Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Abbas Fəthi — yazıçı, fədai, repressiya qurbanı.
| Abbas Fəthi | |
|---|---|
 | |
| 12 dekabr 1945 – 12 dekabr 1946 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1897 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, yazıçı |
|
|
|
| Təltifləri |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Abbas Fəthi 1897-ci ildə Urmiyada anadan olub.[1] İlk təhsilini əvvəlcə molla yanında daha sonra isə yeni üsullu məktəbdə alıb.
1936-cı ildə ailəsi ilə birlikdə Zəncana köçüb və burada yol tikintisində işləyib. Burada Zəncana sürgün edilmiş siyasi məhbuslarla o cümlədən Məmməd Əmin Azadvətənlə tanış olub. 1942-ci ildə Urmiyaya qayıdıb. 1944-cü ildə Məmməd Əmin Azadvətən Urmiyaya qayıdaraq burada Tudə partiyasının Urmiya Vilayət Komitəsinin sədri seçilir.[2] Abbas Fəthi də partiyaya üzv olaraq aktiv siyasi fəaliyyətə başlayır. 1945-ci ildə Azərbaycan Demokrat Firqəsi yaradıldıqdan sonra Tudə Partiyasını tərk edərək Demokrat Firqəsinə üzv olub. 1945-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan Demokrat Firqəsi tərəfindən fədai dəstələrinin yaradılmasına başlanılır. Abbas Fəthi də 21 Azər hərəkatına fədai kimi qoşulur. Azərbaycan Milli Hökuməti qurulduqdan sonra Milli Məclisin birinci iclası dekabrın 12-də keçirilib.[3][4] Abbas Fəthi bu məclisə Urmiyadan nümayəndə seçilib.[1] 1945-ci ilin dekabrın sonlarında Urmiyanın şah qoşunlarından təmizlənməsində iştirak edib. 1945–1946-cı illərdə Urmiya şəhərinin İqtisad və Ticarət idarəsinin rəisi və ADF şəhər təşkilatının təbliğat komitəsinə rəhbərlik edib.[5][1]
1946-cı ilin mart ayında 21 Azər hərəkatında göstərdiyi şücaətə görə "21 Azər" medalı ilə təltif olunub.[1]
1946-cı il dekabrın 13-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu.[6] Bununla da Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.[7]
Şah qoşunları Urmiya şəhərini tutduqdan sonra Abbas Fəthi də həbs olunaraq edam olunub.[8][5]
- ↑ 1 2 3 4 Mərəndli, 2017. səh. 315
- ↑ Həsənov, 2004. səh. 65
- ↑ Balayev, 2018. səh. 25
- ↑ İbrahimov, 1948. səh. 32
- ↑ 1 2 Mərəndli, 2017. səh. 176
- ↑ McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN 9780812245011.
- ↑ George Lenczowski. "United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959", Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 401, America and the Middle East. (may, 1972), s. 49
- ↑ Bayramzadə, 2015. səh. 172
- Bayramzadə, Səməd. "21 Azər – 70" fotoalbom (şərhlərlə) (PDF) (az.). Bakı: “Araz” nəşriyyatı. 2015. səh. 185. ISBN 9789952828535. 2022-03-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-01-14.
- Mərəndli, Barış. "21 Azər" soyqırımı: 1946-1947-ci illərdə Cənubi Azərbaycanda kütləvi qırğınlar (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 376. ISBN 9789952831283. 2024-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-03.