Kamil Əliyev (rəssam)

Kamil Əliyev 1921-ci il oktyabrın 22-də Qərbi Azərbaycanda, Ermənistan SSRin mərkəzi İrəvan şəhərində anadan olmuşdur. Anası Xanım, atası Müseyib kişi olub.^[1]

1936-cı ilin sentyabr ayında anası onu, Bakı Rəssamlıq Məktəbinə, tanınmış rəssam Əzim Əzimzadənin yanına aparır. Məktəbə qəbul edilən Kamil Əliyev 3 il burada dekorasiya şöbəsində təhsil alır və müəllimlərinin məsləhəti ilə oxuya-oxuya "Azərxalça" birliyində eksperimental laboratoriyada köçürücü rəssam kimi işləməyə başlayır.

Kamil Əliyev Böyük Vətən müharibəsində iştirak etmiş, 22 orden və medalla təltif edilmişdir.^{[mənbə göstərilməlidir]}

Kamil Əliyev Bakı Bədii Rəssamlıq Fondunda çalışarkən fil sümüyündən, qızıldan, gümüşdən onlarla orijinal əntiq əşyanın, gümüş dolça, çaydan, armudu stəkan dəstlərinin bədii tərtibatçısı, rəssam — müəllifi kimi özünü təsdiqlədi. Bədii sənət üzrə fəxri fərmanın, respublikanın tətbiqi incəsənət ustası adının (1960) ilk sahibi olmuşdur.^{[mənbə göstərilməlidir]}

Xalq dekorativ-tətbiqi sənəti sahəsində gördüyü səmərəli elmi işlərə görə ona professor elmi dərəcəsi verilib.^{[mənbə göstərilməlidir]}

Kamil Əliyev 1 mart 2005-ci ildə vəfat etmişdir.

2007-ci ilin oktyabrın 26-da Kamil Əliyevin vaxtilə yaşadığı evin qarşısında xatirə lövhəsi və ev muzeyi açılmışdır.^[2]

1930-cu illərdə Bakı rəssamlıq məktəbində oxuyarkən "Azərxalça" birliyində Lətif Kərimov, Qəzənfər Xalıqov, Kazım Kazımzadə və digər sənət adamları ilə birlikdə ornamental rəssam kimi çalışmışdır.^[3]

1946-cı ildə ordudan qayıtdıqdan sonra da öz peşəsini davam etdirir. Bir müddət o, Respublika Bədii Fonduna rəhbərlik edir, sonralar Bakı zərgərlik fabrikində direktor vəzifəsində çalışır.^{[mənbə göstərilməlidir]} 1950-ci illərdən etibarən, Kamil Əliyevin yaradıcılığında süjetli xalıların və portret-xalçaların yaradılması aparıcı mövqe tutur. Bu illərdə sənətkar bir-birinin ardınca yüksək professionalıqla Azərbaycan klassiklərinin, dövlət xadimlərinn portretlərini yaradır.^{[mənbə göstərilməlidir]}

Kamil Əliyev ilk portret-xalçasını 1958-ci ildə böyük Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin anadan olmasının 400 illiyinə həsr etmişdir.^{[mənbə göstərilməlidir]}

Rəssam Hindistanda yaradıcılıq ezamiyyətində olarkən bu qədim Şərq ölkəsinin mədəniyyətilə tanış olur, İndira Qandinin portert-xalçasını yaratmaq üzərində düşünür. Azərbaycana qayıtdıqdan sonra uzun müddət xalçanın çeşnisi üzərində işləyir. O, Azərbaycan və Hindistan sənəti üçün ənənəvi olan "buta" ornament motivindən, hindli və azərbaycanlı xalça ustalarının çox sevdiyi tünd-göy rəng çalarlarından özünəmxəsus surətdə ustalıqla istifadə etmişdir.

Kamil Əliyevin Atatürkə həsr etdiyi portret-xalısı tam başqa ovqatlı bədii üsluba malikdir. Bu portret-xalı Kamil Əliyevin ən böyük sənət uğurlarından sayılır.^{[kimə görə?]} Turqut Özal, Süleyman Dəmirəl, eləcə də, neçə-neçə başqa dövlət, elm və mədəniyyət xadimləri bu xalçanı çox yüksək qiymətləndirib, Kamil Əliyev sənətinə böyük hörmətlərini, ehtiramlarını bildirmişlər.^{[mənbə göstərilməlidir]}

Kamil Əliyev Heydər Əliyevin 75 illiyi münasibətilə general libasında portret xalçasını yaratmışdır.^[4]

Kamil Əliyevin əsərləri Paris, London, Tokio, Dehli, Ankara, İstanbul, Tehran, Moskva, Kiyev və başqa şəhərlərin nüfuzlu muzey və qalereyalarında nümayiş etdirilmişdir.^[5]

• "Azərbaycan SSR tətbiqi incəsənət ustası" fəxri adı — 24 may 1960
• "Azərbaycan SSR əməkdar rəssamı" fəxri adı — 7 iyul 1967
• "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı — 1 dekabr 1982^[6]
• "İstiqlal" ordeni — 27 dekabr 1999
• "Şərəf nişanı" ordeni
• 1-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni
• "Döyüş xidmətlərinə görə" medalı — 22 aprel 1943
• "Qafqazın müdafiəsinə görə" medalı — 23 aprel 1945
• "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı
• "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı
• "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı
• "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 40 illiyi" yubiley medalı
• "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 50 illiyi" yubiley medalı
• "Əmək veteranı" medalı
• "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 50 illiyi" yubiley medalı
• "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 60 illiyi" yubiley medalı
• "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 70 illiyi" yubiley medalı
• "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı
• "Berlinin alınmasına görə" medalı
• "Varşavanın azad edilməsinə görə" medalı

• Əsgər Zeynalov, "İrəvan ziyalıları", Bakı, "Oğuz eli", 1999. səh.255-də.

• Kamil Əliyevin ev-muzeyi

• Xalq rəssamı Kamil Əliyevə — Bakı şəhəri, 27 dekabr 1999-cu il Arxivləşdirilib 2010-07-14 at the Wayback Machine
• "Azərbaycan xalça sənətinin Kamili" kitabının təqdimatı olmuşdur
• AME
• Görkəmli xalçaçı-rəssam Kamil Əliyevin 100 yaşı tamam olur