Danquole Rasalayte (lit. Danguolė Rasalaitė; 19 may 1983 – 10 yanvar 2000, Malmö) — Litva vətəndaşı məktəbli qız. O, 16 yaşında İsveçdə cinsi istismara məruz qalmış və nəticədə intihar etmişdir. Onun faciəli həyatı 2000-ci illərin əvvəllərində İsveç mətbuatında geniş əks-səda doğurmuş və bu hadisə "Lilya həmişəlik" filminin çəkilməsinə ilham vermişdir.[1][2]
| Danquole Rasalayte | |
|---|---|
| lit. Danguolė Rasalaitė | |
| Doğum tarixi | 19 may 1983 |
| Vəfat tarixi | 10 yanvar 2000 (16 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
Danquole Rasalayte 19 may 1983-cü ildə Litvanın Telşyay şəhərində anadan olmuşdur. Uşaqlığını və gəncliyini Kaunas şəhərinin Şançyay rayonunda keçirmişdir. Onun anası Regina Rasalene satıcı kimi çalışmış, böyük bacısı İolanta isə Almaniya vətəndaşı ilə evlənmiş və Almaniyada yaşamışdır. Danquolenin atası dava səbəbindən beş illik həbs cəzasına məhkum edilmişdir. Daha sonra Regina ikinci dəfə evlənmiş və Danquole bu evlilikdən Rasalayte soyadını almışdır. 1997-ci ilin əvvəllərində Regina ABŞ-yə köçmək qərarına gəlmiş və Şançyaydakı evini sataraq qızı ilə birlikdə Jejmaryay şəhərinə köçmüşdür. Onlar burada müvəqqəti yaşayış yeri kimi bir otaqlı mənzildə məskunlaşmışlar. Bu dövrdə Danquole bacısı İolantanın yaşadığı Almaniyaya göndərilmiş və Hüttenfeld Litva gimnaziyasında təhsil almışdır. Bacısı və onun əri təhsil xərclərini ödəmək üçün ayda 700 marka xərcləmişlər. Danquole Almaniyaya qədər təvazökar xarakteri və yaxşı akademik göstəriciləri ilə tanınmışdır, lakin Almaniyada onun davranışında dəyişikliklər müşahidə olunmuş, intizamı pozması gimnaziya rəhbərliyinin şikayətlərinə səbəb olmuşdur. Nəticədə Regina Almaniyaya gələrək Danquoleni Litvaya geri aparmışdır.[3]
Regina ABŞ-yə köçmək üçün viza aldıqdan sonra təkbaşına yola çıxmış, Danquoleni isə 16 yaşına çatdıqda götürməyi planlaşdırmışdır. Anasının ABŞ-yə köçməsindən sonra Danquole xalası İrena Marozene, onun əri Vidmantas və oğlu Sergey ilə Jejmaryayda yaşamışdır, lakin onların iki otaqlı mənzilində dörd nəfərin yaşaması sıxlıq yaratmış və Danquole əvvəlki mənzilinə qayıtmışdır. Almaniyadakı təhsildən sonra Jejmaryay gimnaziyasında oxumağa davam edə bilməmiş və təhsilini yarımçıq qoymuşdur. 1998-ci ilin oktyabrında peşə məktəbinə yerləşdirilmişdir, lakin tək yaşadığı üçün nəzarətsiz qalmışdır. Xalası İrena da sonradan İngiltərəyə, daha sonra isə ABŞ-yə köçmüşdür. Bu dövrdə Danquole nizamsız həyat tərzi sürməyə başlamış, tez-tez evdən kənarda gecələmiş və qonşuların bildirdiyinə görə, evə yalnız paltar dəyişmək üçün gəlmişdir. Nəticədə qohumları onunla əlaqəni itirmiş, o, Jejmaryaydan ayrılaraq Kayşyadorisdə müxtəlif şəxslərlə yaşamış və sonra yoxa çıxmışdır. 16 yaşına qədər Danquolenin şəxsiyyət vəsiqəsi olmamışdır.[3]
