Bess Lomaks Hous (ing. Bess Lomax Hawes; 21 yanvar 1921[1][2], Ostin – 27 noyabr 2009[3], Portlend) — amerikalı folk musiqiçisi, folklorşünas və tədqiqatçı. O, Con Everi Lomaks və Bess Bauman-Braun Lomaksın qızı, Alan Lomaks və Con Lomaks bacısı idi.[4]
| Bess Lomaks Hous | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 21 yanvar 1921[1][2] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 noyabr 2009[3] (88 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | tarixçi, folklorşünas, musiqiçi, arts administrator[d] |
| Musiqi alətləri | gitara, Mandolina |
| Təhsili |
|
| Mükafatları |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Texasda anadan olan Bess uşaq yaşlarından anasının rəhbərliyi altında klassik fortepiano ifaçılığında böyük uğurlar qazanmışdır. Daha sonra gitarada çalmağı öyrənmişdir. O, folklor musiqisini çox erkən yaşlardan öyrənmişdir, çünki atası, keçmiş ingilis dili professoru və iki dəfə Amerika Folklor Cəmiyyətinin prezidenti olmuş Con Everi Lomaks 1935–1948-ci illərdə Amerika Xalq Mahnılarının Kitabxanasında fəxri kurator vəzifəsində çalışmışdır.[5]
Con Everi Lomaks 1900-cü illərdən etibarən kovboy mahnıları toplamış və nəşr etdirmişdir. O və oğlu Alan ABŞ Konqres Kitabxanasının sifarişi ilə Cənub bölgələrinə səfərlər edərək kənd musiqiçilərinin ifalarını lentə almışdır. Onların ilk səfəri zamanı Luiziana Ştat Həbsxanasında (Anqolada) Haddi Ledbetter (“Ledbelly”) adlı musiqiçini qeydə almışlar. Daha sonra Ledbetter ənənəvi afroamerikan musiqisinin uğurlu və təsirli ifaçılarından biri olmuşdur. Sonrakı illərdə atası və qardaşı, müxtəlif folklorçular, musiqişünaslar və bəstəkarlarla birlikdə işləyərək 10.000-dən çox xalq və instrumental musiqi yazısı toplamışdır. Onlar Amerika auditoriyasına Muddi Uoters, Vudi Qatri, Coş Uayt və Börl Ayvs kimi xalq və blüz musiqiçilərini tanıtdırmışdır.[6]
Bess 15 yaşında Texas Universitetinə daxil olmuş, daha sonra atası Con, qardaşı Alan və modernist bəstəkar Rut Krouford Siqerlə birlikdə "Bizim Mahnı Ölkəmiz" (Our Singing Country, 1941) kitabının hazırlanmasında iştirak etmişdir. O, Brin-Mar Kollecində sosiologiya üzrə təhsil alaraq məzun olmuşdur. 1960-cı illərdə isə Berkli Kaliforniya Universitetində folklorşünaslıq üzrə magistr dərəcəsi almış və professor Alan Dandesin rəhbərliyi altında çalışmışdır.[7]
1940-cı illərin əvvəllərində Nyu-Yorka köçmüş və burada folk musiqi səhnəsinin fəal iştirakçısı olmuşdur. O, Almanax Mahnıçıları adlı musiqi qrupunun üzvü olmuş və 1943-cü ildə həmin qrupun digər üzvü, rəssam Baldvin ("Buç") Hous ilə evlənmişdir. Onu mandolində çalmağa Vudi Qatri öyrətmişdir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı, Bess Lomaks Hous Müharibə Məlumatları İdarəsində işləyərək xaricdəki əsgərlər üçün radio yayımlar hazırlamışdır.[8]
