Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinƏyyub Nəmini və ya Əyyub İsmayılov (may 1923, Astara, Gilan ostanı – 6 yanvar 2013, Bakı) — Azərbaycanlı yazıçı, siyasətçi, fədai, "21 Azər" hərəkatının iştirakçısı.
| Əyyub Nəmini | |
|---|---|
| Doğum tarixi | may 1923 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 yanvar 2013 (89 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | yazıçı |
| Mükafatları |
 |
Təbrizdə hərbi məktəbdə təhsil alıb. 1940-cı ildə şah hakimiyyətinə etiraz etdiyi üçün həbs olunub. 1942-ci ildə Tudə partiyasına, 1945-ci ildə isə Azərbaycan Demokrat Firqəsinə üzv olub. Fədai dəstələrinin tərkibində Azərbaycan Milli Hökumətinin qurulmasında iştirak edib. 1946-cı ildə Milli Hökumətin qurulmasında göstərdiyi şücaətə görə "21 Azər" medalı ilə təltif olunub.
Azərbaycan Milli Hökuməti dağıldıqdan sonra Əyyub Nəmini Azərbaycan SSR-yə mühacirət edib. 1954–1958-ci illərdə Bakı Ali Partiya Məktəbində təhsil alıb. 1958–1961-ci illərdə ADP-nin Şamaxı rayon partiya komitəsinin sədri, 1968–1974-cü illərdə ADP-nin Bakı şəhər komitəsinin büro sədri, 1974–1981-ci illərdə isə ADP-nin Gəncə şəhər komitəsinin katibi olub. "21 Azər" hərəkatı haqqında 1986-cı ildə "Acılı şirinli gürlərim", 1989-cu ildə isə "İmdad ocağı" kitablarını yazıb.
İsmayılov Əyyub Həsən oğlu 1923-cü ilin may ayında Astarada anadan olub. Astara şəhərində Nizami adına məktəbdə orta təhsil alıb. 1939-cu ildə Təbrizdə hərbi məktəbə daxil olub. Şah hakimiyyətinə etiraz etdiyi üçün 1940-cı ildə həbs olunub. 1941-ci ildə həbsdən buraxılıb. 1942-ci ildə Tudə partiyasına üzv olub. 1945-ci ildə Azərbaycan Demokrat Firqəsinə üzv olub. Fədai dəstələrinin tərkibində Azərbaycan Milli Hökumətinin qurulmasında iştirak edib.[1] 1946-cı ilin mart ayında milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün və Milli Hökumətin qurulmasında göstərdiyi şücaətə görə "21 Azər" medalı ilə təltif olunub.
1946-cı il dekabrın 11-də Azərbaycan Əyalət Əncüməni qan tökülməsinin qarşısını almaq məqsədilə Qızılbaş Xalq Qoşunlarının və fədai qüvvələrinin şah qoşunlarına qarşı müqavimət göstərməmələri və döyüş meydanlarını tərk etmələri haqda qərar verib.[2][3][4] Elə həmin gündən etibarən İran ordusu iri şəhərlərə girməzdən əvvəl bu şəhərlərdə ərbabların quldur dəstələri eləcə də mülki geyimli jandarmalar qırğınlar törətməyə başladılar.[5][6] Bu dəstələr Tehran radiosu tərəfindən "İran vətənpərvərləri" adlandırılırdılar.[6] Dəstələrin əsas məqsədi demokratların məhv edilməsi və şah qoşununun şəhərlərə girişini təmin etmək idi.[5][6] Təbriz və Azərbaycanın digər şəhərləri talana və qırğınlara məruz qaldılar.[5][7] Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi.[8][9] 1946-cı il dekabrın 14-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu.[10][11] Bundan sonra da qırğınlar və talan dayanmadı.[7][10] Minlərlə insan həbs olundu, sürgün edildi.[12][13] Baş verən qırğınlarda ADF üzvləri, fədailər eləcə də tanınan şairlərdən Əli Fitrət, Sədi Yüzbəndi, Cəfər Kaşif və Məhəmmədbağır Niknam qətlə yetirildilər.[14][15][16]