1999-cu ilin yayında Regina o dövrdə üçüncü dəfə evləndiyi yuqoslavəsilli amerikalı ilə birlikdə Danquoləyə ABŞ-yə köçmək təklifi ilə məktub göndərmişdir, lakin İrenanın əri cavab məktubunda Danquolenin tapılmadığını bildirmişdir. Yarım il sonra Danquole rəsmi olaraq axtarışa verilmişdir. 1999-cu ilin payızında Danquole dostu Kristina Aşmenaytenin yanına bir gənclə gəlmiş və ondan pasportunu verməsini xahiş etmişdir. Bu gənc onun yeni tanışı idi və İsveçin Malmö şəhərində tərəvəz fermasında iş vəd etmişdi.[3]
17 sentyabr 1999-cu ildə Danquole Kristina Aşmenaytenin pasportu ilə İsveçin Kristianstad şəhərinə uçmuşdur. Orada onu qarşılayan şəxslər onu Arlövdəki bir mənzilə aparmış, pasportunu əlindən almış və uçuş xərcləri üçün 20 min İsveç kronu (2410 ABŞ dolları) borcu olduğunu, bu borcu fahişəlik vasitəsilə ödəməli olduğunu bildirmişdilər.[1][4]
Danquole cinsi xidmət şəraitində saxlanılmış, itaətsizlik etdiyi təqdirdə döyülmüşdür. Mənzil həmişə bağlı saxlanılmış, müştərilərə isə əvvəlcədən açar verilmişdir. Bir ay sonra Danquole daimi müştərilərdən biri olan pitsa restoranı sahibi ilə yaxınlıq qurmuş , onun qapını "bağlamağı unutması" və ya başqa bir versiyaya görə, pəncərədən qaçması nəticəsində azadlığa çıxmışdır. O, polisə müraciət etməkdən çəkinmişdir, çünki ona fahişəliyin İsveçdə qanunsuz olduğu və saxta pasportla ölkəyə gəldiyi barədə məlumat verilmişdi. Pitsa restoranı sahibinin yanına sığınan Danquole burada da cinsi istismara məruz qalmışdır.[3]
1999-cu ilin [[Milad bayramı[]ndan bir neçə həftə əvvəl Rasalayte 17 yaşlı bosniyalı və ya makedoniyalı Melita ilə tanış olmuş və onun Malmö şəhərinin şimal ətraflarında yerləşən mənzilində məskunlaşmışdır. Danquole burada kənara çıxmamağa çalışmış, çünki fahişəlik şəbəkəsi ilə yenidən qarşılaşmaqdan qorxmuşdur. Melitanın valideynləri naməlum şəxslərdən təhdidlər almış, Melita isə binanın qarşısında şübhəli şəxslər görmüşdür. 6–7 yanvar 2000-ci il gecəsi Danquole ilə Melita arasında mübahisə baş vermiş, bu zaman Danquole yaşamaq istəmədiyini bildirmişdir. Qızlar barışmışdılar, lakin 7 yanvar 2000-ci ilin ikinci yarısında Danquole bıçaq götürmüş və mənzildən gizlicə çıxmışdır. Həmin gün onun cəsədi E22 avtomobil yolunda, Kruseqatan avtomobil körpüsü altında tapılmışdır. Polis hadisəni intihar kimi qiymətləndirmiş, lakin Danquolenin körpüdən tullanmasının şahidləri tapılmamışdır.[3]
Danquole huşsuz vəziyyətdə xəstəxanaya çatdırılmış, lakin 10 yanvar 2000-ci ildə aldığı xəsarətlərdən vəfat etmişdir.[1]
Danquole Rasalaytenin cəsədinin yanında heç bir sənəd tapılmamışdır. Bu, onun şəxsiyyətinin dərhal müəyyənləşdirilməsini çətinləşdirmişdir. Onun üzərində üç telefon nömrəsi yazılmış kağız parçası aşkar edilmişdir. Bu nömrələrdən biri Melitanın anasına, digəri isə Arlövdəki mənzilə aid olmuşdur. Həmin mənzildə Rasalaytenin Litvadakı dostlarına, o cümlədən Kristina Aşmenayteyə ünvanlanmış üç vida məktubu tapılmışdır. Bu məktublarda Rasalayte öz həyat hekayəsini təsvir etmişdir. Mənzildə həmçinin, Rasalaytenin şəxsi əşyaları ilə yanaşı, Çexiyadan olan iki yetkinlik yaşına çatmamış şəxs — Klaudiya və onun 13 yaşlı bacısı Liviya aşkar edilmişdir.[4]
Təhqiqat zamanı Rasalayteni seksual əsarətdə saxlayan şəbəkənin rəhbəri müəyyənləşdirilməmişdir. Rasalaytenin məktublarında onu hava limanından Arlövə aparan və mənzildə saxlayan şəxslər "ruslar" kimi təsvir edilmişdir, lakin təhqiqatın rəyinə görə, bu şəxslərdən bəziləri litvalı ola bilərdi. Bu şəxslərin əksəriyyəti müəyyənləşdirilməmiş və ya həbs olunmamışdır. Yalnız bir sürücü İsveç polisinin televiziya vasitəsilə kömək çağırışından sonra əlaqə saxlamış, qızı hava limanından aparmaq üçün pul aldığını, lakin onun hansı məqsədlə aparıldığını bilmədiyini iddia etmişdir.[4] Polis təhqiqatı nəticəsində fahişəlik şəbəkəsinin rəhbərinin Gedryus adlı şəxs olduğu və öz adı ilə fəaliyyət göstərdiyi müəyyənləşdirilmişdir. Arlövdəki mənzilin Gedryusun dostuna məxsus olduğu aşkarlanmış, lakin həmin şəxs mənzilin fahişəlik məqsədilə istifadə olunduğunu bilmədiyini bildirmişdir. Rasalaytenin şəxsiyyətinin müəyyənləşdirilməsi uzun müddət çəkdiyindən, Gedryusun həbsinə order yalnız 31 may 2000-ci ildə verilmişdir, lakin o, 30 aprel 2000-ci ildə İsveçi tərk etmişdi. 3 avqust 2000-ci ildə İsveç hakimiyyəti işi bağlamışdır, çünki prokuror Rasalaytenin məktubları, şifahi şahid ifadələri və cinayətin tərkibinin beynəlxalq həbs orderi üçün kifayət olmadığını qərara almışdır. Təhqiqatın rəhbəri olan inspektor Bo Lundqvist Gedryusun tutulması halında belə İsveç qanunlarına əsasən, onun maksimum 15 ay həbs cəzası alacağını qeyd etmişdir. Regina Rasalenenin xahişi ilə Danquole Rasalaytenin cəsədi kremasiya edilmiş və külü ABŞ-yə aparılmışdır. 23 yanvar 2006-cı ildə İsveç kraliçası Silviya qadınlara qarşı zorakılığa etiraz olaraq Rasalaytenin ölümünü ictimai şəkildə xatırlatmışdır.[3]
- ↑ 1 2 3 Peter Björneblad. "Hon tvingades bli prostituerad – tog livet av sig" (isveç). Aftonbladet. 23 mart 2000. 15 sentyabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 mart 2012.
- ↑ Steve James. A moving portrayal of the tragedy suffered by young Russians Arxiv surəti 27 mart 2009 tarixindən Wayback Machine saytında // World Socialist Web Site, 14 May 2003 (ing.)
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Rūta Skatikaitė. "Lietuvaitė Švedijoje tapo kultine asmenybe". DELFI (litva). 15 mart 2003. 7 mart 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 oktyabr 2013.
- ↑ 1 2 3 "Info om Dangoule" (isveç). Archived from the original on 20 sentyabr 2003. İstifadə tarixi: 18 mart 2012.
- «Лиля навсегда» — Internet Movie Database saytında