cadle, Tillman,, 1902-1994 | ArchivesSpace Public Interface". archives.etsu.edu. İstifadə tarixi: 2020-02-03.
- ↑ 1 2 3 "Barnicle, Mary Elizabeth, 1891-1978 | ArchivesSpace Public Interface". archives.etsu.edu. İstifadə tarixi: 2020-02-03.
- ↑ "26 Feb 2004, Page 5-7 - Chicago Tribune at Newspapers.com". Newspapers.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2020-01-31.
- ↑ "8 May 2005, 42 - Daily News at Newspapers.com". Newspapers.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2020-01-31.
- ↑ "12 Oct 1946, 11 - The Knoxville News-Sentinel at Newspapers.com". Newspapers.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2020-01-31.
- ↑ O'Malley, Susan Gushee; Rosen, Robert C. Politics of Education: Essays from Radical Teacher (ingilis). SUNY Press. 1990-01-01. 124. ISBN 978-0-7914-0355-6.
- ↑ "29 Oct 1949, 7 - Chattanooga Daily Times at Newspapers.com". Newspapers.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2020-01-31.
- ↑ "Barnicle, Mary Elizabeth, 1891-1978 - Social Networks and Archival Context". snaccooperative.org. İstifadə tarixi: 2020-02-03.