Müharibədən sonra ailəsi ilə birlikdə Bostona köçmüş və 1949-cu ildə Volter A. O'Brayenin meri olmaq üçün apardığı kampaniya üçün mahnılar yazmışdır. Bunlardan "M.T.A." mahnısını Jaklin Stayner ilə birlikdə bəstələmişdir. Bu mahnı 1959-cu ildə Kingston Trio tərəfindən ifa olunaraq məşhur olmuşdur. 1968-ci ildə San Fernando Vadisi Dövlət Kollecində (indiki Kaliforniya Ştat Universiteti, Nortric) antropologiya üzrə dosent kimi çalışmağa başlamış və daha sonra həmin fakültənin rəhbəri olmuşdur. 1971-ci ildə onun həyat yoldaşı Buç Hous vəfat etmişdir. 1975-ci ildə, o, Smitsonian İnstitutunda inzibati vəzifəyə qəbul olunmuş və 1976-cı ildə ABŞ-ın 200 illik müstəqillik yubileyi münasibətilə keçirilən "Amerika Folklor Festivalı"nın təşkilində mühüm rol oynamışdır.[9]
Bess Lomaks Hous Kaliforniya Ştat Universitetində çalışarkən Los-Anceles və digər bölgələrdə tələbələrinin topladığı geniş bir xalq mahnıları arxivi yaratmışdır. Bu arxiv Nortric Universitetinin Xüsusi Kolleksiya və Arxivlər bölməsində saxlanılır. O, 27 noyabr 2009-cu ildə, Portlandda insult keçirdikdən sonra 88 yaşında vəfat etmişdir.[10]
- Hous, Bess Lomaks. Step it Down: Afro-Amerikan İrsindən Oyunlar, Mahnılar və Hekayələr. (University of Georgia Press, 1987).
- Hous, Bess Lomaks, Alan Lomaks və J.D. Elder. Halqanın İçində Qəhvəyi Dərili Bir Qız Var (There's a Brown Girl in the Ring), (Random House, New York, 1997). Karib oyunlarına aid kitab.
- Hous, Bess Lomaks. Gözəl Oxu: Bir Xatirə (Sing It Pretty: A Memoir) (University of Illinois Press, 2008).
- ↑ 1 2 Bess Lomax Hawes // SNAC (ing.). 2010.
- ↑ 1 2 Bess Hawes // Find a Grave (ing.). 1996.
- ↑ 1 2 http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/12/01/AR2009120104228.html.
- ↑ Marshall, Robert; Atwell, Deborah. "Guide to the Bess Lomax Hawes Student Folklore Collection". Online Archive of California. California Digital Library. 1998. İstifadə tarixi: May 2, 2024.
- ↑ Sisario, Ben, "Bess Lomax Hawes, Folklorist and Singer Who Co-Wrote 'M.T.A.,' Dies at 88" Arxiv surəti 20 noyabr 2023 tarixindən Wayback Machine saytında, The New York Times, November 30, 2009 (print edition of December 2, 2009).
- ↑ Tadesse, Alohie. "Black LA Sings: the Bess Lomax Hawes Student Folklore Collection". Peek in the Stacks. University Library, California State University, Northridge. March 4, 2025. İstifadə tarixi: March 4, 2025.
- ↑ Dreier, Peter, and Jim Vrabel. "Banned in Red Scare Boston: The Forgotten Story of Charlie & the MTA". Dissent, Spring, 2008.
- ↑ The Films of Bess Lomax Hawes Four films made at San Fernando Valley State (1964–1970) (afterwards California State University Northridge): Georgia Sea Island Singers, Buckdancer, Pizza Pizza Daddy-O, and Say Old Man Can You Play the Fiddle.
- ↑ "Bess Lomax Hawes. Smithsonian Folklife Center". 2015-12-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-03-18.
- ↑ Dreier, Peter. "Remembering Bess Lomax Hawes". Huffington Post, November 30, 2009.
- Bess Lomax Hawes. Smithsonian Folklife Center.
- Dreier, Peter. "Remembering Bess Lomax Hawes". Huffington Post, November 30, 2009.
- Dreier, Peter, and Jim Vrabel. "Banned in Red Scare Boston: The Forgotten Story of Charlie & the MTA". Dissent, Spring, 2008.
- Dreier, Peter, and Jim Vrabel. "Will Charlie Ever Get Off That Train? The true story of the Ballad of the MTA". Huffington Post, February 15, 2009.
- Bess Lomax Hawes at Allmusic
- Bess Lomaks Hous — IMDb səhifəsi