Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinNATO-nun İsveç Krallığı ilə ikitərəfli əlaqələri — sülh və qlobal təhlükəsizliyin qurulması, qarşılıqlı fəaliyyətin təmin edilməsi və İsveç Silahlı Qüvvələrinin çoxmillətli sülhməramlı əməliyyatlarda NATO və digər tərəfdaş qüvvələrlə əməkdaşlıq etmək qabiliyyətini qorumaq üçün birgə səylərdən ibarətdir.
| İsveç–NATO münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
İsveç 7 mart 2024-cü ildə NATO-ya daxil olmuşdur[1].
İsveç 9 may 1994-cü ildə Sülh Naminə Tərəfdaşlıq (SNT) proqramına qoşulmuşdur[2]. Proqramın məqsədi NATO ilə Avropa və keçmiş Sovet İttifaqının digər dövlətləri arasında etimadı gücləndirmək və tərəfdaş ölkələrin NATO ilə əməkdaşlığını yaxşılaşdırmaqdan ibarət idi. 1997-ci ildə İsveç SNT proqramı çərçivəsində praktik əməkdaşlığı tamamlayan siyasi dialoq forumu olan Avro-Atlantik Tərəfdaşlıq Şurasının üzvü oldu[3] .
1990-cı illərdə İsveç Silahlı Qüvvələri NATO standartlarını[3], o cümlədən NATO-nun rəsmi dili olan ingilis dilini qəbul etməklə NATO ilə işləmək imkanlarını genişləndirdi.
İsveç ordusu NATO-nun Bosniya və Herseqovinadakı sülhməramlı qüvvələrində (IFOR, 1996-cı ildən — SFOR) iştirak edib və Kosovodakı NATO hərbi kontingenti (KFOR) üçün hərbi personalda iştirak etməkdədir. Əfqanıstanda İSAF qüvvələrinin və onları əvəz edən "Qətiyyətli Dəstək" əməliyyatının tərkibində İsveç hərbi kontingenti də olmuşdu. İsveç NATO-nun Liviyada[3] və İraqda "İslam dövləti"nə qarşı[4] əməliyyatlarında iştirak edib.
2013-cü ildə İsveç NATO-nun Çevik Reaksiya Qüvvələrinə qoşulmuşdur[3] .
İsveç 2014-cü ildə Rusiyanın Krımı ilhaqına cavab olaraq başlayan NATO-nun Genişləndirilmiş İmkanlar Proqramının tərəfdaşı oldu[3].
Rusiyanın 2022-ci il fevralın 24-də Ukraynaya təcavüzündən sonra İsveç və Finlandiya NATO ilə əməkdaşlığı xeyli gücləndirdilər. Mayın 18-də İsveç və Finlandiya rəsmi olaraq üzvlük üçün ərizə təqdim etdilər və iyulun 5-də bu ölkələrin alyansa qoşulması haqqında protokol imzalandı[5]. İsveçin Şimali Atlantika blokuna üzv olması üçün təşkilata üzv olan bütün ölkələr krallığın qoşulma protokolunu ratifikasiya etməli və NATO-nun yaradılması haqqında 1949-cu il Vaşinqton müqaviləsinin depozitarisi olan ABŞ hökumətini xəbərdar etməli idi[6]. Sonuncu ratifikasiya — Macarıstan Parlamenti tərəfindən — 26 fevral 2024-cü ildə baş tutdu[7]. 2024-cü il martın 5-də Macarıstanın yeni seçilmiş prezidenti Tamaş Şuyok İsveçin NATO-ya üzv olmaq ərizəsini imzaladı[8].
|
|
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
- ↑ "Швеция официально стала членом НАТО". Коммерсантъ (rus). 7 mart 2024. 7 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2024.
- ↑ "Signatures of Partnership for Peace Framework Document". NATO. 27 mart 2020. 11 may 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2022.
- ↑ 1 2 3 4 5 "Как менялись позиции Швеции и Финляндии по вопросу о вступлении в НАТО". ТАСС. 18 may 2022. 18 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 may 2022.
- ↑ "Iraq" (ingilis). Swedish Armed Forces. 20 aprel 2020. 31 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2022.
- ↑ "Финляндия и Швеция подписали протоколы о вступлении в НАТО". ТАСС. 5 iyul 2022. 5 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
- ↑ "Страны НАТО официально пригласят Финляндию и Швецию в альянс 29 июня". ТАСС. 28 iyun 2022. 28 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 2022.
- ↑ "Парламент Венгрии одобрил вступление Швеции в НАТО. Это было последнее препятствие на ее пути в альянс". BBC News Русская служба (rus). 26 fevral 2024. 26 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 fevral 2024.
- ↑ "Президент Венгрии подписал ратификацию соглашения о вступлении Швеции в НАТО". ТАСС. 5 mart 2024. 5 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2024.
- ↑ "Швеция стала 32-м членом НАТО". Meduza (rus). 7 марта 2024. 2024-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-07.
- ↑ "«Балтийское море становится озером НАТО». После вступления Швеции в альянс под его контролем оказался весь регион". Русская служба The Moscow Times (rus). 7 mart 2024. 8 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2024.
- ↑ 1 2 "Protocol to the North Atlantic Treaty on the Accession of the Kingdom of Sweden" (PDF) (ingilis). U.S. Department of State. 29 yanvar 2024. 29 yanvar 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 1 fevral 2024.