Soren Emil Karlsen (ing. Soren Emil Carlsen; 19 oktyabr 1848[1], Kopenhagen – 2 yanvar 1932[2][3][…], Nyu-York, Nyu-York ştatı)[4] — Danimarkadan ABŞ-yə mühacirət edən amerikalı impressionist rəssam.[5] O, natürmortları ilə tanınırdı. Karyerasının sonrakı dövrlərində Karlsen mövzu dairəsini mənzərələr və dəniz mənzərələri də əhatə etməklə genişləndirdi.[6]
| Emil Karlsen | |
|---|---|
| dan. Emil Carlsen | |
 | |
| Doğum tarixi | 19 oktyabr 1848[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 2 yanvar 1932[2][3][…] (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam |
| Janrlar | peyzaj, natürmort |
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Uzun karyerası ərzində o, Amerika incəsənətində ən vacib mükafatların bir çoxunu qazandı və Milli Dizayn Akademiyasının üzvlüyünə seçildi. Qırx ildən çoxdur ki, o, həmçinin Çikaqo, San-Fransisko və Nyu-Yorkda hörmətli müəllim idi.
Emil Karlsen Danimarkanın paytaxtı Kopenhagendə anadan olub və böyüyüb. O, bədii ailədən idi. Anası rəsm çəkirdi,[7] bəzi məlumatlara görə, ona təsir edən əmisi oğlu daha sonra Danimarka Kral Akademiyasının direktoru oldu.[8] O, dörd il Kopenhagendəki Kral Akademiyasında memarlıq təhsili aldı və sonra 1872-ci ildə ABŞ-yə mühacirət edərək Çikaqoda məskunlaşdı. ABŞ-yə gəldikdən sonra doğum ilini 1852 və ya 1853-cü ilə dəyişdi və 1853-cü il tarixi onun adı çəkilən bir sıra nəşrlərdə qeyd olunmaqdadır.[9]
İncəsənətlə maraqlanan o, əvvəlcə memar köməkçisi kimi çalışmış və danimarkalı dəniz rəssamı Lauritz Holstdan dərs almışdır. Lakin Holst studiyasını Karlsenə həvalə edərək Danimarkaya qayıtmışdır.[10] O, sürətlə irəliləyiş əldə etmiş və Çikaqo Dizayn Akademiyasında rəsm və rəngkarlıq üzrə ilk müəllim təyin edilmişdir.[11] Karlsen daha çox təhsil almağa çalışmış və 1875-ci ildə Parisə yola düşmüş, burada fransız natürmort rəssamı Jan Batist Simeon Şardenin təsiri altına düşmüşdür.[12] ABŞ-a qayıtdıqdan sonra Nyu-Yorkda bir studiya qurmuş və Şardinin əsərlərini xatırladan tonalist natürmortlar çəkməyə başlamışdır. Lakin əsərlərin satışı hələ də çətin idi. Bostona köçdükdən sonra qısa müddət ərzində yaxşı satışları olmuşdur.
Nyu-Yorka qayıtmış və yenidən rəsmlərini satmaqda çətinlik çəkmişdir. 1879-cu ildə maliyyə vəziyyətini yüngülləşdirmək üçün hərrac keçirmiş, lakin sonda yalnız bir neçə rəsm əsəri satmışdır. Bu, onu studiyasından imtina etməyə və tam zamanlı rəsm çəkə bilməməsindən məyus olmasına baxmayaraq, müəyyən uğurlar qazanan qravüra ilə məşğul olmağa məcbur etmişdir.[13] Bunlarda tez-tez mis tavalar, ov heyvanları və ya çiçəklər təsvir olunurdu. 1883-cü ildə Pensilvaniya İncəsənət Akademiyasının sərgisində natürmortun qəbul edilməsi onun karyerasında ilk diqqətəlayiq hadisə idi. 1884-cü ildə o, təhsilini dəstəkləmək üçün satıcı Teron J. Bleyksli üçün çiçəkli natürmortların rəsm sifarişləri ilə Avropaya qayıtdı. Nəhayət, o, gözəl çiçəklərə olan tələbatdan imtina etdi.[14] 1885-ci ildə Karlsenin Paris Salonu üçün iki əsəri qəbul edildi.
Nyu-Yorka qayıdan Karlsen 57-ci küçədə bir studiya açdı. Lakin rəsm əsərlərini satmağın hələ də çətin olduğunu görərək San-Fransiskoya köçdü və 1887-1889-cu illər arasında Kaliforniya Dizayn Məktəbinin (indiki San-Fransisko İncəsənət İnstitutu) direktoru vəzifəsində çalışdı.[15] Dizayn Məktəbində dərs deyən və Körfəz Bölgəsi İncəsənət və Sənətkarlıq Hərəkatının aparıcı fiquru olan Artur Metyusla dostlaşdı.[16] Daha sonra o, 1891-ci ilə qədər San Fransisko İncəsənət Tələbələri Liqasında fərdi dərs deməyə başladı. Həmin illərdə o, bir sıra gənc tələbələrə təsir göstərdi, onların arasında M. Evelin Makkormik və Gi Rouz da var idi ki, onlar hər ikisi aparıcı Jiverni İmpressionistləri oldular.[17] 1891-ci ildə, gedişindən bir az əvvəl, Karlsen San Fransiskonun aparıcı qəzetlərindən birində incəsənət təhsilinin özünəinamsız, aşağı səviyyəli şagirdlər olan və məktəb müəllimi olub evlənmələri gözlənilən qadınlara sərf olunduğunu açıq şəkildə elan edərək böyük bir qalmaqal yaratdı.[18] Artur Mathews daha da müzakirələrə səbəb olan ruhlu bir təkzib dərc etdi.[19]
- ↑ 1 2 https://emilcarlsen.org/essay/.
- ↑ 1 2 RKDartists (nid.).
- ↑ 1 2 Emil Carlsen // Kunstindeks Danmark (dan.).
- ↑ "Emil Carlsen". kulturarv.dk/kid/. Danish Ministry of Culture. 2023. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2023.
- ↑ Wortsman-Rowe Catalog, preface
- ↑ Dayton Art Institute Catalog, p. 82
- ↑ Newlin Price, "Emil Carlsen: Painter, Teacher", International Studio, July 1922, p. 301
- ↑ Gerdts, Painters of the Humble Truth, p. 228 and Price disagree on whether this was his brother or cousin, but Price's account came from Carlsen himself.
- ↑ Bill Indursky. "Emil Carlsen Archives Publication". emilcarlsen.org. The Emil Carlsen Archives (ECA). 2013. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2023.
- ↑ Connecticut Impressionism Catalog
- ↑ It is often incorrectly stated that Carlsen taught at the Art Institute, but the Chicago Academy of Design was founded in 1866, modeled after the NAD in New York, only in 1882 did the name change to the familiar A.I.C. See Wikipedia entry on the Art Institute.
- ↑ Morseburg's Carlsen Introduction
- ↑ F. Newlyn Price, Emil Carlsen: Painter Teacher, International Studio, July 1922, 300-301
- ↑ Gerdts, p. 228
- ↑ Price, Emil Carlsen, p. 301
- ↑ Richard Boyle, American Impressionism: 136–137.
- ↑ Jeffrey Morseburg, Emil Carlsen.com
- ↑ San Francisco Examiner, July 19, 1891, p. 14.
- ↑ Edwards, Robert W. Jennie V. Cannon: The Untold History of the Carmel and Berkeley Art Colonies, Vol. 1. Oakland, Calif.: East Bay Heritage Project. 2012. 175, cf. 249, 331f, 357, 393, 416, 512, 526f, 531, 606, 612, 688. ISBN 9781467545679. An online facsimile of the entire text of Vol. 1 is posted on the Traditional Fine Arts Organization website.
- Emil Carlsen Archives
- Emil Carlsen
- National Academy of Design
- Weir Farm National Historic Site (Where Carlsen, Weir and Twachtman painted)
- Connecticut Art Trail - Locations Related to American Impressionism
- "The American Impressionists". Time. March 26, 1956.
- Several Carlsen exhibition catalogs from The Metropolitan Museum of Art Libraries (fully available online as PDF)