Azərbaycan Milli Hökuməti dağıldıqdan sonra Əyyub Nəmini Azərbaycan SSR-yə mühacirət edib. 1947–1954-cü illərdə Zaqatalada yaşayıb. 1954–1958-ci illərdə Bakı Ali Partiya Məktəbində təhsil alıb. Təhsilini bitirdikdən sonra 1958–1961-ci illərdə ADP-nin Şamaxı rayon partiya komitəsinin sədri, 1968–1974-cü illərdə ADP-nin Bakı şəhər komitəsinin büro sədri, 1974–1981-ci illərdə isə ADP-nin Gəncə şəhər komitəsinin katibi olub.[1] 1981–1993-cü illərdə "Yazıçı" nəşriyyatında redaktor kimi fəaliyyət göstərib. 1960-cı illərdən etibarən yaradıcılıqla məşğul olub.[1] "Nəmini" təxəllüsündən istifadə edib.[17] Satirik şeirləri, tərcümələri və məqalələri "Azərbaycan" jumalında va "Azərbaycan" qəzetində işıq üzü görüb. 1986-cı ildə "Acılı şirinli gürlərim", 1989-cu ildə isə "İmdad ocağı" kitablarını yazıb. 1989-cu ildə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinə üzv olub.[1] Bəhruz Həqqinin Səfər xan Qəhrəmani haqqında yazdığı "Milli hökumətin fədaisi Səfərxan" kitabını fars dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə edib.[18]
2013-cü il yanvarın 6-da vəfat edib.
- ↑ 1 2 3 4 Əhmədov, 2011. səh. 315
- ↑ Rossow, 1956. səh. 30
- ↑ Rəhimli, 2003. səh. 149
- ↑ Hasanli, 2006. səh. 370
- ↑ 1 2 3 Hasanli, 2006. səh. 373
- ↑ 1 2 3 Balayev, 2018. səh. 36
- ↑ 1 2 Duqlas, Vilyam. Strange lands and friendly people (ingilis). Nyu-York: Harper & Brothers Publishers. 1951. 45. 31 mart 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 sentyabr 2025.
- ↑ Lenczowski, George. United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959 (ingilis). 401. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 1972. 49. doi:10.1177/000271627240100106. ISSN 0002-7162. 12 mart 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 sentyabr 2025.
- ↑ Həsənli, 2006. səh. 445
- ↑ 1 2 Həsənli, 2006. səh. 448
- ↑ McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN 9780812245011.
- ↑ Hasanli, 2006. səh. 375
- ↑ Rəhimli, 2003. səh. 155
- ↑ Balayev, 2018. səh. 137
- ↑ Əmirov, 2000. səh. 51
- ↑ Əliqızı, 2001. səh. 24
- ↑ Paşayev, Aydın. Azərbaycan təxəllüslərinin izahlı sözlüyü (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2014. 283.
- ↑ Həqqi, 2001. səh. 2
- Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN 9789952370911.
- Əhmədov, Teymur. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) (az.). Bakı: Nurlar NPM. 2011. səh. 1056. ISBN 9789952460063.
- Əliqızı, Almaz. Azadlıq və istiqlal poeziyası (PDF) (az.). Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı. 2001. səh. 160. ISBN 9789952817607.
- Əmirov, Sabir. Cənubi Azərbaycan milli-demokratik ədəbiyyatı (1941-1990) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2000. səh. 257. ISBN 5806612600. 22 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2025.
- Hasanli, Jamil. At the Dawn of the Cold War: The Soviet-American Crisis over Iranian Azerbaijan, 1941–1946 (az.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. 2006. səh. 416. ISBN 978-0742540552.
- Həqqi, Bəhruz. Milli hökumətin fədaisi Səfərxan (32 il siyasi həbsdə) (az.). Bakı: Nurlan nəşriyyatı. 2001. səh. 264.
- Həsənli, Cəmil. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг (PDF) (rus). Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 560. ISBN 5910170120. 21 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 28 noyabr 2024.
- Nəmini, Əyyub. Mühacirətdə (az.). Bakı: Yazıçı nəşriyyatı. 1992. səh. 343.
- Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan milli-demokratik hərəkat (1941-1946) (az.). Bakı: Meqa nəşriyyatı. 2003. səh. 207. 17 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2024.
- Rossow, Robert. "The Battle of Azerbaijan, 1946". Middle East Journal (ingilis). X (1). 1956: 17–32. JSTOR 4322770. 4 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib.