Böyük Xorasan - Haqqinda Melumat

Böyük Xorasan
Böyük Xorasan
	36° şm. e. 62° ş. u.
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Böyük Xorasan (pəhl. Xwarāsān; fars. خراسان‎, ( )) və ya Xəvər-zəmin — Qərbi və Orta Asiya arasında İran yaylasında tarixi şərq regionu. Sasani imperiyasından bəri yazılı mənbələrdə adı çəkilmişdir və Böyük İranın bir hissəsidir. İslam dövründə Böyük Xorasan İranda hazırda mövcud olan üç Xorasan vilayətindən çox daha böyük əraziləri əhatə edirdi. Region Əfqanıstan, İran, Türkmənistan, Özbəkistan və Tacikistanın hissələrini birləşdirmişdir.

Etimologiyası

Xorasan adı farscadır və "Miirosan" sözündən götürülmüşdür, mənası "günəşin çıxdığı yer" və ya "şərq vilayəti"dir. Bu ad ilk dəfə Sasanilər imperiyası dövründə şərqdə yerləşən Fars vilayətinə verilmişdir və son orta əsrlərdən qonşu Mavəraünnəhrdən fərqli olaraq istifadə edilmişdir.

İstinadlar

Dabeersiaghi, Commentary on Safarnâma-e Nâsir Khusraw, 6th Ed. Tehran, Zavvâr: 1375 (Solar Hijri Calendar) 235–236
. 18 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-07-18 at the Wayback Machine, Online version
↑ . Brill.. — «В доисламский период и в начальный период проникновения в регион ислама термин „Хорасан“ имел более широкое значение, включая части Советской Средней Азии и Афганистана; в исламской традиции часто обозначает любые территории на востоке от западной Персии, Например, то, что называлось „Ирак“, было включено в широко трактуемое понятие региона Хорасан, однако это не так. Кроме того, сам Хорасан разрастался до Индостана и Синда.».
. Encyclopædia Britannica Online. 2012-09-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-21.

Orijinal mətn (rus.)

исторический регион, в действительности охватывающий большую территорию, сейчас являющуюся частью северо-восточного Ирана, южного Туркменистана и северного Афганистана. Исторический регион простирается с севера от реки Амударья, с запада - до Каспийского моря, на юге - до пустынь центрального Ирана и до гористой части центрального Афганистана на востоке. Арабские географы также расширяли его до границ Индостана.
Rezakhani, Khodadad. . Vicino Oriente. 23. 2019-01-01: 121–138. doi:. 2023-11-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-06.
Sykes, M. (1914). "Khorasan: The Eastern Province of Persia". Journal of the Royal Society of Arts, 62(3196), 279-286.
A compound of khwar (meaning "sun") and āsān (from āyān, literally meaning "to come" or "coming" or "about to come"). Thus the name Khorasan (or Khorāyān خورآيان) means "sunrise", viz. "Orient, East". 19 oktyabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-01-02 at the Wayback Machine, Johannes Gutenberg-Universität Mainz; Persian translation by Djelani Davari, published in Iranian Languages Studies Website. MacKenzie, D. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary (p. 95). London: Oxford University Press. The Persian word Khāvar-zamīn (fars. خاور زمین‎), meaning "the eastern land", has also been used as an equivalent term. 18 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-07-18 at the Wayback Machine
Svat Soucek, 2023-10-05 at the Wayback Machine, , 2000, p.4
C. Edmund Bosworth, (2002), 2019-12-31 at the Wayback Machine Encyclopaedia Iranica (online)
C. Edmund Bosworth, (2011), 2020-01-13 at the Wayback Machine Encyclopaedia Iranica (online)

[Dabeersiaghi-1] Dabeersiaghi, Commentary on Safarnâma-e Nâsir Khusraw, 6th Ed. Tehran, Zavvâr: 1375 (Solar Hijri Calendar) 235–236

[deh2-2] . 18 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-07-18 at the Wayback Machine, Online version

[EI-3] . Brill.. — «В доисламский период и в начальный период проникновения в регион ислама термин „Хорасан“ имел более широкое значение, включая части Советской Средней Азии и Афганистана; в исламской традиции часто обозначает любые территории на востоке от западной Персии, Например, то, что называлось „Ирак“, было включено в широко трактуемое понятие региона Хорасан, однако это не так. Кроме того, сам Хорасан разрастался до Индостана и Синда.».

[Britannica-4] . Encyclopædia Britannica Online. 2012-09-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-10-21.

Orijinal mətn (rus.)

исторический регион, в действительности охватывающий большую территорию, сейчас являющуюся частью северо-восточного Ирана, южного Туркменистана и северного Афганистана. Исторический регион простирается с севера от реки Амударья, с запада - до Каспийского моря, на юге - до пустынь центрального Ирана и до гористой части центрального Афганистана на востоке. Арабские географы также расширяли его до границ Индостана.

[5] Rezakhani, Khodadad. . Vicino Oriente. 23. 2019-01-01: 121–138. doi:. 2023-11-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-06.

[Sykes-6] Sykes, M. (1914). "Khorasan: The Eastern Province of Persia". Journal of the Royal Society of Arts, 62(3196), 279-286.

[:1-7] A compound of khwar (meaning "sun") and āsān (from āyān, literally meaning "to come" or "coming" or "about to come"). Thus the name Khorasan (or Khorāyān خورآيان) means "sunrise", viz. "Orient, East". 19 oktyabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-01-02 at the Wayback Machine, Johannes Gutenberg-Universität Mainz; Persian translation by Djelani Davari, published in Iranian Languages Studies Website. MacKenzie, D. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary (p. 95). London: Oxford University Press. The Persian word Khāvar-zamīn (fars. خاور زمین‎), meaning "the eastern land", has also been used as an equivalent term. 18 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-07-18 at the Wayback Machine

[8] Svat Soucek, 2023-10-05 at the Wayback Machine, , 2000, p.4

[9] C. Edmund Bosworth, (2002), 2019-12-31 at the Wayback Machine Encyclopaedia Iranica (online)

[10] C. Edmund Bosworth, (2011), 2020-01-13 at the Wayback Machine Encyclopaedia Iranica (online)