Cerald Qardner (ing. Gerald Gardner; 13 iyun 1884[1][2][…] – 12 fevral 1964[1][2][…], Aralıq dənizi) — müasir cadugərlik və Vikka dininin banisi hesab edilən britaniyalı okkultist, folklorçu və yazıçı.[3] O, qədim paqan inanclarını diriltmək cəhdi, Vikka rituallarının formalaşdırılması və bu inancın ictimaiyyətə tanıdılması ilə XX əsr ezoterik hərəkatının ən təsirli simalarından biri olmuşdur.[4]
| Cerald Qardner | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 13 iyun 1884[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 12 fevral 1964[1][2][…] (79 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | romançı, antropoloq, keşiş, ssenarist, yazıçı, arxeoloq |
| Partiyası | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Cerald Qardner İngiltərənin Merzisayd qraflığının Blandell-Sends bölgəsində varlı ailədə doğulmuşdur. Astmadan əziyyət çəkdiyi üçün uşaqlıq illərini çox vaxt isti iqlimlərdə keçirmişdir. [5] 1900-cü illərin əvvəllərində Şri-Lanka, Malayziya və Sinqapurda yaşamış, burada tropik mədəniyyətlər, yerli şamanizm və ruh çağırma ənənələri ilə yaxından tanış olmuşdur. Qardner formal təhsil baxımından məhdud olsa da, folklor, qədim sehr və mistik praktikalara dərindən maraq göstərirdi.[6]
1920–1930-cu illərdə İngiltərəyə qayıdan Qardner bir sıra gizli cəmiyyətlərə qoşulmuşdur. O, Theosophical Society (Teosofiya Cəmiyyəti), Fellowship of Crotona teatr qrupu və frimasonluqla əlaqəli qrupların fəal üzvü idi.[7] Bu təcrübə ona qərb ezoterizminin simvolizmini və ritual sistemlərini yaxından öyrənmək imkanı verdi. Eyni zamanda qədim Britaniya folkloru, sehrli ayinlər və Druid ənənələri ilə bağlı araşdırmalar aparırdı. 1939-cu ildə Qardner İngiltərənin cənubundakı Hempşir qraflığında yerləşən, özlərini qədim cadugərlik ənənəsinin varisləri adlandıran gizli Nyuforest koveni ilə tanış olmuşdu.[8] Buradakı rituallar və inisiasiya (giriş) təcrübələri onun gələcək fəaliyyətinin əsasını qoymuşdur. Qardner bu kovenə qəbul olunduqdan sonra qədim paqan ayinlərini Qərb okkultizmi və öz müşahidələri ilə birləşdirərək yeni bir din – Vikka ideyasını formalaşdırmağa başlamışdı.[9]
İkinci Dünya müharibəsindən sonra Britaniyada cadugərliklə bağlı qanunlar yumşaldıldı. 1951-ci ildə sehrbazlıq haqqında “Witchcraft Act” ləğv ediləndən sonra Qardner açıq fəaliyyətə başlamışdır.[10]
- “High Magic’s Aid” (1949) – sehr və orta əsr cadugərliyindən bəhs edən bədii əsər.
- “Witchcraft Today” (1954) – Vikka inancını ilk dəfə ictimaiyyətə təqdim edən fundamental kitab.
- “The Meaning of Witchcraft” (1959) – cadugərlik tarixi, fəlsəfəsi və rituallarının izahı.[11]
Bu əsərlər sayəsində Qardner müasir cadugərliyin “Atası” kimi tanındı və Vikka beynəlxalq miqyasda yayılmağa başlandı. Qardnerin sistemi təbiətin dövrlərinə əsaslanan ayinlər, ilahi Qadın və Erkək Tanrı dualizmi, mövsümi Sabbat və Esbat mərasimləri, pentakel, athame (ritual xəncəri) və digər sehrli alətlərin istifadəsi ilə fərqlənirdi.[12] O, həmçinin “üç qat qanun” (Threefold Law) və “An Ye Harm None, Do What Ye Will” kimi etik prinsipləri vurğulayırdı. Bu elementlər sonradan bütün Vikka ənənəsinin əsas sütununa çevrildi.
Qardnerin yaxın əməkdaşlarından biri şairə və cadugər Dorin Valiente idi. O, ritualların poetik hissələrini yenidən işləyərək onlara daha aydın forma vermişdi. Qardnerin təsiri ilə Reymond Baklend ABŞ-də Vikka hərəkatını yaymışdı. Onun yaratdığı sistemdən müxtəlif qollar – Alexandrian Wicca, Seax-Wica və s. inkişaf etmişdir.[13]
- Gardner, Gerald. "Notes on some Ancient Gold Coins, from the Johore River". Journal of the Malayan Branch of the Royal Asiatic Society. XI (II). 1933: 171–176.
- ———. Keris and other Malay Weapons. Singapore: Progressive. 1936.
- ———. "Ancient Beads from the Johore River as Evidence of an Early Link by Sea between Malaya and the Roman Empire". Journal of the Royal Asiatic Society. 69 (3). 1937: 467–470. doi:10.1017/S0035869X00085993.
- ———. A Goddess Arrives (fiction). London: Arthur H. Stockwell. 1939.
- ———. High Magic's Aid (fiction). Aurinia. 2010 [1949]. ISBN 978-0-9566182-0-7.
- ———. Witchcraft Today. London: Rider. 1954.
- ———. The Story of the famous Witches Mill at Castletown, Isle of Man (guidebook). Tunbridge Wells. 1957.
- ———. The Meaning of Witchcraft. London: Aquarian. 1959.
- ↑ 1 2 3 4 Gerald B. Gardner // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- ↑ 1 2 3 4 Gerald Gardner // Store norske leksikon (бук.). 1978. ISSN 2464-1480
- ↑ "Ceylon Tea Industry". The Ceylon Planters' Association. 4 noyabr 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 noyabr 2021.
- ↑ Andrews, Allen. "Calling All Covens" (PDF). Sunday Pictorial. 29 iyul 1951.
- ↑ Heselton, 2012b. səh. 299–309
- ↑ "Britain's chief witch dies at sea". News of the World. 23 fevral 1964. 8 sentyabr 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2008.
- ↑ Hefner, Alan G. "Gardner, Gerald B. (1884–1964)". TheMystica.com. 30 sentyabr 2020.
Other beneficiaries of his estate were Patricia C. Crowther and Jack L. Bracelin, who authored an authoritative biography of Gardner, Gerald Gardner: Witch (1960).
- ↑ "Photograph of Gardner's grave". TheWica.co.uk.
- ↑ Heselton, 2012b. səh. 375–377
- ↑ Heselton, 2012b. səh. 403–409
- ↑ Heselton, 2012b. səh. 295–296
- ↑ Heselton, 2012b. səh. 373–374, 377–399
- ↑ Heselton, 2012b. səh. 505–515
- Heselton, Philip. Wiccan Roots. Capall Bann. 2000. ISBN 978-1-86163-110-7.
- Hutton, Ronald. The Triumph of the Moon: A History of Modern Pagan Witchcraft. Oxford University Press. 1999. ISBN 978-0-19-285449-0.
- Ruickbie, Leo. Witchcraft Out of the Shadows. London: Robert Hale. 2004. ISBN 978-0-7090-7567-7.
- GeraldGardner.com, an online reference resource
- Historical documents and media reports about Gardner at www.thewica.co.uk
- Biography at Controverscial.com Arxivləşdirilib 21 dekabr 2008 at the Wayback Machine
- Biography at About.com Arxivləşdirilib 1 iyun 2009 at the Wayback Machine
- The Gardnerian Book of Shadows, an online reference resource
- Witches of History: Gerald Gardner, an online reference resource