Elliot Eysner (ing. Elliot Eisner; 10 mart 1933[2], Çikaqo, İllinoys[3] – 10 yanvar 2014[2]) — amerikalı pedaqoq, incəsənət təhsili üzrə mütəxəssis, təhsil fəlsəfəsi və kurikulum nəzəriyyəsi sahəsində tanınmış tədqiqatçı. [4][5]O, xüsusilə incəsənətə əsaslanan tədqiqat metodlarının və keyfiyyət yönümlü təhsilin təşviqi ilə tanınır. Eysnerin əsərləri incəsənətin tədrisdəki rolunu vurğulamaqla yanaşı, kurikulum nəzəriyyəsində humanist və yaradıcı yanaşmaları ön plana çıxarmışdır.[6][7]
| Elliot Eysner | |
|---|---|
| ing. Elliot Eisner | |
| Doğum tarixi | 10 mart 1933[2] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 yanvar 2014[2] (80 yaşında) |
| Elm sahələri | təhsil, pedaqogika[1] |
| İş yeri | |
Elliot Eysner 1933-cü il martın 10-da ABŞ-ın İllinoys ştatının Çikaqo şəhərində anadan olmuşdur. O, Ruzvelt Universitetində sənət və təhsil üzrə bakalavr təhsilini başa vurduqdan sonra, İllinoys Texnologiya İnstitutunda magistr dərəcəsi almışdır. [8]Daha sonra Çikaqo Universitetində təhsilini davam etdirmiş, burada təhsil üzrə magistr və fəlsəfə doktoru (Ph.D.) dərəcələri qazanmışdır.[9] 1965-ci ildən etibarən Eysner Stenford Universitetində çalışmış, burada Təhsil və İncəsənət professoru kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, Stenford Universitetində uzun illər “Kurikulum üzrə nəzəriyyə”, “Keyfiyyət yönümlü tədqiqat metodları” və “İncəsənət təhsili” fənlərini tədris etmişdir.[10]
Eysnerin pedaqoji fəaliyyəti incəsənət, kurikulum dizaynı və təhsildə qiymətləndirmə sahələrində yeni yanaşmaların formalaşmasına səbəb olmuşdur. O, incəsənət təhsilinin yalnız estetik zövqün inkişafı deyil, həm də düşüncə çevikliyi, problem həll etmə və çoxşaxəli yanaşma bacarıqları formalaşdırdığı fikrini irəli sürmüşdür.[11]
Elliot Eysner təhsildə humanist yanaşmanın və keyfiyyət yönümlü qiymətləndirmənin əsas tərəfdarlarından biri olmuşdur. Onun başlıca töhfələri aşağıdakılardır:
- Disiplinə əsaslanan incəsənət təhsili (DBAE) modelinin təbliği — modelə əsasən, incəsənət tədrisi yalnız yaradıcılıq deyil, həm də tarix, tənqid və texniki bacarıqlar üzrə kompleks şəkildə qurulmalıdır.
- Konsiqnasiya və tənqid — Eysner qiymətləndirmədə təkcə ölçüləbilən nəticələrə deyil, müəllimin peşəkar müşahidə və təhlil qabiliyyətinə əsaslanan “konsiqnasiya” (zövq biliciliyi) və “tənqid” anlayışlarını təklif etmişdir.
- Təhsildə sənətin rolu — Eysner “Sənətlərin öyrətdiyi 10 dərs” (ing. Ten Lessons the Arts Teach) adlı məşhur prinsipini irəli sürərək, incəsənətin təhsildə dərin biliyin formalaşmasında əvəzsiz rolunu vurğulamışdır.
Elliot Eysner 2014-cü il yanvarın 10-da Stenfordda Parkinson xəstəliyindən vəfat etmişdir.[12] O, incəsənət təhsilində və kurikulum nəzəriyyəsində humanist yanaşmaları ilə müasir təhsilin inkişafında böyük iz qoymuşdur. Onun irsi bu gün də incəsənətə əsaslanan tədqiqatlarda, keyfiyyət yönümlü təhlil metodlarında və tədris kurikulumlarında yaşamaqdadır.
Elliot Eysnerin 15-dən çox kitabı və yüzlərlə elmi məqaləsi nəşr olunmuşdur. Onun əsas əsərləri sırasında aşağıdakılar xüsusilə seçilir:
- Educating Artistic Vision (1972)
- The Educational Imagination: On the Design and Evaluation of School Programs (1979)
- Cognition and Curriculum: A Basis for Deciding What to Teach (1982)
- The Enlightened Eye: Qualitative Inquiry and the Enhancement of Educational Practice (1991)
- The Arts and the Creation of Mind (2002)
Elliot Eysner bir çox beynəlxalq elmi təşkilatların üzvü olmuş və aşağıdakı nüfuzlu mükafatlarla təltif olunmuşdur:
- José Vasconcelos Dünya Təhsil Mükafatı (1992)
- Brok Beynəlxalq Mükafatı (2004)
- Grawemeyer Təhsil üzrə Mükafatı (The Arts and the Creation of Mind əsərinə görə, 2005)
- Amerika Təhsil Araşdırmaları Assosiasiyasının (AERA) prezidenti olmuşdur.
- ↑ 1 2 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- ↑ 1 2 3 4 Elliot W. Eisner // SNAC (ing.). 2010.
- ↑ 1 2 Freebase Data Dumps. Google.
- ↑ "ARTIST, EDUCATOR ELLIOT EISNER TO SPEAK AT VANDERBILT". US States News. September 13, 2006.
- ↑ "TAMPA & STATE; BULLETIN BOARD; Pg. 6B". St. Petersburg Times. January 21, 1999.
- ↑ "ARTIST, EDUCATOR ELLIOT EISNER TO SPEAK AT VANDERBILT". US States News. September 13, 2006.
- ↑ "TAMPA & STATE; BULLETIN BOARD; Pg. 6B". St. Petersburg Times. January 21, 1999.
- ↑ "José Vasconcelos World Award of Education 1992". January 11, 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 14, 2013.
- ↑ "Stanford Professor Elliot Eisner, champion of arts education, dies | Stanford GSE". ed.stanford.edu. 2014-01-16. İstifadə tarixi: 10 May 2025.
- ↑ Eisner, Elliot W. "Curriculum Ideas in a Time of Crisis". Art Education. 18 (7). 1965: 7–12. doi:10.2307/3190712. ISSN 0004-3125. JSTOR 3190712.
- ↑ Eisner, Elliot W. "Children's Creativity in Art: A Study of Types". American Educational Research Journal. 2 (3). May 1965: 125–136. doi:10.3102/00028312002003125. ISSN 0002-8312. JSTOR 1161672.
- ↑ "Stanford Professor Elliot Eisner, champion of arts education, dead at 80". 2014-01-17. İstifadə tarixi: 10 May 2025.
- Getty Research Institute, "Elliot Eisner, April 28, 1999", Art Education History Archives project, 1998-1999, Collection Inventories and Finding Aids,
Interviews with leading art educators of the 1980s and 1990s