Lijepa naša domovino (Bizim gözəl vətənimiz) — Xorvatiyanın rəsmi dövlət himnidir. Xorvatiyada tez-tez sadəcə olaraq "Lijepa naša" ("Bizim Gözəl") adlandır, ölkənin metonimi kimi geniş işlənən ifadədir.
Lijepa naša domovino | ||||
---|---|---|---|---|
Liepa naşa domovino | ||||
Bizim gözəl vətənimiz | ||||
| ||||
Xorvatiya rəsmi himni |
||||
Bəstəkar | Yosip Runyanin, 1846 | |||
Sözlərin müəllifi | Anton Mixanoviç, 1835 | |||
Təsdiqi | 21 dekabr 1990 | |||
Audio nümunəsi | ||||
|
||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Orijinal sözlər Antun Mixanoviç tərəfindən yazılmış və ilk dəfə 1835-ci ildə Horvatska domovina (Xorvatiya vətəni) adı ilə nəşr edilmişdir. 1846-cı ildə Yosip Runyanin (1821-1878) Horvatska domovina üçün musiqi bəstələyib. Runyaninin ordu bandmeysteri İosif Uendl onun musiqisini hərbi nəfəsli orkestr üçün uyğunlaşdırdı. Melodiyanın orijinal forması məlum deyil, çünki orijinalı bu günə qədər bərpa olunmayıb.
Mahnı 1861-ci ildə Zaqreb kafedralının müəllimi və orqan ifaçısı Vatroslav Lixteneqqer tərəfindən kişi xoru üçün səsləndirilərək, harmonizasiya edildi və bundan sonra Xorvat xalqının etnik himni kimi ifa olunmağa başlandı."Lijepa naša" adı o vaxtdan tətbiq edilib. Orijinal mətn 14 misradan ibarətdir. O vaxtdan bəri himnin sözlərinə bir neçə xırda düzəlişlər edilib.
Mahnı Xorvatiya parlamenti tərəfindən dərhal dövlət himni kimi qəbul edilmədi. 1907-ci ildə Xorvatiya İfaçılar Klubları Assosiasiyası parlamentdən bunu tələb etdi, lakin heç bir cavab almadı, baxmayaraq ki, musiqi mərasimlərdə qeyri-rəsmi olaraq dövlət himni kimi istifadə edilirdi. Həmçinin, parlamentin 29 oktyabr 1918-ci il sessiyası Xorvatiyanın Avstriya-Macarıstan ilə əlaqələrini rəsmən kəsdiyi zaman da belə də musiqi səsləndirilmişdi.
1918-1941-ci illər arasında Xorvatiya dövlət himninin hissələri Yuqoslaviya krallığının dövlət himninin bir parçası idi və xorvatların qeyri-rəsmi himni idi. İkinci Dünya müharibəsi zamanı, Müstəqil Xorvatiya dövlətində sözlərində bəzi düzəlişlər edilməklə, dövlət himni kimi istifadə edilmişdir. Xorvat partizanları da xüsusən, ZAVNOH (Xorvatiyanın Milli Qurtuluş Dövlət Antifaşist Şurası) sessiyaları zamanı ondan istifadə edirdilər.
29 fevral 1972-ci ildə Xorvatiya SR parlamenti tərəfindən Xorvatiya Konstitusiyasına edilən dəyişikliklərlə mahnı rəsmi olaraq Xorvatiyanın dövlət himni oldu. 1974 və 1990-cı illərin konstitusiyaları, sözləri bir qədər dəyişikliklərlə, Xorvatiya Respublikasının Gerbi, Bayrağı və Dövlət Himni Aktı ilə təsdiq edilmişdir.
Mətni
Əksər hallarda yalnız birinci misra ifa olunur.
Originalı | Transkripsiyası | İngilis dili tərcüməsi |
---|---|---|
I |
I |
Horvatska domovina
İlk dəfə 1835-ci ildə Lyudevit Qayın redaktoru olduğu Danica ilirska mədəniyyət jurnalının 10-cu sayında nəşr olunan şeir əvvəlcə on dörd misradan ibarət idi, lakin bu gün yalnız onun bir, iki, on üç və on dördüncü bəndləri dövlət himninin mətnini tşkil edir.
Xorvadt dilində | Azərbaycan dilində |
---|---|
Lěpa naša domovino, |
Bizim gözəl vətənimiz, |
Qeydlər
- Bəzən Teci Savo, Dravo, teci kimi də yazılır, xüsusilə, qədim nəşrlərdə.
İstinadlar
- . (xorvat). Narodne novine. 2012-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-05-23.
- ↑ Tomasović, Mirko. [An excellent catalog of emotions and epithets]. . (236). 20 March 2003. 9 November 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 September 2023.
- ↑ . Ministry of Foreign and European Affairs (Croatia). 2014-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-26.
- (xorvat). Vinkovci: Josip Runjanin Music School. 13 May 2014. 15 September 2014 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ 2022-11-02 at the Wayback Machine (pristupljeno 14. ožujka 2013.)
- Beckie, Kenneth N. (ingilis). K.N. Beckie. 2004. səh. 233. ISBN 978-0-9734702-0-8.
- Razlag, Radoslav. (sloven). Natisnil F. Skaza in drugovi. 1872. səh. 14.
- [On 'Millionaire', he stumbled on a question every Croat should know the answer to! Do you know it?]. www.vecernji.hr (xorvat). 2022-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-12.
- [Slobodna Dalmacija - 'If you're wondering what Hea is, it's a Hrvat performed by Josip Lisac!': One confused, others impressed; How did you like 'Lijepa naša' at the inauguration?]. slobodnadalmacija.hr (xorvat). 2020-02-18. 2022-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-12.
- 2022-11-02 at the Wayback Machine (pristupljeno 14. ožujka 2013.)
Ədəbiyyat
- Mratinić, Berislav. (PDF). Arhivski Vjesnik (xorvat). Zagreb: Croatian State Archives. 54 (1). November 2011: 277–281. İstifadə tarixi: 28 October 2017.
Xarici keçidlər
- ()
- . sabor.hr (xorvat).